สหรัฐฯ เสียเชิง เสียท่า เสียหน้า

สหรัฐฯ กำลังเผชิญความท้าทาย จะรักษาความแข็งแกร่ง แสนยานุภาพ บารมี ความเป็นผู้มีอิทธิพลในการกำหนดเกมของการเมือง เศรษฐกิจ และทิศทางนโยบายอื่นๆ ของโลกต่อไปหรือไม่ เมื่อสถานการณ์หลายอย่างเริ่มชี้ให้เห็นความถดถอยตกต่ำ

สถานการณ์ล่มของ 3 ธนาคารสำหรับธุรกิจเริ่มต้นใหม่ และการเงินแบบเทคโนโลยีใหม่ ทั้งธุรกิจเงินสมมติคริปโต สัปดาห์ที่ผ่านมาได้ส่งสัญญาณร้ายต่อวงการเงิน การธนาคารสหรัฐฯ ส่งผลกระทบต่อตลาดหุ้น ตลาดเงินทั่วโลก

การล่มภายใน 48 ชั่วโมงของธนาคาร Silicon Valley Bank โดยปัญหาขาดสภาพคล่อง มีหนี้เสียเพียง 1 เปอร์เซ็นต์ แต่ไม่สามารถอยู่รอดเพราะคนแห่ถอนเงิน

ธนาคารขนาดใหญ่ มั่นคงแค่ไหนก็ตาม ถ้าโดนลูกค้าตื่นแห่ถอนเงินไม่มีทางรอดได้ ไม่มีเงินสดมากเพียงพอ SVB ขายทรัพย์สินระดมเงิน ยังไม่พอ ขาดทุนหนัก

ออกหุ้นใหม่ก็ไม่มีใครซื้อ หุ้นเดิมราคาตก 60 เปอร์เซ็นต์ 2 วันซ้อน ทำให้ธนาคารกลาง กระทรวงการคลัง และสถาบันประกันเงินฝากต้องประกาศอุ้มลูกค้าฝากเงินทุกรายโดยไม่มีเงื่อนไข แต่ก็ยังเอาไม่อยู่ สถานการณ์เปราะบาง อ่อนไหว

คำประกาศของประธานาธิบดี โจ ไบเดน ว่ารากฐานระบบธนาคารของสหรัฐฯ ยังแข็งแกร่งไม่มีน้ำหนักพอ เมื่อคนยังไม่ไว้ใจ นักลงทุนฉวยโอกาสจะเล่นงานธนาคารขนาดเล็ก ขนาดกลางด้วยการชอร์ตเซลหุ้น ซึ่งจะทำให้เกิดการแห่ถอนเงิน

การอุ้มกิจการที่ล้ม ขัดต่อนโยบาย Moral Hazard ที่อ้างว่าธุรกิจที่อ่อนแอต้องปล่อยให้ล้ม เป็นไปตามธรรมชาติ แต่วิกฤต Sub-Prime Mortgage หรือวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ทำให้บริษัทยักษ์ใหญ่จะล้มเป็นโดมิโน ได้ทำลายหลักการนี้

รัฐบาลประธานาธิบดี บารัค โอบามา โดดเข้าอุ้มเต็มที่ ไม่อย่างนั้นเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ไม่รอดจากการล่มสลาย ไม่ต่างจากวิกฤตเศรษฐกิจตกต่ำในยุคปี 1930

ยังต้องรอดูว่าแรงกระเพื่อมจากการขาดความเชื่อมั่นยังอยู่อีกหรือไม่รากฐานของเศรษฐกิจสหรัฐฯ ไม่ได้แข็งแกร่ง เมื่อมีหนี้สาธารณะสูงถึง 31 ล้านล้านดอลลาร์ ปัญหาขาดดุลงบประมาณ เงินเฟ้อยังเอาไม่อยู่ การขึ้นดอกเบี้ยทำให้เกิดวิกฤตซ้อน

อำนาจการต่อรอง ความน่าเชื่อถือบนเวทีโลกในสถานภาพความเป็นเจ้าโลกเพียง 1 เดียวไม่เป็นเช่นนั้นแล้ว หลายกลุ่มประเทศเริ่มไม่ใช้เงินดอลลาร์ทำธุรกรรม

โลกกำลังเป็น 3 ขั้ว มีรัสเซียและจีน แสดงบทบาทอย่างมากในตลาดน้ำมันดิบ อาหาร ความร่วมมือการพัฒนาระหว่างประเทศ ขณะที่สหรัฐฯ และยุโรปยังติดหล่มอยู่กับภาระการช่วยยูเครนรบกับรัสเซีย ทำให้เกิดภาวะวิกฤตเศรษฐกิจรุนแรงในยุโรป

เป็นวิกฤตที่หาทางออกได้ยาก ยุโรปไม่ได้ก๊าซและน้ำมันจากรัสเซียเพราะมาตรการคว่ำบาตรซึ่งวกกลับมาทำร้ายตัวเอง ค่าครองชีพสูง เงินเฟ้อ ประชาชนมีทุกข์

จีนกับรัสเซียมีมิตรภาพแนบแน่น “ไร้ขอบเขตจำกัด” จีนแสดงศักยภาพในการเป็นกาวใจให้ซาอุดีอาระเบียและอิหร่านซึ่งเป็นไม้เบื่อไม้เมากันนานกว่า 7 ปี กลับคืนสู่ความสัมพันธ์ทางการทูตหลังจากการเจรจาในปักกิ่ง 4 วัน ทั้งคู่หันมาจับมือกัน

ซาอุฯ กำลังตีจากสหรัฐฯ หลังจากโจ ไบเดน ไม่สามารถทำให้มกุฎราชกุมาร โมฮัมหมัด บิน ซัลมาน ยอมคืนดี ก่อนหน้านี้โดนไบเดนเล่นงาน ประณาม ในคดีการสังหารนายจามาล คาช็อกกี ในสถานกงสุลซาอุฯ ในเมืองอิสตันบูล สัมพันธ์ร้าวฉาน

เมื่อยุโรปต้องการพลังงาน ไบเดน โทร.ไปหาเจ้าชาย แต่ไม่รับสาย อุตส่าห์บินไปหาที่กรุงริยาด์ ก็ได้รับการต้อนรับอย่างเย็นชา คำขอร้องให้ซาอุฯ เพิ่มการผลิตน้ำมันเพื่อกดดันราคาก็ถูกปฏิเสธ ไบเดนบินกลับบ้านมือเปล่า ไร้ศักดิ์ศรีมหาอำนาจ

ที่สำคัญซาอุฯ และรัสเซียอยู่ในกลุ่มโอเปกพลัสด้วยกัน มีความสำคัญใกล้ชิด ยิ่งจีนมาประสานให้จับมือกับอิหร่าน เท่ากับว่าสหรัฐฯ ไม่มีความหมายในย่านอ่าวเปอร์เซีย จนสามารถกำหนดบทบาทให้กลุ่มประเทศอาหรับเดินตามอย่างเชื่อง

เมื่อซาอุฯ คืนดีกับอิหร่าน ทำให้ประเทศในอ่าวเปอร์เซียต้องมีท่าทีไม่ใส่ใจกับความเป็นเจ้าอิทธิพลของสหรัฐฯ อีกต่อไป ทำให้อิสราเอลโดยผู้นำสายเหยี่ยว เบนจามิน เนทันยาฮู ต้องอยู่โดยพึ่งสหรัฐฯ ชาติอาหรับต้องทิ้งระยะห่าง แม้จะยังติดต่อกัน

จีนได้พิสูจน์ให้สหรัฐฯ เห็นว่ามีอิทธิพลและบทบาทในการเจรจาให้เกิดสันติภาพ ต่างจากสหรัฐฯ ซึ่งใช้สงคราม อย่างที่ทำกับอิรัก ลิเบีย โซมาเลีย ซีเรีย และใช้มาตรการคว่ำบาตรทำลายเศรษฐกิจเหมือนทำกับคิวบา อิหร่าน เกาหลีเหนือ เวเนซุเอลา จีน

การคืนดีระหว่างซาอุฯ และอิหร่านทำให้สหรัฐฯ เสียหน้ามาก จะทำให้สร้างดุลแห่งอำนาจใหม่ในตะวันออกกลางโดยจีนและรัสเซีย ซึ่งเป็นมิตรกับอิหร่านและซีเรีย สหรัฐฯ จะเหลือเพียงอิสราเอล จะเป็นเป้าหมายของกลุ่มปฏิปักษ์ในตะวันออกกลาง

ความสำเร็จของจีนทำให้สหรัฐฯ เร่งมาตรการปิดล้อมจีน แต่ไม่ง่าย ล่าสุด ประธานาธิบดี สี จิ้นผิงจะไปเยือนรัสเซีย พบกับประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน ซึ่งจะต้องคุยกันเรื่องสหรัฐฯ และมีข่าวว่าหลังจากนั้นผู้นำจีนจะคุยกับผู้นำยูเครน

สี จิ้นผิงต้องการเป็นตัวเชื่อมให้มีการเจรจาให้ยุติสงครามระหว่างรัสเซียกับยูเครน เพราะรู้ว่าสหรัฐฯ ไม่ต้องการให้ผู้นำยูเครน โวโลดิมีร์ เซเลนสกี้ เลิกรบรัสเซีย ต้องให้ยูเครนเป็นเบี้ย ตัวแทนให้รัสเซียอ่อนแอด้านแสนยานุภาพ

ยูเครนมีแต่จะพินาศย่อยยับสิ้นความเป็นชาติ เพราะต้องพึ่งอาวุธและเงินจากสหรัฐฯ และยุโรป บ้านเมืองทุกวันนี้ถือว่าใกล้ล่มสลาย ไร้ทางออกเมื่อโดนสหรัฐฯ บีบ กลุ่มประเทศยุโรปไม่อยากยุ่งกับยูเครน เพราะมีวิกฤตเศรษฐกิจ แต่กลัวสหรัฐฯ

รอดู ถ้าสี จิ้นผิงทำให้สำเร็จ ยูเครนและรัสเซียเลิกรบ หันมาเจรจากัน สหรัฐฯ จะยิ่งแค้นจีนหนัก หันมายุยงไต้หวันให้แข็งข้อกับจีน หาเรื่องก่อเหตุในย่านนั้นอีก