ผู้จัดการสุดสัปดาห์ -ช้างเผือกถือเป็นสัตว์มงคลตามคติความเชื่อมาแต่โบราณว่ามีศักดิ์สูงเทียบชั้นเจ้าฟ้า เป็นสัตว์คู่บุญญาบารมีองค์พระมหากษัตริย์ สำหรับ“พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช” แห่งรัชกาลกาลที่ 9 พระองค์ทรงมีช้างเผือกมากถึง 10 เชือก
แสดงถึงพระบารมีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ดลบันดาลให้พสกนิกรของพระองค์มีความสุขมาตลอดรัชสมัย
ช้างเผือกเชือกแรกในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ คือ "พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ" ช้างสำคัญในตระกูลพรหมพงศ์ จำพวกอัฏฐทิศ ชื่อ กมุท สีกายเปรียบดัง ดอกกมุท หรือ บัวสายแดง โดยมีพระราชทานนามเต็มว่า
"พระเศวตอดุลยเดชพาหน ภูมิพลนามนาคบารมี ทุติยเศวตกรีกมุทพรรโณภาส บรมกทลาสนวิศุทธวงศ์ สรรพมงคลลักษณคเชนทรชาต สยามราษฎรสวัสดิประสิทธิ์ รัตนกุญชรนิมิตบุญญาธิการ ปรมินทรบพิตรสารศักดิเลิศฟ้า"
พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เป็นช้างพลาย เผือกโท เกิดในป่าจังหวัดกระบี่ เมื่อปี 2494 เป็นลูกช้างติดแม่อยู่ในโขลงช้างป่า พร้อมกับช้างอื่นๆ อีก 5 เชือกคือ พังสาคร พลายทอง พังเพียร พังวิไล และพังน้อย ในเวลานั้นพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ ได้ชื่อว่า "พลายแก้ว" มีความสูง 1.60 เมตร ถูกคล้องได้ที่บ้านหนองจูด ตำบลดินอุดม อำเภอลำทับ เมื่อปี 2499 โดยนายแปลก ฟุ้งเฟื่อง และนายปลื้ม สุทธิเกิด (หมอเฒ่า)
ต่อมา พระราชวังเมือง (ปุ้ย คชาชีวะ) ได้ตรวจสอบคชลักษณ์พบเป็น ช้างสำคัญ จึงนำมาเลี้ยงไว้ที่สวนสัตว์ดุสิต ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2500เพื่อประกอบพิธีขึ้นระวางเป็น “ช้างต้น”
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้กำหนดพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างเผือกประจำรัชกาล ณ โรงช้างต้น พระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2502
โดยบันทึกเผยว่า พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เติบโตขึ้นภายใต้การดูแลขององค์การสวนสัตว์ ที่สวนสัตว์ดุสิต ต่อมา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถมีพระราชเสาวณีย์ โปรดเกล้าฯ ให้นำ พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เข้าไปยืนโรงในโรงช้างต้น ภายในพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
สำหรับช้างเผือก 10 เชือก แห่งรัชกาลกาลที่ 9 ประกอบด้วย 1.พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ 2.พระเศวตวรรัตนกรีฯ 3.พระเศวตสุรคชาธารฯ 4.พระศรีเศวตศุภลักษณ์ฯ 5.พระเศวตศุทธวิลาศฯ 6.พระวิมลรัตนกิริณีฯ 7.พระศรีนรารัฐราชกิริณีฯ 8.พระเศวตภาสุรคเชนทร์ฯ 9.พระเทพวัชรกิริณีฯ 10.พระบรมนัขทัศฯ
นอกจากนั้น ยังมีช้างสำคัญที่ยังไม่ได้ขึ้นระวางพระราชพิธีรับสมโภชอีกจำนวนหนึ่ง
ทั้งนี้ “คุณพระเศวตฯ” นับเป็นช้างเผือกที่พสกนิกรชาวไทยรู้จักและคุณเคยกันเป็นอย่างดี โดยเฉพาะ “งา” คู่งามที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวยากที่จะมีช้างเชือกใดเสมอเหมือน และในคราวที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชเสด็จแปรพระราชฐานไปประทับ ณ พระราชวังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายช้างเผือกคู่พระบารมีเชือกนี้ไปยืนโรง ณ พระราชวังไกลกังวลด้วย
