เพชรบุรี - อดีตหัวหน้างานบริหารโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเพชรบุรี ปลาบปลื้มตลอดชีวิต เพราะนอกจากเป็นข้าราชการรับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาทแล้ว ยังได้ถวายช้างเผือก “พลายภาศรี” ให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และได้ขึ้นระวางสมโภชมีชื่อใหม่ คือ “พระเศวตภาสุรคเชนทร์” ในรัชสมัยที่พระองค์ท่านทรงครองราชย์ด้วย
นายสมาน ลายนาคขด อดีตข้าราชการโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเพชรบุรี ที่ก่อนเกษียณอายุราชการ ตำแหน่งสุดท้ายที่ได้รับคือ หัวหน้างานบริหารโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเพชรบุรี ปัจจุบันอายุ 78 ปี อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 34 หมู่ 1 ตำบลแก่งกระจาน อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี เล่าความทรงจำที่ทำให้ตนเอง และครอบครัวปลาบปลื้มว่า นอกจากการทำงานรับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาท พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช แล้ว สิ่งที่สร้างความปลาบปลื้มใจอีกอย่างหนึ่งคือ “การได้ถวายช้างเผือก” ให้แก่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยพระองค์ท่านได้เสด็จฯ มารับด้วยพระองค์เอง บริเวณสนามหญ้าที่ปัจจุบันเป็นลานกีฬาประจำอำเภอแก่งกระจาน เมื่อเดือนมิถุนายน ปี 2520 ขณะนั้นช้างเผือกที่ถวาย มีอายุได้ 1 ขวบเศษ ชื่อ “พลายภาศรี” ต่อมา ได้ขึ้นระวางสมโภชมีชื่อใหม่ คือ “พระเศวตภาสุรคเชนทร์”
นายสมาน เล่าความเป็นมาว่า “พระเศวตภาสุรคเชนทร์” ที่มีชื่อเดิมคือ “พลายภาศรี” ตนได้ซื้อมาจากชาวบ้านในราคา 3,000 บาท หลังจากนำมาเลี้ยงพบว่า “พระเศวตภาสุรคเชนทร์” มีพฤติกรรมไม่เหมือนช้างทั่วไป ตนจะขึ้นขี่หลังได้ แต่สภาพสตรีจะขึ้นไม่ได้ เขาจะไม่ยอมให้ขึ้น และพอเห็นรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จะเข้าไปหาทำท่ามอบ จนกระทั่งได้มีเจ้าหน้าที่จากสำนักพระราชวังมาพบ และบอกตนว่า ช้างเชือกนี้ตนไม่สามารถเลี้ยงได้ เนื่องจากมีคุณสมบัติเป็นช้างเผือกตามตำราคชลักษณ์ศาสตร์ อยู่ในตระกูลวิษณุพงศ์ จำพวก อัฎฐคช เป็นช้างประจำพระมหากษัตริย์
เมื่อรับทราบตนดีใจมาก ซึ่งตน และครอบครัวยินดีถวายให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ด้วยความปลาบปลื้มใจ ซึ่งพระองค์ท่านจะให้ค่าเลี้ยงดู แต่ตนเองไม่ขอรับเนื่องจากก็เป็นข้าราชการในพระองค์ท่านอยู่แล้ว แต่ได้บอกแก่พระองค์ว่า ขอบ้านให้พวกเขา และสัตว์ป่าอื่นๆ ซึ่งต่อม าก็เกิดอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน
“ผมดีใจ ปลาบปลื้มใจอย่างบอกไม่ถูกที่เป็นคนหนึ่งในคนไทยทั่วประเทศที่ได้ทำดีถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 เมื่อพระองค์ท่านไม่อยู่แล้ว ความรู้สึกแรกอัดอั้นตันใจไม่สามารถอธิบายความรู้สึกได้ จะขอทำความดีตามที่พระองค์ท่านสอนไปจนกว่าชีวิตจะหาไม่” นายสมาน กล่าว
สำหรับ “พระเศวตภาสุรคเชนทร์” ได้ขึ้นระวางสมโภชพร้อมกับ “พระบรมนขทัศ” และ “พระเทพวัชรกิริณี” โดย “พระเทพวัชรกิริณี” เป็นช้างที่ชาวจังหวัดเพชรบุรีถวายให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เช่นกัน ซึ่งทางจังหวัดเพชรบุรี ได้ถวายช้างเผือกให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รวม 5 เชือก
นอกจาก “พระเศวตภาสุรคเชนทร์” และ “พระเทพวัชรกิริณี” ที่ขึ้นระวางสมโภชแล้ว ยังมี พลายวันเพ็ญ พลายยอดเพชร และขวัญเมือง
ส่วนสนามหญ้าที่มีพิธีถวายช้างแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ต่อมา ทางองค์การบริหารส่วนจังหวัดเพชรบุรี ได้มีการสร้างเป็นอนุสรณ์สถานแห่งการเสด็จพระราชดำเนินรับการถวายช้างเผือก โดยได้สร้างในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวา 2550 เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้ประชาชนได้รำลึกนึกถึงพระองค์ท่านตลอดไป
