เภสัช ม.อุบลเจ๋ง ! หยิบ "หญ้าดอกขาว" ผลิตคุ้กกี้-ลูกอมเลิกบุหรี่ช่วยสิงห์อมควันกลับใจ ชูโพแทสเซียมไนเตรทที่ลำต้นและใบเป็นพระเอก หลังพบมีผลต่อตุ่มรับรสทีี่ลิ้นทำให้สูบบุหรี่ให้ไม่อร่อยเหมือนที่เคย เผยในกลุ่มตัวอย่างบุหรี่ 70% ได้ผลชะงัด พร้อมเดินหน้าวิจัยผลข้างเคียงต่อ
เมื่อช่วงต้นเดือน มี.ค. ที่ผ่านมา ทีมข่าวผู้จัดการวิทยาศาสตร์ ได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมมหกรรมงานวิจัยภูมิภาค ที่ในรั้งนี้จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 4 ณ มหาวิทยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี จ.อุบลราชธานี โดยสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ที่จับมือกับพันธมิตรอีก 2 สถานศึกษาอันได้แก่ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี และมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ซึ่งภายในงานเต็มไปด้วยงานวิจัยผลงานคณาจารน์ นักเรียน นักศึกษา กว่า 100 ผลงาน ซึ่งทีมข่าวฯ ได้สะดุดตาเข้ากับผลิตภัณฑ์ “ลูกอมเลิกบุหรี่” ผลงานการค้นคว้าวิจัยจากมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยสกุลวัฒนา อาจารย์ประจำคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี กล่าวว่า ลูกอมเลิกบุหรี่เป็นผลงานวิจัยต่อยอดจากคุ้กกี้เลิกบุหรี่หญ้าดอกขาว ที่เขาทำขึ้นตั้งแต่ปี 2557เพื่อแก้ปัญหาการนำเข้ายาเลิกบุหรี่จากต่างประเทศซึ่งมีราคาแพง เพราะนอกจากภาระงานวิจัยและภาระงานสอนแล้ว อีกบทบาทหนึ่งของเขา คือการเป็นอาจารย์เภสัชกรประจำคลินิก “ฟ้าใส” หรือคลินิกเลิกบุหรี่ ที่โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ที่มีหน้าที่สนับสนุนให้นักศึกษา บุคลากรและบุคคลทั้วไปให้เลิกบุหรี่ได้อย่างเด็ดขาด
รศ.ดร.ภก.อนันต์ เผยว่า การเลิกบุหรี่ทำได้หลายวิธี ทั้งการหักดิบ, การค่อยๆ ลดจำนวนมวน และการใช้ยาช่วยลดความอยากนิโคติน ซึ่งการใช้ยาช่วยบังคับควบคุมร่างกายถือเป็นวิธีที่ใช้น้อย ยกเว้นในรายที่เสพติดหนักมาก เพราะสิ่งสำคัญที่สุดของการเลิกบุหรี่อยู่ที่ใจ แพทย์และเภสัชภรจึงมีหน้าที่ประเมินว่าผู้ป่วยคนใดสมควรใช้ยาลดความอยากนิโคติน เพราะนอกจากการใช้ยาจะมีผลข้างเคียงแล้ว หมากฝรั่งหรือยาเลิกเลิกบุหรี่ยังมีราคาแพง ทำให้คลินิกฟ้าใสไม่สามารถสั่งมาให้คนไข้ใช้ได้ทีละเป็นจำนวนมาก เพราะเป็นคลินิกที่ไม่แสวงหากำไรและมีงบประมาณสนับสนุนไม่มากนัก
“หมากฝรั่งเลิกบุหรี่แผงหนึ่งมี 24 ชิ้น ตกแผงละประมาณ 450-900 บาทแล้วแต่ยี่ห้อ แพงมาก แล้วคนไข้ต้องกินวันละ 6-8 ชิ้น คลินิกไม่มีเงินขนาดนั้นครับ ผมเลยคิดหาวิธีอื่นว่ามีสมุนไพรอะไรมั้ยที่ช่วยได้ ไปค้นฐานข้อมูลก็เจอคนเคยนำหญ้าดอกขาว มาแปรรูปให้แห้ง แล้วทำเป็นชาชงดื่ม แต่มีรสชาติขม ส่วนอีกที่ก็นำมาทำเป็นยาลูกกลอน ซึ่งถ้าจะนำมาใช้ผมก็ต้องเสียเงินซื้อสิทธิ์ เลยคิดดูว่าถ้าเราทำเองได้ก็คงดี จึงนำแผนโครงการนี้เข้าสู่มหาวิทยาลัยที่มีการทำโครงการอุบลปลอดบุหรี่ร่วมกับทางจังหวัดพอดี จึงอาศัยจังหวะนั้นระดมสมองไปยังโรงเรียนต่างๆ ว่าถ้าจะทำผลิตภัณฑ์เลิกบุหรี่ควรทำเป็นอะไร ซึ่งโรงเรียนลือคำหาญวารินชำราบได้เสนอคุ้กกี้หญ้าดอกขาวซึ่งน่าสนใจจนเกิดเป็นผลิตภัณฑ์ช่วยลดบุหรี่ชิ้นแรก”
รศ.ดร.อนันต์ เผยว่า ในช่วงแรกของการทดลองทำคุ้กกี้เป็นไปอย่างยากลำบาก ต้องลองผิดลองถูกกว่าจะได้สูตรที่อร่อยลงตัว นอกจากนี้ยังต้องทำวิจัยด้วยว่าในแต่ละวันผู้ติดบุหรี่ต้องกินสารสกัดหญ้าดอกขาวเป็นปริมาณเท่าไร ซึ่งทั้งหมดล้วนสัมพันธ์กับปริมาณความเข้มข้นของน้ำสกัด และส่วนผสมคุ้กกี้ แต่ในที่สุดก็ทำสำเร็จและนำไปทดสอบกับนักเรียนที่ติดบุหรี่ของโรงเรียนจำนวน 33 คน โดยให้คุ้กกี้วันละ 5 ชิ้นติดต่อกันเป็นเวลา 6 เดือน ควบคู่กับการตรวจปริมาณคาร์บอนมอนนอกไวด์ พบว่าเด็กมีอัตราการเลิกบุหรี่ได้ถึง 70% เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ได้รับคุ้กกี้ธรรมดา
เมื่อคุ้กกี้เลิกบุหรี่ใช้ได้ผล รศ.ดร.ภก.อนันต์ จึงคิดนำไปต่อยอดกับทหารซึ่งเป็นกลุ่มประชากรที่นิยมสูบบุหรี่มาก โดยได้เข้าไปดำเนินการกับโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ที่อยู่ภายใต้การดูแลของค่ายทหารซึ่งได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยและเปิดโอกาสให้มีการทดลองอย่างดี ทว่าการนำคุ้กกี้ให้ทหารติดตัวไปกินระหว่างการฝึกซ้อมค่อนข้างลำบากเพราะขนมจะเกิดการแตกหักจนไม่สามารถรับประทานได้ นักวิจัยจึงคิดเปลี่ยนมาทำลูกอมเจลลี่หญ้าดอกขาว ที่มีรสชาติเผ็ด ซ่า หวาน ขม ชุ่มคอ และพกพาได้สะดวกแทนซึ่งก็ได้รับการตอบรับจากทหารเป็นอย่างดี และได้ทำการทดสอบกับทหารจำนวน 50 นาย เป็นเวลา 6 เดือน ซึ่งจะสรุปผลได้ในช่วงปลายเดือน มี.ค. ที่จะถึงนี้
เหตุที่เมื่อใส่หญ้าดอกขาวลงในอาหารแล้วช่วยลดความอยากบุหรี่ในคนได้ รศ.ดร.ภก.อนันต์ อธิบายว่า เป็นเพราะในใบและลำต้นของหญ้าดอกขาวมีโพแทสเซียมไนเตรท ที่จะเข้าไปจับและทำปฏิกริยากับปุ่มรับรสบนลิ้น ทำให้รับรสอาหารได้แย่ลง โดยเฉพาะนิโคติน ทำให้สุนทรียภาพในการสูบบุหรี่ของบรรดาสิงห์อมควันลดลง จนไม่อยากบุหรี่อีกต่อไป หากได้รับสารชนิดดังกล่าวเป็นเวลานานๆ ซึ่งจากการวิจัยระบุว่าผู้บำบัดต้องได้รับหญ้าดอกขาวอย่างต่ำวันละ 6-9 กรัม ติดต่อกัน 3-4 เดือนถึงจะเห็นผลการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจน ฉะนั้นคนทั่วไปที่ไม่สูบบุหรี่ก็สามารถบริโภคผลิตภัณฑ์จากหญ้าดอกขาวได้เช่นกัน
“โพแทสเซียมไนเตรทจะทำให้พวกเขาสูบบุหรี่แล้วไม่อร่อยเหมือนที่เคย จนในที่สุดก็ไม่อยากสูบ ส่วนการทำก็ไม่ยากเราซื้อหญ้าดอกขาวตากแห้งมาจากร้านขายยาแผนโบราณ กิโลกรัมละ 120 บาท ก็ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ได้มากอยู่ช่วยทุ่นค่าใช้จ่ายจากการนำเข้ายาจากต่างประเทศ และที่หลายคนไม่รู้คือมันยังมีสรรพคุณอีกหลายอย่างทั้งลดไข้ แก้อักเสบ เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ และยังช่วยลดน้ำหนักได้ด้วย ส่วนในอนาคตเราวางแผนว่าจะวิจัยถึงผลข้างเคียงต่อเพราะถึงแม้ผู้ทดสอบจะไม่มีอาการแพ้ใดๆ แต่บางคนทานแล้วปากแห้ง คอแห้ง ซึ่งเราต้องตรวจสอบให้ได้ว่าเป็นเพราะอะไร และอาจจะมีการขยายผลไปสู่ผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น ข้าวเกรียบ หรือแม้แต่ปลาหยอง หมูหยอง ที่มีส่วนผสมของหญ้าดอกขาวด้วย” รศ.ดร.ภก.อนันต์ กล่าวทิ้งท้าย
