อาจารย์ราชมงคลธัญบุรีเจ๋ง ! พัฒนาเครื่องผ่าถั่วปากอ้าต้นทุนต่ำครั้งแรกในไทย ช่วยผู้ประกอบการลดต้นทุน ทุ่นการนำเข้า ผ่าถั่วฉับไวด้วยกลไกแสนง่ายได้มากถึงชั่วโมงละ 10 กก. แถมถูกหลักอนามัย ไม่ต้องเสี่ยงมีดบาด
หลายคนคงเชื่อมาตลอดว่า ถั่วปากอ้าแสนอร่อยที่เรามักรับประทานเป็นของขบเคี้ยว เมล็ดคงอ้ามาตั้งแต่ตอนยังเป็นต้นถั่ว แต่ความจริงไม่ใช่แบบนั้น ! เพราะที่ถั่วปากอ้า อ้าได้สมชื่อแบบที่เห็น ล้วนเกิดจากฝีมือมนุษย์ที่บรรจงใช้มีดผ่าให้ถั่วเกือบแยกออกจากกันเป็น 2 ซีกก่อนจะนำมาผ่านกรรมวิธีและปรุงรสก่อนส่งออกขาย ที่ผู้ประกอบการหลายคนบอกว่า กระบวนการผ่าถั่วปากอ้าที่ขั้นตอนที่ใช้เวลาและเปลืองงบประมาณมากที่สุด SuperSci สัปดาห์นี้พาไปชมเครื่องผ่าถั่วปากอ้าฝีมือคนไทยเครื่องแรก
นายมานพ แย้มแฟง อาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ผู้ประดิษฐ์เครื่องผ่าถั่วปากอ้า ให้ข้อมูลแก่ทีมข่าววิทยาศาสตร์ ASTV-ผู้จัดการออนไลน์ว่า การผลิตถั่วปากอ้าจากประเทศจีน ซึ่งเป็นแหล่งผลิตถั่วรายใหญ่ที่สุดของโลกในปัจจุบันยังคงใช้แรงงานมนุษย์ในการผ่าถั่วอยู่ ทำให้การผลิตถั่วปากอ้ามีต้นทุนสูงและต้องใช้ระยะเวลา เพราะการผ่าถั่วโดยฝีมือมนุษย์ใน 1 ชั่วโมงจะได้ถั่วปากอ้าเพียงแค่ 3-4 กิโลกรัมเท่านั้น
ผู้ประกอบการค้าถั่วรายหนึ่งใน จ.เพชรบุรี จึงได้ติดต่อมายังมานพพร้อมตัวอย่างเมล็ดถั่วปากอ้าอีกจำนวนหนึ่งมาที่มหาวิทยาลัย เพื่อให้เขาช่วยพัฒนาเครื่องมือสำหรับผ่าถั่วปากอ้า ที่มานพเผยว่าต้องใช้เวลาหลังการสอนและทำวิจัย เพื่อคิดค้นและออกแบบเครื่องนานกว่า 2 ปี จึงจะสำเร็จเป็นเครื่องผ่าถั่วปากอ้าที่มีประสิทธิภาพเป็นที่น่าพอใจ
"ไอเดียทำเครื่องผ่าถั่วมาจากผู้ประกอบการเล็กๆ รายหนึ่ง ส่วนตัวผมไม่แน่ใจว่าบริษัทใหญ่ๆ เขาผ่าถั่วกันยังไง แต่ผมทราบว่าแหล่งรับถั่วใหญ่ๆ ของไทยเช่นที่ตลาดแม่สอด จ.ตาก รับมาจากจีนอีกทีหนึ่ง ซึ่งที่จีนเขายังใช้มีดกับแรงคนในการผ่าถั่วปากอ้าอยู่ ซึ่งมันเสียเวลา บางทีก็ไม่ถูกอนามัย แถมยังต้นทุนสูง วิศวกรที่เคยแต่กิน แต่แทบไม่เคยรู้จักถั่วปากอ้าแบบผม จึงต้องเริ่มต้นตั้งแต่ศูนย์เพื่อออกแบบและพัฒนาเครื่องมาตั้งแต่ปี 2554 กว่าจะเสร็จสิ้นก็ปี 2556 สนนราคาอยู่ที่เครื่องละ 20,000 บาท" มานพ เผยความเป็นมาแก่ทีมข่าววิทยาศาสตร์ ASTV-ผู้จัดการออนไลน์
มานพ อธิบายว่า เครื่องผ่าถั่วปากอ้าทำงานผ่านกลไกง่ายๆ ใช้เพียงแค่มอเตอร์เพื่อหมุนสายพานลำเลียงเมล็ดถั่วเข้าสู่ด้านในเครื่อง ก่อนจะบีบแล้วผ่าครึ่งด้วยใบมีดคัตเตอร์ที่ติดตั้งอยู่ภายในตัวเครื่อง ซึ่งทำให้ถั่วที่ผ่าได้มีความสวยงาม เสมอกึ่งกลาง และสามารถผ่าได้มากถึง 7-10 กิโลกรัมต่อชั่วโมง และที่สำคัญการใช้เครื่องผ่าแบบนี้ยังเป็นการลดปัญหาอุบัติเหตุจากการโดนมีดบาด และสามารถควบคุมความสะอาดตามสุขอนามัยได้ง่ายเพราะมีเพียงแค่ขั้นตอนการลำเลียงถั่วเข้าสู่เครื่องเท่านั้น ที่ยังจำเป็นต้องผ่านมือมนุษย์
อย่างไรก็ดี มานพกล่าวว่า ยังคงต้องพัฒนาเครื่องต่อไปเพราะมีปัญหาอีกหลายจุดต้องแก้ไข เช่น การลำเลียงเมล็ดถั่วเข้าเครื่องโดยไม่ต้องใช้มนุษย์ การพัฒนาขนาดเครื่องให้เล็กลง และการพัฒนารูปแบบการใช้งานอื่นๆ ที่อาจตามมา เพราะถั่วปากอ้าเป็นถั่วที่มีลักษณะแปลกกว่าถั่วชนิดอื่น เนื่องจากเมล็ดมีขนาดไม่มาตรฐาน มีรูปร่างที่ไม่สมมาตรอีกทั้งยังต้องดูด้านของถั่วให้ถูกต้องก่อนจะบรรจุถั่วลงในเครื่องผ่า การจะพัฒนาให้เครื่องทำทุกอย่างด้วยตัวเองแบบไม่ต้องผ่านมนุษย์จึงเป็นก้าวต่อไปที่ค่อนข้างยากสำหรับเขา
ทั้งนี้ผลงานสิ่งประดิษฐ์เครื่องผ่าถั่วปากอ้า ยังได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 จากโครงการประกวดสิ่งประดิษฐ์คิดค้นทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประจำปี 2557 ที่จัดขึ้นโดยความร่วมมือของกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และมูลนิธิธนาคารกรุงเทพ ที่มีการรับมอบรางวัลอย่างเป็นทางการไปแล้วเมื่อช่วงเดือนมีนาคม 2558 ที่ผ่านมา
*******************************