ระวังเสียรู้เอกชนอ้าง กม.ข้อมูลราชการเขมือบผลงานวิจัย

กระทรวงวิทย์เปิดเวทีความเห็น พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารของราชการ ราชบัณฑิตชี้ จะทำให้การทำงานมีความโปร่งใส ปลอดภัยทั้งชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน แต่เตือนนักวิจัยให้ระวังเอกชนล้วงตับขอข้อมูลวิจัยไปอ้างกรรมสิทธิ์อย่างไม่ถูกต้อง

ดร.ครรชิต มาลัยวงศ์ ราชบัณฑิตสาขาคอมพิวเตอร์ สำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน และคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ สำนักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ (สขร.) เปิดเผยกับผู้จัดการวิทยาศาสตร์ภายในการเสวนาคุยกัน...ฉันท์วิทย์ "การเปิดเผยข้อมูลข่าวสารของราชการตามพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ.2540 พ.ศ.2551" เมื่อวันที่ 4 ก.ค.51 ว่า พระราชบัญญัติฉบับนี้จะทำให้กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ มีความโปร่งใสในการทำงานมากยิ่งขึ้น

ดร.ครรชิต เผยว่า นอกจากนั้น พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ.2540 พ.ศ.2551 ยังเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนรู้เห็นต่อโครงการวิจัยที่มีผลต่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน เช่น โครงการก่อสร้างเตาปฏิกรณ์วิจัยนิวเคลียร์ที่กำลังอยู่ระหว่างดำเนินการโดยกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ

อย่างไรก็ดี คณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ เผยว่า ที่ผ่านมายังมีกรณีผู้ขอรับทราบข้อมูลข่าวสารทางราชการส่วนใหญ่เป็นภาคเอกชนซึ่งเข้าร่วมประกวดราคาจัดซื้อจัดจ้างอุปกรณ์วิจัยพัฒนาทางเทคโนโลยีแทบทั้งหมด แต่รวมกันแล้วก็ไม่ถึง 10 ครั้ง โดยยังไม่พบกรณีการขอรับทราบข้อมูลด้านการวิจัยพัฒนาทางวิทยาศาสตร์ใหม่ๆ หรือข้อมูลอื่นๆ ที่จะมีผลต่อการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของประเทศแต่อย่างใด

กระนั้น ดร.ครรชิต ชี้ว่า เป็นที่น่าระวังสำหรับนักวิจัยตามศูนย์วิจัยภาครัฐ หรือที่รัฐให้การสนับสนุนที่อาจเสียรู้แก่เอกชนที่จะอ้างสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติดังกล่าวขอทราบผลการวิจัยในห้องปฏิบัติการเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ทางการค้าอย่างไม่ถูกต้อง หรือแม้แต่การอ้างเอกสิทธิ์การค้นพบเป็นรายแรก เช่น การวิจัยสเต็มเซลล์ที่กล่าวถึงกันมาก ซึ่งพบมากในต่างประเทศ แต่ยังดีที่ยังไม่พบกรณีดังกล่าวในประเทศไทยแม้แต่รายเดียว

ขณะที่นางกอบแก้ว อัครคุปต์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประธานการเสวนาเปิดเผยกับผู้จัดการวิทยาศาสตร์ว่า กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ได้เปิดให้ประชาชนรับรู้ข้อมูลข่าวสารราชการมาตั้งแต่ปี 2540 นับตั้งแต่มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติ โดยปัจจุบันมีประชาชนติดต่อขอรับข้อมูลราชการนับแสนรายต่อปี ผ่านช่องทางศูนย์บริการร่วมกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ คอลล์เซ็นเตอร์1313 และที่เว็บไซต์ www.most.go.th

"กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ค่อนข้างโชคดีที่จะมีเรื่องที่จะมีการร้องเรียนต่างๆ น้อยมาก ไม่ถึง 10 ครั้งต่อปี แต่เราก็จะมีข้อมูลบางอย่างที่เปิดเผยไม่ได้ เช่น งานวิจัยที่ยังไม่แล้วเสร็จ และคดีความที่ยังสืบสวนสอบสวนไม่เสร็จ อย่างการสืบสวนสอบสวนความไม่ชอบมาพากลการก่อสร้างศูนย์วิจัยนิวเคลียร์องครักษ์ จ.นครนายก เป็นต้น" ผู้ตรวจราชการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกล่าว

สำหรับพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ.2540 พ.ศ.2551 เป็นกฎหมายเพื่อคุ้มครองสิทธิ์รับรู้ข้อมูลข่าวสารของราชการและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการตรวจสอบกระบวนการทำงานของระบบราชการไทยให้มีความโปร่งใสและมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยยึดหลักเปิดเผยเป็นหลักและปกปิดเป็นข้อยกเว้น เช่น กรณีที่กระทบต่อความมั่นคงของประเทศ เป็นต้น.