จากบทประพันธ์ของ Ango Sakaguchi (1906-1955)
ปรมาจารย์แห่งความลึกลับของฆาตกรรมปริศนา
แปลและเรียบเรียงโดย ฉวีวงศ์
สงครามเพิ่งสงบ สังคมนครหลวงสมัยโชวะพยายามดิ้นรนกลับสู่ยุคทองในอดีตที่ไม่ใช่ว่าไกลโพ้น
ไม่เคยมีเสียดีกว่า ต้องสูญเสียไปแล้วอยากได้คืน...
ความเดิมตอนที่ 26
ตอนแรกผมก็สงสัยว่าทำไมห้องส่วนตัวคุณนายถึงมีลูกกุญแจเสียบคาอยู่ที่ประตูห้องด้านในอย่างนั้น มันดูผิดปกติยังไงไม่รู้ แต่ยาชิโระเซ็นเซบอกว่าคุณนายเป็นคนสับเพร่าอย่างนั้นเอง ใคร ๆ ก็รู้ว่าชอบเสียบลูกกุญแจคาเอาไว้จนเป็นนิสัย ยิ่งฟังผมก็ยิ่งเห็นว่ามันผิดปกติ และคิดว่านี่ต้องเป็นส่วนหนึ่งของแผนสังหารที่วางล่วงหน้ามานานวัน
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะแผนสังหารได้อย่างถี่ถ้วนทุกแง่มุมเพียงใด วิกฤติการณ์วันนั้นเป็นเรื่องใหญ่และรุนแรงราวฟ้าผ่าเปรี้ยงลงมาในวันอากาศแจ่มใส ทำให้ทั้งสองไม่มีเวลาคิดหน้าคิดหลังเท่าที่ควร และได้ทิ้งร่องรอยทางจิตวิทยาเอาไว้”
ดอกเตอร์โคเซพูดถึงร่องรอยทางจิตวิทยาหลายครั้งแล้วตั้งแต่ต้น แม้ว่าจิตวิทยาจะเป็นส่วนหนึ่งของงานอาชีพสำหรับพวกเราซึ่งเป็นคนในวงการวรรณศิลป์ แต่เท่าที่ฟังมายังไม่เข้าใจเลยว่าดอกเตอร์ตั้งใจจะหมายความถึงอะไร และคิดว่าคนอื่น ๆ ก็คงคิดเหมือน ๆ กัน และเหมือนกับจะอ่านความคิดของผมออก ดอกเตอร์กวาดสายตามองเราทุกคนก่อนสาธยายต่อไปว่า
“ทุกท่านที่มาชุมนุมกันอยู่ ณ ที่นี้ ล้วนเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาและมานุษยวิทยาระดับสูงสุดของญี่ปุ่น แต่ไม่มีใครสักคนสังเกตเห็นร่องรอยทางจิตวิทยาของคดีนี้ ผมไม่ได้คิดว่าท่านฝีมือตก แต่เป็นเพราะฆาตกรทั้งสองท่านแสดงละครตบตาได้อย่างแนบเนียนเหมือนจริงเหลือเกิน ไม่เหลือช่องให้ใครตั้งข้อสงสัยได้ แต่ผมขอเสริมอีกสาเหตุหนึ่งตามแนวของผมซึ่งแม้จะแหกคอกไปบ้าง นั่นก็คือการที่ทุกท่านล้วนเป็นคนที่มองอะไร ๆ แต่เพียงกรอบนอก แล้วก็หลับหูหลับตาเชื่อเอาอย่างนั้น ซึ่งเข้าล็อกแผนของฆาตกรพอดี ทุกท่านเชื่อสนิทว่าคุณปิก้าจิตรกรเอกกับคุณนายอายากะไม่ถูกกัน เป็นคู่กัดกันจริง ๆ ลืมสงสัยไปว่านั่นอาจเป็นการเล่นละครตบตา ตรงนี้แหละครับที่ผมคิดว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้ทุกท่านมองข้ามร่องรอยทางจิตวิทยาที่ฆาตกรทิ้งเอาไว้”
ดอกเตอร์พูดเรื่อย ๆ ตามประสาชาวกรุงที่ค่อนข้างเจียมตัวและไม่ชอบอวดอภินิหาร ผู้ฟังจึงไม่รู้สึกว่าถูกกดดันอะไรนัก
“ครับ พอคุณปิก้ากับคุณนายอายากะตกอยู่ในภาวะวิกฤติ จวนเจจะสิ้นท่าไม่มีเวลาคิดหน้าคิดหลังอะไรอีกแล้ว จึงได้เปิดละครโรงใหญ่ขึ้นทันที ต่างคนต่างจับหางเสียงของอีกฝ่ายหนึ่งแล้วก็เริ่มทะเลาะกันอย่างเผ็ดร้อน ถึงขั้นใช้กำลังรุนแรง ฝ่ายชายตบตี จับอีกฝ่ายเหวี่ยงไปทางหนึ่ง ตะลุมบอนกันอย่างเป็นจริงเป็นจัง จนกระทั่งคุณนายต้องวิ่งหนีออกไปข้างนอก
ทั้งสองแสดงละครตบตาได้สมบทบาทอย่างไม่มีที่ติ ที่ทุกท่านครับ ผมอยากให้นึกย้อนไปที่เหตุการณ์คืนนั้นกันอีกครั้ง ในห้องนี้คืนนั้นมีผู้ชายอยู่หลายคน คือ คุณโคโรกุ คุณยาชิโระ คุณคาซูมะ คุณทนายคามิยามะ และผม ซึ่งทุกคนเป็นพวกของคุณนาย เป็นคนที่พึ่งได้และพร้อมที่จะช่วยคุณนายให้พ้นจากเงื้อมมือของคุณปิก้า และในความเป็นจริง คืนก่อนหน้านั้น ตอนที่คุณปิก้าหาเรื่องใช้กำลังกับคุณนายอายากะ คุณโรกุ คุณยาชิโระ และคุณทนายคามิยามะจะลุกขึ้นช่วยเลยไม่ใช่หรือครับ
คืนเกิดเหตุก็เช่นกัน แต่เรื่องมันเกิดขึ้นอย่างฉับพลันทันที เรายังไม่ทันตั้งตัว คุณนายอายากะก็เลยถูกตบตี ถูกจับเหวี่ยงลงไปนอนกลิ้งกับพื้น แต่เราก็ได้สติกระโจนเข้าจับคุณปิก้าเอาไว้ เราก็นึกว่าจะจบแค่นั้น แต่ที่ไหนได้คุณปิก้ายังไม่ยอมหยุด สองคนทะเลาะกันสาดเสียเทเสียกันอีกสองสามคำ แล้วคุณปิก้าก็สลัดตัวจากเราเผ่นเข้าใส่คุณนายอายากะอีก คุณนายหลับทันแล้ววิ่งหนีออกไปข้างนอกราวกระต่ายป่าหนีนายพราน
ทุกท่านครับ ตรงนี้แหละที่ผมเรียกว่าร่องรอยทางจิตวิทยา ทำไมหรือครับ ก็เพราะตอนนั้นคนส่วนใหญ่ที่อยู่ในห้องเป็นพวกที่หวังดีต่อคุณนายทั้งนั้น แต่ข้างนอกไม่มีใครเลยนะครับ ไม่มีใครที่เป็นพวกของคุณนายอยู่เลยแม้แต่คนเดียว ถึงจะหนีไปทางบ้านใหญ่ก็ไม่มีใครช่วยได้ เพราะผู้ชายที่นั่นมีแต่คนชราและคนป่วย จะวิ่งหนีไปที่หมู่บ้าน ไปหาตำรวจก็ไม่ไหวหรอกเพราะอยู่ไกลถึงเกือบสี่กิโล
ถ้าเป็นกรณีที่เราเดินไปบนทางเปลี่ยวแปลกถิ่นยามดึกแล้วเจอโจร การที่เราจะวิ่งหนีเข้าไปในความมืดนั้นไม่ใช่เรื่องแปลก แต่นี่มันไม่ใช่ครับ คืนนั้นมีเพื่อนคอยช่วยอยู่มากมายแต่คุณนายไม่วิ่งเข้ามาหา กลับวิ่งออกไปข้างนอกที่ไม่มีใครเลย ซึ่งผิดธรรมดาครับ เหมือนกับวิ่งเข้าหานรก
อยู่ต่อหน้าพวกเรายังถูกทำร้ายจนเสื้อผ้าฉีกขาด หัวเข่าแตกเลือดไหล แทนที่จะวิ่งเข้าหาเพื่อนกลับวิ่งหนีออกไปข้างนอก ถ้ามองในแง่สันชาตญาณของมนุษย์แล้ว ท่านไม่คิดหรือครับว่ามันแปลก ตรงนี้แหละครับที่ผมเห็นว่าคุณนายมีความจำเป็นที่จะต้องหนีออกไปข้างนอกในที่ ๆ ไม่มีใคร มีเหตุผลที่ต้องทำเช่นนั้นครับ”
ดอกเตอร์โคเซหยุดนิดหนึ่ง แล้วพูดต่อ
“ผมเองก็ถูกหลอกจนเชื่อสนิทและวันนั้นก็ไม่ได้ผิดสังเกตอะไร ผมสงสัยขึ้นมาตอนพบศพคุณอุตสึมิวันรุ่งขึ้น และเมื่อท่าน อูตางาวะ ทามอนกับคุณคาโยโกะถูกวางยาพิษหลังจากนั้นหนึ่งสัปดาห์ ทุกท่านคงยังจำเหตุการณ์ในวันนั้นได้ดี ตอนที่ท่านสารวัตรเหยี่ยวสอบปากคำพวกเราทันทีหลังเกิดเหตุ คุณนายอายากะชี้หน้าคุณปิก้าบอกว่าคนนี้แหละคือฆาตกร เป็นมายากรมือฉมัง เคลื่อนไหวปลายนิ้วว่องไวราวกับนิ้วปีศาจ
คุณปิก้าทำหน้าตาเฉย ใช้ปลายนิ้วคีบเบี้ยหมากล้อมจากชุดกระดานหมากล้อมที่วางอยู่ข้าง ๆ ขึ้นมา แล้วพลิกเบี้ยด้วยด้วยความว่องไวเป็นเลิศจนดูเหมือนมีชีวิตเคลื่อนไหวด้วยตนเอง พลางร้องให้จังหวะว่า โตไซ ตะวันออกตะวันตก เร่เข้ามาเร่เข้ามา ชมมายากลตอนภาพฝันแห่งความรักขาวกับดำ เร่เข้ามา ไฮ้ ไฮ้
ไม่เท่านั้น พอแสดงจบคุณปิก้ากับคุณนายก็เริ่มทะเลาะกันอีก พอคุณปิก้าบอกว่าตนจะถูกวางยาเมื่อไรไม่รู้จึงไม่อยากอยู่ที่นี่ต่อไปแล้ว คุณนายอายากะก็แหวขึ้นว่า นายนั่นแหละคือฆาตกร นอกจากนายแล้วใครจะมียาพิษ ตรงนั้นแหละครับที่ผมร้อง...เอ๊ะ อยู่ในใจ รู้สึกสะดุดใจขึ้นมา แล้วผมก็นึกออก
ใช่แล้ว คืนที่คุณอุตสึมิถูกฆ่า คุณปิก้ากับคุณนายทะเลาะด้วยเรื่องไม่เป็นเรื่องแท้ ๆ แต่ก็ลุกลามจนถึงมีการใช้กำลังรุนแรง ส่วนวันนี้เรื่องที่ทะเลาะกันมีเนื้อหาที่จริงจังขนาดหาเรื่องกันว่าเป็นฆาตกร แต่ถ้อยคำที่โต้เถียงกันกลับไม่เกรี้ยวกราดเผ็ดร้อนอย่างคนที่เป็นปรปักษ์หรือเกลียดชังกัน และทั้ง ๆ ที่ถูกกล่าวหาร้ายแรงเช่นนั้น คุณปิก้าก็ยังสงบเฉย ไม่มีทีท่าว่าจะกระโจนเข้าทำร้ายคุณนาย...ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น
ผมนึกย้อนไปถึงเหตุการณ์คืนนั้นและรู้สึกเป็นครั้งแรกว่าเป็นเรื่องที่ผิดธรรมชาติ และจากนั้นจึงมองเห็นสิ่งที่ผมเรียกว่าร่องรอยทางจิตวิทยาที่คุณนายอายากะทิ้งไว้ ซึ่งก็คือการที่คุณนายวิ่งออกไปนอกบ้านที่ไม่มีใครช่วยเธอได้สักคน และตอนนั้นเองที่ผมเข้าใจกลยุทธ์ต่าง ๆ ของทั้งสองคนนั้นจนทะลุปรุโปร่ง แม้ว่าจะสายเกินไปเสียแล้ว ทุกท่านคิดไหมครับว่าคุณปิก้ากับคุณนายอายากะวางแผนได้แยบยล ทั้งยังแสดงละครได้แนบเนียน ตีบทแตกราวกับนักแสดงที่เจนเวทีเลยจริง ๆ ”
นายปิก้ายังนั่งเงียบทำหน้าตาเฉยเป็นทองไม่รู้ร้อนตามเดิม ซึ่งก็ไม่แปลกอะไรที่เขายังใจเย็นอยู่ได้ เพราะเท่าที่ฟังมา ถึงดอกเตอร์จะพูดถึงร่องรอยทางจิตวิทยาตามแนวคิดของเขา แต่ก็รู้สึกว่ายังขาดอะไรบางอย่างที่ทำให้คำพูดของเขาไม่มีน้ำหนักพอที่จะชี้ชัดลงไปได้ ความคิดของเรากับสีหน้าของนายปิก้าดูจะสอดคล้องกันอย่างประหลาด ทำให้เกิดบรรยากาศแปลก ๆ ชอบกล
ดอกเตอร์โคเซกล่าวต่อไป
“ทีนี้เรามาดูฆาตกรรมรายที่ห้าและที่หกคือท่านทามอน กับคุณคาโยโกะกันนะครับ กรณีของท่านทามอน คุณนาย อายากะเป็นคนเอามอร์ฟีนไปผสมไว้ในโถน้ำตาลที่ใช้เฉพาะสำหรับท่านทามอน และใช้น้ำตาลนั้นทำขนมพุดดิงโดยทำเป็นไม่รู้ว่าน้ำตาลที่ใช้นั้นมีมอร์ฟีนผสมอยู่ เพราะถ้าเอามอร์ฟีนใส่ลงไปในขนมพุดดิงตรง ๆ คุณนายก็จะถูกสงสัยทันที นับว่าเป็นการวางแผนที่มีการตระเตรียมรอบคอบมากทีเดียว งานนี้สำเร็จอย่างง่ายดายโดยที่คุณนายเพียงแต่ทำขนมพุดดิง อย่างเดียวไม่มีอะไรยุ่งยาก
ปัญหาอยู่ที่การฆ่าคาโยโกะ โชคดีที่คุณปิก้าหาเรื่องอาละวาดทุบถ้วยทุบชามทุกวัน ถ้วยกาแฟเหลือไม่ครบโหลคุณนายจัดการให้เอาถ้วยปากบิ่นน้อยที่สุดมาใช้แก้ขัดถ้วยหนึ่งสำหรับคุณปิก้าตามแผน ทั้งสองตั้งใจฆ่าท่านทามอนกับคุณคาโยโกะพร้อมกันในวันเกิดคุณคาซูมะ คุณคาโยโกะตามปกติจะไม่มาร่วมโต๊ะ วันนั้นจึงต้องใช้ถ้วยกาแฟที่ปากบิ่นมากกว่าของคุณปิก้า คุณคาโยโกะถึงจะเป็นลูกสาวคนหนึ่งของท่านเจ้าของบ้าน แต่ก็อยู่ในฐานะที่ไม่ต่างกับคนรับใช้คนหนึ่ง จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะได้รับการปฏิบัติอย่างไม่ทัดเทียมกับบรรดาแขกของคฤหาสน์ คุณปิก้าถือโอกาสนี้ทำเป็นสุภาพบุรุษเปลี่ยนให้คุณคาโยโกะใช้ถ้วยกาแฟของตนที่ดีกว่า แล้วใช้ปลายนิ้วมายากรของเขาใส่ยาพิษลงไป เพื่อให้แผนอันแยบยลนี้สำเร็จลงด้วยดี จำเป็นต้องจัดฉากให้เห็นถึงความเป็นได้ว่าทุกคนอาจถูกวางยาในถ้วยกาแฟ ซึ่งงานนี้เป็นหน้าที่ของคุณนาย
ระหว่างที่ทุกคนอยู่ในห้องกินข้าว คุณนายอายากะหาจังหวะชวนคุณเคียวโกะไปห้องสุขา ขากลับมาเดินผ่านห้องใหญ่เห็นถ้วยกาแฟวางเรียงกันอยู่เรียบร้อยดังคาดก็เย็นใจ รีบระล่ำระลักเข้ามาห้องกินข้าวบอกว่ามองออกไปจากหน้าต่างห้องสุขา เห็นเงาคนน่าสงสัยอยู่ในสวน แล้วชวนคุณคาซูมะ คุณยาชิโระ และผมกลับไปทางห้องสุขา
คนราก็แปลกอยู่อย่างหนึ่ง พอเห็นใครไปห้องสุขาเป็นต้องอยากไปขึ้นมาบ้างทันที พอดีรับประทานอาหารกันเสร็จแล้ว คุณทนายคามิยามะกับ คุณโมกูเบ กับคนอื่น ๆ จึงพากันไปห้องสุขา เมื่อเป็นเช่นนี้ก็หมายความว่าในบรรดาพวกเราห้าหกมีใครคนหนึ่งถือโอกาสลอบใส่ยาพิษลงในถ้วยกาแฟที่วางอยู่บนโต๊ะในห้องใหญ่ เป็นการวางแผนให้พวกเราสงสัยกันเอง
เมื่อสร้างฉากเตรียมไว้เรียบร้อยแล้ว ก็ถึงบทที่คุณปิก้าจะต้องใช้ความว่องไวของมือมายากรซึ่งไม่มีวันพลาดอยู่แล้ว หลังจากลอบใส่ยาพิษลงในถ้วยกาแฟของตนเองแล้ว ก็ทำเป็นสุภาพบุรุษเปลี่ยนให้คุณคาโยะได้ดื่มกาแฟในถ้วยที่ดีกว่า และแล้วละครฉากนี้จบลงด้วยความสำเร็จอย่างงดงาม ฉากต่อไปคุณปิก้าจิตรกรเอกจ้องหน้าคุณนายแล้วคำรามออกมาด้วยความโกรธเกรี้ยวว่า เธอพยายามฆ่าฉัน คุณนายชี้หน้าคุณปิก้า บอกว่าโกหก นายนั่นแหละคือฆาตกร เป็นมายากรมือฉมัง เคลื่อนไหวปลายนิ้วว่องไวอย่างกับนิ้วปีศาจ ทั้งสองเล่นละครกันเข้าขากันดีราวกับคู่หูคู่ฮา
ทั้งหมดนี้คือแผนฆาตกรรมที่ดูเหมือนจะสำเร็จไปแล้วเป็นส่วนใหญ่ เหลือแต่คุณคาซูมะซึ่งเป็นเป้าหมายหลักของแผนทั้งหมด แต่ระหว่างที่จะมาถึงตัวเขาจำเป็นต้องมีอะไรมาคั่นจังหวะอีกสักคดีหนึ่ง เพื่อให้ดูเป็นคดีฆาตกรรมที่ไม่ต่อเนื่อง คุณนายอากิโกะถูกเลือกเป็นเหยื่อถูกผลักลงไปจมน้ำตายในแอ่งน้ำตก
ผมจับความจริงของคดีทั้งหมดได้หลังจากที่ท่านทามอนกับคุณคาโยโกะถูกฆ่าในวันเดียวกันนั้น และถอดรหัสคดีโดยรวมได้จากการค้นพบร่องรอยทางจิตวิทยาดังที่ได้กล่าวไปแล้ว แต่ยังไม่มีหลักฐานพยานอะไรเลยแม้แต่ชิ้นเดียว ผมคิดว่าไม่มีทางอื่นนอกจากต้องคอยให้ฆาตกรลงมือฆ่าครั้งต่อไปแล้วจับให้ได้คาหนังคาเขา จึงตกลงใจที่จะตามติดคุณปิก้าจิตรกรเอกไม่ให้คลาดสายตาหมายจะจับให้ได้เมื่อลงมือฆ่า
พอดีคุณทนายคามิยามะกับคุณปิก้าเล่นบิลเลียดพนันกันเข้มข้นทุกวัน ผมก็เลยเข้าไปร่วมวงด้วย แต่ผมคิดผิดครับ พลาดไปถนัดใจเลยทีเดียว ผมคิดถึงคดีที่คุณอุตสึมิถูกคุณนายอายากะแทงตายด้วยมีดสั้น ซึ่งนั่นเป็นกรณีที่ต้องตัดสินฆ่าอย่างฉุกเฉินเพื่อความอยู่รอดในภาวะวิกฤติ ผมมองว่าเป็นคดีที่อยู่นอกประเด็น ไม่ได้อยู่ในแผนสังหารอะไรทั้งนั้น และจากนี้ไปคุณนายก็คงไม่ต้องฆ่าใครเพื่อให้ดูเป็นคดีฆาตกรรมไม่ต่อเนื่องอีก จนกระทั่งถึงแผนขั้นสุดท้ายคือฆ่าคุณคาซูมะ
ผมคิดผิด ผมตามติดคุณปิก้าเพราะเชื่อว่าจะจับเขาได้ตอนลงมือฆ่าครั้งต่อไป อีกฝ่ายคงจะจับความคิดตื้น ๆ ของผมได้จึงวางอุบายอย่างแยบยลอีกครั้งคือคุณปิก้าแอบนัดคุณนายอากิโกะไปพบที่น้ำตกบนภูเขามิวะ ส่วนคุณนายอากิโกะทำเป็นไปแช่น้ำแร่ร้อนที่อนเซ็น ขากลับคุณนายใช้ทางลัดที่คุณปิก้าใช้ตอนไปฆ่าคุณชิงูซะ วิ่งไปปรากฏตัวที่น้ำตก เมื่อพบกับคุณนายอากิโกะที่ไปรอคุณปิก้าอยู่ตามนัด คุณนายอายากะก็ทำทีไม่รู้เรื่องอะไรชวนกันเดินเล่น และพอคุณนายอากิโกะเผลอตัวเธอก็ผลักตกลงไปจมน้ำตายในแอ่งน้ำตก เสร็จแล้ววิ่งย้อนกลับไปตามทางลัดมาโผล่ที่ทางสายหลัก เดินกลับคฤหาสน์ผ่านป่าต้นบูนะทำเป็นว่ากลับมาจากอนเซ็น ผมคิดว่าเรื่องมันเป็นอย่างนี้แหละครับ”
[ตัวละครในเรื่องและความสัมพันธ์ระหว่างกัน]
ปิก้า (โดอิ โคอิชิ) จิตรกรอดีตสามีของอายากะ
อายากะ ภรรยาคนปัจจุบันของคาซุมะ อดีตภรรยาของปิก้า
โมคุเบ ผู้เชี่ยวชาญวรรณคดีฝรั่งเศส อยู่กับอากิโกะนักประพันธ์สตรีอดีตภรรยาของคาซุมะ
โคโรกุ ฮิโตมิ นักเขียนบทละคร สามีของอาคาชิ โคโจ ดาราชื่อดัง
วานิ โมจิซึกิ, ยุมิฮิโกะทังโงะ, อากิระ อุสึมิ แขกรับเชิญของทามาโอะ:
ยาชิโระ ซุนเป คนเล่าเรื่อง ภรรยาชื่อเคียวโกะ เคยเป็นเมียน้อยนายอุตางาวะ ทามอน บิดาของคาซุมะ
เอบิสึกะหมอขาเป๋ ลูกญาติห่าง ๆ ที่นายอุตางาวะผู้อุปถัมภ์ให้เรียนหมอและมาประจำอยู่ที่หมู่บ้าน
ชิงุซะ หญิงขี้ริ้วลูกพี่ลูกน้องของคาซุมะ
ปรมาจารย์แห่งความลึกลับของฆาตกรรมปริศนา
แปลและเรียบเรียงโดย ฉวีวงศ์
สงครามเพิ่งสงบ สังคมนครหลวงสมัยโชวะพยายามดิ้นรนกลับสู่ยุคทองในอดีตที่ไม่ใช่ว่าไกลโพ้น
ไม่เคยมีเสียดีกว่า ต้องสูญเสียไปแล้วอยากได้คืน...
ความเดิมตอนที่ 26
ตอนแรกผมก็สงสัยว่าทำไมห้องส่วนตัวคุณนายถึงมีลูกกุญแจเสียบคาอยู่ที่ประตูห้องด้านในอย่างนั้น มันดูผิดปกติยังไงไม่รู้ แต่ยาชิโระเซ็นเซบอกว่าคุณนายเป็นคนสับเพร่าอย่างนั้นเอง ใคร ๆ ก็รู้ว่าชอบเสียบลูกกุญแจคาเอาไว้จนเป็นนิสัย ยิ่งฟังผมก็ยิ่งเห็นว่ามันผิดปกติ และคิดว่านี่ต้องเป็นส่วนหนึ่งของแผนสังหารที่วางล่วงหน้ามานานวัน
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะแผนสังหารได้อย่างถี่ถ้วนทุกแง่มุมเพียงใด วิกฤติการณ์วันนั้นเป็นเรื่องใหญ่และรุนแรงราวฟ้าผ่าเปรี้ยงลงมาในวันอากาศแจ่มใส ทำให้ทั้งสองไม่มีเวลาคิดหน้าคิดหลังเท่าที่ควร และได้ทิ้งร่องรอยทางจิตวิทยาเอาไว้”
ดอกเตอร์โคเซพูดถึงร่องรอยทางจิตวิทยาหลายครั้งแล้วตั้งแต่ต้น แม้ว่าจิตวิทยาจะเป็นส่วนหนึ่งของงานอาชีพสำหรับพวกเราซึ่งเป็นคนในวงการวรรณศิลป์ แต่เท่าที่ฟังมายังไม่เข้าใจเลยว่าดอกเตอร์ตั้งใจจะหมายความถึงอะไร และคิดว่าคนอื่น ๆ ก็คงคิดเหมือน ๆ กัน และเหมือนกับจะอ่านความคิดของผมออก ดอกเตอร์กวาดสายตามองเราทุกคนก่อนสาธยายต่อไปว่า
“ทุกท่านที่มาชุมนุมกันอยู่ ณ ที่นี้ ล้วนเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาและมานุษยวิทยาระดับสูงสุดของญี่ปุ่น แต่ไม่มีใครสักคนสังเกตเห็นร่องรอยทางจิตวิทยาของคดีนี้ ผมไม่ได้คิดว่าท่านฝีมือตก แต่เป็นเพราะฆาตกรทั้งสองท่านแสดงละครตบตาได้อย่างแนบเนียนเหมือนจริงเหลือเกิน ไม่เหลือช่องให้ใครตั้งข้อสงสัยได้ แต่ผมขอเสริมอีกสาเหตุหนึ่งตามแนวของผมซึ่งแม้จะแหกคอกไปบ้าง นั่นก็คือการที่ทุกท่านล้วนเป็นคนที่มองอะไร ๆ แต่เพียงกรอบนอก แล้วก็หลับหูหลับตาเชื่อเอาอย่างนั้น ซึ่งเข้าล็อกแผนของฆาตกรพอดี ทุกท่านเชื่อสนิทว่าคุณปิก้าจิตรกรเอกกับคุณนายอายากะไม่ถูกกัน เป็นคู่กัดกันจริง ๆ ลืมสงสัยไปว่านั่นอาจเป็นการเล่นละครตบตา ตรงนี้แหละครับที่ผมคิดว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้ทุกท่านมองข้ามร่องรอยทางจิตวิทยาที่ฆาตกรทิ้งเอาไว้”
ดอกเตอร์พูดเรื่อย ๆ ตามประสาชาวกรุงที่ค่อนข้างเจียมตัวและไม่ชอบอวดอภินิหาร ผู้ฟังจึงไม่รู้สึกว่าถูกกดดันอะไรนัก
“ครับ พอคุณปิก้ากับคุณนายอายากะตกอยู่ในภาวะวิกฤติ จวนเจจะสิ้นท่าไม่มีเวลาคิดหน้าคิดหลังอะไรอีกแล้ว จึงได้เปิดละครโรงใหญ่ขึ้นทันที ต่างคนต่างจับหางเสียงของอีกฝ่ายหนึ่งแล้วก็เริ่มทะเลาะกันอย่างเผ็ดร้อน ถึงขั้นใช้กำลังรุนแรง ฝ่ายชายตบตี จับอีกฝ่ายเหวี่ยงไปทางหนึ่ง ตะลุมบอนกันอย่างเป็นจริงเป็นจัง จนกระทั่งคุณนายต้องวิ่งหนีออกไปข้างนอก
ทั้งสองแสดงละครตบตาได้สมบทบาทอย่างไม่มีที่ติ ที่ทุกท่านครับ ผมอยากให้นึกย้อนไปที่เหตุการณ์คืนนั้นกันอีกครั้ง ในห้องนี้คืนนั้นมีผู้ชายอยู่หลายคน คือ คุณโคโรกุ คุณยาชิโระ คุณคาซูมะ คุณทนายคามิยามะ และผม ซึ่งทุกคนเป็นพวกของคุณนาย เป็นคนที่พึ่งได้และพร้อมที่จะช่วยคุณนายให้พ้นจากเงื้อมมือของคุณปิก้า และในความเป็นจริง คืนก่อนหน้านั้น ตอนที่คุณปิก้าหาเรื่องใช้กำลังกับคุณนายอายากะ คุณโรกุ คุณยาชิโระ และคุณทนายคามิยามะจะลุกขึ้นช่วยเลยไม่ใช่หรือครับ
คืนเกิดเหตุก็เช่นกัน แต่เรื่องมันเกิดขึ้นอย่างฉับพลันทันที เรายังไม่ทันตั้งตัว คุณนายอายากะก็เลยถูกตบตี ถูกจับเหวี่ยงลงไปนอนกลิ้งกับพื้น แต่เราก็ได้สติกระโจนเข้าจับคุณปิก้าเอาไว้ เราก็นึกว่าจะจบแค่นั้น แต่ที่ไหนได้คุณปิก้ายังไม่ยอมหยุด สองคนทะเลาะกันสาดเสียเทเสียกันอีกสองสามคำ แล้วคุณปิก้าก็สลัดตัวจากเราเผ่นเข้าใส่คุณนายอายากะอีก คุณนายหลับทันแล้ววิ่งหนีออกไปข้างนอกราวกระต่ายป่าหนีนายพราน
ทุกท่านครับ ตรงนี้แหละที่ผมเรียกว่าร่องรอยทางจิตวิทยา ทำไมหรือครับ ก็เพราะตอนนั้นคนส่วนใหญ่ที่อยู่ในห้องเป็นพวกที่หวังดีต่อคุณนายทั้งนั้น แต่ข้างนอกไม่มีใครเลยนะครับ ไม่มีใครที่เป็นพวกของคุณนายอยู่เลยแม้แต่คนเดียว ถึงจะหนีไปทางบ้านใหญ่ก็ไม่มีใครช่วยได้ เพราะผู้ชายที่นั่นมีแต่คนชราและคนป่วย จะวิ่งหนีไปที่หมู่บ้าน ไปหาตำรวจก็ไม่ไหวหรอกเพราะอยู่ไกลถึงเกือบสี่กิโล
ถ้าเป็นกรณีที่เราเดินไปบนทางเปลี่ยวแปลกถิ่นยามดึกแล้วเจอโจร การที่เราจะวิ่งหนีเข้าไปในความมืดนั้นไม่ใช่เรื่องแปลก แต่นี่มันไม่ใช่ครับ คืนนั้นมีเพื่อนคอยช่วยอยู่มากมายแต่คุณนายไม่วิ่งเข้ามาหา กลับวิ่งออกไปข้างนอกที่ไม่มีใครเลย ซึ่งผิดธรรมดาครับ เหมือนกับวิ่งเข้าหานรก
อยู่ต่อหน้าพวกเรายังถูกทำร้ายจนเสื้อผ้าฉีกขาด หัวเข่าแตกเลือดไหล แทนที่จะวิ่งเข้าหาเพื่อนกลับวิ่งหนีออกไปข้างนอก ถ้ามองในแง่สันชาตญาณของมนุษย์แล้ว ท่านไม่คิดหรือครับว่ามันแปลก ตรงนี้แหละครับที่ผมเห็นว่าคุณนายมีความจำเป็นที่จะต้องหนีออกไปข้างนอกในที่ ๆ ไม่มีใคร มีเหตุผลที่ต้องทำเช่นนั้นครับ”
ดอกเตอร์โคเซหยุดนิดหนึ่ง แล้วพูดต่อ
“ผมเองก็ถูกหลอกจนเชื่อสนิทและวันนั้นก็ไม่ได้ผิดสังเกตอะไร ผมสงสัยขึ้นมาตอนพบศพคุณอุตสึมิวันรุ่งขึ้น และเมื่อท่าน อูตางาวะ ทามอนกับคุณคาโยโกะถูกวางยาพิษหลังจากนั้นหนึ่งสัปดาห์ ทุกท่านคงยังจำเหตุการณ์ในวันนั้นได้ดี ตอนที่ท่านสารวัตรเหยี่ยวสอบปากคำพวกเราทันทีหลังเกิดเหตุ คุณนายอายากะชี้หน้าคุณปิก้าบอกว่าคนนี้แหละคือฆาตกร เป็นมายากรมือฉมัง เคลื่อนไหวปลายนิ้วว่องไวราวกับนิ้วปีศาจ
คุณปิก้าทำหน้าตาเฉย ใช้ปลายนิ้วคีบเบี้ยหมากล้อมจากชุดกระดานหมากล้อมที่วางอยู่ข้าง ๆ ขึ้นมา แล้วพลิกเบี้ยด้วยด้วยความว่องไวเป็นเลิศจนดูเหมือนมีชีวิตเคลื่อนไหวด้วยตนเอง พลางร้องให้จังหวะว่า โตไซ ตะวันออกตะวันตก เร่เข้ามาเร่เข้ามา ชมมายากลตอนภาพฝันแห่งความรักขาวกับดำ เร่เข้ามา ไฮ้ ไฮ้
ไม่เท่านั้น พอแสดงจบคุณปิก้ากับคุณนายก็เริ่มทะเลาะกันอีก พอคุณปิก้าบอกว่าตนจะถูกวางยาเมื่อไรไม่รู้จึงไม่อยากอยู่ที่นี่ต่อไปแล้ว คุณนายอายากะก็แหวขึ้นว่า นายนั่นแหละคือฆาตกร นอกจากนายแล้วใครจะมียาพิษ ตรงนั้นแหละครับที่ผมร้อง...เอ๊ะ อยู่ในใจ รู้สึกสะดุดใจขึ้นมา แล้วผมก็นึกออก
ใช่แล้ว คืนที่คุณอุตสึมิถูกฆ่า คุณปิก้ากับคุณนายทะเลาะด้วยเรื่องไม่เป็นเรื่องแท้ ๆ แต่ก็ลุกลามจนถึงมีการใช้กำลังรุนแรง ส่วนวันนี้เรื่องที่ทะเลาะกันมีเนื้อหาที่จริงจังขนาดหาเรื่องกันว่าเป็นฆาตกร แต่ถ้อยคำที่โต้เถียงกันกลับไม่เกรี้ยวกราดเผ็ดร้อนอย่างคนที่เป็นปรปักษ์หรือเกลียดชังกัน และทั้ง ๆ ที่ถูกกล่าวหาร้ายแรงเช่นนั้น คุณปิก้าก็ยังสงบเฉย ไม่มีทีท่าว่าจะกระโจนเข้าทำร้ายคุณนาย...ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น
ผมนึกย้อนไปถึงเหตุการณ์คืนนั้นและรู้สึกเป็นครั้งแรกว่าเป็นเรื่องที่ผิดธรรมชาติ และจากนั้นจึงมองเห็นสิ่งที่ผมเรียกว่าร่องรอยทางจิตวิทยาที่คุณนายอายากะทิ้งไว้ ซึ่งก็คือการที่คุณนายวิ่งออกไปนอกบ้านที่ไม่มีใครช่วยเธอได้สักคน และตอนนั้นเองที่ผมเข้าใจกลยุทธ์ต่าง ๆ ของทั้งสองคนนั้นจนทะลุปรุโปร่ง แม้ว่าจะสายเกินไปเสียแล้ว ทุกท่านคิดไหมครับว่าคุณปิก้ากับคุณนายอายากะวางแผนได้แยบยล ทั้งยังแสดงละครได้แนบเนียน ตีบทแตกราวกับนักแสดงที่เจนเวทีเลยจริง ๆ ”
นายปิก้ายังนั่งเงียบทำหน้าตาเฉยเป็นทองไม่รู้ร้อนตามเดิม ซึ่งก็ไม่แปลกอะไรที่เขายังใจเย็นอยู่ได้ เพราะเท่าที่ฟังมา ถึงดอกเตอร์จะพูดถึงร่องรอยทางจิตวิทยาตามแนวคิดของเขา แต่ก็รู้สึกว่ายังขาดอะไรบางอย่างที่ทำให้คำพูดของเขาไม่มีน้ำหนักพอที่จะชี้ชัดลงไปได้ ความคิดของเรากับสีหน้าของนายปิก้าดูจะสอดคล้องกันอย่างประหลาด ทำให้เกิดบรรยากาศแปลก ๆ ชอบกล
ดอกเตอร์โคเซกล่าวต่อไป
“ทีนี้เรามาดูฆาตกรรมรายที่ห้าและที่หกคือท่านทามอน กับคุณคาโยโกะกันนะครับ กรณีของท่านทามอน คุณนาย อายากะเป็นคนเอามอร์ฟีนไปผสมไว้ในโถน้ำตาลที่ใช้เฉพาะสำหรับท่านทามอน และใช้น้ำตาลนั้นทำขนมพุดดิงโดยทำเป็นไม่รู้ว่าน้ำตาลที่ใช้นั้นมีมอร์ฟีนผสมอยู่ เพราะถ้าเอามอร์ฟีนใส่ลงไปในขนมพุดดิงตรง ๆ คุณนายก็จะถูกสงสัยทันที นับว่าเป็นการวางแผนที่มีการตระเตรียมรอบคอบมากทีเดียว งานนี้สำเร็จอย่างง่ายดายโดยที่คุณนายเพียงแต่ทำขนมพุดดิง อย่างเดียวไม่มีอะไรยุ่งยาก
ปัญหาอยู่ที่การฆ่าคาโยโกะ โชคดีที่คุณปิก้าหาเรื่องอาละวาดทุบถ้วยทุบชามทุกวัน ถ้วยกาแฟเหลือไม่ครบโหลคุณนายจัดการให้เอาถ้วยปากบิ่นน้อยที่สุดมาใช้แก้ขัดถ้วยหนึ่งสำหรับคุณปิก้าตามแผน ทั้งสองตั้งใจฆ่าท่านทามอนกับคุณคาโยโกะพร้อมกันในวันเกิดคุณคาซูมะ คุณคาโยโกะตามปกติจะไม่มาร่วมโต๊ะ วันนั้นจึงต้องใช้ถ้วยกาแฟที่ปากบิ่นมากกว่าของคุณปิก้า คุณคาโยโกะถึงจะเป็นลูกสาวคนหนึ่งของท่านเจ้าของบ้าน แต่ก็อยู่ในฐานะที่ไม่ต่างกับคนรับใช้คนหนึ่ง จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะได้รับการปฏิบัติอย่างไม่ทัดเทียมกับบรรดาแขกของคฤหาสน์ คุณปิก้าถือโอกาสนี้ทำเป็นสุภาพบุรุษเปลี่ยนให้คุณคาโยโกะใช้ถ้วยกาแฟของตนที่ดีกว่า แล้วใช้ปลายนิ้วมายากรของเขาใส่ยาพิษลงไป เพื่อให้แผนอันแยบยลนี้สำเร็จลงด้วยดี จำเป็นต้องจัดฉากให้เห็นถึงความเป็นได้ว่าทุกคนอาจถูกวางยาในถ้วยกาแฟ ซึ่งงานนี้เป็นหน้าที่ของคุณนาย
ระหว่างที่ทุกคนอยู่ในห้องกินข้าว คุณนายอายากะหาจังหวะชวนคุณเคียวโกะไปห้องสุขา ขากลับมาเดินผ่านห้องใหญ่เห็นถ้วยกาแฟวางเรียงกันอยู่เรียบร้อยดังคาดก็เย็นใจ รีบระล่ำระลักเข้ามาห้องกินข้าวบอกว่ามองออกไปจากหน้าต่างห้องสุขา เห็นเงาคนน่าสงสัยอยู่ในสวน แล้วชวนคุณคาซูมะ คุณยาชิโระ และผมกลับไปทางห้องสุขา
คนราก็แปลกอยู่อย่างหนึ่ง พอเห็นใครไปห้องสุขาเป็นต้องอยากไปขึ้นมาบ้างทันที พอดีรับประทานอาหารกันเสร็จแล้ว คุณทนายคามิยามะกับ คุณโมกูเบ กับคนอื่น ๆ จึงพากันไปห้องสุขา เมื่อเป็นเช่นนี้ก็หมายความว่าในบรรดาพวกเราห้าหกมีใครคนหนึ่งถือโอกาสลอบใส่ยาพิษลงในถ้วยกาแฟที่วางอยู่บนโต๊ะในห้องใหญ่ เป็นการวางแผนให้พวกเราสงสัยกันเอง
เมื่อสร้างฉากเตรียมไว้เรียบร้อยแล้ว ก็ถึงบทที่คุณปิก้าจะต้องใช้ความว่องไวของมือมายากรซึ่งไม่มีวันพลาดอยู่แล้ว หลังจากลอบใส่ยาพิษลงในถ้วยกาแฟของตนเองแล้ว ก็ทำเป็นสุภาพบุรุษเปลี่ยนให้คุณคาโยะได้ดื่มกาแฟในถ้วยที่ดีกว่า และแล้วละครฉากนี้จบลงด้วยความสำเร็จอย่างงดงาม ฉากต่อไปคุณปิก้าจิตรกรเอกจ้องหน้าคุณนายแล้วคำรามออกมาด้วยความโกรธเกรี้ยวว่า เธอพยายามฆ่าฉัน คุณนายชี้หน้าคุณปิก้า บอกว่าโกหก นายนั่นแหละคือฆาตกร เป็นมายากรมือฉมัง เคลื่อนไหวปลายนิ้วว่องไวอย่างกับนิ้วปีศาจ ทั้งสองเล่นละครกันเข้าขากันดีราวกับคู่หูคู่ฮา
ทั้งหมดนี้คือแผนฆาตกรรมที่ดูเหมือนจะสำเร็จไปแล้วเป็นส่วนใหญ่ เหลือแต่คุณคาซูมะซึ่งเป็นเป้าหมายหลักของแผนทั้งหมด แต่ระหว่างที่จะมาถึงตัวเขาจำเป็นต้องมีอะไรมาคั่นจังหวะอีกสักคดีหนึ่ง เพื่อให้ดูเป็นคดีฆาตกรรมที่ไม่ต่อเนื่อง คุณนายอากิโกะถูกเลือกเป็นเหยื่อถูกผลักลงไปจมน้ำตายในแอ่งน้ำตก
ผมจับความจริงของคดีทั้งหมดได้หลังจากที่ท่านทามอนกับคุณคาโยโกะถูกฆ่าในวันเดียวกันนั้น และถอดรหัสคดีโดยรวมได้จากการค้นพบร่องรอยทางจิตวิทยาดังที่ได้กล่าวไปแล้ว แต่ยังไม่มีหลักฐานพยานอะไรเลยแม้แต่ชิ้นเดียว ผมคิดว่าไม่มีทางอื่นนอกจากต้องคอยให้ฆาตกรลงมือฆ่าครั้งต่อไปแล้วจับให้ได้คาหนังคาเขา จึงตกลงใจที่จะตามติดคุณปิก้าจิตรกรเอกไม่ให้คลาดสายตาหมายจะจับให้ได้เมื่อลงมือฆ่า
พอดีคุณทนายคามิยามะกับคุณปิก้าเล่นบิลเลียดพนันกันเข้มข้นทุกวัน ผมก็เลยเข้าไปร่วมวงด้วย แต่ผมคิดผิดครับ พลาดไปถนัดใจเลยทีเดียว ผมคิดถึงคดีที่คุณอุตสึมิถูกคุณนายอายากะแทงตายด้วยมีดสั้น ซึ่งนั่นเป็นกรณีที่ต้องตัดสินฆ่าอย่างฉุกเฉินเพื่อความอยู่รอดในภาวะวิกฤติ ผมมองว่าเป็นคดีที่อยู่นอกประเด็น ไม่ได้อยู่ในแผนสังหารอะไรทั้งนั้น และจากนี้ไปคุณนายก็คงไม่ต้องฆ่าใครเพื่อให้ดูเป็นคดีฆาตกรรมไม่ต่อเนื่องอีก จนกระทั่งถึงแผนขั้นสุดท้ายคือฆ่าคุณคาซูมะ
ผมคิดผิด ผมตามติดคุณปิก้าเพราะเชื่อว่าจะจับเขาได้ตอนลงมือฆ่าครั้งต่อไป อีกฝ่ายคงจะจับความคิดตื้น ๆ ของผมได้จึงวางอุบายอย่างแยบยลอีกครั้งคือคุณปิก้าแอบนัดคุณนายอากิโกะไปพบที่น้ำตกบนภูเขามิวะ ส่วนคุณนายอากิโกะทำเป็นไปแช่น้ำแร่ร้อนที่อนเซ็น ขากลับคุณนายใช้ทางลัดที่คุณปิก้าใช้ตอนไปฆ่าคุณชิงูซะ วิ่งไปปรากฏตัวที่น้ำตก เมื่อพบกับคุณนายอากิโกะที่ไปรอคุณปิก้าอยู่ตามนัด คุณนายอายากะก็ทำทีไม่รู้เรื่องอะไรชวนกันเดินเล่น และพอคุณนายอากิโกะเผลอตัวเธอก็ผลักตกลงไปจมน้ำตายในแอ่งน้ำตก เสร็จแล้ววิ่งย้อนกลับไปตามทางลัดมาโผล่ที่ทางสายหลัก เดินกลับคฤหาสน์ผ่านป่าต้นบูนะทำเป็นว่ากลับมาจากอนเซ็น ผมคิดว่าเรื่องมันเป็นอย่างนี้แหละครับ”
[ตัวละครในเรื่องและความสัมพันธ์ระหว่างกัน]
ปิก้า (โดอิ โคอิชิ) จิตรกรอดีตสามีของอายากะ
อายากะ ภรรยาคนปัจจุบันของคาซุมะ อดีตภรรยาของปิก้า
โมคุเบ ผู้เชี่ยวชาญวรรณคดีฝรั่งเศส อยู่กับอากิโกะนักประพันธ์สตรีอดีตภรรยาของคาซุมะ
โคโรกุ ฮิโตมิ นักเขียนบทละคร สามีของอาคาชิ โคโจ ดาราชื่อดัง
วานิ โมจิซึกิ, ยุมิฮิโกะทังโงะ, อากิระ อุสึมิ แขกรับเชิญของทามาโอะ:
ยาชิโระ ซุนเป คนเล่าเรื่อง ภรรยาชื่อเคียวโกะ เคยเป็นเมียน้อยนายอุตางาวะ ทามอน บิดาของคาซุมะ
เอบิสึกะหมอขาเป๋ ลูกญาติห่าง ๆ ที่นายอุตางาวะผู้อุปถัมภ์ให้เรียนหมอและมาประจำอยู่ที่หมู่บ้าน
ชิงุซะ หญิงขี้ริ้วลูกพี่ลูกน้องของคาซุมะ
