สวัสดีครับผม Mr.Leon มาแล้วครับ เมื่อ 2 สัปดาห์ก่อนผมเกริ่นถึงมังงะ โดยนักเขียนคนเดียวกับที่เขียนเรื่อง 北斗の拳 Hokuto no Ken คือคุณ 原哲夫 Tetsuo Hara ส่วนเรื่องที่เล่าไปคราวที่แล้วชื่อเรื่อง 花の慶次 Hana no Keiji เพื่อน ๆ อ่านได้ที่นี่ครับ : การ์ตูนซามูไรตกงานทำไมกินใจคนญี่ปุ่น
ครั้งที่แล้วค่อนข้างจะเป็นเรื่องดี ๆ ซีนที่ปลดปล่อยความคิดมุมมองของคนญี่ปุ่นในสังคมปัจจุบัน แต่ซีนวันนี้แฝงความเจ็บปวดเล็ก ๆ ในสังคมครับ ก่อนหน้านี้ ผมก็เคยเขียนเรื่องซามูไรเปลี่ยนงาน แล้วจะถูกหัวหน้าร่อนจดหมายแจ้งสำนักอื่น ๆ ว่า อย่ารับซามูไรคนนั้น ๆ เข้าทำงาน เพื่อน ๆ พอจะจำได้ไหมครับ ยกมาให้อ่านนิดหน่อยดังนี้ครับ
“แต่หลังจากนั้น การเปลี่ยนงานของซามูไรทำได้ยากขึ้น เมื่อการสู้รบระหว่างสำนักน้อยลง เกิดสันติภาพมากขึ้นการเปลี่ยนสำนักไปเรื่อย ๆ ของซามูไรก็ทำได้ยากขึ้น และเกิดการเปลี่ยนแปลงสำคัญอย่างหนึ่ง คือ หัวหน้าเก่าจะร่อนจดหมายแจ้งเจ้าสำนักต่าง ๆ ประมาณว่า อย่าได้รับซามูไรคนนั้น ๆ เข้าทำงาน หรือเรียกว่า 奉公構(Houkou-kamai, Houkou-kamae) เป็นการส่งจดหมายห้ามให้เจ้าสำนักอื่น ๆ รับคนจากสำนักตน เป็นต้น และซามูไรที่ชื่อ 藤堂高虎 (Tōdō Takatora)เมื่อเขามีผู้น้อยในสำนักและเกิดทะเลาะเบาะแว้งกันเป็นเหตุให้ผู้น้อยในสำนักเขาต้องการลาออก เขาเองก็ร่อนจดหมาย 奉公構(Houkou-kamai, Houkou-kamae) ให้เจ้าสำนักอื่น ๆ ด้วย "
ซึ่งซามูไรที่ถูกร่อนจดหมาย 奉公構(Houkou-kamai, Houkou-kamae) นี้มักจะมี 2 ประเภท คือ
* พวกที่เก่งมาก ๆ ฉลาดหัวดี เป็นนักรบที่เก่งกล้าแต่อาจจะมีความทะนงตนมาก หยิ่งหรืออีโก้สูงที่ทำให้อยู่กับหัวหน้าไม่ได้มีเรื่องต้องทะเลาะขัดแย้งกัน
* กับอีกพวกที่เป็นประเภทผู้เชี่ยวชาญทางเทคนิคใด ๆ ที่สามารถย้ายงานไปไหนก็ได้ทันที
เรื่องที่เล่าคราวก่อนว่าซามูไรคุยกันในออนเซน แล้วเล่าเรื่องหัวหน้าซามูไรที่ชื่อฮิเดะโยะชิชวนเคย์จิไปทำงาน แต่ไม่ไปเป็นเรื่องที่ตรงข้ามกับความเป็นจริงในสังคมญี่ปุ่นอย่างมาก เป็นซีนที่ปลดปล่อยสิ่งที่คนญี่ปุ่นคิด อยากทำแต่ทำไม่ได้ ส่วนอีกซีนที่จะเล่าในครั้งนี้เกี่ยวข้องกับเรื่อง 奉公構(Houkou-kamai, Houkou-kamae) ครับ ที่จริงแล้วในออนเซนนั้นก่อนที่ Hideyoshi จะเดินมามีซามูไรคนเก่งอีกคนหนึ่งเดินมาก่อนเขาชื่อว่า 後藤又兵衛 Gotō Matabei หนึ่งในซามูไรที่อยู่ในออนเซนร้องบอกเพื่อน ๆ ว่า นั่น Gotō Matabei นี่ ซามูไรในออนเซนตอนนั้นเป็นซามูไรหนุ่ม ๆ ที่เก่งแต่อยู่ในช่วงขาลงที่เริ่มจะไม่ค่อยมีสงครามตามหัวเมืองต่าง ๆ ในประเทศแล้ว เก่งขนาดที่ว่าพวกเขาคุยกันว่าความเก่งของพวกเราถ้ามารวมกันน่าจะมีใครขึ้นเป็นผู้ปกครองเมืองได้แน่ ๆ ในช่วงที่ Gotō Matabei เดินมา ...ทำให้ผมคิดว่าทำไมละครทีวีเลือกที่จะเล่าเรื่อง Gotō Matabei ก่อน คงเป็นเพราะชีวิตของซามูไร Gotō Matabei น่าสนใจ เขาเป็นคนที่ถูกร่อนจดหมาย 奉公構(Houkou-kamai, Houkou-kamae) เยอะมาก เขาเป็นหนึ่งในซามูไรที่เก่งแต่เย่อหยิ่ง จากวันที่รวมตัวในออนเซนไม่นานก็ถูกส่งตัวไปทำสงครามที่เกาหลี แล้วทะเลาะกับหัวหน้า เพราะเขาคิดว่าตัวเองเก่งมากคิดตรงข้ามกับหัวหน้าตนเอง ไม่ทำตามคำสั่งของหัวหน้าแล้ว พอกลับมาญี่ปุ่นก็เลยลาออกจากสำนักนั้น หัวหน้าเขาก็โกรธมากร่อนจดหมายไปถึงเจ้าสำนักอื่น ๆ ว่า ห้ามรับเขาเข้าทำงานทุกสำนัก จากนั้น Gotō Matabei ก็หางานไม่ได้อีกเลย ตกงานเป็นสิบ ๆ ปี สุดท้ายเป็นคนพเนจร
เรื่องตอนนี้มีมุมมองอยู่ว่า ในขณะนั้นสงครามตามหัวเมืองในญี่ปุ่นเริ่มจะไม่มีแล้ว เพราะเริ่มกลายเป็นประเทศเดียวกันแล้ว ทำให้ซามูไรเริ่มไม่มีงานทำ พวกหัวหน้าเริ่มแสวงหาการล่าหัวเมืองต่างประเทศ เช่นเกาหลี จีน ซึ่งจริง ๆ แล้วประเทศพวกนั้นก็ไม่ได้ผิดอะไร หลายๆ ครั้งที่เหล่าซามูไรไปรบต่างประเทศแล้วพบว่าไม่ได้มีความหมายหรือประโยชน์อันใดเลย แต่ต้องทำตามคำสั่งหัวหน้าเท่านั้นเอง
ถึงตอนนี้ก็ไม่อาจทราบเหตุผลที่แท้จริงได้ว่าทำไมจึงออกไปรบราฆ่าฟันนอกประเทศ แต่ก็มีคนหลาย ๆ กระแสวิเคราะห์กันหลากหลายเหตุผล บางคนก็บอกว่าหัวหน้าในช่วงยุคนั้นโรคจิตต้องการล่าอาณานิคม บ้างก็ว่าหางานให้ลูกน้องทำ อย่างไรก็ตาม มุมมองที่สะท้อนจากมังงะนี้ส่วนหนึ่งมาจากประวัติศาสตร์จริงของญี่ปุ่นครับ
เริ่มเข้ายุคปัจจุบัน เมื่อกว่า 50 ปีที่แล้ว มีนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นที่ชื่อทานากะ คาคุเอะ(田中角栄 Tanaka Kakuei) เขาเป็นนายกรัฐมนตรีที่นำพาสินค้า Made in Japan ออกมาเริ่มทำนอกประเทศ ช่วงที่เขาเข้ามาเมืองไทยใหม่ ๆ ได้ข่าวว่าคนไทยประท้วงมากเหตุที่จะเอาผลิตภัณฑ์ญี่ปุ่นมาตั้งโรงงานเอย มาผลิตที่ไทย อาจจะเป็นเหตุให้แบรนด์ไทยหายไป แล้วจะทำให้คนไทยตกงานหรือไม่
มีคนเปรียบเปรยไว้ว่าคุณ ทานากะ คาคุเอะ มีความคล้ายคลึงกับผู้นำซามูไรสมัยนำซามูไรออกไปรบนอกประเทศเพราะประเทศตนเองเริ่มไม่มีงานแล้ว ตอนนั้นคืออิ่มตัวไม่ค่อยมีการรบในประเทศแล้ว ทำไมมีคนบอกว่าผู้นำสองสมัยนี้เหมือนกัน มีเหตุผลอยู่ 3 ข้อ คือ
* เป็นคนที่มีความเป็นผู้นำ มีความสามารถกุมหัวใจคนให้จงรักภักดีได้ดี ทุกคนชื่นชอบ
* ในตอนนั้นเศรษฐกิจญี่ปุ่นก็บูมมากหรือเติบโตมาก ๆ นั่นเอง หัวหน้าขณะนั้นจึงต้องการขยายตลาดต่างประเทศ
* ผู้นำทั้งสองคนไม่ได้เกิดจากสังคมคนรวยหรือต้นกำเนิดซามูไร แต่ไต่เต้ามาจากรากหญ้า นายกทานากะ คาคุเอะ ก็ไม่ใช่นายกรัฐมนตรีที่จบมหาวิทยาลัยด้วย แต่มาด้วยความเก่งเก๋าทุกคนชอบ
ซึ่งเรื่องการมาตั้งโรงงานในไทย หรือต่างประเทศ ในครั้งนั้น ผมก็ยังคิดว่าหนึ่งเหตุผลน่าจะคล้ายกับผู้นำสมัยสงครามคือ ขยายงานให้คนญี่ปุ่นเอง ถึงแม้จะมีประโยชน์ร่วมกันแต่ผมก็ยังคิดเหตุผลนี้อยู่ครับ แล้วความคิดแบบเดิม ๆ ที่คล้ายกับสมัยซามูไรย้ายงานก็ยังมีอยู่ คือ บริษัทก็ยังกลัวคนเก่งย้ายงานและเอาเทคนิคออกไป ดังนั้น คนเก่ง ๆ หรือพวกที่มีทักษะสูงๆ เช่น ช่างเทคนิค ล่าม ต้องวางตัวดี ๆ นะครับเพราะบริษัทอาจจะยังไม่ไว้วางใจคุณนัก (´ω｀●)
วันนี้สวัสดีครับ
