ก่อนอื่นขอยกข้อมูลการอธิบาภาพลักษณ์คร่าวๆ ของพนักงานบริษัทญี่ปุ่น หรือ Salaryman ให้เพื่อนๆ เห็นภาพจากบทความในคอลัมน์ Marunouchi cafe ของ Mr.Leon โดยยกตัวอย่างภาพจากความคิดเชิงล้อเลียนอยู่ 3 ข้อ คือ.......
" 1. Salaryman คือ Gremlins เพื่อนๆ รู้จัก Gremlins (เกรมลินส์) มั้ยครับ ตัวที่มีคาเร็กเตอร์เป็นปีศาจแสนซน บางทีก็น่าเกลียดเหลือเกิน เค้าบอกว่าเจ้าตัวนี้ถอดแบบมาจากลักษณะคนญี่ปุ่น เจ้าตัวนี้เนี่ยเมื่อมันมีจำนวนมากๆ ในกลุ่มสังคม มองไปทางไหนก็เจอแต่บุคคลิกแบบนี้ คิดดูครับว่า มันหลอนขนาดไหน
2. ถ้าโดยสารในเรือเฟอร์รี่แล้วอยู่ๆ เกิดไฟไหม้เรือขึ้นมา จำเป็นต้องสละเรือ กัปตันจะบอกคนชาติต่างๆ อย่างไรบ้างไปดูกัน ( โจ๊กนี้ล้อเลียนนิสัยของชาติต่างๆ)
คนอังกฤษ : สถานการณ์เช่นนี้สุภาพบุรุษอย่างเราต้องโดดจากเรือใหญ่
คนอเมริกา : ผู้ที่โดดออกไปคือฮีโร่แน่นอน
คนเยอรมัน : ตามกฏแล้วเราต้องรีบโดด
คนรัสเซีย : ทิ้งขวดวอสการ์ไปก่อนแล้วโดดตามไปกินต่อ
คนอิตาลี : สาวสวยๆ โดดไปแล้วรีบโดดตามเลย
*คนญี่ปุ่น : ทุกคนโดดไปแล้วแล้วล่ะ ( ความหมายคือ ทำอะไรก็มักจะทำไปทิศทางเดียวกัน กลัวแปลกแยกจากกลุ่ม ) みんな、もうとびこみましたよ！
3. คำศัพท์ที่ถูกบัญญัติในพจนานุกรม Oxford มีคำทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่นอยู่หลายคำ เช่น tsunami, Karōshi( การตายเนื่องมาจากทำงานหนัก) ,
Salaryman ( คำนี้ถูกบัญญัติมาตั้งแต่ปี 1962 แล้วครับไม่ได้หมายถึงนักธุรกิจ ผมขออธิบายให้เพื่อนๆ เห็นภาพความหมายของคำนี้คือ Salaryman มีความหมายถึงพนักงานบริษัทที่มักจะทำอะไรตามๆ กัน ต้องรักษากฏมารยาทสังคม ลำดับอาวุโสอย่างเหนียวแน่น มีลักษณะ performance คล้ายๆ กัน มีวิถีการทำงานที่ค่อนข้างไม่เป็นอิสระ และเนื่องจากรวมตัวกันเป็นกลุ่มเป็นก้อน จึงมีลักษณะที่น่ากลัวเปรียบกับฝูง Gremlins (เกรมลินส์) อ้ะครับ )
Salaryman มักจะชอบชวนกันไปปาร์ตี้หลังเลิกงาน หรือกินสาเก กินอาหารหลังเลิกงาน มักชวนกันไปทำกิจกรรม ไปร้องเพลงคาราโอเกะ ไปเล่นกอล์ฟ ทุกอย่างนี้มักจะมีเบื้องหลังเพื่อสานความสัมพันธ์ทางธุรกิจ การค้าแทบทั้งสิ้น ดังนั้นทุกคนๆ ก็จะต้องทำตามๆ กัน มีกฏมีเกณฑ์มารยาทที่พึงปฏิบัติต่อหัวหน้าหรือผู้ใหญ่มากมายเคร่งครัด เป็นที่รู้กันในหมู่ Salaryman ครับ เพื่อนผมเล่าว่า หัวหน้าเค้าเป็นคนที่ไม่ชอบปาร์ตี้ ไม่ชอบเล่นกอล์ฟ ไม่ชอบร้องเพลงคาราโอเกะ แต่ต้องทำอยู่ทุกครั้งที่ได้รับคำชวน เค้าบอกว่าลักษณะแบบนี้แหละครับ Salaryman ตัวจริงครับ !! ".......
คราวนี้มาดูกันว่าบุคคลลักษณะเช่นใดที่ไม่เหมาะสมที่จะเป็น Salaryman แบบญี่ปุ่นๆ
☆คนที่มีความสามารถพิเศษมากๆ เก่งมากๆ หมายถึง คนที่มีความเชี่ยวชาญหรือมีทักษะพิเศษด้านใดด้านหนึ่ง เช่น เก่งไปทางค้นคว้าวิจัย เก่งทางดนตรี กีฬา คนที่สามารถเปิดกิจการร้านค้าของตนเอง
☆คนที่เอาแต่ใจตนเอง ไม่สามารถเข้าสังคมกลุ่มได้ บุคคลลักษณะเช่นนี้ไม่สามารถเป็น Salaryman แบบญี่ปุ่นได้แน่นอน เพราะมีชาว Salaryman ได้บอกไว้ว่า " ถ้าคุณเลือกจะทำงานที่นี่ คุณก็ต้องยอมรับและปฏิบัติตามกฎของที่นี่อย่างเคร่งครัด " ดังนั้นคนที่มีความอิสระ หรือเอาแต่ใจตนเอง หรือคิดว่าทำตามกฏไม่ได้แน่นอน ก็ไม่เหมาะที่จะเป็น Salaryman นั่นเอง
คนที่ไม่สามารถร่วมกลุ่มได้ เอาแต่ใจ ไม่สามารถเข้ากับคนส่วนร่วมได้ เพราะปกติการทำงานต้องเป็นกลุ่ม คนที่พูดเรื่องตัวเองไม่เก่ง เข้าทีมยาก เช่น คนที่โดนตำหนิจากลูกค้า ไม่คิดว่าเป็นงานแบบนี้ไม่ดี
☆คนรวยมาก่อน มีพื้นฐานทางฐานะดี หรือคนที่บ้านมีกิจการที่นาที่ไร่ แล้วต้องสืบต่อ บางคนที่ต้อง ทำนาทำไร่ ทำฟาร์ม ก็ไม่เหมาะที่จะมาทำงานในบริษัทโดยใช้ชีวิตแบบ Salaryman หรือคนที่มีฐานะดี หรือ นักกีฬา นักทำนายก็ไม่เหมาะเช่นกัน
แล้วคุณล่ะ เหมาะที่จะเป็น Salaryman หรือไม่
" 1. Salaryman คือ Gremlins เพื่อนๆ รู้จัก Gremlins (เกรมลินส์) มั้ยครับ ตัวที่มีคาเร็กเตอร์เป็นปีศาจแสนซน บางทีก็น่าเกลียดเหลือเกิน เค้าบอกว่าเจ้าตัวนี้ถอดแบบมาจากลักษณะคนญี่ปุ่น เจ้าตัวนี้เนี่ยเมื่อมันมีจำนวนมากๆ ในกลุ่มสังคม มองไปทางไหนก็เจอแต่บุคคลิกแบบนี้ คิดดูครับว่า มันหลอนขนาดไหน
2. ถ้าโดยสารในเรือเฟอร์รี่แล้วอยู่ๆ เกิดไฟไหม้เรือขึ้นมา จำเป็นต้องสละเรือ กัปตันจะบอกคนชาติต่างๆ อย่างไรบ้างไปดูกัน ( โจ๊กนี้ล้อเลียนนิสัยของชาติต่างๆ)
คนอังกฤษ : สถานการณ์เช่นนี้สุภาพบุรุษอย่างเราต้องโดดจากเรือใหญ่
คนอเมริกา : ผู้ที่โดดออกไปคือฮีโร่แน่นอน
คนเยอรมัน : ตามกฏแล้วเราต้องรีบโดด
คนรัสเซีย : ทิ้งขวดวอสการ์ไปก่อนแล้วโดดตามไปกินต่อ
คนอิตาลี : สาวสวยๆ โดดไปแล้วรีบโดดตามเลย
*คนญี่ปุ่น : ทุกคนโดดไปแล้วแล้วล่ะ ( ความหมายคือ ทำอะไรก็มักจะทำไปทิศทางเดียวกัน กลัวแปลกแยกจากกลุ่ม ) みんな、もうとびこみましたよ！
3. คำศัพท์ที่ถูกบัญญัติในพจนานุกรม Oxford มีคำทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่นอยู่หลายคำ เช่น tsunami, Karōshi( การตายเนื่องมาจากทำงานหนัก) ,
Salaryman ( คำนี้ถูกบัญญัติมาตั้งแต่ปี 1962 แล้วครับไม่ได้หมายถึงนักธุรกิจ ผมขออธิบายให้เพื่อนๆ เห็นภาพความหมายของคำนี้คือ Salaryman มีความหมายถึงพนักงานบริษัทที่มักจะทำอะไรตามๆ กัน ต้องรักษากฏมารยาทสังคม ลำดับอาวุโสอย่างเหนียวแน่น มีลักษณะ performance คล้ายๆ กัน มีวิถีการทำงานที่ค่อนข้างไม่เป็นอิสระ และเนื่องจากรวมตัวกันเป็นกลุ่มเป็นก้อน จึงมีลักษณะที่น่ากลัวเปรียบกับฝูง Gremlins (เกรมลินส์) อ้ะครับ )
Salaryman มักจะชอบชวนกันไปปาร์ตี้หลังเลิกงาน หรือกินสาเก กินอาหารหลังเลิกงาน มักชวนกันไปทำกิจกรรม ไปร้องเพลงคาราโอเกะ ไปเล่นกอล์ฟ ทุกอย่างนี้มักจะมีเบื้องหลังเพื่อสานความสัมพันธ์ทางธุรกิจ การค้าแทบทั้งสิ้น ดังนั้นทุกคนๆ ก็จะต้องทำตามๆ กัน มีกฏมีเกณฑ์มารยาทที่พึงปฏิบัติต่อหัวหน้าหรือผู้ใหญ่มากมายเคร่งครัด เป็นที่รู้กันในหมู่ Salaryman ครับ เพื่อนผมเล่าว่า หัวหน้าเค้าเป็นคนที่ไม่ชอบปาร์ตี้ ไม่ชอบเล่นกอล์ฟ ไม่ชอบร้องเพลงคาราโอเกะ แต่ต้องทำอยู่ทุกครั้งที่ได้รับคำชวน เค้าบอกว่าลักษณะแบบนี้แหละครับ Salaryman ตัวจริงครับ !! ".......
คราวนี้มาดูกันว่าบุคคลลักษณะเช่นใดที่ไม่เหมาะสมที่จะเป็น Salaryman แบบญี่ปุ่นๆ
☆คนที่มีความสามารถพิเศษมากๆ เก่งมากๆ หมายถึง คนที่มีความเชี่ยวชาญหรือมีทักษะพิเศษด้านใดด้านหนึ่ง เช่น เก่งไปทางค้นคว้าวิจัย เก่งทางดนตรี กีฬา คนที่สามารถเปิดกิจการร้านค้าของตนเอง
☆คนที่เอาแต่ใจตนเอง ไม่สามารถเข้าสังคมกลุ่มได้ บุคคลลักษณะเช่นนี้ไม่สามารถเป็น Salaryman แบบญี่ปุ่นได้แน่นอน เพราะมีชาว Salaryman ได้บอกไว้ว่า " ถ้าคุณเลือกจะทำงานที่นี่ คุณก็ต้องยอมรับและปฏิบัติตามกฎของที่นี่อย่างเคร่งครัด " ดังนั้นคนที่มีความอิสระ หรือเอาแต่ใจตนเอง หรือคิดว่าทำตามกฏไม่ได้แน่นอน ก็ไม่เหมาะที่จะเป็น Salaryman นั่นเอง
คนที่ไม่สามารถร่วมกลุ่มได้ เอาแต่ใจ ไม่สามารถเข้ากับคนส่วนร่วมได้ เพราะปกติการทำงานต้องเป็นกลุ่ม คนที่พูดเรื่องตัวเองไม่เก่ง เข้าทีมยาก เช่น คนที่โดนตำหนิจากลูกค้า ไม่คิดว่าเป็นงานแบบนี้ไม่ดี
☆คนรวยมาก่อน มีพื้นฐานทางฐานะดี หรือคนที่บ้านมีกิจการที่นาที่ไร่ แล้วต้องสืบต่อ บางคนที่ต้อง ทำนาทำไร่ ทำฟาร์ม ก็ไม่เหมาะที่จะมาทำงานในบริษัทโดยใช้ชีวิตแบบ Salaryman หรือคนที่มีฐานะดี หรือ นักกีฬา นักทำนายก็ไม่เหมาะเช่นกัน
แล้วคุณล่ะ เหมาะที่จะเป็น Salaryman หรือไม่
