xs
xsm
sm
md
lg

ซาอุฯ+ ยูเออีร่วมมือกันทิ้งเปโตรดอลลาร์ นำพาตะวันออกกลางออกจากอิทธิพลสหรัฐฯ, อังกฤษ

เผยแพร่:   ปรับปรุง:   โดย: ทนง ขันทอง

ภูมิภาคตะวันออกกลางนำโดยซาอุดีอาระเบีย และยูเออีกำลังมีการเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกฟ้าคว่ำแผ่นดิน อันเห็นได้จากการประนีประนอมกันเพื่อลดความขัดแย้งกับอิหร่าน ซีเรีย เยเมน โดยมีการให้อภัยกัน หรือลืมความผิดที่เคยกระทำต่อกันในอดีต เพื่อว่าตะวันออกกลางโดยรวมสามารถเดินไปข้างหน้าได้อย่างสันติ มีเอกภาพ และมีความมั่นคง

การเปลี่ยนแปลงในตะวันออกกลาง ซึ่งเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ และมีความมั่งคั่งทางพลังงานมีแรงผลักดันมาจากข้างนอกมากกว่าข้างใน

ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินของรัสเซีย และประธานาธิบดีสี จิ้นผิงของจีนร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดเพื่อผลักดันให้เจ้าชายโมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน แห่งซาอุดีอาระเบีย (MBS) และโมฮัมเหม็ด บิน ซายิด อัลนะฮ์ยาน (MBZ) ผู้นำของยูเออีนำพาตะวันออกกลางออกจากอิทธิพลของสหรัฐฯ และอังกฤษที่ฝังรากในภูมิภาคนี้มานาน และให้หันมาคบกับรัสเซียและจีนแทน

MBZ มีบทบาทอย่างมากในการดำเนินการในเชิงการทูตลับ เพื่อชักชวนผู้นำในตะวันออกกลางให้เปลี่ยนทิศในการบริหารนโยบายต่างประเทศ และความมั่นคงเพื่อความอยู่รอดในอนาคต

เป็นที่ทราบกันดีว่า สหรัฐฯ และอังกฤษใช้นโยบายแบ่งแยกและปกครองตะวันออกกลางตลอดระยะเวลาหลายทศวรรษที่ผ่านมาเพื่อควบคุมน้ำมัน และขายอาวุธ ทำให้ภูมิภาคนี้ติดหล่มในความขัดแย้งและสงคราม เกิดความสูญเสียทั้งทรัพย์สินและชีวิตของประชาชนนับหลายสิบล้านคนจนแทบที่จะดิ้นไม่หลุด จนทำให้ภูมิภาคตะวันออกกลางถูกมองว่าเป็นดินแดนต้องคำสาป

ปูตินเดินเกมล่วงหน้าไปก่อนในยุทธศาสตร์ตะวันออกกลางตั้งแต่ปี 2015 ด้วยการยกทัพรัสเซียนมาช่วยรัฐบาลของนายบาชาร์ อัล อัสซาดของซีเรียรบกับพวกไอซิส ผู้ก่อการร้าย และนักรบรับจ้างที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐ อังกฤษ อิสราเอล และกลุ่มประเทศในอ่าวเปอร์เซีย

ปฏิบัติการทางทหารของรัสเซียในซีเรีย และตะวันออกกลางได้รับความร่วมมือจากอิหร่านที่ถูกตะวันตกแซงชั่นมาเป็นเวลา 40-50 ปีอย่างใกล้ชิด หลังจากนั้นไม่นานประธานาธิบดีเรเจป ตัยยิบ แอร์โดอันของตุรกี ซึ่งอยู่พวกเดียวกันกับสหรัฐฯ และร่วมมือในการทำร้ายซีเรีย เนื่องจากเล็งเห็นความแข็งแกร่งทางแสนยานุภาพทางทหารของรัสเซีย ผลประโยชน์ที่จะได้รับจากพลังงานรัสเซีย และพลังทางเศรษฐกิจของจีน จึงหันมาร่วมมือกับทั้งรัสเซียและจีนอย่างใกล้ชิดมากยิ่งขึ้นจนกลายเป็นพันธมิตรที่สำคัญ แม้ว่าตุรกีจะเป็นสมาชิกที่สำคัญของนาโตก็ตาม


ในขณะเดียวกัน อิหร่านที่เป็นพันธมิตรที่สำคัญของรัสเซียและจีนมีความเข้มแข็งขึ้นมาตลอด สามารถสร้างอิทธิพลในอิรัค ซีเรีย เลบานอน ปาเลสไตน์ และเยเมนได้ทำให้ซาอุดีอาระเบีย ยูเออี ประเทศในตะวันออกกลาง หรือโลกอาหรับต้องคิดหนักว่าการเป็นศัตรูกับอิหร่าน หรืออยู่ฝั่งตรงข้ามกับมหาอำนาจอย่างรัสเซีย และจีนเป็นเรื่องที่ไม่ดีแน่สำหรับความมั่นคงของภูมิภาคในอนาคต

ในขณะเดียวกัน มันเป็นเรื่องที่ชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ ว่าสหรัฐฯ อังกฤษ และตะวันตกโดยรวมกำลังอ่อนแอลงไปเรื่อยๆ ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ การเงินและแสนยานุภาพทางทหาร

การตัดสินใจของ MBS และ MBZ ที่จะนำพาตะวันออกกลาง และโลกอาหรับออกจากอิทธิพลของสหรัฐฯ และชาติตะวันตกนับว่าเป็นก้าวย่างที่ยิ่งใหญ่ และมีความเสี่ยงสูง แต่มันเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้เพราะถ้าหากยังอยู่ในบริบทเดิมของการถูกแบ่งแยกและปกครองของตะวันตก จะทำให้ภูมิภาคนี้มีแต่การรบพุ่ง สหรัฐฯ จะยังคงคุมพลังงานโลกต่อไปผ่านเปโตรดอลลาร์ หรือการซื้อขายน้ำมันเป็นเงินสกุลดอลลาร์ ตลาดซื้อขายน้ำมันอยู่ในมือผู้เล่นรายใหญ่ของตะวันตกที่ควบคุมเกม แถมสหรัฐฯ ยังขายอาวุธให้ประเทศตะวันออกกลางรบกันในสงครามที่ไม่มีวันสิ้นสุด

MBS และ MBZ มองเห็นร่วมกันว่ารัสเซียและจีนกำลังมีความเข้มแข็งยิ่งขึ้น และจะก้าวขึ้นมาเป็นมหาอำนาจโลกขั้วใหม่ ที่มีนโยบายไม่แทรกแซงกิจการภายในของประเทศที่คบค้าสมาคมด้วย ต่างจากสหรัฐฯ และอังกฤษที่มุ่งแทรกแซงกิจการภายในของทุกประเทศ เพื่อควบคุมให้ประเทศต่างๆ เดินไปในแนวทางที่ตัวเองต้องการ

หลังจากที่สหรัฐฯ และพันธมิตรยุโรปแซงชั่นรัสเซียด้วยการยึดเงินทุนสำรองระหว่างประเทศของรัสเซียไปกว่า $300,000 ล้านเพื่อตอบโต้การที่รัสเซียทำสงครามกับยูเครน ทำให้ MBS MBZ และผู้นำของตะวันออกกลางเห็นพ้องต้องกันว่า ในเมื่อรัสเซีย ซึ่งเป็นประเทศใหญ่ และเป็นมหาอำนาจทางนิวเคลียร์ยังถูกยึดเงินทุนสำรองระหว่างประเทศโดยตะวันตกได้ แล้วประเทศเล็กกว่า หรือมีอำนาจน้อยกว่าในตะวันออกกลางจะปกป้องเงินทุนสำรองระหว่างประเทศของตัวเองได้อย่างไร ถ้าหากเกิดทำอะไรขึ้นมาที่ทำให้สหรัฐฯ ไม่พอใจ

ประเทศตะวันออกกลางส่วนใหญ่มีรายได้จากการขายน้ำมัน ทำให้ร่ำรวย และมีดอลลาร์ในรีเสิร์ฟของประเทศมาก แต่ดอลลาร์ในรีเสิร์ฟนี้สามารถถูกอายัด หรือถูกยึดได้ทุกเมื่อ ตัวอย่างมีให้เห็นแล้วกับอิรัก หรือลิเบียที่หลังจากประเทศถูกสงครามจากตะวันตกทำลาย ปรากฏว่าเงินทุนสำรองระหว่างประเทศที่ฝากในยุโรป หรือสหรัฐฯ โดนยึดไปหมด ล่าสุดคือการที่ทั้งเงินทุนสำรองระหว่างประเทศของธนาคารกลางรัสเซีย และทรัพย์สินของมหาเศรษฐีรัสเซียกว่า $30,000 ล้านก็ถูกสหรัฐฯ และยุโรปรุมยึดเอาไป

การเปลี่ยนแปลงในตะวันออกกลางที่สำคัญที่สุดเกิดขึ้นในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา หลังจากที่ซาอุดีอาระเบียกับอิหร่านตกลงที่จะรื้อฟื้นความสัมพันธ์กัน โดยมีจีนเป็นตัวกลางในการไกล่เกลี่ย ที่ผ่านมาซาอุดีอาระเบียกับอิหร่านเป็นคู่กัดกัน เพื่อชิงความเป็นใหญ่ในโลกมุสลิม การคืนดีกันระหว่างสองประเทศทำให้ความตึงเครียดในภูมิภาคคลี่คลายลงอย่างเห็นได้ชัด เปิดทางให้กับการยุติสงครามเยเมนที่สร้างความบอบช้ำให้ซาอุดีอาระเบียเป็นอย่างมาก เพราะไปหลงเชื่อประธานาธิบดีโอบามาที่หนุนการทำสงครามเยเมน โอบามามีบทบาทในการก่อสงครามลิเบีย และซีเรียอีกด้วย สร้างความบอบช้ำให้ภูมิภาคต่อเนื่องจากประธานาธิบดีบุชที่เริ่มสงครามตะวันออกกลางด้วยการโจมตีทั้งอัฟกานิสถาน และอิรักโดยใช้เหตุการณ์ 911 เป็นข้ออ้าง

ซีเรียที่ถูกสหรัฐฯ อิสราเอล และกลุ่มประเทศในอ่าวเปอร์เซียรุมโจมตีตั้งแต่ปี 2014 แต่รอดมาได้ เพราะว่าได้รับความช่วยเหลือทางทหารจากรัสเซีย และอิหร่าน ซีเรียได้กลับมาคืนดีกับซาอุดีอาระเบียและยูเออี และประเทศอาหรับอื่นๆ ที่เคยแซงชั่นซีเรีย ในการประชุมครั้งล่าสุดของสันนิบาตอาหรับที่มีสมาชิก 22 ประเทศในวันที่ 19 พฤษภาคมที่ผ่านมา มีการอ้าแขนรับซีเรียกลับเข้าไปเป็นสมาชิกอีกครั้ง หลังจากที่มีการขับไล่ซีเรียออกจากลุ่มไปเป็นเวลากว่า 10 ปี

โดยภาพรวม โลกมุสลิมสายสุหนี่ กับสายชีอะห์ หรือมุสลิมสายทันสมัย กับสายล้าสมัยกำลังกลับมาคืนดีญาติกัน ซึ่งจะนำไปสู่การสิ้นสุดของการแบ่งแยกและปกครองของตะวันตก โดยมหาอำนาจรัสซียและจีนจะเข้ามาแทนที่ ทำให้โลกมุสลิมจะมีเอกภาพ และเสถียรภาพมากขึ้น

การที่ซาอุดีอาระเบีย และประเทศตะวันออกกลางและโลกอาหรับออกจากอิทธิพลของสหรัฐฯ จะทำให้อนาคตของเปโตรดอลลาร์มีความไม่แน่นอน เพราะว่าตั้งแต่ปี 1974 การซื้อขายน้ำมันอยู่ในรูปของดอลลาร์ เพื่อแลกเปลี่ยนกับการที่สหรัฐฯ ให้ความคุ้มครองด้านความมั่นคง และขายอาวุธให้ซาอุดีอาระเบียและประเทศผู้ผลิตน้ำมัน แต่ในเวลานี้ สถานการณ์ได้เปลี่ยนไป ซาอุดีอาระเบียต้องการกระจายความเสี่ยงจากการถือครองดอลลาร์มากเกินไป ด้วยการทำข้อตกลงขายน้ำมันเป็นเงินหยวนกับจีน เพราะว่าการมีดอลลาร์มากเกินไปในรีเสิร์ฟอาจถูกยึดเมื่อใดก็ได้ อีกประการหนึ่งสหรัฐฯ ดำเนินนโยบายการเงินการคลังที่ไม่มีความรับผิดชอบมีการก่อหนี้เพิ่มขึ้นมากมายมหาศาล และมีการพิมพ์เงินออกมาไม่อั้นเพื่อจ่ายหนี้ ทำให้ประเทศต่างๆ ที่ถือครองดอลลาร์มีความไม่มั่นใจในเงินดอลลาร์กระดาษที่นับมันจะมีค่าน้อยลงจากเงินเฟ้อ

MBS ออกตัวแรงด้วยการให้ซาอุดีอาระเบียสมัครเป็นสมาชิกขององค์กรความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ ซึ่งเป็นความร่วมมือทางการเมืองและความมั่นคงที่มีจีนและรัสเซียเป็นแกนนำเพื่อต้านทานอิทธิพลของนาโต นอกจากนี้ซาอุฯ อิหร่าน และยูเออีต่างแจ้งความประสงค์ที่จะเป็นสมาชิกของ BRICS ที่มีบราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้เป็นผู้ร่วมก่อตั้ง เพื่อสร้างระเบียบเศรษฐกิจ และระเบียบการเงินโลกใหม่ออกจากการครอบงำของสหรัฐฯ และอังกฤษผ่านยูเอ็น กองทุนการเงินระหว่างประเทศ และธนาคารโลก

การประชุมซัมมิตของบริกส์จะมีขึ้นในเดือนสิงหาคมที่จะถึงนี้ โดยแอฟริกาใต้จะเป็นเจ้าภาพ เนื้อหาหลักของการประชุมซัมมิตคือการหาแนวทางร่วมกันของประเทศกำลังพัฒนาเพื่อที่จะสร้างเงินสกุลร่วม เพื่อปลดแอกพันธนาการของเงินดอลลาร์ และให้สมาชิกประเทศค้าขายด้วยเงินสกุลท้องถิ่นของตัวเอง แทนเงินดอลลาร์ นอกจากนี้จะมีการพิจารณารับสมาชิกเพิ่ม โดยซาอุดีอาระเบีย อิหร่าน ยูเออี และอีกหลายสิบประเทศทั้งจากละตินอเมริกา แอฟริกา และเอเชียจะเข้ามาร่วมเป็นสมาชิก ทำให้ภาพชัดเจนขึ้นว่าโลกกำลังถูกแบ่งออกเป็นสองขั้วคือ Global North นำโดยอเมริกาเหนือกับยุโรปที่กำลังอยู่ในช่วงขาลงทั้งด้านเศรษฐกิจ การเงิน และการทหาร และ Global South นำโดยรัสเซีย จีนและประเทศที่กำลังพัฒนาอื่นๆ ที่กำลังผงาดขึ้นมาเทียบเคียง


ในขณะเดียวกัน เมื่อโลกอิสลามมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันมากขึ้น อิสราเอล ซึ่งถือว่าเป็นรัฐแปลกปลอมในภูมิภาคกำลังถูกโดดเดี่ยวมากขึ้น ทำให้แผนการที่จะขยายพื้นที่อิสราเอลตามแผนการ Greater Israel และสร้างนครเยรูซาเล็มเป็นศูนย์กลางศาสนาโลกในวาระโลกใหม่อาจจะต้องสะดุดลง

อิสราเอลจึงจะเป็นโจทย์ที่สำคัญที่สุด หรือจะบอกว่าโจทย์สุดท้ายก็ได้ ว่าจะมีสถานภาพอย่างไรในอนาคต ซึ่งมีทางออกสามประการคือ 1. จะสร้างอิสราเอลรัฐเดียว หรือ 2. จะมีสองรัฐคือรัฐปาเลสไตน์ และรัฐอิสราเอลอยู่ร่วมกัน หรือ 3. จะไม่มีรัฐอิสราเอลอยู่เลย

ทั้งนี้ทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับท่าทีและการปรับตัวของอิสราเอลว่าจะวางตัวอย่างไรในกรณีของปาเลสไตน์ และความสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านอย่างอิหร่าน และซาอุดีอาระเบีย


กำลังโหลดความคิดเห็น