‘สหรัฐฯ’ แพ้เลือกตั้งตุรเคีย

คณะกรรมการการเลือกตั้งสูงสุดของตุรเคียประกาศว่าประธานาธิบดี Recep Tayyip Erdogan ชนะศึกเลือกตั้งได้เป็นผู้นำประเทศต่อไปอีก 5 ปีเป็นสมัยที่ 3เหนือคู่แข่ง นายKemal Kilicdaroglu วัย 74 ปี ในการวัดดวงรอบที่ 2

ไม่อยู่เหนือความคาดหมาย แม้เปอร์เซ็นต์พลิกล็อกมีอยู่บ้างก็ตาม

ในการเลือกตั้งรอบแรกวันที่ 14 เดือนนี้ แอร์โดอันได้คะแนน 49.5 เปอร์เซ็นต์ แต่ผู้ชนะต้องได้เกิน 50 เปอร์เซ็นต์ต้องชิงกันรอบที่ 2 ผู้มาอันดับ 3 Sinan Ogan ได้ 5 เปอร์เซ็นต์ ประกาศสนับสนุนแอร์โดอัน ทำให้ได้คะแนนเชือดคู่แข่ง

แน่นอน มีข้อกล่าวหาว่าการเลือกตั้งไม่ใสสะอาด แต่ทำอะไรไม่ได้ แอร์โดอันได้คะแนน 52.14 เปอร์เซ็นต์ คู่แข่งได้ 47.86 เปอร์เซ็นต์ ต่างกัน 2.2 ล้านเสียง

ชัยชนะของประธานาธิบดีแอร์โดอัน วัย 69 ปี ถือว่าเป็นความพ่ายแพ้ของสหรัฐฯ และพันธมิตรในยุโรป ซึ่งพยายามหาทางล้มแอร์โดอันมาหลายปี

แผนโค่นแอร์โดอันครั้งสำคัญเกิดในปี 2014 เมื่อมีกลุ่มต่อต้านวางแผนทำรัฐประหาร โดยสหรัฐฯ โดนกล่าวหาว่าอยู่เบื้องหลัง แต่แอร์โดอันได้รับเสียงกระซิบจากรัสเซียถึงแผนดังกล่าว จึงสามารถรับมือได้ จัดการกวาดล้างกลุ่มผู้ก่อการ

มีคนกว่า 6 หมื่นคนโดนจับกุมคุมขัง ทั้งทหาร ตำรวจ อาจารย์ นักกฎหมาย นักศึกษา นักบวชโดย Muhammed Fethullah Gülen วัย 82 ปี เป็นนักการศึกษา นักเทศน์ ลี้ภัยอยู่ในสหรัฐฯ ถูกกล่าวว่าเป็นผู้อยู่เบื้องหลัง

แอร์โดอันดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตั้งแต่ปี 2003 และเป็นประธานาธิบดีในปี 2014 รวมอยู่ในอำนาจแล้ว 20 ปี มีฐานการเมือง อำนาจหลังการแก้รัฐธรรมนูญ

การรวบอำนาจ โลกตะวันตกมองว่าแอร์โดอันเป็นผู้นำแบบเผด็จการทำให้การต่อต้านมีทั้งขบวนการใต้ดินและเปิดเผย นโยบายของแอร์โดอันอิงรัสเซียและจีน

นอกจาก Gulen แล้ว ยังมีขบวนการต่อต้านแอร์โดอันในยุโรป มีฐานหลักอยู่ในสวีเดนซึ่งรัฐบาลไม่ยอมเลิกการสนับสนุนตามคำขอร้องของแอร์โดอัน อ้างว่าเป็นสิทธิ

นั่นทำให้แอร์โดอันไม่ยอมลงนามสนับสนุนให้สวีเดนเป็นสมาชิกนาโตจนทุกวันนี้ ทั้งแอร์โดอันและ Gulen อ้างว่าไม่ได้อยู่เบื้องหลังขบวนการล้มแอร์โดอัน

ไม่กี่ชั่วโมงหลังจากรู้ผล ผู้นำจากประเทศในตะวันออกกลาง รัสเซีย ต่างชื่นชมยินดีกับแอร์โดอัน ประชาชนตุรเคียเดินขบวนฉลองชัยชนะในกรุงอังการาล้นหลาม

นายKilicdaroglu ประกาศยอมรับความพ่ายแพ้ บอกว่าเป็นวันแห่งความเศร้าใจเมื่อเห็นการเลือกตั้งที่ไม่มีความยุติธรรม และจะพยายามสู้ต่อไปเพื่อให้ได้ประชาธิปไตยสมบูรณ์ แต่ขอเป็นการแสดงออกตามฟอร์มนักการเมือง

ชัยชนะของแอร์โดอันทำให้บรรยากาศการเมืองเชิงภูมิรัฐศาสตร์ไม่เปลี่ยนแปลง ดุลอำนาจในพื้นที่นั้นเชื่อมโยงกับยุโรปและตะวันออกกลาง มีความหมายต่อสหรัฐฯ ที่พยายามหาผู้นำคนใหม่ที่ทำตัวเป็น “เด็กดี”

ด้วยนโยบายอนุรักษนิยมเชิงสังคมนิยม แอร์โดอันละความพยายามที่จะเข้าร่วมกับประชาคมยุโรปหลังจากที่รอการรับรองเป็นสมาชิกหลายปี จึงใช้นโยบายเป็นรัฐอิสลามแบบสายกลาง ไม่เข้มงวดเกินไป ไม่ผูกติดกับกลุ่มประเทศอำนาจนิยม

แอร์โดอันวางตัวเป็นผู้ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในพื้นที่ตะวันออกกลาง ในสงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซีย ได้เป็นเจ้าภาพให้ทั้งสองประเทศเจรจากันในเดือนมีนาคมปีที่ผ่านมาแต่ยูเครนถูกกดดันโดยโลกตะวันตกให้สู้รบต่อไป

แอร์โดอันยังมีบทบาทสำคัญในสงครามกลางเมืองซีเรีย ปราบปรามกบฏเคิร์ดตามชายแดน และรับภาระผู้ลี้ภัยจากตะวันออกกลางไปสู่ยุโรปหลายล้านคน

ตุรเคียมีบทบาทสำคัญในการเปิดทางส่งออกธัญพืชจากรัสเซียและยูเครนจากทะเลดำไปสู่ยุโรปและทวีปอื่นๆ เพื่อบรรเทาปัญหาความขาดแคลนอาหาร เป็นจุดสำคัญในการส่งออกน้ำมันและก๊าซธรรมชาติเหลวจากรัสเซีย

น้ำมันดิบจากรัสเซียถูกเปลี่ยนถ่ายเรือกลางทะเลและส่วนหนึ่งไปสู่ยุโรป เพื่อเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตร และยุโรปยังต้องการพลังงานน้ำมันจากรัสเซีย

การอยู่ในอำนาจอีก 5 ปี เท่ากับเพิ่มความแข็งแกร่งของฐานการเมืองของแอร์โดอัน จะทำให้มีบทบาทอย่างมากในสงครามเย็นระหว่างสหรัฐฯ และรัสเซีย

เป็นพื้นที่สำหรับจีนในการผลักดันโครงการหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทางสู่ยุโรปด้วย

สหรัฐฯ ต้องกล้ำกลืนกับชัยชนะของแอร์โดอัน ก่อนหน้านี้แอร์โดอันขอซื้อเครื่องบินเอฟ 16 จากสหรัฐฯ แต่มีเงื่อนไข ทั้งที่สหรัฐฯ มีฐานทัพในตุรเคีย เป็นสมาชิกนาโตด้วยกัน แอร์โดอันหันไปซื้อเอส-400 ระบบต่อต้านการโจมตีทางอากาศจากรัสเซีย

นั่นยิ่งทำให้สหรัฐฯ ไม่พอใจ เพราะตุรเคียเป็นสมาชิกนาโตแต่ใช้อาวุธรัสเซีย สหรัฐฯ พยายามขอดูเอส-400 ดูว่าเทคโนโลยีรัสเซียเป็นอย่างไร แต่แอร์โดอันปฏิเสธ

แอร์โดอันยังต้องแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจ ซึ่งมีอัตราเงินเฟ้อสูง คนว่างงาน ต้องหารายได้เสริมงบประมาณ การค้าขายกับรัสเซียและจีนจึงเป็นส่วนสำคัญ

ความสัมพันธ์กับอิหร่านและกลุ่มประเทศสันนิบาตอาหรับทำให้เกิดความแข็งแกร่งในตะวันออกกลางซึ่งกำลังหันไปค้าขายกับจีน ใช้เงินหยวนและลดการใช้เงินสกุลดอลลาร์ของสหรัฐฯ ลดอิทธิพลของเปโตรดอลลาร์ในการซื้อขายน้ำมัน