ผู้นำยูเครน ‘ฮีโร่กำมะลอ’

โวโลดิมีร์ เซเลนสกี้ ประธานาธิบดียูเครน อดีตนักแสดงตัวตลกบนจอทีวี ถูกเชิดโดยสหรัฐฯ และกลุ่มประเทศสมาชิกนาโตว่าเป็นวีรบุรุษผู้หาญกล้าต่อสู้กับกองทัพรัสเซีย เพื่อให้ยูเครนดำรงความเป็นชาติประชาธิปไตย รักษาอธิปไตยของชาติ

ความเป็นวีรบุรุษผู้กล้ายามสงครามทำให้เซเลนสกี้มีโอกาสได้กล่าวปราศรัยในสภานิติบัญญัติของชาติยุโรป อังกฤษ รวมทั้งสภาคองเกรสของสหรัฐฯ และบนเวทีสากลอื่นๆ ที่เปิดโอกาสให้ได้พูด แต่ละครั้งได้เสียงปรบมือสนั่น ชื่นชมความเก่งฉกาจ

เว้นแต่ในพิธีเปิดการแข่งขันฟุตบอลโลกในประเทศกาตาร์ ซึ่งองค์การฟีฟาและเจ้าผู้ครองนครรัฐกาตาร์ไม่เปิดโอกาสให้เซเลนสกี้แสดงความเป็นพระเอก

นั่นทำให้อดีตดาวตลกหิวแสงรู้สึกผิดหวังมาก เพราะเป็นพิธีถ่ายทอดทั่วโลก

ความอยากแสดงว่าตัวเองเป็นฮีโร่ ทำให้เซเลนสกี้ปากกล้า ว่าจะไม่ยอมเจรจากับผู้นำรัสเซีย วลาดิมีร์ ปูติน ซึ่งได้เป็นผู้นำชาติมหาอำนาจมานานกว่า 20 ปี

เซเลนสกี้เป็นผู้นำยูเครนที่ต้องการนำประเทศไปเป็นสมาชิกองค์การนาโต และประชาคมยุโรป ซึ่งอย่างแรกนั้นรัสเซียคัดค้านเด็ดขาด เพราะจะเปิดทางให้สหรัฐฯ และพันธมิตรนำอาวุธเข้ามาติดตั้งในยูเครน เป็นการคุกคามความอยู่รอดของรัสเซีย

เมื่อเตือนแล้วไม่ฟัง แถมยังส่งกองกำลังไปเข่นฆ่าคนรัสเซียในแคว้นดอนบาส เสียชีวิตไปกว่า 14,000 คน ทั้งที่ภายใต้ข้อตกลงมินสก์ จะให้พื้นที่โดเนตสก์และลูฮันสก์มีความอิสระปกครองตนเอง ภายหลังข้อตกลงในปี 2014 นั้นเป็นเพียงการซื้อเวลา

ขณะเดียวกันความอยากของยูเครนให้เข้าเป็นสมาชิกประชาคมยุโรปติดปัญหาด้านคุณสมบัติเพราะยูเครนเป็นประเทศมีคอร์รัปชันติดอันดับต้นๆ ของโลก

การยื่นเข้าเป็นสมาชิกนาโตเป็นเพียงระดับ “ผู้สมัคร” ที่คงไม่มีวันเป็นจริง

แต่เป็นความเห็นร่วมระหว่างผู้นำเยอรมนี ฝรั่งเศส สหรัฐฯ และยูเครน เปิดช่องให้ยูเครนมีโอกาสได้สะสมกำลังอาวุธ เตรียมพร้อมกองกำลังทหารด้วยการสนับสนุนจากชาติตะวันตก โดยมีสหรัฐฯ และอังกฤษคู่หูหัวโจก เพื่อเตรียมรับมือรัสเซีย

เมื่อรัสเซียบุกเข้ายูเครนวันที่ 24 กุมภาพันธ์ปีที่แล้ว กองทัพรัสเซียถล่มยูเครนยับเยิน แสนยานุภาพด้านกองทัพและการป้องกันประเทศไม่เหลือ กองทัพอากาศ สนามบินโดนถล่ม รถถังถูกทำลาย จนสิ้นสภาพ ต้องร้องขอความช่วยเหลือจากนาโต

ช่วงนั้นสหรัฐฯ และพันธมิตรประกาศมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจรัสเซีย รุนแรงอย่างที่ไม่เคยกระทำต่อประเทศใดมาก่อน และดำเนินมามากถึง 9 รอบ

ความเป็นฮีโร่ของเซเลนสกี้ต้องได้รับการอัดฉีด ตกแต่งเติมตลอดโดยโลกตะวันตก พร้อมโฆษณาชวนเชื่อความรูปสงครามลูกผสม มีอาวุธเงินต่อเนื่อง

เซเลนสกี้คงคิดว่าตัวเองเป็นฮีโร่ มีราคา ทั้งที่คนทั้งโลกรู้ว่าเป็นหุ่นเชิด ยูเครนเป็นตัวแทนโลกตะวันตก ทำสงครามเพื่อตัดกำลังแสนยานุภาพของรัสเซีย

การสู้รบทำให้ทหารยูเครนเสียชีวิตและสูญหาย ประเมินได้ถึง 1.75 แสนคน บ้านเมืองพินาศย่อยยับ โครงสร้างสาธารณูปโภค ไฟฟ้า ประปา ระบบขนส่ง คมนาคม เสียหายหนัก ประชาชนอยู่อย่างลำบาก กว่า 7 ล้านคนหนีไปอยู่ยุโรป

ความเป็นฮีโร่ของเซเลนสกี้โดนเปิดโปงสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยอดีตนายกรัฐมนตรี นาฟตาลี เบนเนตต์ ของอิสราเอล ซึ่งบอกว่าได้เป็นคนกลางเจรจากับผู้นำรัสเซีย ให้ยูเครนและรัสเซียหยุดยิง เมื่อเดินทางไปมอสโกเดือนมีนาคม 2022

เป็นการพบปะกัน 2 คนระหว่างผู้นำอิสราเอลและรัสเซียไม่นานหลังจากสงคราม ซึ่งได้สร้างความตื่นตระหนกว่าจะลุกลามไปเป็นวิกฤตรุนแรง

เบนเนตต์เปิดเผยว่าได้รับคำขอร้องจากเซเลนสกี้ให้ถามปูตินว่ามีความคิดจะให้คน “สังหาร” หรือ “กำจัด” ตัวเองหรือไม่ ช่วงนั้นกองทัพรัสเซียบุกเข้าเกือบถึงกรุงเคียฟ เมืองหลวงยูเครน ขณะที่ผู้นำตัวตลกได้หลบซ่อนตัวในสถานที่ไม่เปิดเผย

ปูตินได้บอกผู้นำอิสราเอลว่า “ไม่มีคำสั่งให้สังหาร หรือกำจัดเซเลนสกี้” และเบนเนตต์ได้ถามย้ำปูตินอีกครั้ง ก็ได้รับคำตอบเป็นมั่นเหมาะว่าจะไม่เอาชีวิตเซเลนสกี้ หลังจากการพบกับปูติน ผู้นำชาติยิวได้โทรศัพท์บอกเซเลนสกี้ว่า “รอดแน่”

เซเลนสกี้ถามย้ำเบนเนตต์อีกครั้งว่าปูตินไม่เอาชีวิตตัวเองแน่นะ เบนเนตต์ตอบว่า “รับรอง 100 เปอร์เซ็นต์ว่าปูตินไม่เอาชีวิตคุณแน่”

ไม่ถึง 2 ชั่วโมงหลังจากนั้น อดีตตัวตลกก็ได้ออกสื่อโซเชียลมีเดียว่าตัวเองไม่ได้ “หลบซ่อนตัว” และ “ไม่กลัวหน้าไหนทั้งนั้น” เมื่อรู้แน่ชัดว่าปูตินรับรองว่าไม่สั่งฆ่า

นี่จึงเป็นฮีโร่กำมะลอ ปลิ้นปล้อนโดยแท้ จึงไม่น่าแปลกใจเพราะเซเลนสกี้เป็นนักแสดงตัวตลกเจนเวที เล่นบทตลกเป็นประธานาธิบดีจนชาวบ้านชื่นชอบ เมื่อสมัครชิงประธานาธิบดี มีลวดลายสารพัด ชาวยูเครนหลงคารมเลือกให้เป็นผู้นำประเทศ

และเป็นผู้นำที่พาให้ยูเครนย่อยยับเกือบสิ้นความเป็นชาติ จนนำไปสู่คำพูดที่ว่าสถานภาพของยูเครนที่หลายเมืองพินาศเพราะสงครามทำให้เป็น “ประเทศชั่วคราว” เท่านั้น รอวันล่มสลายถ้ารัสเซียทุ่มกำลังบุกหนักไม่นานหลังจากนี้

ความกะล่อนของตัวตลกเซเลนสกี้จึงถูกเปิดหน้ากากโดยอดีตผู้นำอิสราเอล ซึ่งชมปูตินว่าเป็นคน “ฉลาดและเฉียบคม” มีความเป็นผู้นำมีพลัง

เบนเนตต์ยังเปิดใจอีกว่าหนทางที่จะไปสู่การหยุดยิงและสันติภาพไม่มีวันเกิดขึ้น เพราะผู้มีอำนาจสั่งการแท้จริงคือสหรัฐฯ แม้แต่ยุโรปสมาชิกนาโตก็ไม่มีปากเสียง ดังนั้นเซเลนสกี้จึงเป็นเพียงหุ่นเชิด เป็นตัวเบี้ยที่สหรัฐฯ ใช้เพื่อทำสงครามกับรัสเซีย