วิกฤตยูเครนตึงเครียดหนัก

รัสเซียจะส่งทหารบุกเข้ายึดประเทศยูเครนหรือไม่ จะทำเมื่อไหร่ รวมทั้งผลพวงที่จะตามมาคืออะไร ฝ่ายสหรัฐฯ และโลกตะวันตกจะมีปฏิกิริยาตอบโต้อย่างไร

นี่คือคำถามที่คนทั้งโลกที่เฝ้าจับตาดูสถานการณ์ของยูเครนซึ่งเผชิญกับกองทัพรัสเซียมากกว่า 1 นายพร้อมอาวุธชุมนุมที่ชายแดนมานานกว่า 2 เดือน เจตนาของผู้นำรัสเซีย ประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน ก็ถูกมองด้วยความสงสัย

แน่นอนไม่มีใครสงสัยในศักยภาพของกองทัพรัสเซียว่าจะสามารถบุกเข้ายึดยูเครนได้หรือไม่ เพียงแต่มีคำถามว่าจะต้องใช้เวลานานหรือไม่ในการปฏิบัติการเช่นนั้นให้ประสบผลสำเร็จ และยูเครนจะสามารถต่อต้านได้นานเพียงใด

สภาวะของสงครามระหว่างรัสเซียกับยูเครนถ้าเกิดขึ้นจริงก็คงจะไม่จำกัดเฉพาะ 2 ประเทศนี้ ฝ่ายโลกตะวันตกได้ประกาศหลายครั้งว่ารัสเซียจะเผชิญกับมาตรการคว่ำบาตรรุนแรงอย่างที่ไม่เคยประสบมาก่อน

แต่ประธานาธิบดีปูตินก็ปฏิเสธหลายครั้งว่าไม่มีแผนจะบุกเข้ายูเครนซึ่งก่อนหน้านี้อยู่ภายใต้สหภาพโซเวียต จนกระทั่งระบอบคอมมิวนิสต์ล่มสลายในปี 1991

ก็ยังมีคำถามอยู่ว่าคำพูดของผู้นำรัสเซียน่าเชื่อถือหรือไม่ ในปี 2014 ปูตินก็ส่งกองทัพเข้าไปผนวกพื้นที่แหลมไครเมียซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของยูเครน แต่มีประชากรรัสเซียอาศัยอยู่ และทำได้สำเร็จโดยที่ยูเครนไม่สามารถต่อต้านได้

ฝ่ายโลกตะวันตกซึ่งมีสหรัฐอเมริกาเป็นผู้นำสนธิสัญญานาโต รวมถึงสหประชาชาติก็ไม่สามารถให้ความช่วยเหลืออะไรได้ ทุกวันนี้แหลมไครเมียก็ตกเป็นของรัสเซียโดยสมบูรณ์ ไม่มีประชาชนต่อต้าน แม้ส่วนหนึ่งจะเป็นชาวยูเครน

คำประกาศของผู้นำสหรัฐฯ ประธานาธิบดี โจ ไบเดน ที่เตือนปูตินหลายครั้งว่าจะถูกมาตรการต่อต้าน จึงดูไม่มีน้ำหนัก เพราะถ้าจะต้องจำกัดเฉพาะการคว่ำบาตรรัสเซียคงจะไม่เกรงกลัว ที่ผ่านมาก็โดนมาตรการคว่ำบาตรหลายอย่างจนชินชา

รัสเซียอยู่รอดมาได้แม้จะมีปัญหาเศรษฐกิจ แต่ได้เสริมแสนยานุภาพของกองทัพจนน่าเกรงขาม การพัฒนาอาวุธหลายอย่างรวมทั้งจรวดไฮเปอร์โซนิกดูเหมือนจะล้ำหน้าฝ่ายตะวันตก และเป็นการท้าทายแสนยานุภาพของสหรัฐฯ อีกด้วย

มาตรการคว่ำบาตรที่ประกาศโดยสหรัฐฯ และยุโรปตะวันตกจึงดูไร้น้ำหนักที่จะทำให้รัสเซียต้องคิดหน้าคิดหลัง ล่าสุดรัสเซียได้ส่งทหารเข้าไปในประเทศเบลารุสเพื่อร่วมซ้อมรบ ทหารหน่วยนี้อาจอยู่ในเบลารุสและเสริมกำลังในการบุกเข้ายูเครนก็ได้

เจตนาของผู้นำรัสเซียเป็นเช่นไร ถึงอย่างไรก็ถูกมองว่าการชุมนุมกองทัพมากกว่า 1 แสนนายตามแนวชายแดนยูเครนนั้น ถ้าไม่มีเจตนาจะบุกเข้าไปยึดแล้วจะชุมนุมเพื่ออะไรให้เปลืองงบประมาณ และไม่มีใครในสงสัยแสนยานุภาพของรัสเซีย

เพียงแต่ว่ากองทัพรัสเซียจะบุกยึดยูเครนและเสี่ยงต่อสภาวะวิกฤตซึ่งอาจเป็นสงครามระหว่างกองทัพของนาโตและรัสเซีย นั่นหมายความว่าถ้าลุกลามกันไปใหญ่โต ยุโรปทั้งทวีปก็จะเป็นสนามสำหรับการประลองกำลังของทั้งสองฝ่าย

ถ้าลามเป็นสงครามโลกและไม่ยับยั้งในการใช้อาวุธทุกอย่างรวมทั้งอาวุธนิวเคลียร์ นั่นหมายถึงจุดจบของคนเกือบทั้งโลก แต่นั่นไม่ใช่เป็นสิ่งที่ทุกฝ่ายต้องการและ 5 ชาติมหาอำนาจด้านอาวุธนิวเคลียร์ได้มีข้อตกลงว่าถ้ามีกรณีพิพาทจนถึงขั้นใช้อาวุธ ก็จะไม่มีการใช้อาวุธนิวเคลียร์ แต่ก็ไม่มีใครรับประกันได้

สถานการณ์ปัจจุบันตึงเครียดเพิ่มขึ้น ล่าสุดรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ นายแอนโทนี บลิงเคน ได้เดินทางไปยุโรปวันพุธที่ผ่านมาเพื่อประเมินสถานการณ์โดยจะไปพบกับผู้นำยูเครนประธานาธิบดี โวโลดิมีร์ เซเลนสกี

จากนั้นจะไปพบกับรัฐมนตรีต่างประเทศของอังกฤษ ฝรั่งเศส และเยอรมนีในกรุงเบอร์ลิน เพื่อปรึกษาหารือและกำหนดมาตรการร่วมกันกรณีการบุกยูเครน

ในวันศุกร์นี้ นายบลิงเคน จะพบกับรัฐมนตรีต่างประเทศของรัสเซีย นายเซอร์เก ลาฟรอฟ ในกรุงเจนีวาเพื่อรับรู้สภาวะที่แท้จริงและเจตนาของรัสเซียว่าเป็นเช่นใด

เจ้าหน้าที่ระดับสูงของ สหรัฐฯ ได้ประเมินว่ารัสเซียอาจจะเริ่มการรุกโจมตีเข้ายูเครนในเวลาไหนและจุดใดก็ได้ เป็นสภาวะที่อันตรายอย่างยิ่ง เมื่อประเมินการชุมนุมของทหารรัสเซียบนชายแดนกับยูเครน

ผู้นำยูเครน โดยเฉพาะอย่างยิ่งรัฐมนตรีกลาโหมโอเลคซี เรซนิคอฟ เรียกร้องให้รัฐบาลกลุ่มประเทศตะวันตกเริ่มมาตรการคว่ำบาตรรัสเซียทันที

ขณะเดียวกันฝ่ายรัสเซียก็ได้ย้ำถึงข้อเรียกร้องว่านาโตจะต้องไม่รับยูเครนเข้าเป็นสมาชิกสนธิสัญญาเพราะจะเป็นการรุกคืบของนาโตเข้าประชิดชายแดนรัสเซียและให้จำกัดกิจกรรมต่างๆ ในกลุ่มประเทศยุโรปตะวันออกอย่างเช่นโปแลนด์

ช่วงต้นสัปดาห์ อังกฤษได้ส่งจรวดต่อสู้รถถังเข้าไปเสริมกำลังในยูเครนและได้ส่งทหารเข้าไปเป็นที่ปรึกษาและอบรมให้กับกองทัพยูเครน ก่อนหน้านี้ก็ได้ส่งทหารเข้าไปอยู่ในยูเครนส่วนหนึ่งแล้วในฐานะที่ปรึกษา

เมื่อประเมินสถานการณ์ปัจจุบัน ฝ่ายรัสเซียก็มองว่าถ้าหากยูเครนและโปแลนด์อยู่ภายใต้วงจรของโลกตะวันตกก็จะเป็นภัยอย่างมหาศาลต่อรัสเซีย เพราะสามารถนำขีปนาวุธเข้าไปติดตั้งประชิดรัสเซียได้

ฝ่ายโลกตะวันตกก็มองว่ารัสเซียอาจส่งขีปนาวุธเข้าไปติดตั้งในเบลารุสเพื่อสร้างดุลยภาพด้านกำลัง

ความตึงเครียดจะคงยังมีอยู่ต่อไป ต้องรอดูว่าการเจรจากันระหว่างรัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐฯ และรัสเซียวันศุกร์นี้จะส่งผลอย่างไรในการยับยั้งไม่ให้เกิดวิกฤตรอบใหม่เกี่ยวกับยูเครน ที่ได้สร้างความหวาดวิตกต่อชาวโลกในขณะนี้