คอลัมน์ EYE ON SPORTS โดย กษิติ กมลนาวิน ราชวังสัน
โอลิมปิค เกมส์ มหกรรมกีฬาแห่งมวลมนุษยชาติในยุคใหม่ที่เกิดขึ้นทุกๆ 4 ปีมาตั้งแต่ปี 1896 นั้น กำลังจะมีขึ้นอีกเป็นหนที่ 31 ระหว่างวันที่ 5-21 สิงหาคมนี้ ที่ ริโอ เดอ จาเนโร (Rio de Janeiro) ซึ่งมีความหมายว่า “สายน้ำแห่งเดือนมกราคม” เป็นเมืองใหญ่อันดับ 2 ของประเทศบราซิว นี่อาจจะเป็นอีกหนที่การแข่งขันต้องได้รับผลกระทบจนทำให้การมีส่วนร่วมอันนับเป็นหัวใจสำคัญของ โอลิมปิค ลดน้อยลงอย่างน่าใจหาย เหตุครั้งนี้อาจจะแตกต่างจากหนก่อนๆในประวัติศาสตร์ ที่มักจะมาจากปัญหาทางการเมือง เรื่องสงคราม หรือเรื่องเศรษฐกิจ แต่มันคือ ซีก้า (Zica) โรคที่กำลังคุกคามผู้คน
สงครามโลกครั้งที่ 1 เป็นเหตุที่ทำให้ โอลิมปิค เกมส์ ครั้งที่ 6 ที่ กรุงแบรลิน ในปี 1916 ต้องถูกยกเลิก หลังจากนั้น ไม่เพียงแต่รัฐที่เกิดขึ้นใหม่เท่านั้น บรรดาชาติที่ถูกประณามว่าเป็นต้นเหตุของสงครามและยังเป็นฝ่ายแพ้อีกด้วย เช่น ออสเตรีย ฮังการี เจอรมานี บุลกาเรีย และจักรวรรดิอ๊อตโตมาน ต่างก็ถูกแบนจากการแข่งขัน โอลิมปิค เกมส์ ครั้งที่ 7 ที่ แอนทเวิร์พ ประเทศเบลเจี้ยม
ล้อส แอนเจลิส 1932 ช่วงนั้นกำลังเกิดเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก หลายชาติไม่มีเงินเป็นค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปแข่งขัน ทำให้มีนักกีฬาไม่ถึงครึ่งเมื่อเปรียบกับการแข่งขันหนก่อน และบางรายการต้องถูกยกเลิก
“โตเกียว 1940” และ “ลอนเดิ้น 1944” เป็นอีก 2 หนที่ไม่ได้เกิดขึ้น เนื่องจากมีสงครามโลก ครั้งที่ 2 หลังจากนั้น “ลอนเดิ้น 1948” เจอรมานี กับ ญี่ปุ่น 2 หัวโจกในสงครามที่ผ่านมาไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าร่วม ส่วน รัสเซีย แม้ว่าจะได้รับคำเชิญ แต่ขอไม่ส่งนักกีฬาเข้าร่วมด้วย
หนที่ 18 ญี่ปุ่น ได้รับเกียรติจนได้ ถือเป็นเจ้าภาพชาติแรกในเอเชีย “โตเกียว 1964” ขาดก็เพียง อัฟริกาใต้ ที่ถูกห้าม เพราะมีนโยบายแบ่งแยกผิว “มงต์เรอัล 1976” ที่ แคนาดา เรื่องแบ่งแยกผิวใน อัฟริกาใต้ ก็ยังส่งผล ใครดันไปร่วมแข่งกีฬากับชาตินี้ คณะกรรมโอลิมปิคสากลไม่เอาด้วย ดังนั้น จึงมีหลายชาติในทวีปอัฟริกา รวมทั้ง ชาติอื่นๆนอกทวีปที่ปฏิเสธการเข้าร่วมแข่งขัน
ในปี 1980 สหภาพโซเวียต มหาอำนาจคนละขั้วกับ สหรัฐฯ ได้เป็นเจ้าภาพ ซึ่งก่อนหน้านั้นไปบุก อัฟกานิสถาน สหรัฐฯ จึงชักนำอีก 64 ชาติร่วมกันบอยข็อทการแข่งขัน เป็นเหตุให้ในอีก 4 ปีต่อมา เมื่อ ล้อส แอนเจลิส เป็นเจ้าภาพ โซเวียต ล้างแค้นด้วยการนำชาติในยุโรปตะวันออก รวมทั้งพรรคพวกของตน เช่น กูบา อิหร่าน ลิเบีย ตามแห่บอยข็อทบ้าง
กรุงโซล ของ เกาหลีใต้ เป็นเจ้าภาพในปี 1988 แน่นอนที่ เกาหลีเหนือ และเหล่าสมัครพรรคพวกอย่าง กูบา มาดากั๊สการ์ และหมู่เกาะเซย์เชลส์ ก็ต้องร่วมบอยข็อท นอกจากนั้น ยังมี เอธิโอเปีย นิคารากัว และ อัลบาเนีย ที่ไม่เข้าร่วมการแข่งขันด้วยเหตุอื่นอะไรกันอีก
ในปี 2016 นี้ นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ โอลิมปิค เกมส์ จะจัดขึ้นในทวีปอเมริกาใต้ แต่ดันมี โรคไข้ซีก้า ระบาดไปทั่วทวีปอเมริกาใต้ และ อเมริกากลาง ทางการของ บราซิล ออกมายืนยันว่าพบ ไวรัสซิก้า ในเลือดและเนื้อเยื่อของทารกที่มีภาวะสมองอักเสบใน รัฐเซอารา (Ceara) ทางตะวันออกเฉียงเหนือของ บราซิล และยังพบผู้ใหญ่เสียชีวิตจากไวรัสชนิดนี้เป็นครั้งแรกของโลก ซึ่งแม้ผู้ป่วยจาก ไวรัสซิก้า ส่วนมากอยู่ในเขตตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ก็แพร่กระจายอย่างรวดเร็วไปยังเขตตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะใน ริโอ และ ซ็อง เปาโล แล้ว
ทาง IOC บอกว่า กำลังเฝ้าดูเรื่องนี้อย่างใกล้ชิดกับองค์การอนามัยโลก แต่ยังไม่เห็นมีข่าวห้ามเดินทางไปยังทวีปอเมริกาใต้ ยิ่งไปกว่านั้น โอลิมปิค เกมส์ จะเริ่มขึ้นในฤดูหนาวของ บราซิว ซึ่งไม่ใช่ช่วงของการแพร่พันธุ์ของ ยุง ที่เป็นพาหะของ โรคไข้ซีก้า อย่างไรก็ตาม รัฐบาลของ บราซิว เองได้ประกาศเตือนให้สตรีมีครรภ์หลีกเลี่ยงการเดินทางเข้าประเทศในช่วงการแข่งขันโอลิมปิค
แต่ที่แรงจริงคือ คณะกรรมการโอลิมปิค ของ สหรัฐฯ กลับมีการแจ้งเตือน “ไม่แนะนำให้เดินทางไป ริโอ หากรู้สึกว่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ” โรคไข้ซีก้านี้อาจกลายเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้นักกีฬา โค้ช และเจ้าหน้าที่ทีม รวมทั้ง ผู้ชมที่จะเดินทางมาจากทั่วโลกต้องหดหายไปจากเวที โอลิมปิค เกมส์ อีกหนก็ได้ อย่างไรก็ตาม ถ้าผมจำไม่ผิด ชิคาโก ของ สหรัฐอเมริกา นี่แหละที่ได้เข้าร่วมแย่งชิงสิทธิ์การเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันด้วยพร้อมๆกับ มาดริด ของ สเปน และ โตเกียว ของ ญี่ปุ่น แต่ต้องอกหัก ได้รับคะแนนโหวทเป็นอันดับสุดท้าย ร่วงกระเด็นไปตั้งแต่รอบแรก
โอลิมปิค เกมส์ มหกรรมกีฬาแห่งมวลมนุษยชาติในยุคใหม่ที่เกิดขึ้นทุกๆ 4 ปีมาตั้งแต่ปี 1896 นั้น กำลังจะมีขึ้นอีกเป็นหนที่ 31 ระหว่างวันที่ 5-21 สิงหาคมนี้ ที่ ริโอ เดอ จาเนโร (Rio de Janeiro) ซึ่งมีความหมายว่า “สายน้ำแห่งเดือนมกราคม” เป็นเมืองใหญ่อันดับ 2 ของประเทศบราซิว นี่อาจจะเป็นอีกหนที่การแข่งขันต้องได้รับผลกระทบจนทำให้การมีส่วนร่วมอันนับเป็นหัวใจสำคัญของ โอลิมปิค ลดน้อยลงอย่างน่าใจหาย เหตุครั้งนี้อาจจะแตกต่างจากหนก่อนๆในประวัติศาสตร์ ที่มักจะมาจากปัญหาทางการเมือง เรื่องสงคราม หรือเรื่องเศรษฐกิจ แต่มันคือ ซีก้า (Zica) โรคที่กำลังคุกคามผู้คน
สงครามโลกครั้งที่ 1 เป็นเหตุที่ทำให้ โอลิมปิค เกมส์ ครั้งที่ 6 ที่ กรุงแบรลิน ในปี 1916 ต้องถูกยกเลิก หลังจากนั้น ไม่เพียงแต่รัฐที่เกิดขึ้นใหม่เท่านั้น บรรดาชาติที่ถูกประณามว่าเป็นต้นเหตุของสงครามและยังเป็นฝ่ายแพ้อีกด้วย เช่น ออสเตรีย ฮังการี เจอรมานี บุลกาเรีย และจักรวรรดิอ๊อตโตมาน ต่างก็ถูกแบนจากการแข่งขัน โอลิมปิค เกมส์ ครั้งที่ 7 ที่ แอนทเวิร์พ ประเทศเบลเจี้ยม
ล้อส แอนเจลิส 1932 ช่วงนั้นกำลังเกิดเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก หลายชาติไม่มีเงินเป็นค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปแข่งขัน ทำให้มีนักกีฬาไม่ถึงครึ่งเมื่อเปรียบกับการแข่งขันหนก่อน และบางรายการต้องถูกยกเลิก
“โตเกียว 1940” และ “ลอนเดิ้น 1944” เป็นอีก 2 หนที่ไม่ได้เกิดขึ้น เนื่องจากมีสงครามโลก ครั้งที่ 2 หลังจากนั้น “ลอนเดิ้น 1948” เจอรมานี กับ ญี่ปุ่น 2 หัวโจกในสงครามที่ผ่านมาไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าร่วม ส่วน รัสเซีย แม้ว่าจะได้รับคำเชิญ แต่ขอไม่ส่งนักกีฬาเข้าร่วมด้วย
หนที่ 18 ญี่ปุ่น ได้รับเกียรติจนได้ ถือเป็นเจ้าภาพชาติแรกในเอเชีย “โตเกียว 1964” ขาดก็เพียง อัฟริกาใต้ ที่ถูกห้าม เพราะมีนโยบายแบ่งแยกผิว “มงต์เรอัล 1976” ที่ แคนาดา เรื่องแบ่งแยกผิวใน อัฟริกาใต้ ก็ยังส่งผล ใครดันไปร่วมแข่งกีฬากับชาตินี้ คณะกรรมโอลิมปิคสากลไม่เอาด้วย ดังนั้น จึงมีหลายชาติในทวีปอัฟริกา รวมทั้ง ชาติอื่นๆนอกทวีปที่ปฏิเสธการเข้าร่วมแข่งขัน
ในปี 1980 สหภาพโซเวียต มหาอำนาจคนละขั้วกับ สหรัฐฯ ได้เป็นเจ้าภาพ ซึ่งก่อนหน้านั้นไปบุก อัฟกานิสถาน สหรัฐฯ จึงชักนำอีก 64 ชาติร่วมกันบอยข็อทการแข่งขัน เป็นเหตุให้ในอีก 4 ปีต่อมา เมื่อ ล้อส แอนเจลิส เป็นเจ้าภาพ โซเวียต ล้างแค้นด้วยการนำชาติในยุโรปตะวันออก รวมทั้งพรรคพวกของตน เช่น กูบา อิหร่าน ลิเบีย ตามแห่บอยข็อทบ้าง
กรุงโซล ของ เกาหลีใต้ เป็นเจ้าภาพในปี 1988 แน่นอนที่ เกาหลีเหนือ และเหล่าสมัครพรรคพวกอย่าง กูบา มาดากั๊สการ์ และหมู่เกาะเซย์เชลส์ ก็ต้องร่วมบอยข็อท นอกจากนั้น ยังมี เอธิโอเปีย นิคารากัว และ อัลบาเนีย ที่ไม่เข้าร่วมการแข่งขันด้วยเหตุอื่นอะไรกันอีก
ในปี 2016 นี้ นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ โอลิมปิค เกมส์ จะจัดขึ้นในทวีปอเมริกาใต้ แต่ดันมี โรคไข้ซีก้า ระบาดไปทั่วทวีปอเมริกาใต้ และ อเมริกากลาง ทางการของ บราซิล ออกมายืนยันว่าพบ ไวรัสซิก้า ในเลือดและเนื้อเยื่อของทารกที่มีภาวะสมองอักเสบใน รัฐเซอารา (Ceara) ทางตะวันออกเฉียงเหนือของ บราซิล และยังพบผู้ใหญ่เสียชีวิตจากไวรัสชนิดนี้เป็นครั้งแรกของโลก ซึ่งแม้ผู้ป่วยจาก ไวรัสซิก้า ส่วนมากอยู่ในเขตตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ก็แพร่กระจายอย่างรวดเร็วไปยังเขตตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะใน ริโอ และ ซ็อง เปาโล แล้ว
ทาง IOC บอกว่า กำลังเฝ้าดูเรื่องนี้อย่างใกล้ชิดกับองค์การอนามัยโลก แต่ยังไม่เห็นมีข่าวห้ามเดินทางไปยังทวีปอเมริกาใต้ ยิ่งไปกว่านั้น โอลิมปิค เกมส์ จะเริ่มขึ้นในฤดูหนาวของ บราซิว ซึ่งไม่ใช่ช่วงของการแพร่พันธุ์ของ ยุง ที่เป็นพาหะของ โรคไข้ซีก้า อย่างไรก็ตาม รัฐบาลของ บราซิว เองได้ประกาศเตือนให้สตรีมีครรภ์หลีกเลี่ยงการเดินทางเข้าประเทศในช่วงการแข่งขันโอลิมปิค
แต่ที่แรงจริงคือ คณะกรรมการโอลิมปิค ของ สหรัฐฯ กลับมีการแจ้งเตือน “ไม่แนะนำให้เดินทางไป ริโอ หากรู้สึกว่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ” โรคไข้ซีก้านี้อาจกลายเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้นักกีฬา โค้ช และเจ้าหน้าที่ทีม รวมทั้ง ผู้ชมที่จะเดินทางมาจากทั่วโลกต้องหดหายไปจากเวที โอลิมปิค เกมส์ อีกหนก็ได้ อย่างไรก็ตาม ถ้าผมจำไม่ผิด ชิคาโก ของ สหรัฐอเมริกา นี่แหละที่ได้เข้าร่วมแย่งชิงสิทธิ์การเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันด้วยพร้อมๆกับ มาดริด ของ สเปน และ โตเกียว ของ ญี่ปุ่น แต่ต้องอกหัก ได้รับคะแนนโหวทเป็นอันดับสุดท้าย ร่วงกระเด็นไปตั้งแต่รอบแรก
