“สามก๊ก” ฉบับการเมืองท้องถิ่นสงขลา

ในอดีต ช่วงที่การศึกษายังอยู่ในวัด หรือสถาบันทางศาสนาที่ทำหน้าที่ให้การศึกษาแก่กุลบุตรทั้งในทางโลก และทางธรรม กล่าวคือ การเรียนรู้ศิลปะช่างสิบหมู่ และบวชเรียนศึกษาพระธรรมวินัย อบรมบ่มนิสัย สถาบันการศึกษาในยุคนั้นทำ “คนดิบ” ให้เป็น “คนสุข” ด้วยกระบวนการที่เรียกว่า “การบวชเรียน” หรือการถ่ายทอดศิลปะวิทยาการผ่านทางสถาบันครอบครัวโดยตรง ครั้นการศึกษาถูกแยกออกจากวัดมาอยู่ในมือของสถาบันทางการศึกษาตามแบบตะวันตก ทุกสิ่งทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไป เกิดวัฒนธรรมหลวงกับวัฒนธรรมราษฎร์ หรือราษฎรกับเจ้านาย เกิดชาวบ้านกับราชการ