ธุรกิจคุณอยู่ในยุคไหนของการค้าออนไลน์ ?

บทความโดย ภาวุธ พงษ์วิทยภานุ กรรมการผู้จัดการและผู้ก่อตั้งเว็บไซต์ บริษัท ตลาดดอทคอม จำกัด

คุณเคยซื้อของออนไลน์กันไหมครับ? รู้ไหมตอนนี้คนไทยหลายๆ คน ก่อนจะซื้อสินค้าอะไรมักจะเริ่มเปิดเว็บไซต์เพื่อเช็คราคาและหาข้อมูลสินค้าที่จะต้องการซื้อกันก่อน และส่วนใหญ่ก็ซื้อสินค้าผ่านทางอินเทอร์เน็ตเช่นเดียวกัน

เพราะด้วยมีร้านค้าให้เลือกหลายร้าน ราคาที่มีความหลากหลายและถูกมากกว่าตามร้านค้าทั่วไป รวมถึงข้อมูลของสินค้าที่มีครบถ้วน และสามารถเช็คความคิดเห็นของคนอื่นๆ ที่เคยซื้อสินค้าประเภทเดียวกันไปแล้ว ว่าใช้ไปแล้วเป็นอย่างไรบ้าง

ทำให้การตัดสินใจซื้อสินค้าชิ้นนั้นๆ ง่ายและสะดวกมากขึ้น ทำให้การซื้อสินค้าผ่านทางออนไลน์ของไทยเติบโตมากขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกเดือน และเริ่มขยายไปสู่การค้าทางมือถือ (Mobile Commerce) ที่สามารถซื้อสินค้าทางออนไลน์ผ่านทางอุปกรณ์พกพาอย่างมือถือกันได้ง่ายมากขึ้น

กว่าจะมาถึงตรงนี้มาย้อนกลับดูการเติบโตของการค้าออนไลน์ของไทยกันว่า เป็นมาอย่างไรบ้าง

ยุคสมัยของการค้าออนไลน์ของไทย

ยุคที่ 1 ประกาศขายของออนไลน์ (E-Classifieds) - ช่วงปี 1999

เป็นยุคที่การค้าทางออนไลน์ของไทย เริ่มจากการลงประกาศขายสินค้าผ่านทางเว็บไซต์ที่ให้ลงประกาศขายสินค้าฟรี โดยผู้ขายสามารถลงประกาศข้อมูลสินค้าที่ตัวเองต้องการขาย พร้อมทั้งรูปภาพ รายละเอียดและราคา รวมถึงข้อมูลผู้ขาย

ข้อมูลทั้งหมดจะแสดงอยู่ในเว็บไซต์ โดยมีผู้เข้ามาดูสินค้าจากทั่วประเทศ เพื่อมาเลือกซื้อสินค้า โดยการซื้อสินค้าจะเป็นการตกลงราคากันทางโทรศัพท์ แล้วใช้วิธีการโอนเงินผ่านทางธนาคารกันเป็นส่วนใหญ่

ข้อเสีย คือ การค้ารูปแบบนี้จะลงประกาศขายได้ทีละชิ้น ยังเหมาะสำหรับผู้ขายที่ยังไม่จริงจังมากนัก โดยเว็บไซต์ที่ให้บริการการประกาศขายของเช่น ThaiSecondhand.com หรือ Pantip.com

ยุคที่ 2 แค็ตตาล๊อกออนไลน์ (E-Catalog) - ช่วงปี 2002

เป็นยุคที่ร้านค้าออนไลน์ของไทยเริ่มต้นเฟื่องฟูมากขึ้น เริ่มต้นมีการเปิดเว็บไซต์ร้านค้าของตนเอง โดยภายในเว็บไซต์จะมีสินค้าหลายๆ ชิ้นแสดงอยู่ เหมือนกับแค็ตตาล็อกสินค้า

หากผู้ที่สนใจจะซื้อสินค้า ต้องโทรคุยกับเจ้าของร้าน และทำการโอนเงินผ่านทางธนาคารของเจ้าของร้านโดยตรง หลังจากนั้นก็ต้องแฟกซ์หรือส่งหลักฐานการโอนเงินไปเพื่อยืนยันว่าชำระเงินแล้ว หลังจากนั้นเจ้าของร้านก็จะส่งสินค้าไปให้ผู้ซื้อ ในยุคนี้ผู้ขายยังไม่มีการทำการตลาดมากนัก โดยผู้ให้บริการเว็บไซต์ในสมัยนั้นได้แก่ VeloCall.com, MaxSaving และ TARAD.com

ยุคที่ 3 ร้านค้าออนไลน์ (E-Tailor) - ช่วงปี 2009

เป็นยุคที่เว็บไซต์ร้านค้าออนไลน์พัฒนาขอบขีดความสามารถมากขึ้น โดยรูปแบบจะคล้ายๆกับแค็ตตาล็อกออนไลน์ แต่จะสามารถชำระเงินผ่านทางเว็บไซต์ได้ทันที เช่น การชำระเงินผ่านทางบัตรเครดิต ทางธนาคารออนไลน์ (E-Banking) หรือผู้ให้บริการชำระเงินต่างๆ อย่าง Paypal, Paysbuy, mPay

ทำให้ผู้ซื้อสามารถชำระเงินได้ทันทีผ่านทางเว็บไซต์ และเป็นยุคที่การส่งสินค้าของทางไปรษณีย์ไทยพัฒนาเพิ่มมากขึ้น โดยสามารถติดตามพัสดุสินค้าที่ส่งผ่านทางออนไลน์ได้ (Tracking System) ยุคนี้เป็นจุดเริ่มต้นการของการค้าออนไลน์เต็มรูปแบบ โดยผู้ให้บริการได้แก่ TARAD.com, Shopping.co.th

ยุคที่ 4 ช้อปผ่านมือถือและโซเชี่ยลคอมเมิร์ซ (M&Social Commerce) - ปัจจุบัน

ในยุคที่โซเชียลเน็ตเวิร์คเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการติดต่อสื่อสารของคนไทย มือถือและแท็ปเล็ตกลายเป็นช่องทางที่คนไทยใช้เข้าถึงอินเทอร์เน็ตกันมากขึ้น

และการมาของอินเทอร์เน็ตบนมือถือของ 3G ทำให้พฤติกรรมของคนไทยใช้อินเทอร์เน็ตเปลี่ยนไปจากคอมพิวเตอร์มาสู่อุปกรณ์พกพาแทน (Post PC ERA) ซึ่งเช่นเดียวกันกับการซื้อสินค้าออนไลน์ก็เริ่มเปลี่ยนมาผ่านช่องทางมือถือกันมากขึ้น

โดยรูปแบบของเว็บไซต์ที่ขายของออนไลน์ เริ่มเพิ่มช่องทางมาเป็นร้านค้าในรูปแบบมือถือ (Mobile Site) หรือเป็นแอพฯ (App) กันมากขึ้น และโซเชี่ยลเน็ตเวิร์คเข้ามามีบทบาทการตัดสินใจในการซื้อสินค้ามากขึ้น โดยการค้าในยุคนี้เริ่มมีรูปแบบใหม่ๆเกิดขึ้น เช่น ดีลส่วนลดพิเศษ หรือการค้าผ่านทางเฟซบุ๊ก โดยแนวโน้มของการค้าผ่านช่องทางนี้ กำลังเริ่มเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง

เมื่อคุณมองกลับไป การเติบโตของการค้าออนไลน์ของไทย จะเห็นได้ว่า รูปแบบการค้าขายออนไลน์เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง และเริ่มเปลี่ยนรูปแบบและช่องทางไป รวมถึงจำนวนของผู้ประกอบการที่เข้ามาสู่โลกออนไลน์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

โดยในยุคหลังๆ เราจะเริ่มเห็นบรรดาบริษัทยักษ์ใหญ่ต่างๆ เริ่มกระโดนเข้ามาสู่การค้าออนไลน์กันมากขึ้น เช่นบรรดาซุปเปอร์มาเก็ต อย่าง ท็อปส์ บิ๊กซี แม็คโคร รวมถึงบรรดาห้างสรรพสินค้าต่างๆ อย่าง เซนทรัลและเดอะมอลล์ ใช้ช่องทางออนไลน์เป็นช่องทางการค้าและเข้าถึงลูกค้าอีกช่องทาง ประกอบกับพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปช้อปปิ้งออนไลน์กันมากขึ้น

เมื่อเห็นอย่างนี้แล้ว คุณเองต้องเริ่มกลับมามองธุรกิจของคุณแล้วล่ะครับ ว่าเราจะหาโอกาสนำธุรกิจของคุณเข้าสู่โลกการค้าออนไลน์ได้อย่างไร? หรือจะนำธุรกิจของคุณเข้ามาในรูปแบบหรือยุคไหนของการค้าออนไลน์ และหากคุณสงสัยว่าสินค้าหรือบริการของคุณ ขายผ่านทางออนไลน์ได้ไหม?

ผมอยากจะบอกว่า ในโลกออนไลน์ตอนนี้ มีคนไทยมากกว่า 25 ล้านคนหรือคนทั่วโลกมากกว่า 2 พันล้านคน
มันเยอะซะขนาดนี้ คุณจะไม่สนใจซักหน่อยเหรอ?

ขอขอบคุณ ข้อมูลโดย นิตยสาร SMEs PLUS

* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า “SME ผู้จัดการออนไลน์” รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมาย คลิกที่นี่เลย!! * * *