“ดร.สมศักดิ์ ปัญหา” เจ้าพ่อหอยทากไม่หวั่น “หนอนนิวกินี” รุกราน

จากการพบ “หนอนนิวกินี” สัตว์ต่างถิ่นในเมืองไทย ทำให้เกิดความวิตกว่าสัตว์เอเลี่ยนชนิดนี้ จะรุกรานหอยทากท้องถิ่นจนสูญพันธุ์ แต่สำหรับ “ดร.สมศักดิ์ ปัญหา” ผู้ศึกษาหอยมากกว่า 30 ปี และเป็นหนึ่งในผู้ผลักดันให้เกิดฟาร์มหอยทากเพื่อผลิตเมือกสำหรับผลิตเครื่องสำอาง ไม่ได้กังวลต่อเรื่องดังกล่าว

ศ.ดร.สมศักดิ์ ปัญหา จากภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นักวิจัยผู้เชี่ยวชาญและศึกษาเรื่องหอยมากกว่า 30 ให้สัมภาษณ์ทีมข่าวผู้จัดการวิทยาศาสตร์ถึงเรื่องของความกังวลเกี่ยวกับตัวหนอนตัวแบนนิวกินีนี้ว่า แทบจะไม่มี (ความกังวล) เลย เนื่องจากหนอนตัวแบนกินได้แค่ลูกหอยทากที่เปลือกยังไม่แข็ง ส่วยพวกหอยทากที่เปลือกแข็งระดับปานกลางขึ้นไปแล้ว หนอนก็ไม่สามารถกินได้ เนื่องจากน้ำย่อยของหนอนตัวแบนนิวกินีไม่มีความสามารถพอในการเจาะเปลือกแข็งๆ ของหอยทากได้

“อีกอย่างประเทศไทยนั้นก็มีพวกชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่กินหอยทากอยู่แล้ว อย่างพวกหนอนหัวขวาน แต่ที่ผู้คนพากันแตกตื่นเรื่องหนอนตัวนี้กันเป็นเพราะว่ามันเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นประเภทรุกรานที่มีขนาดเยอะจนรับไม่ได้เท่านั้นเอง อีกอย่างหอยทากโดยเฉพาะ “หอยทากลาย” ก็ไม่มีทางจะหมดไปง่ายๆ เพราะว่ามันสามารถออกลูกออกหลานได้เร็วมาก” ผู้เชี่ยวชาญหอยบอกทีมข่าวผู้จัดการวิทยาศาสตร์

สำหรับทางป้องกันนั้น ศ.ดร.สมศักดิ์บอกว่าไม่ต้องทำอะไรมาก เพราะหนอนตัวแบนนิวกินีเหล่านี้จะออกมาตอนหน้าฝนเท่านั้น พอหมดฝนมันก็กลับลงดินเหมือนเดิม หนอนเหล่านี้เหมือนมาทำหน้าที่ล่า “หอยทากลาย” ซึ่งในประเทศไทยก็มีกันอยู่มาก และถือว่าหอยทากลายเป็นสัตว์รุกรานชนิดหนึ่งที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อพืชผลทางการเกษตร

“เหมือนหนัง เอเลียน ปะทะ พรีเดเตอร์ ที่ทั้งสองฝ่ายก็เป็นเอเลียนเหมือนกันแล้วต้องมาสู้กันเอง มากินกันเอง” ศ.ดร.สมศักดิ์เปรียบเทียบ

ทั้งนี้ จากองค์ความรู้ด้านการศึกษาหอยของ ศ.ดร.สมศักดิ์จนเป็นผู้เชี่ยวชาญหอยแถวหน้า นำไปสู่การเปิดฟาร์มหอยทากเชิงนิเวศ (Siam Snail Eco Farm) แห่งแรกในเอเชียขึ้นในพื้นที่ 10 ไร่ บริเวณ หมู่ 2 ถนนร่วมพัฒนา แขวงลำต้อยติ่ง เขตหนองจอก กทม. ซึ่งได้เลี้ยงหอยทากในระบบเปิด โดยมี “หอยนวล” หอยท้องถิ่นของไทย เป็นหนึ่งในหอยของฟาร์ม และเป็นแหล่งวัตถุดิบสำหรับผลิตเหมือกเพื่อใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องสำอาง

(อ่านเพิ่มเติม เปิด “ฟาร์มหอยทากเชิงนิเวศ” แหล่งผลิตเมือกความงามแห่งแรกในเอเชีย
https://mgronline.com/Science/detail/9590000032910)

สำหรับรายงานการพบหนอนตัวแบนนิวกินีนั้น ทางกลุ่มอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและสิ่งแวดล้อม หรือกลุ่ม Siamensis.org ได้รับแจ้งจากประชาชนในแถบอำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี เมื่อ 31 ต.ค.60ว่า พบสัตว์หน้าตาแปลกกำลังกินหอยทาก ตัวแทนของกลุ่มจึงได้เข้าไปตรวจสอบและพบว่าสัตว์ดังกล่าวคือหนอนตัวแบนิวกินี ซึ่งจัดเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่น จากนั้นทางกลุ่มก็ได้รับรายงานว่าพบหนอนชนิดนี้ในหลายจังหวัด เช่น จันทบุรี เชียงใหม่ สงขลา ชุมพร อุบลราชธานี นครราชสีมา ขอนแก่น

การพบหนอนนิวกินีในเมืองไทยนี้ ดร.นณณ์ ผาณิตวงศ์ ผู้ก่อตั้งกลุ่ม Siamensis.org ระบุไว้ในรายงานว่า เป็นรายงานการพบหนอนชนิดนี้ในผืนทวีปหลักของเอเชีย (Mainland Asia) เป็นครั้งแรก โดยก่อนหน้านี้หนอนดังกล่าวเคยสร้างปัญหาให้ประเทศในแถบหมู่เกาะแปซิฟิก ที่ตั้งใจปล่อยหนอนเพื่อกำจัดหอยทากยักษ์แอฟริกา ซึ่งเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่เป็นศัตรูพืช แต่หนอนกลับไปไล่ล่าหอยทากที่เป็นสัตว์จำเพาะถิ่นจนสูญพันธุ์ไปจำนวนมาก และนอกจากการสืบพันธุ์โดยอาศัยเพศแล้ว หนอนชนิดนี้ยังเพิ่มจำนวนได้ตามจำนวนร่างที่ขาด

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ช้าก่อน...อย่าเพิ่งโรยเกลือ “หนอนนิวกินี” อาจไม่เป็นภัยอย่างที่กลัว
https://mgronline.com/science/detail/9600000113903

ดูให้แน่ก่อนโรยเกลือว่าใช่ “หนอนนิวกินี”
https://mgronline.com/science/detail/9600000113950