ความดันเลือดต่ำ-น้ำตาลเลี้ยงสมองน้อย กระตุ้นอัลไซเมอร์ส

ออกกำลังกายเป็นประจำ เลี่ยงอาหารที่มีไขมันและคอเลสเตอรอล ช่วยให้ห่างไกลจากอัลไซเมอร์สได้ เพราะนักวิทย์สหรัฐฯ พบว่าหากปล่อยให้ความดันเลือดต่ำเรื้อรัง สมองได้รับพลังงานไม่เพียงพอเป็นประจำ จุดชนวนให้เกิดพังผืดโปรตีนรบกวนเซลล์ประสาท

ทีมนักวิจัยคณะแพทยศาสตร์ไฟน์เบิร์ก มหาวิทยาลัยนอร์ธเวสเทิร์น (Feinberg School of Medicine, Northwestern University) มลรัฐชิคาโก สหรัฐอเมริกา ศึกษาสมองหนูและคน พบว่าหากเลือดไปเลี้ยงสมองน้อย ทำให้เซลล์สมองได้รับพลังงานไม่เพียงพอ จะยิ่งกระตุ้นให้เกิดโรคอัลไซเมอร์ส (Alzheimer's disease) ซึ่งสำนักข่าวรอยเตอร์เผยว่า งานวิจัยนี้ได้ตีพิมพ์ในวารสารนิวรอน (Neuron)

ในการศึกษาวิเคราะห์ทั้งสมองของหนูทดลองและสมองของมนุษย์ นักวิจัยพบว่าเมื่อเลือดไปเลี้ยงสมองน้อยเนื่องจากความดันเลือดต่ำ ทำให้มีปริมาณน้ำตาลและออกซิเจนที่ไปเลี้ยงเซลล์สมองไม่เพียงพอ ก่อให้เกิดการสะสมของโปรตีนที่เป็นอันตรายต่อเซลล์ประสาท ซึ่งไม่ได้เกิดแบบเฉียบพลัน แต่เป็นอาการที่ค่อยๆ สั่งสมขึ้นจากการที่ความดันเลือดต่ำอย่างเรื้อรัง

เมื่อเซลล์สมองได้รับพลังงานไม่เพียงพอ จะทำให้โปรตีน อีแอลเอฟ 2 แอลฟา (elF2alpha) เปลี่ยนโครงสร้างไปอยู่ในรูปที่สามารถกระตุ้นให้เกิดการสร้างเอนไซม์บีเอซี 1 (BACE1) เพิ่มมากขึ้น ซึ่งจะไปกระตุ้นการโปรตีนเบตาอะไมลอยด์ (beta amyloid) อีกทีหนึ่ง และเมื่อมีการสะสมโปรตีนเบตาอะไมลอยด์มากขึ้นที่บริเวณด้านนอกเซลล์ประสาท ก็จะรบกวนการทำงานของเซลล์ประสาท ทำให้เกิดปัญหากับระบบการคิดและความจำ

ทั้งนี้ การเกิดโรคอัลไซเมอร์สถูกกระตุ้นด้วยหลายยีนและหลายปัจจัย และยังไม่มีวิธีการรักษาให้หายขาดได้ ซึ่งมักพบมากในผู้สูงอายุ โดยผู้ป่วยจะมีอาการหลงลืม สื่อสารไม่รู้เรื่อง และวิตกจริต

สำหรับแนวทางการรักษาส่วนใหญ่นักวิจัยจะมุ่งหาวิธีรักษาไปที่การกำจัดคราบพังผืดเบตาอะไมลอยด์ออกจากสมอง ทว่าจากผลการวิจัยนี้ก็ชี้ให้เห็นแนวทางการพัฒนายาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของโปรตีนอีแอลเอฟ 2 แอลฟา เพื่อป้องกันไม่ให้มีการสะสมเบตาอะไมลอยด์มากเกินไปจนเป็นเหตุให้เกิดอัลไซเมอร์ส

อย่างไรก็ดี เอเอฟพีรายงานว่า โรเบิร์ต แวสซาร์ (Robert Vassar) หัวหน้าทีมวิจัยระบุว่า ผลการวิจัยนี้ยังชี้ให้เห็นสิ่งสำคัญคือการควบคุมความดันโลหิตที่ไปเลี้ยงสมองก็อาจเป็นวิธีการหนึ่งที่มีประสิทธิภาพมากสำหรับการป้องกันหรือรักษาโรคอัลไซเมอร์สให้ได้ผล ได้แก่ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันและคอเลสเตอรอลสูง ซึ่งหากเริ่มทำตั้งแต่เนิ่นๆ จะยิ่งช่วยให้เราห่างไกลจากอัลไซเมอร์ส.