สกว.จัดประชุมเชิงปฏิบัติการโครโมโซมวิทยา หวังสร้างเครือข่ายวิจัยโรคมะเร็ง

สกว. - สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ร่วมกับมหาวิทยาลัยนเรศวร จัดประชุมเชิงปฏิบัติการ “Fish and Sky in Cancer Research” ระหว่างวันที่ 17-21 พ.ย.51 ณ คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก โดยมีอาจารย์และนักวิจัยจากสถาบันอุดมศึกษาต่างๆ ทั่วประเทศเข้าร่วมอบรมจำนวน 20 คน

ศ.ดร.วิชัย บุญแสง ผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ สกว. เปิดเผยว่า โรคมะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย ซึ่งในปัจจุบันงานวิจัยด้านมะเร็งวิทยามีความก้าวหน้าไปมาก เพื่อให้ได้มาซึ่งองค์ความรู้ใหม่และนำไปประยุกต์ใช้ในด้านการตรวจวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันโรค ซึ่งจำเป็นต้องอาศัยเทคโนโลยีชั้นสูงหลายรูปแบบ รวมทั้งการศึกษาความผิดปกติของสารพันธุกรรม ซึ่งเป็นศาสตร์ที่สำคัญในการตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งในหลายๆ รูปแบบ

ศ.ดร.วิชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า ขณะนี้เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรมเข้ามามีบทบาทอย่างยิ่งต่อการศึกษาความผิดปกติในระดับยีนและโครโมโซม ทั้งในแง่การลดลงหรือหายไปของชิ้นส่วนโครโมโซม การเคลื่อนย้ายของส่วนของโครโมโซมคู่หนึ่งไปยังโครโมโซมอีกคู่หนึ่ง หรือการเพิ่มจำนวนชุดของบริเวณจำเพาะบนโครโมโซม รวมถึงการเกิดการแตกหักของโครโมโซม วิธีการทดสอบความผิดปกติของโครโมโซมที่นิยมใช้ในปัจจุบันมีหลายรูปแบบ เช่น FISH (Fluorescence in situ Hydridisation) ซึ่งเป็นเทคนิคการย้อมโครโมโซมโดยใช้เทคนิคทางอณูชีววิทยา โดยติดตามการย้อมด้วยการเรืองแสงฟลูโอเรสเซนส์ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ชนิดพิเศษ Q-FISH เป็นเทคนิคการย้อมสีชนิดพิเศษเพื่อตรวจสอบความผิดปกติของโครโมโซม และ SKY (Spectral Karyo Typing) เป็นเทคนิคการย้อมที่สามารถเห็นการเคลื่อนย้ายของโครโมโซม ทำให้สามารถเห็นความผิดปกติของโครโมโซมพร้อมกันทีละหลายคู่ ซึ่งแต่ละเทคนิคจำเป็นต้องอาศัยผู้ที่มีประสบการณ์ในการใช้เครื่องมือและซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการวิเคราะห์ผลการทดสอบอย่างมีประสิทธิภาพ

ทั้งนี้ ความรู้พื้นฐานที่ได้จะนำไปอธิบายความสัมพันธ์กับสภาวะการเกิดโรค และอาการทางคลินิก ตลอดจนการวินิจฉัย และวางแผนการรักษาผู้ป่วย หรือการพยากรณ์โรค โดยเฉพาะงานวิจัยทางด้านมะเร็งวิทยา ดังนั้นการพัฒนาบุคลากรในประเทศให้มีประสบการณ์ในการศึกษาวิจัยทางด้านนี้ จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการวิจัยของประเทศในอนาคต

สำหรับการอบรมครั้งนี้ ศ.ดร.ซาบีเน่ มาย (Sabine Mai) ผู้เชี่ยวชาญด้านโครโมโซมวิทยาจากสถาบันวิจัยโรคมะเร็ง มหาวิทยาลัยมานิโตบา ประเทศแคนาดา ได้จัดอบรมเพื่อให้ความรู้และสาธิตการใช้เครื่องมือในการวิเคราะห์ผลการทดสอบความผิดปกติของโครโมโซม ซึ่งฝ่ายวิชาการ สกว. หวังเป็นอย่างยิ่งว่า การประชุมครั้งนี้จะสามารถพัฒนาศักยภาพและสร้างเครือข่ายความร่วมมือของนักวิจัยรุ่นใหม่ที่มีความสนใจในการนำวิทยาการใหม่ไปประยุกต์ใช้ในงานวิจัยเกี่ยวกับโรคมะเร็ง รวมทั้งสร้างมาตรฐานงานวิจัยด้านโครโมโซมวิทยาในประเทศไทยให้เทียบเท่าระดับสากล ตลอดจนสร้างความร่วมมือระหว่างนักวิจัยไทยกับผู้เชี่ยวชาญจากต่างประเทศ

ด้าน ดร.สุขกิจ ยะโสธรศรีกุล รองคณบดีฝ่ายวิจัยและบัณฑิตศึกษา คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยนเรศวร กล่าวว่า นับเป็นโอกาสดีที่ สกว. ให้การสนับสนุนมหาวิทยาลัยนเรศวรในการเป็นเจ้าภาพจัดการอบรมครั้งนี้ ทำให้นักวิจัยของมหาวิทยาลัยได้รู้จักและทำการทดลองทดสอบความผิดปกติของโครโมโซมด้วยวิธีการใหม่ๆ ด้วยตนเอง ทั้งนี้นักวิจัยส่วนใหญ่เพิ่งสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอก และกำลังมองหาเครือข่ายความร่วมมือในการทำวิจัย ทั้งนี้เมื่อพิจารณาจากประวัติการศึกษาและประสบการณ์การทำงานของนักวิจัยที่เข้าอบรม คาดว่าจะมีนักวิจัยบางส่วนที่สามารถนำเทคนิคเหล่านี้ไปประยุกต์ใช้ในการทำวิจัยได้ทันที ส่วนที่เหลือก็จะได้แสวงหาโอกาสในการพัฒนาและเรียนรู้ให้มีความเชี่ยวชาญมากขึ้น อีกทั้งมีความร่วมมือที่ดีกับ ดร.ซาบีเน่ มาย ต่อไป