เวทีระดมความเห็นปฏิรูปการศึกษา แนะ ศธ.สร้างคนดีให้ได้ก่อน วอนให้เชื่อมั่นครูเปิดโอกาสให้สร้างหลักสูตรพัฒนาเด็กในท้องถิ่น ชี้ สังคมไทยเป็นสังคมบ้าใบปริญญา คนแห่เรียนปริญญาโท-เอก อื้อ แต่คิดวิเคราะห์ไม่เป็น ระบุหากไม่สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ และมีจิตสาธารณะต้องปฏิรูปรอบ 3 แน่
นายวิวัฒน์ ศัลยกำธร ประธานมูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติและประธานสภาบันเศรษฐกิจพอเพียง กล่าวในการประชุมระดมความคิด “ปฏิรูปประเทศไทย เริ่มด้วยร่วมใจปฏิรูปการศึกษา” ว่า การปฏิรูปการศึกษาที่สำคัญ ต้องปฏิรูปคน ซึ่งระบบราชการไทยยังยึดติดกับระบบอำนาจนิยม ส่วนตัวไม่เชื่อว่าระบบอำนาจนิยมจะสามารถปฏิรูประบบประชาธิปไตย และปฏิรูประบบการศึกษาได้ ระบบการศึกษาในอดีต สอนให้คนมีศีลธรรม มีวินัย เคารพพ่อ แม่ พระ ผู้ทรงศีล สิ่งเหล่านี้ทำให้คนมีความกตัญญู เป็นคนดี
“ที่ผ่านมา การปฏิรูปยังแก้ไม่ถูกทาง ศธ.จะต้องกำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน ว่า การปฏิรูปการศึกษาต้องการได้คนดี มีวินัย และมีหิริโอตัปปะ หรือต้องการเด็กเก่ง อังกฤษ คณิต เก่งคอมพิวเตอร์ แล้วซื้อโน๊ตบุ๊คแจก หากการศึกษาไม่สร้างคนดีก่อน หรือสร้างไม่ได้ ควรยุบกระทรวงไปเสีย”
นายวิวัฒน์ กล่าวด้วยว่า นายกฯต้องออกมาทำเรื่องนี้ เราจะปฏิรูปประเทศได้อย่างไรถ้าไม่เริ่มจากปฏิรูปการศึกษา ส่วนเรื่องใดอยู่ในอำนาจ รมว.ศธ.และนายกฯ สามารถสั่งการลงไปได้ก็อยากให้ทำทันทีโดยไม่ต้องรอแก้กฎหมาย เพราะจะทำให้เกิดความล่าช้า
นายวิวัฒน์ ยังเสนออีกว่า ให้โรงเรียนเป็นผู้สร้างสัมมาอาชีพที่เหมาะสมกับท้องถิ่น นอกจากนี้ ศธ.ควรจะเชื่อมือครูและสั่งการให้โรงเรียนทำ SBM : School Base Management ได้เอง โดยสามารถสร้างหลักสูตรพัฒนาเด็กในท้องถิ่นนั้น ที่สำคัญจะต้องสอนเด็กทำให้เป็น แล้วจากนั้นก็ต้องค้นหาจุดเด่นของนักเรียนแต่ละคน และต้องไม่ทิ้งถิ่นกำเนิด
ด้าน ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์ เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ กล่าวว่า ที่ผ่านมาการปฏิรูปการศึกษาคือการปฏิรูปโครงสร้าง ไม่ได้ปฏิรูปพฤติกรรมของครูและของคน ใน ศธ.ตนได้รับข้อมูลจากหลายทางว่าการปฏิรูป “ล้มเหลว” คนไทยแห่เรียนปริญญาโท-เอก มากขึ้น จนกลายเป็นสังคมบ้าใบปริญญาแต่ไม่บ้าปัญญา คนจบ ป.เอก แต่ไม่มีปัญญา คิดไม่เป็น วิเคราะห์ไม่เป็น การปฏิรูปการศึกษาต้องทำให้สังคมไทยเป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ ปฏิรูปการเรียนการสอน ครูต้องรับฟังความคิดเห็นของลูกศิษย์
ศ.ดร.จีระ กล่าวต่อว่า ไทยเป็นประเทศเดียวที่คลั่งการเรียนปริญญามากกว่าสายอาชีพ ขณะที่เกาหลีเน้นสายอาชีพมากกว่า เฉพาะที่จังหวัดเชียงใหม่มีนักศึกษามหาวิทยาลัย 100,000 คน คนเรียนอาชีวะ 20,000 คน จะให้เป็นแบบนี้หรือไม่ หากเราไม่สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ คิดเป็นวิเคราะห์เป็น มีจิตสาธารณะตนมั่นใจว่าเราต้องมีปฏิรูปรอบ 3 แน่นอน สิ่งที่อยากเห็นคือการปฏิรูปการศึกษาที่ยั่งยืนเป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิต มีความสุขและสมดุลกับธรรมชาติ
รศ.ธงทอง จันทรางศุ เลขาธิการสภาการศึกษา กล่าวว่า ข้อมูลจากเวทีทั้ง 4 ภาค และวันนี้เป็นครั้งสุดท้าย คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาเฉพาะกิจเพื่อการปฏิรูปการศึกษาคาดว่าน่าจะสรุปหัวใจของการปฏิรูปการศึกษาอยู่ตรงไหน และจะมีมาตรการในการแก้ปัญหาอย่างไร ใช้เงินใช้เวลาเท่าไหร่ ไปจนถึงการเตรียมบุคลากรในเดือนมีนาคม จากนั้นจะจัดทำเป็น “แผนยุทธศาสตร์การปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง” และนำเข้าสภาการศึกษาปลายเดือนเมษายน เสนอ ครม.เดือนพฤษภาคม ทันเข้าสภาในช่วงกฎหมายงบประมาณพอดี
“การปฏิรูปการศึกษาที่จริงแล้วมีเรื่องใหญ่ 2-3 เรื่อง ได้แก่ การบริหารจัดการ เป็นเรื่องกว้าง ทั้งเรื่องเงิน การบริหารงานบุคคล การจัดโครงสร้างองค์กร การจัดระบบงบประมาณ การมีส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เรื่องการผลิตและพัฒนาครู เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ช่วยสนับสนุนการสอน รวมถึงเทคโนโลยีสมัยใหม่ๆ เพื่อนำไปสู่เป้าหมายปลายทาง คือทำอย่างไร ให้คนไทยคิดเป็นทำเป็น เป็นคนที่มีคุณภาพ มีความรู้และคู่คุณธรรม หรือใช้คุณธรรมนำความรู้ด้วย” รศ.ดร.ธงทอง กล่าว
นายวิวัฒน์ ศัลยกำธร ประธานมูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติและประธานสภาบันเศรษฐกิจพอเพียง กล่าวในการประชุมระดมความคิด “ปฏิรูปประเทศไทย เริ่มด้วยร่วมใจปฏิรูปการศึกษา” ว่า การปฏิรูปการศึกษาที่สำคัญ ต้องปฏิรูปคน ซึ่งระบบราชการไทยยังยึดติดกับระบบอำนาจนิยม ส่วนตัวไม่เชื่อว่าระบบอำนาจนิยมจะสามารถปฏิรูประบบประชาธิปไตย และปฏิรูประบบการศึกษาได้ ระบบการศึกษาในอดีต สอนให้คนมีศีลธรรม มีวินัย เคารพพ่อ แม่ พระ ผู้ทรงศีล สิ่งเหล่านี้ทำให้คนมีความกตัญญู เป็นคนดี
“ที่ผ่านมา การปฏิรูปยังแก้ไม่ถูกทาง ศธ.จะต้องกำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน ว่า การปฏิรูปการศึกษาต้องการได้คนดี มีวินัย และมีหิริโอตัปปะ หรือต้องการเด็กเก่ง อังกฤษ คณิต เก่งคอมพิวเตอร์ แล้วซื้อโน๊ตบุ๊คแจก หากการศึกษาไม่สร้างคนดีก่อน หรือสร้างไม่ได้ ควรยุบกระทรวงไปเสีย”
นายวิวัฒน์ กล่าวด้วยว่า นายกฯต้องออกมาทำเรื่องนี้ เราจะปฏิรูปประเทศได้อย่างไรถ้าไม่เริ่มจากปฏิรูปการศึกษา ส่วนเรื่องใดอยู่ในอำนาจ รมว.ศธ.และนายกฯ สามารถสั่งการลงไปได้ก็อยากให้ทำทันทีโดยไม่ต้องรอแก้กฎหมาย เพราะจะทำให้เกิดความล่าช้า
นายวิวัฒน์ ยังเสนออีกว่า ให้โรงเรียนเป็นผู้สร้างสัมมาอาชีพที่เหมาะสมกับท้องถิ่น นอกจากนี้ ศธ.ควรจะเชื่อมือครูและสั่งการให้โรงเรียนทำ SBM : School Base Management ได้เอง โดยสามารถสร้างหลักสูตรพัฒนาเด็กในท้องถิ่นนั้น ที่สำคัญจะต้องสอนเด็กทำให้เป็น แล้วจากนั้นก็ต้องค้นหาจุดเด่นของนักเรียนแต่ละคน และต้องไม่ทิ้งถิ่นกำเนิด
ด้าน ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์ เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ กล่าวว่า ที่ผ่านมาการปฏิรูปการศึกษาคือการปฏิรูปโครงสร้าง ไม่ได้ปฏิรูปพฤติกรรมของครูและของคน ใน ศธ.ตนได้รับข้อมูลจากหลายทางว่าการปฏิรูป “ล้มเหลว” คนไทยแห่เรียนปริญญาโท-เอก มากขึ้น จนกลายเป็นสังคมบ้าใบปริญญาแต่ไม่บ้าปัญญา คนจบ ป.เอก แต่ไม่มีปัญญา คิดไม่เป็น วิเคราะห์ไม่เป็น การปฏิรูปการศึกษาต้องทำให้สังคมไทยเป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ ปฏิรูปการเรียนการสอน ครูต้องรับฟังความคิดเห็นของลูกศิษย์
ศ.ดร.จีระ กล่าวต่อว่า ไทยเป็นประเทศเดียวที่คลั่งการเรียนปริญญามากกว่าสายอาชีพ ขณะที่เกาหลีเน้นสายอาชีพมากกว่า เฉพาะที่จังหวัดเชียงใหม่มีนักศึกษามหาวิทยาลัย 100,000 คน คนเรียนอาชีวะ 20,000 คน จะให้เป็นแบบนี้หรือไม่ หากเราไม่สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ คิดเป็นวิเคราะห์เป็น มีจิตสาธารณะตนมั่นใจว่าเราต้องมีปฏิรูปรอบ 3 แน่นอน สิ่งที่อยากเห็นคือการปฏิรูปการศึกษาที่ยั่งยืนเป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิต มีความสุขและสมดุลกับธรรมชาติ
รศ.ธงทอง จันทรางศุ เลขาธิการสภาการศึกษา กล่าวว่า ข้อมูลจากเวทีทั้ง 4 ภาค และวันนี้เป็นครั้งสุดท้าย คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาเฉพาะกิจเพื่อการปฏิรูปการศึกษาคาดว่าน่าจะสรุปหัวใจของการปฏิรูปการศึกษาอยู่ตรงไหน และจะมีมาตรการในการแก้ปัญหาอย่างไร ใช้เงินใช้เวลาเท่าไหร่ ไปจนถึงการเตรียมบุคลากรในเดือนมีนาคม จากนั้นจะจัดทำเป็น “แผนยุทธศาสตร์การปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง” และนำเข้าสภาการศึกษาปลายเดือนเมษายน เสนอ ครม.เดือนพฤษภาคม ทันเข้าสภาในช่วงกฎหมายงบประมาณพอดี
“การปฏิรูปการศึกษาที่จริงแล้วมีเรื่องใหญ่ 2-3 เรื่อง ได้แก่ การบริหารจัดการ เป็นเรื่องกว้าง ทั้งเรื่องเงิน การบริหารงานบุคคล การจัดโครงสร้างองค์กร การจัดระบบงบประมาณ การมีส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เรื่องการผลิตและพัฒนาครู เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ช่วยสนับสนุนการสอน รวมถึงเทคโนโลยีสมัยใหม่ๆ เพื่อนำไปสู่เป้าหมายปลายทาง คือทำอย่างไร ให้คนไทยคิดเป็นทำเป็น เป็นคนที่มีคุณภาพ มีความรู้และคู่คุณธรรม หรือใช้คุณธรรมนำความรู้ด้วย” รศ.ดร.ธงทอง กล่าว
