ราชกิจจานุเกษาเผยแพร่พระราชบัญญัติออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญปี 59 ให้ กกต. คุมกติกา คุณสมบัติอายุ 18 ปีขึ้นไป อยู่ในพื้นที่ไม่น้อยกว่า 90 วัน ลงทะเบียนออกเสียงนอกเขตก่อน 30 วัน ใครขวางการปฏิบัติงานคุก 1 ปี ปรับ 20,000 ประทุษร้ายเพิ่มอีกเท่าตัว ฉีกบัตรคุก 1 ปี ปรับ 2 หมื่น เผยพร่ข้อความบิดเบือน หรือปลุกระดมข่มขู่ คุก 6 เดือน ปรับ 1 หมื่น
วันนี้ (22 เม.ย.) ราชกิจจานุเกษาเผยแพร่พระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2559 หลังจากที่ที่ประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ได้มีมติเห็นชอบด้วยคะแนน 171 ต่อ 1 เสียงในวาระลงมติเมื่อวันที่ 7 เม.ย.ที่ผ่านมา โดยมีทั้งหมด 3 หมวด ได้แก่ หมวด 1 การจัดพิมพ์ร่างรัฐธรรมนูญ การเผยแพร่ร่างรัฐธรรมนูญ และกระบวนการและขั้นตอนการออกเสียง, หมวด 2 หลักเกณฑ์และวิธีการในการออกเสียง แบ่งออกเป็น 9 ส่วน และหมวด 3 การควบคุมการออกเสียงและบทกําหนดโทษ รวม 66 มาตรา
สาระสำคัญของ พ.ร.บ.ประชามติฉบับนี้ก็คือ มาตรา 5 ให้ประธานกรรมการการเลือกตั้งรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และให้มีอํานาจออกระเบียบ ประกาศ หรือคําสั่งโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เพื่อให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้ ส่วนมาตรา 7 ระบุว่า “บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและเผยแพร่ความคิดเห็นเกี่ยวกับการออกเสียงโดยสุจริตและไม่ขัดต่อกฎหมาย” โดยให้ กกต. ดูแลให้การแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการออกเสียงเป็นไปโดยสุจริตและมิให้มีการกระทําที่เป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ กกต.กําหนด
ผู้มีสิทธิออกเสียง และบัญชีรายชื่อผู้มีสิทธิออกเสียง กำหนดให้บุคคลสัญชาติไทย หรืองได้สัญชาติไทยมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี อายุไม่ต่ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์ มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านในเขตออกเสียงมาแล้วเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 90 วันนับถึงวันออกเสียง ส่วนการลงคะแนนออกเสียงสําหรับผู้มีสิทธิออกเสียงนอกเขตจังหวัด หากประสงค์จะขอใช้สิทธิลงคะแนนออกเสียงในจังหวัดที่ตนอยู่ ให้ยื่นคําขอลงทะเบียนก่อนวันออกเสียงอย่างน้อย 30 วัน และให้หมดสิทธิลงคะแนนในหน่วยออกเสียงที่ตนมีชื่ออยู่ในบัญชีผู้มีสิทธิออกเสียงของหน่วยออกเสียงนั้น เว้นแต่จะได้แจ้งเปลี่ยนแปลงก่อนวันออกเสียงไม่น้อยกว่า 30 วัน
ขณะที่คนพิการหรือทุพพลภาพหรือผู้สูงอายุ ย่อมมีสิทธิลงคะแนนออกเสียง ในกรณีที่ กกต.เห็นสมควร อาจกําหนดให้มีการจัดที่ออกเสียงเป็นกรณีพิเศษ โดยจัดให้ลงทะเบียนเพื่อขอใช้สิทธิออกเสียง และเมื่อได้ลงทะเบียนแล้ว ให้หมดสิทธิออกเสียงในหน่วยออกเสียงที่ตนมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน สำหรับบุคคลต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิออกเสียง ตามมาตรา 26 ประกอบด้วย เป็นภิกษุ สามเณร นักพรต หรือนักบวช, อยู่ในระหว่างถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง, ต้องคุมขังอยู่โดยหมายของศาลหรือโดยคําสั่งที่ชอบด้วยกฎหมาย, วิกลจริต หรือจิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ
สำหรับการนับคะแนนออกเสียง กำหนดให้คณะกรรมการประจําหน่วยออกเสียงดําเนินการนับคะแนนออกเสียงจากบัตรออกเสียง ของแต่ละหน่วยออกเสียง ณ ที่ออกเสียงของแต่ละหน่วย และให้กระทําโดยเปิดเผย เมื่อนับคะแนนเสร็จสิ้นแล้ว ให้รายงานผลการนับคะแนนออกเสียง จํานวนบัตรออกเสียงที่มีอยู่ทั้งหมด จํานวนบัตรออกเสียงที่ใช้ และจํานวนบัตรออกเสียงที่เหลือของหน่วยออกเสียงนั้น ทั้งนี้ ให้กระทําโดยเปิดเผยและรายงานผลต่อคณะกรรมการการออกเสียงประจําเขตออกเสียงโดยเร็ว ซึ่ง กกต.อาจดําเนินการให้มีการรายงานผลการออกเสียงอย่างไม่เป็นทางการได้ แต่เมื่อแสดงผลการออกเสียงถึงร้อยละ 95 ของจํานวนหน่วยออกเสียง ให้หยุดการแสดงผลการออกเสียงต่อสาธารณะ
ทั้งนี้ การประกาศผลการออกเสียง ให้คณะกรรมการการออกเสียงประจําเขตออกเสียง รวมผลคะแนนออกเสียงจากทุกหน่วยออกเสียงภายในเขตออกเสียงและที่ออกเสียงนอกเขตจังหวัด เพื่อรายงานผลการรวมคะแนนออกเสียงให้ กกต.ทราบโดยเร็ว หากไม่มีการร้องคัดค้าน ให้คณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศผลการออกเสียงและจํานวนผู้มาใช้สิทธิออกเสียง แล้วให้รายงานนายกรัฐมนตรีทราบโดยเร็ว
ส่วนการควบคุมการออกเสียงและบทกําหนดโทษ พบว่า ห้ามมิให้ กกต., เลขาธิการ กกต., ผู้อํานวยการ กกต.ประจําจังหวัด, กกต.จังหวัด, อนุกรรมการ, ผู้อํานวยการการออกเสียงประจําเขตออกเสียง, กรรมการการออกเสียงประจําเขตออกเสียง, ผู้อํานวยการประจําหน่วยออกเสียง, กรรมการประจําหน่วยออกเสียง, เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย หรือผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้ช่วยเหลือการปฏิบัติงานในการออกเสียง จงใจไม่ปฏิบัติตามหน้าที่ ทุจริตต่อหน้าที่ หรือกระทําการอื่นใดเพื่อขัดขวางมิให้การเป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ประกาศ หรือคําสั่งของ กกต. กำหนดโทษจําคุกตั้งแต่ 1-10 ปี ปรับตั้งแต่ 20,000-200,000 บาท และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 10 ปี
ห้ามมิให้เจ้าหน้าที่ของรัฐใช้ตําแหน่งหน้าที่หรือปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายตามพระราชบัญญัตินี้โดยมิชอบด้วยกฎหมาย กระทําการใด ๆ อันเป็นเหตุให้การออกเสียงไม่เป็นไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรม โดยมิให้หมายความรวมถึงการปฏิบัติหน้าที่ตามปกติที่พึงต้องปฏิบัติในตําแหน่งหน้าที่หรือตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายของเจ้าหน้าที่ของรัฐนั้น หรือการแนะนําหรือช่วยเหลือในการดําเนินการที่เกี่ยวข้องกับการออกเสียง โดยมิได้เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติหน้าที่ แม้ว่าการกระทําจะเป็นคุณหรือโทษแก่ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด โดยกำหนดโทษจําคุกตั้งแต่ 1-10 ปี ปรับตั้งแต่ 20,000-200,000 บาท และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 10 ปี
ผู้ใดขัดขวางการปฏิบัติงานของ กกต. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตามพระราชบัญญัตินี้ ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ ถ้าใช้กําลังประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะใช้กําลังประทุษร้าย ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ ส่วนผู้บังคับบัญชาหรือนายจ้างผู้ใดขัดขวางหรือหน่วงเหนี่ยวหรือไม่ให้ความสะดวกพอสมควรต่อการไปใช้สิทธิออกเสียงของผู้ใต้บังคับบัญชาหรือลูกจ้าง แล้วแต่กรณี ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ ผู้ใดทําลายบัตรที่มีไว้สําหรับการออกเสียงโดยไม่มีอํานาจกระทําได้ หรือจงใจกระทําการด้วยประการใด ๆ ให้บัตรออกเสียงชํารุด หรือเสียหาย หรือกระทําการด้วยประการใด ๆ แก่บัตรเสียให้เป็นบัตรที่ใช้ได้ ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 1 ปี และปรับไม่เกิน 20,000 บาท ถ้าเป็นเจ้าพนักงานหรือเป็นผู้มีหน้าที่เกี่ยวกับการดําเนินการออกเสียง ต้องระวางโทษจําคุกตั้งแต่ 1-10 ปี และปรับตั้งแต่ 20,000-200,000 บาท
ผู้ใดกระทําการในระหว่างเวลาเปิดการลงคะแนนออกเสียง อาทิ ออกเสียงหรือพยายามออกเสียง โดยรู้อยู่แล้วว่าตนเป็นผู้ไม่มีสิทธิออกเสียงหรือไม่มีสิทธิลงคะแนนในหน่วยออกเสียงนั้น, ใช้บัตรอื่นที่มิใช่บัตรออกเสียงมาออกเสียง, นําบัตรออกเสียงออกไปจากที่ออกเสียง, นําบัตรออกเสียงที่ลงคะแนนแล้วแสดงต่อผู้อื่นเพื่อให้ผู้อื่นทราบว่าได้ออกเสียงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือไม่ออกเสียงโดยไม่มีอํานาจโดยชอบด้วยกฎหมาย, ทําเครื่องหมายเพื่อเป็นที่สังเกตโดยวิธีใดไว้ที่บัตรออกเสียงเพื่อให้ผู้อื่นรู้ว่าเป็นบัตรออกเสียงของตน หรือใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ใดบันทึกภาพบัตรออกเสียงที่ตนได้ลงคะแนนออกเสียงแล้ว และขัดคําสั่งกรรมการประจําหน่วยออกเสียงที่สั่งให้ออกไปจากที่ออกเสียง เพราะเหตุที่ผู้นั้นขัดขวางการออกเสียง ต้องระวางโทษจําคุกตั้งแต่ 5 ปี และปรับตั้งแต่ 20,000-100,000 บาท
ถ้านําบัตรออกเสียงใส่ในหีบบัตรออกเสียงโดยไม่มีอํานาจโดยชอบด้วยกฎหมาย หรือกระทําการใดในบัญชีรายชื่อผู้มีสิทธิออกเสียงเพื่อแสดงว่ามีผู้มาแสดงตนออกเสียงโดยผิดไปจากความจริง หรือกระทําการใดอันเป็นเหตุให้มีบัตรออกเสียงเพิ่มขึ้นจากความจริง, กระทําการโดยไม่มีอํานาจโดยชอบด้วยกฎหมายเพื่อมิให้ผู้มีสิทธิออกเสียงสามารถใช้สิทธิได้ หรือขัดขวาง หรือหน่วงเหนี่ยวมิให้ผู้มีสิทธิออกเสียงไป ณ ที่ออกเสียง หรือเข้าไป ณ ที่ออกเสียง หรือมิให้ไปถึง ณ ที่ดังกล่าว ภายในกําหนดเวลาที่จะออกเสียง และก่อความวุ่นวายขึ้นในที่ออกเสียง หรือกระทําการใดอันเป็นการรบกวนหรือเป็นอุปสรรคแก่การออกเสียง ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 10 ปี และปรับไม่เกิน 200,000 บาท
ผู้ใดกระทําการก่อความวุ่นวาย, ให้ เสนอให้หรือสัญญาว่าจะให้, หลอกลวง บังคับ ขู่เข็ญ หรือใช้อิทธิพลคุกคาม, เปิด ทําลาย ทําให้เสียหาย ทําให้เปลี่ยนสภาพ ทําให้สูญหาย ทําให้ไร้ประโยชน์ นําไปหรือขัดขวางการส่งหีบบัตรออกเสียงหรือบัตรออกเสียง, เล่นหรือจัดให้มีการเล่นการพนัน, เรียก รับ หรือยอมจะรับเงิน ทรัพย์สินหรือผลประโยชน์อื่นใดสําหรับตนเองหรือผู้อื่นเพื่อจะไม่ไปใช้สิทธิออกเสียง หรือออกเสียงอยางใดอย่างหนึ่งหรือไม่ออกเสียง ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 10 ปี และปรับไม่เกิน 200,000 บาท ทั้งนี้ ศาลอาจสั่งให้เพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดไม่เกิน 5 ปีด้วยก็ได้ ทั้งนี้ เป็นผู้รับหรือยอมจะรับเงิน ถ้าได้แจ้งถึงการกระทําดังกล่าวต่อ กกต. ก่อนหรือในวันออกเสียง ผู้นั้นไม่ต้องรับโทษและไม่ต้องถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง
ใน (7) ผู้ใดขาย จําหน่าย จ่ายแจก หรือจัดเลี้ยงสุราทุกชนิด ในเขตออกเสียงระหว่างเวลา 18.00 นาฬิกาของวันก่อนวันออกเสียงจนสิ้นสุดวันออกเสียง และวรรคต่อมา “ผู้ใดดําเนินการเผยแพร่ข้อความ ภาพ เสียง ในสื่อหนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์หรือในช่องทางอื่นใด ที่ผิดไปจากข้อเท็จจริงหรือมีลักษณะรุนแรง ก้าวร้าว หยาบคาย ปลุกระดม หรือข่มขู่ โดยมุ่งหวังเพื่อให้ผู้มีสิทธิออกเสียงไม่ไปใช้สิทธิออกเสียง หรือออกเสียงอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือไม่ออกเสียง ให้ถือว่าผู้นั้นกระทําการก่อความวุ่นวายเพื่อให้การออกเสียงไม่เป็นไปด้วยความเรียบร้อย” ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ และผู้ใดเผยแพร่ผลการสํารวจความคิดเห็นของประชาชนเกี่ยวกับการออกเสียงในระหว่างเวลา 7 วันก่อนวันออกเสียงจนถึงเวลาสิ้นสุดการออกเสียงในวันออกเสียง ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 6,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ
อ่านประกอบ : พระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2559
