กสม.เชิญหลายหน่วยงานชี้แจงปัญหาชาวโรฮีนจา ตำรวจเผยอุปสรรคลักลอบหนีขึ้นภูเขาเข้าป่าลึก ยากต่อการติดตามจับกุม ด้านแพทย์ชันสูตรศพเผยชาวโรฮีนจาตายเกิดจากการขาดอาหาร แต่บางส่วนมีร่องรอยทำร้ายร่างกาย เครือข่ายมุสลิมรู้สึกดีรัฐยื่นมือช่วยเหลือ รองเลขาธิการ สมช.เผยปัญหาต่างด้าวหลบหนีเข้าเมืองไม่ได้มีแค่โรฮีนจา กต.เชื่อประชุม 29 พ.ค.เน้นย้ำไม่ใช่ปัญหาภายในไทย แต่ทุกประเทศในภูมิภาคต้องแก้ไข
วันนี้ (20 พ.ค.) คณะอนุกรรมการสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง ในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ที่มี นพ.นิรันดร์ พิทักษ์วัชระ เป็นประธาน ได้เชิญหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาเสนอแนะความคิดเห็นและแนวทางการทำงานเกี่ยวกับปัญหาผู้หลบหนีเข้าเมืองและขบวนการค้ามนุษย์ หลังพบหลุมศพชาวโรฮิงญาในพื้นที่ จ.สงขลา โดย นพ.นิรันดร์กล่าวว่า กรรมการสิทธิฯ ได้ติดตามปัญหาการอพยพของชาวโรฮีนจาจนพบบายปลายกลายเป็นปัญหาการค้ามนุษย์ จึงได้เชิญทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งตำรวจ ภาคประชาชน เครือข่ายมุสลิม และเจ้าหน้าที่ชันสูตรศพ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เสนอแนะความเห็นแนวทางในการแก้ปัญหาส่งไปยังรัฐบาลรู้สึกดีนรั
พ.ต.อ.อาคม สายสมัย รองผู้บังคับการสารวัตรสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 8 กล่าวว่า สถานการณ์ลักลอบนำแรงงานเข้าเมืองรุนแรงและพัฒนาเป็นการกักขังเพื่อเรียกค่าไถ่ เจ้าหน้าที่ตำรวจภูธรภาค 8 และ 9 ได้ร่วมกันติดตามจับกุมอย่างต่อเนื่อง แต่ไม่สามารถจับกุมได้หมด ผู้กระทำผิดนำกลุ่มแรงงานลักลอบหนีขึ้นภูเขา เข้าป่าลึกจึงยากต่อการติดตามจับกุม แต่ก็สามารถขยายผลจับกุมและยึดทรัพย์สินผู้ร่วมขบวนการได้บางส่วน
ขณะที่ พ.ต.ท.คำรณ ยอดรักษ์ รองผู้บังคับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 9 ระบุว่า ขบวนการลักลอบเข้าเมืองพัฒนาเป็นการกักขังเรียกค่าไถ่ จากเดิมที่นำเข้าแรงงานผิดกฎหมายโดยใช้ไทยเป็นทางผ่าน จากการทำงานสามารถทำลายจุดที่พักทั้ง 7 พื้นที่แล้วสามารถจับกุมผู้ร่วมขบวนการได้ 34 คน จากที่ออกหมายจับ 71 คน ดำเนินการคัดแยกเหยื่อและดำเนินคดีตามฐานความผิด
นพ.กิตติศักดิ์ ศรีพงษ์ แพทย์ชันสูตรพลิกศพ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ระบุว่า หลังการตรวจสอบสภาพศพผู้เสียชีวิตในแคมป์คักกันตัว พบว่าศพที่เสียชีวิตมีอายุตั้งแต่อายุ 16-35 ปี ระยะเวลาที่เสียชีวิตตั้งแต่ 1-2 วัน และ 6 เดือนถึง 1 ปี จากการผ่าชันสูตรภายในพบว่าในช่องท้องไม่มีอาหาร ไม่มีกระดูกหัก คาดว่าสาเหตุการเสียชีวิตเกิดจากการขาดอาหาร แต่มีศพที่เสียชีวิต 1-2 วันที่พบรอยฟกช้ำที่บริเวณลำคอ หน้าอก กระดูกซี่โครง ซึ่งก็ได้รายงานผลการตรวจชันสูตรไปยังเจ้าหน้าที่ตำรวจแล้ว
นายอับดุบอซิซ ตาเดอินทร์ เครือข่ายเยาวชนมุสลิม ในฐานะผู้ร้องให้คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนฯ เข้ามาตรวจสอบ ระบุว่าเรื่องของการค้ามนุษย์เป็นปัญหาใหญ่ในพื้นที่ภาคใต้ขณะนี้ แต่ที่ผ่านมาก็ยังหาแนวทางในการแก้ปัญหาไม่ได้เพราะมีผู้มีอำนาจในพื้นที่คอยช่วยเหลืออำนวยความสะดวกให้กับขบวนการค้ามนุษย์นี้ พวกตนรู้สึกยินดีที่รัฐบาลให้ความสนใจที่จะเข้ามาแก้ไข จึงหวังเป็นอย่างยิ่งว่าการเข้ามาแก้ปัญหาของรัฐครั้งนี้จะช่วยให้การค้ามนุษย์ในพื้นที่ภาคใต้หมดไป
ด้านนางสุวรีย์ ใจหาญ ผู้อำนวยการต่อต้านการค้ามนุษย์ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กล่าวว่า การคัดแยกเหยื่อที่ถูกจับกุมดำเนินตามข้อเท็จจริงแลส่งเรื่องฟ้องต่อศาล รวมถึงมีการคุ้มครองดูแลสิทธิเหยื่อที่ถูกนำมาค้ามนุษย์ตามกฎหมาย ขณะที่ผู้อพยพที่เป็นแม่และเด็ก กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์รับข้ามาดูแลอยู่ในบ้านพักเด็กและครอบครัว แต่ก็ประสบปัญหาเรื่องของการสื่อสาร อีกทั้งการหลบหนีออกจากหน่วยงาน เพราะบ้านพักไม่ได้มีลักษณะในการควบคุมเหมือนด่านตรวจคนเข้าเมือง ขณะนี้พบว่าชาวโรฮีนจาเจ็บป่วยโดยมีอาการไข้สูง แพทย์ต้องเฝ้าระวังเพราะเกรงว่าอาจเป็นโรคติดต่อชนิดหนึ่ง เนื่องจากอยู่บนเรือเป็นเวลานานอาจเกิดการติดเชื้อ ที่ผ่านมาตรวจพบ 1 ราย และขณะนี้มีอีกหลายรายที่มีอาการลักษณะใกล้เคียงกัน
ขณะที่นายพรชาด บุนนาค รองเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ กล่าวว่า ปัญหาการหลบหนีเข้าเมืองโดยการนำพาและการค้ามนุษย์ ประเทศไทยได้ร่วมมือกับองค์กรระหว่างประเทศมาอย่างต่อเนื่อง เรื่องการหลบหนีเข้าเมืองไม่ได้มีเพียงชาวโรฮีนจา พม่า และบังกลาเทศเท่านั้น แต่พบว่ายังมีหลายสัญชาติที่หลบหนีเข้ามาอยู่ในประเทศไทย โดยปัญหานี้กระทบต่อความมั่นคงซึ่งไทยได้คำนึงถึงความสมดุลในเรื่องของความมั่นคงของประเทศ ประชาชน และความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเป็นหลัก และตระหนักถึงหลักสิทธิมนุษยชนโดยการจัดหาที่พักให้และปฎิบัติตามกฎหมายและมาตราฐานความร่วมมือ เชื่อว่าการประชุมในวันที่ 29 พ.ค.นี้จะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการแสดงความรับผิดชอบร่วมกันของประเทศในภูมิภาคอาเซียน องค์กรระหว่างประเทศ
ส่วนกลุ่มที่ลอยเรืออยู่ในทะเลนั้น รัฐบาลก็ได้พยายามหามาตรการช่วยเหลือเพิ่มเติมในด้านมนุษยธรรมตามขอบเขตของกฎหมายไทย กฎหมายระหว่างประเทศ และหลักสิทธิมนุษยชน ซึ่งการแก้ไขปัญหาจะไม่ยุติเพียงแค่วันที่ 29 พ.ค. แต่จะมีการร่วมมือกันต่อไปและทุกประเทศต้องตระหนักถึงปัญหานี้ร่วมกัน
ส่วนนางกาญจนา ภัทรโชค รองอธิบดีกรมองค์กรระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ย้ำถึงการจัดประชุมในวันที่ 29 พ.ค. หัวข้อ “การโยกย้ายถิ่นฐานแบบไม่ปกติ” จะทำให้ประชาคมทราบว่าไม่ใช่ประเด็นปัญหาของไทย แต่ทุกประเทศในภูมิภาคต้องร่วมกันแก้ไข และทำให้การมองปัญหานี้ครบถ้วนรอบด้านมากขึ้น
นพ.นิรันดร์ กล่าวสรุปภายหลังการประชุมนานกว่า 3 ชั่วโมง ว่า การแก้ปัญหาเชิงปฏิบัติในพื้นที่คือให้หน่วยงานเกี่ยวกับสิทธิในพื้นที่ประสานงานกับหน่วยงานรัฐทั้งในเรื่องการพิสูจน์สัญชาติ เรื่องคดีความ รวมทั้งการให้ความช่วยเหลือคนที่ยังลอยเรืออยู่ในทะเล ส่วนการแก้ปัญหาเชิงนโยบายนั้นเห็นว่า การประชุมระหว่างประเทศเพื่อแก้ปัญหาชาวโรฮีนจา วันที่ 29 พ.ค. นี้ เป็นโอกาสที่ดีที่ประเทศไทยจะแสดงให้ประเทศที่ร่วมประชุมเห็นว่าปัญหาโรฮีนจานั้นเป็นปัญหาที่ประเทศในภูมิภาคต้องร่วมกันแก้ไข เพราะปัญหาดังกล่าวไม่ใช่ปัญหาที่ประเทศไทยทำให้เกิดขึ้น ทั้งนี้ กสม. ก็จะทำข้อเสนอแนะทางนโยบายไปยังรัฐบาลโดยสรุปจากข้อเสนอแนะของฝ่ายต่างๆ ที่มาร่วมประชุมในวันนี้ นอกจากนั้น ก็จะเสนอผลการศึกษาของ กสม. ร่วมกับ ตม. เพื่อเสนอให้แก้ไขกฎหมาย ตม. ที่แต่เดิมให้ความสำคัญเรื่องความมั่นคงเป็นหลัก เพื่อแก้ให้เกิดความสมดุลระหว่างความมั่นคงและสิทธิมนุษยชน เพื่อให้เจ้าหน้าที่ทำงานได้ยืดหยุ่นขึ้น
อย่างไรก็ตาม รายงานข่าวแจ้งว่า ในการประชุมร่วมกับหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องวันนี้ ที่ประชุมเห็นว่าข้อมูลตอนนี้ชัดเจนแล้วว่ากรณีชาวโรฮีนจาเกี่ยวข้องกับปัญหาการค้ามนุษย์ โดยส่วนใหญ่เห็นตรงกันว่าการแก้ปัญหาในส่วนการปฏิบัติในพื้นที่ ทั้งการพิสูจน์การตาย การพิสูจน์สัญชาติ รวมทั้งการให้ความช่วยเหลือกับชาวโรฮีนจาที่ยังอยู่ในทะเล ควรให้หน่วยงานเกี่ยวกับสิทธิในพื้นที่ รวมทั้งสำนักจุฬาราชมนตรีและเครือข่าย ประสานงานกับเอ็นจีโอมาเลเซีย โดยดำเนินการภายใต้มาตรการที่หน่วยงานความมั่นคงกำหนด ส่วนการแก้ปัญหาในทางนโยบายที่ประชุมส่วนใหญ่เห็นว่าทุกประเทศในภูมิภาคควรร่วมกันแก้ปัญหา โดยอาจมีมาตรการกดดันไปยังประเทศต้นทาง และสื่อสารกับชุมชนต้นทางให้รู้ว่าการเดินทางมาประเทศที่ 2 และ3 มีความยากลำบาก และเสี่ยงต่อเหตุอาชญากรรม เพื่อป้องปรามกลุ่มผู้ที่จะเดินทางมาอีก
