"โอฮางิ"...ขนมญี่ปุ่นทำเองได้ที่บ้าน

คอลัมน์ “เรื่องเล่าสะใภ้ญี่ปุ่น” โดย “ซาระซัง”


สวัสดีค่ะเพื่อนผู้อ่านที่รักทุกท่าน ช่วงอยู่บ้านหยุดเชื้อเพื่อชาติมีท่านไหนได้เข้าครัวทำอาหารทำขนมกันบ้างไหมคะ ? ฉันเองก็ขอยกมือด้วยคนค่ะ จากที่เคยขี้เกียจทำกับข้าวก็ได้ทำกับข้าวและขนมที่ไม่เคยทำมาก่อน “โอฮางิ” หรือ ขนมถั่วแดงห่อข้าวเหนียว ก็เป็นหนึ่งในเมนูนั้นด้วย

ขนมชนิดนี้มีชื่อเรียกที่นิยมกันอยู่สองชื่อ คือ “โอฮางิ” กับ “โบะตาโมจิ”

“โอฮางิ” เป็นชื่อเรียกขนมนี้ในช่วงฤดูใบไม้ร่วง ตาม “ฮางิ” ซึ่งเป็นไม้พุ่มออกดอกสีชมพูม่วงในฤดูใบไม้ร่วง แต่พอเป็นฤดูใบไม้ผลิก็จะเรียกขนมนี้ว่า “โบะตาโมจิ” ตามดอกโบตั๋นซึ่งบานในฤดูใบไม้ผลิ ในบทความนี้ฉันขอเรียกว่า “โอฮางิ” ก็แล้วกันนะคะ เพราะคุ้นกับชื่อนี้มากกว่า




หน้าตาของขนมโอฮางิอาจชวนให้หลงคิดว่าเป็นขนมคนสูงอายุ แต่สัมผัสของข้าวเหนียวหนา ๆ นุ่มลิ้นกับถั่วแดงกวนก็เข้ากันอย่างลงตัว ถ้ารับประทานคู่กับชาร้อนเข้ม ๆ สักถ้วยก็ยิ่งอร่อยเข้าไปอีก แต่อย่าได้เผลอรับประทานทีละมากๆ เชียว เพราะอุดมไปด้วยแป้งและน้ำตาล นอกจากจะอิ่ม อืดแล้วยังอ้วนอีกต่างหาก

ในต่างประเทศหาโอฮางิรับประทานยาก พอโควิดมาเยือนทำให้ไม่ค่อยได้ออกไปไหน ฉันนึกอยากกินโอฮางิจึงหาสูตรทำเอง ถึงได้รู้ว่าไม่ได้ทำยากอย่างที่คิด เพียงแต่ใช้เวลาหน่อยเท่านั้นเอง

ฉันขอนำเสนอวิธีทำโอฮางิสามสี ได้แก่ โอฮางิโรยผงคินาโกะ(ผงถั่วเหลืองบด) โอฮางิโรยงาดำป่น และโอฮางิถั่วแดง


ต้มถั่วแดงกวน

ก่อนจะทำโอฮางิ เราต้องเตรียมถั่วแดงกวนให้พร้อมก่อน ทำเสร็จแล้วใส่ตู้เย็นไว้ วันต่อมาค่อยมาทำโอฮางิก็ได้ เพราะต้มถั่วก็ใช้เวลานานหลายชั่วโมงอยู่


วัตถุดิบ
ถั่วแดงดิบ 150 กรัม
น้ำตาล 150 กรัม
เกลือป่น เล็กน้อย

วิธีทำ
1. แช่ถั่วแดงข้ามคืน จากนั้นเทน้ำแช่ถั่วแดงทิ้ง
2. ใส่ถั่วแดงลงหม้อ เติมน้ำลงไปให้สูงกว่าถั่วประมาณ 2-3 ซม. เปิดไฟกลาง พอเดือดแล้วใส่น้ำเพิ่มลงไปอีกครึ่งถ้วยตวง พอเดือดอีกครั้งให้ต้มต่อไปอีกห้านาที จากนั้นเทน้ำทิ้ง ล้างถั่วแดงด้วยน้ำสะอาด


3. ทำข้อ 2 ซ้ำอีกรอบหนึ่ง
4. ใส่ถั่วแดงที่ต้มและล้างแล้วจากข้อ 3 ลงในหม้ออีกครั้ง ครั้งนี้เติมน้ำลงไปให้มากกว่าถั่วแดงเท่าหนึ่ง ตั้งไฟกลาง พอเดือดแล้วเบาไฟลง คอยรักษาระดับน้ำในหม้อให้สูงพอดีกับถั่วแดง ถ้าน้ำงวดต่ำกว่าถั่วแดงก็ให้เติมน้ำทีละน้อย ต้มไปเรื่อย ๆ จนถั่วนิ่มลง


5. ลองหยิบถั่วมาดูหลาย ๆ เม็ด (ระวังร้อน) หากสามารถใช้นิ้วบี้ให้เละได้ทุกเม็ด (อย่างในรูปด้านล่างนี้) แสดงว่าใช้ได้แล้ว ถ้ายังมีเม็ดไหนแข็งอยู่ก็ต้มต่อไปอีก (ห้ามใส่น้ำตาลลงไปตอนถั่วยังไม่นิ่มดี ไม่อย่างนั้นถั่วจะไม่นิ่มอีกเลย)


6. เมื่อถั่วนิ่มแล้วก็ปิดเตาได้ ปิดฝาทิ้งไว้ 20 นาที จากนั้นเทน้ำทิ้ง เอาถั่วแดงใส่ชามพักไว้
7. ล้างหม้อให้สะอาด ใส่น้ำ 50 มล. (1/4 ถ้วย) และน้ำตาลทราย 150 กรัมลงในหม้อ เปิดเตา คนให้น้ำตาลละลาย
8. ใส่ถั่วแดงลงไป เปิดไฟกลาง คนไปเรื่อย ๆ จนน้ำงวดประมาณตามภาพ


9. ใส่เกลือป่นราวหยิบนิ้วลงไป คนให้เข้ากัน ปิดเตา ยกลงทิ้งให้เย็น (พอถั่วเย็นลงน้ำจะงวดลงไปอีก เพราะฉะนั้นตอนกวนถั่วในข้อ 8 ไม่ต้องกวนถั่วจนแห้ง)

หมายเหตุ: ถั่วแดงกวนที่ได้สามารถเก็บเข้าตู้เย็นใช้วันต่อไปได้ หรือใส่ช่องแข็งเก็บได้เป็นเดือน เมื่อจะใช้ค่อยเอาออกมาละลายที่อุณหภูมิห้อง

คราวนี้มาดูในส่วนของการทำโอฮางิบ้าง (เราจะทำโอฮางิทั้งหมด 16 ชิ้น คือ โรยผงคินาโกะ 4 ชิ้น, โรยงาดำ 4 ชิ้น และถั่วแดง 8 ชิ้น)

วัตถุดิบ
A ทำตัวขนมข้าวเหนียว
ข้าวเหนียว 1 ถ้วย
ข้าวเจ้า 1/3 ถ้วย
น้ำ 300 มล.

B ทำผงงาดำ
งาดำบด 1/4 ถ้วย
น้ำตาล 15 กรัม
เกลือป่น ปลายช้อนกาแฟ

C ทำผงคินาโกะ
ผงถั่วเหลืองบด (คินาโกะ) 1/4 ถ้วย
น้ำตาล 15 กรัม
เกลือป่น ปลายช้อนกาแฟ

D น้ำ 1 ถ้วยผสมเกลือป่น 1/2 ช้อนชา (ใช้ตอนตำและปั้นข้าว)

E ถั่วแดงกวน 200 กรัม (ทำไส้ขนม)

เตรียมการ
A ล้างข้าวเหนียวและข้าวเจ้าด้วยกัน แช่น้ำสะอาด 300 มล. ทิ้งไว้ข้ามคืน วันต่อมานำข้าวและน้ำหุงในหม้อหุงข้าวได้เลยตามปกติแบบเดียวกับหุงข้าวสวย
B นำงาดำมาคั่วในกระทะด้วยไฟอ่อนให้หอม จากนั้นบดงาในชามหรือใช้เครื่องปั่นบดให้ละเอียด ผสมกับน้ำตาลและเกลือ ใส่จานแยกไว้
C ผสมผงคินาโกะกับน้ำตาลและเกลือ ใส่จานแยกไว้
D เตรียมน้ำ 1 ถ้วยผสมเกลือ 1/2 ช้อนชา ใส่ชามแยกไว้
E นำถั่วแดงกวนมาแบ่งออกเป็น 2 กอง ในอัตราส่วน 1:2 (1 ส่วนสำหรับทำโอฮางิโรยผงคินาโกะกับโรยงาดำ และ 2 ส่วนสำหรับทำโอฮางิถั่วแดง)


คราวนี้เราจะเริ่มปั้นโอฮางิ 2 ชนิดก่อน คือ โอฮางิแบบโรยผงคินาโกะ กับโรยงาดำ

วิธีทำโอฮางิโรยผงคินาโกะ และโรยงาดำ
1. นำถั่วแดงกองแรก (กองที่มี 1 ส่วน) มาปั้นให้ได้ราว 8 ก้อนเท่า ๆ กัน วางเรียงในถาดพักไว้


2. นำข้าวที่เพิ่งหุงสุกใหม่ ๆ มาตำเบา ๆ โดยคอยจุ่มสากลงในชามน้ำเกลือ แล้วตำไปเรื่อย ๆ ข้าวจะได้ไม่ติดสาก ตำไปจนกระทั่งข้าวค่อย ๆ หนืดข้น แต่ยังคงมีเมล็ดข้าวพอหยาบให้เห็น (อย่าตำให้แหลกเกินไป)


3. เมื่อข้าวตำได้ที่แล้ว ให้แบ่งข้าวออกเป็น 2 กอง อัตราส่วน 2:1 (2 ส่วนสำหรับทำโอฮางิโรยผงคินาโกะกับโรยงาดำ และ 1 ส่วนสำหรับทำโอฮางิถั่วแดง)
4. เอามือจุ่มน้ำเกลือ ปั้นข้าวกองแรก (กองที่มี 2 ส่วน) ให้เป็น 8 ก้อนเท่า ๆ กัน วิธีปั้นให้แบะข้าวทีละก้อนบนฝ่ามือให้กลายเป็นแผ่น




5. นำถั่วแดงที่ปั้นไว้ในข้อ 1 มาใส่เป็นไส้ เอาข้าวห่อให้สนิทรอบด้าน เมื่อได้แล้ววางลงในถาดที่ทาน้ำเกลือเตรียมไว้ (ข้าวจะได้ไม่ติดถาด) ทำให้ครบทั้ง 8 ก้อน


6. แบ่งข้าวที่ห่อไส้ถั่วแดงแล้ว 4 ก้อน ลงคลุกในผงคินาโกะที่ผสมไว้ทีละก้อน แล้ววางในจานสำหรับเสิร์ฟ โรยผงคินาโกะอีกครั้ง


7. นำข้าวที่ห่อไส้ถั่วแดงแล้วที่เหลืออีก 4 ก้อนคลุกงาดำป่นที่ผสมไว้ทีละก้อน แบบเดียวกับผงคินาโกะ

ตอนนี้เราก็ได้โอฮางิสองแบบแล้วนะคะ ต่อมาเรามาทำโอฮางิถั่วแดงกันเลยดีกว่า

วิธีทำโอฮางิถั่วแดงจะทำสลับจากโอฮางิสองแบบแรก คือแทนที่จะใช้ถั่วแดงเป็นไส้ข้าวในก้อนข้าว ก็เอาถั่วแดงมาห่อเป็นเปลือกหุ้มไว้ด้านนอกก้อนข้าวแทน แล้วไม่ต้องคลุกผงอะไรตอนท้าย ลักษณะจะเป็นเหมือนในรูปค่ะ


วิธีทำโอฮางิถั่วแดง
1.ปั้นถั่วแดงกองที่เหลือออกเป็น 8 ก้อนเท่า ๆ กัน
2.ปั้นข้าวที่เหลือออกเป็น 8 ก้อนเท่า ๆ กัน


3.หยิบก้อนถั่วแดงมาแบะออกให้แบน จากนั้นนำข้าวมาใส่เป็นไส้ตรงกลาง


4. ปั้นให้ถั่วแดงปิดข้าวไว้สนิทและแน่นดี ทำให้ครบทุกก้อน


คราวนี้เราก็ได้โอฮางิครบสามสีแล้ว วิธีทำไม่ยากเลยใช่ไหมคะ เพียงแต่มีขั้นตอนพอสมควร เพื่อน ๆ อาจจะลองดูวีดีโอสาธิตวิธีทำโอฮางิพร้อมกันทั้งสามแบบ จะเห็นภาพง่ายขึ้นว่าต้องปั้นอย่างไรค่ะ



ฉันเคยลองใช้ข้าวเหนียวดำมาทำโอฮางิด้วยค่ะ เพราะชอบสัมผัสของข้าวเหนียวดำมากกว่าข้าวเหนียวขาว และข้าวเหนียวดำก็มีคุณค่าทางอาหารมากกว่า แต่พอลองทำแล้วก็เข้าใจว่า ทำไมคนญี่ปุ่นเขาไม่ค่อยเอาข้าวเหนียวดำมาทำโอฮางิ เพราะสีมันกลืนกับกับถั่วแดงกวนจนเวลาปั้นจะสับสนว่าส่วนไหนเปลือกส่วนไหนไส้ แต่ก็พอจะทำได้อยู่ และฉันออกจะชอบโอฮางิสูตรส่วนตัวที่ทำจากข้าวเหนียวดำมากกว่า เพราะเคี้ยวแล้วสนุกปากดี

เพื่อนผู้อ่านลองทำกันดูค่ะ ได้ผลอย่างไรอย่าลืมกลับมาเล่าให้ฟังนะคะ แล้วพบกันใหม่สัปดาห์หน้า สวัสดีค่ะ.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"ซาระซัง" เธอเคยใช้ชีวิตอยู่ที่กรุงโตเกียวนานกว่า 5 ปี ปัจจุบันติดตามสามีไปทำงาน ณ สหรัฐอเมริกา ติดตามคอลัมน์ “เรื่องเล่าสะใภ้ญี่ปุ่น”ที่MGR Onlineทุกวันอาทิตย์.