สวัสดีครับผม Mr.Leon มาแล้วครับ คราวที่แล้วผมเล่าถึงวัฒนธรรมญี่ปุ่นสมัยที่ยังเปิดเสรีเรื่องทางเพศ มีมูลเหตุหลายๆ ปัจจัย ทั้งปัญหาความยากจนทำให้คนเกิดความยากลำบาก แต่งงานไม่ได้ มีชายที่เป็นวัยแรงงานเยอะ เกิดปัญหาผู้ชายแอบเข้าห้องผู้หญิง เป็นต้น แต่ปัจจุบันไม่มีปัญหาเหล่านี้เท่าสมัยก่อนแล้ว ถ้ามีก็จะถูกตำรวจจัดการทันที
ยกตัวอย่างหากว่ามีครูคนหนึ่งในชั่วโมงเรียนวิชาชีววิทยา เกิดอยากดูกางเกงในนักเรียนสาวๆ แต่ยังยั้งคิดได้ว่าในที่สาธารณะไม่สามารถทำแบบนั้นได้ แค่ความคิดที่ไม่ดีนั้นที่ญี่ปุ่นก็ถือว่าเข้าข่ายที่เรียกว่า Seku hara แล้วครับ
Sexual Harassment ภาษาญี่ปุ่นเรียกคำนี้ว่า セクハラ Seku hara คือ การคุมคามทางเพศ อันไม่เป็นที่ปรารถนาทางความประพฤติ ทั้งทางกายและวาจา เป็นไปได้ทั้ง ชาย-หญิง หญิง-ชาย หรือเพศเดียวกัน ในบริษัทญี่ปุ่นพนักงานทั่วไปจะระมัดระวังเรื่องนี้มาก จนแทบจะมีคอร์สสอนกันเลยทีเดียวถึงสิ่งที่ต้องระมัดระวัง และสิ่งที่ไม่พึงปฏิบัติ
สมัยก่อนมีเรื่องเล่าหลายเรื่องเกี่ยวกับการคุกคามทางเพศ ทั้งในที่ทำงานหรือสถานศึกษา ส่วนปัจจุบันศตวรรษที่ 21 บางสถานที่ก็อาจยังมีเหตุการณ์คุกคามทางเพศเช่นนี้อยู่ สมัยหลังสงครามโลก ผู้ชายส่วนใหญ่เป็นฝ่ายทำงาน บริษัทต่างๆ จะมีแต่ผู้ชาย สถานที่ทำงานเองเรื่องห้องน้ำห้องท่าก็มีแต่ห้องน้ำชาย บางทีร้อนมากๆ พวกผู้ชายก็ใส่แค่กางเกงขาสั้นทำงาน ลุยๆ แมนๆ ไม่ได้คิดระมัดระวังหรือใส่ใจว่าถ้ามีผู้หญิงมาร่วมงานด้วยต้องปฏิบัติตัวอย่างไร จนกระทั่งเมื่อปี 1985 เริ่มมีกฎหมายให้ความเท่าเทียมกันในการทำงานระหว่างหญิงและชาย(男女雇用機会均等法) เมื่อกฎหมายออกมาแล้วทำให้บริษัทต่างๆ จะรับแต่ผู้ชายมาทำงานไม่ได้แล้ว ต้องรับผู้หญิงเข้ามาทำงานด้วย
https://ja.m.wikipedia.org/wiki/雇用の分野における男女の均等な機会及び待遇の確保等に関する法律
ก่อนหน้าที่จะมีกฎหมายให้ความเท่าเทียมกันระหว่างชายหญิงไม่เคยมีปัญหา セクハラ Seku hara เลย แต่แล้วก็เริ่มมีปัญหาเกิดขึ้นมาเรื่อยๆ เมื่อต้องมีการทำงานร่วมกันระหว่างชายและหญิง บริษัทที่ผมเคยทำงานก็มีตัวอย่างครับ คือ มีคนแกล้งทำช่องทางเดินให้แคบเพื่อไปเบียดก้นสาว ส่วนอีกคนเข้าไปชงกาแฟแล้วกอดสาวเฉยเลย เป็นที่นินทากันทั่วออฟฟิศ ซึ่งถ้าถามว่าทำไมเขาถึงทำแบบนั้น ก็อาจมีหลากหลายเหตุผล เช่น ชอบสาว เป็นคนไม่ดี หรือโรคจิต หรืออะไรๆ ผมก็ไม่รู้ว่าลึกๆ เขาคิดอะไร
セクハラ Seku hara ไม่ใช่เฉพาะ ชายไปคุกคามสาวเท่านั้นนะครับ เคยมีนักสเก็ตหนุ่มหล่อถูกคุณป้าแฟนคลับจูบแก้ม ถ้าหนุ่มรู้สึกไม่พอใจแบบนี้ก็เรียกว่า セクハラ Seku haraได้ หรือการคุกคามทางเพศขณะโดยสารรถไฟ ก็มีให้เห็น ตัวอย่างจากเรื่องนี้ครับ 痴漢(Chikan) อันตรายสำหรับหนุ่มๆ ที่โดยสารรถไฟที่ญี่ปุ่น
セクハラ Seku hara มีอยู่ 2 ลักษณะ คือ Environment type เช่น หาภาพอีโรติกมาตัดแปะไว้ดูตามโต๊ะ หรือใกล้ๆ ตัว และ trade type ตัวอย่างเช่น การให้สินบน หรือรางวัลล่อใจเพื่อมุ่งหวังสิ่งตอบแทนทางเพศ เช่นหัวหน้าบอกกับลูกน้องว่า ถ้าไปนอนกับผม ผมจะให้เลื่อนตำแหน่ง เป็นต้น
แต่มันมีประเด็นที่น่าสนใจอย่างหนึ่งครับ ไม่รู้ว่าที่ไทยเป็นเหมือนกันไหมว่า การจะคิดว่าเป็น Seku hara หรือไม่บางทีมันก็ขึ้นอยู่กับว่าคนที่ถูกคุกคามรู้สึกอย่างไรกับสิ่งนั้น ถ้าไม่รู้สึกอะไร หรือเฉยๆ หรือพอใจ มันก็ไม่ถือว่าเป็น Seku hara แต่ถ้ารู้สึกแย่ รังเกียจ หรือไม่ชอบไม่พอใจก็ถือว่าเป็นเรื่อง Seku hara ทำไม่ผมถึงบอกแบบนั้น ยกตัวอย่างง่ายๆ ถ้ามีผู้ชายสองคนมาพูดกับสาวคนหนึ่ง โดยใช้คำพูดเดียวกัน สมมติคำว่า "วันนี้คุณสวยจัง" แต่ผู้ชายคนหนึ่งหล่อระดับโมเดล และสาวคนนั้นก็พึงพอใจเค้าเป็นทุนเดิม แต่หนุ่มอีกคนเป็นลุงแก่หน้าตาหื่น( ทั้งๆ ที่ลุงอาจจะแค่ชมและไม่ได้คิดเกินเลย ) .. สาวคนนั้นได้ยินคำพูดจากหนุ่มหล่อแล้วรู้สึกปลื้ม ดีใจ -> ไม่เป็น Seku hara แต่คำพูดเดียวกันนี้จากปากลุงแก่ ได้ยินแล้วรังเกียจ -> เป็น Seku hara （＾Ｏ＾）
แบบนี้ละครับที่บางทีมันตัดสินยากว่าอะไรคือ Seku hara มันอยู่ที่ความรู้สึกล้วนๆ มีคนพูดไว้อีกด้วยว่า "อยู่ที่ว่าใครพูด ..หรือหนังหน้าเป็นอย่างไร!!" ไม่รู้ลักษณะนี้เมืองไทยเป็นไหมหนอ (ยิ้ม)
อย่างไรก็ตามเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเรื่องทางเพศในที่ทำงานนี้อาจทำให้มีผลต่อการทำงานของทั้งสองฝ่าย หรือทำให้บรรยากาศการทำงานอึดอัด เครียด และเป็นปฏิปักษ์ต่อกัน ที่นี้ลองมาดูตัวอย่างกันหน่อยดีกว่าว่า กรณีไหนบ้างที่ถือว่าเป็นการปฏิบัติที่ไม่ค่อยเหมาะสมทางเพศในที่ทำงาน
การจับเนื้อต้องตัว แรงขึ้นไปอีกก็สัมผัสในจุดที่ไม่สมควร เช่น จับก้น จับหน้าอกโดยที่ไม่ได้รับการเชื้อเชิญ หรือยินยอมอย่างเต็มใจของอีกฝ่ายหนึ่ง ถ้าจับขนาดนี้ผมว่าแจ้งตำรวจดีกว่านะครับ ค่อนข้างแรงไปแล้ว
พูดจาลวนลาม เรื่องเซ็กส์ ทำให้เกิดความกระอักกระอ่วนใจ เช่น พูดหยอกล้อเรื่องหน้าอกของผู้หญิง เรื่องอวัยวะเพศของผู้ชาย หรือแม้แต่การพูดจาบางคำพูดที่บางทีเรายังไม่คิดว่าเป็นการคุกคามเลย แต่บริษัทญี่ปุ่นก็ระวังการใช้คำประมาณนี้อยู่เหมือนกันครับ เช่น
1. เด็กผม เด็กในแผนก เด็กในทีม
2. ถามเรื่องส่วนตัวเช่น เป็นวันมามากไหม
3. ถามว่ามีแฟนหรือยัง
4. วันนี้สวยจังนะ
5. ชมว่าอาหารหรือกาแฟที่ชงมาให้อร่อยมาก
6. เรียกผู้หญิงด้วยคำพิเศษกว่าคนอื่นๆ
7. หลังจากเลี้ยงสังสรรค์แล้วพูดเชิงขอค้างด้วย
8. ว่าผู้หญิงว่า แก่ เริ่มหมดอายุ
9. ชวนร้องเพลงคู่
10. ว่าผู้หญิงว่าเป็นผู้หญิงที่น่ากลัว
11. ขอเบอร์โทรหรือไลน์พร่ำเพื่อ
12. ถามว่าเปลี่ยนทรงผมใหม่หรือเปล่า
13. ถามว่าทำไมยังไม่แต่งงาน
14. ถามว่าทำไมยังไม่มีลูกล่ะ มีลูกดีนะ
15.ใช้อำนาจบังคับ หรือชักชวน ให้ไปออกเดท หรือนอนด้วย
16.มองจ้องเรือนร่าง อย่างเกินเลย
17.พูดจาหรือทำกิริยาดูถูกเหยียดหยามรังเกียจ ความเป็นเกย์ หรือเลสเบี้ยน เพศที่สาม
ฯลฯ
นี่แหละครับเรื่อง セクハラ Seku hara ใครทำงานบริษัทญี่ปุ่นในไทยเคยสังเกตไหมครับ ว่าคนญี่ปุ่นระวังตัวเรื่องนี้หรือเปล่า วันนี้สวัสดีครับ
