รอยเตอร์ - ชาติสมาชิกสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) แสดงความวิตกอย่างหนักเกี่ยวกับความตึงเครียดระหว่างประเทศที่เพิ่มสูงเกี่ยวกับน่านน้ำพิพาทในทะเลจีนใต้
จีนอ้างสิทธิส่วนใหญ่ของทะเลจีนใต้ แต่ชาติสมาชิกอาเซียน อย่างมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ บรูไน และเวียดนาม ก็อ้างสิทธิในพื้นที่ดังกล่าวเช่นกัน และความขัดแย้งยิ่งเพิ่มมากขึ้นเมื่อจีนติดตั้งระบบขีปนาวุธ และเครื่องบินรบในบริเวณหมู่เกาะพาราเซลที่เป็นข้อพิพาท
“รัฐมนตรียังคงวิตกอย่างมากถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อไม่นานนี้” สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ระบุในคำแถลงฉบับหนึ่งหลังการประชุมรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศของกลุ่มที่จัดขึ้นในประเทศลาว
การถมที่ และกิจกรรมที่ยกระดับขึ้นได้เพิ่มความตึงเครียด และบ่อนทำลายความสงบสุข ความมั่นคง และเสถียรภาพในภูมิภาค อาเซียนระบุในคำแถลง
สหรัฐฯ ได้วิพากษ์วิจารณ์การสร้างเกาะเทียมของจีน และสิ่งอำนวยความสะดวกในทะเล และได้ส่งเรือรบแล่นเข้าใกล้ดินแดนพิพาทเพื่อยืนยันสิทธิเสรีภาพในการเดินเรือ
เมื่อวันศุกร์ (26) สหรัฐฯ ได้เรียกร้องให้ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน งดการก่อเหตุทางทหารในภูมิภาค
เวียดนาม ที่กล่าวหาจีนละเมิดสิทธิอธิปไตยของประเทศด้วยการติดตั้งระบบขีปนาวุธ ได้ย้ำข้อเรียกร้องของสหรัฐฯ เมื่อวันเสาร์ (27) เช่นกัน
“เราเรียกร้องการไม่ก่อเหตุทางทหารในทะเลจีนใต้” ฝ่าม บิิ่ง มีง รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศเวียดนาม กล่าวต่อผู้สื่อข่าวหลังการพบหารือกับรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน
“เรามีความวิตกอย่างยิ่งเกี่ยวกับสิ่งนี้” ฝ่าม บิ่ง มีง กล่าวเมื่อถูกถามถึงการเพิ่มกิจกรรมทางทหารของจีนในภูมิภาค
กลุ่มเห็นพ้องที่จะจัดการพบหารือระหว่างจีน และรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนเพื่อพูดคุยถึงประเด็นทะเลจีนใต้ และประเด็นปัญหาอื่นๆ ฮอร์ นัมฮอง รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศกัมพูชา กล่าว
การอ้างสิทธิทางทะเลของจีนเป็นปัญหาที่ถกเถียงกันมากที่สุดของอาเซียน เมื่อสมาชิกของอาเซียนพยายามที่จะรักษาสมดุลการสนับสนุนต่อกันด้วยความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจที่กำลังขยายตัวกับปักกิ่ง ด้วยจีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของหลายประเทศในอาเซียน
เวียดนาม และจีนแข่งขันการมีอิทธิพลเหนือลาว ประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล ซึ่งลาวอยู่ในจุดยืนที่ยากลำบากในการจัดการต่อเพื่อนบ้านที่ไม่ลงรอยกันในเรื่องทะเลจีนใต้ ซึ่งลาวต้องหาจุดที่เห็นพ้องกันในประเด็นดังกล่าวในฐานะประธานอาเซียนปี 2559
ทองลุน สีสุลิด รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศลาว ระบุว่า ลาวเป็นเพื่อนใกล้ชิดทั้งของเวียดนาม และจีน ซึ่งลาวพยายามที่จะแก้ไขปัญหาในทางทีี่เป็นมิตร แม้จะอยู่ตรงกลางแต่ก็ไม่เป็นปัญหาแต่อย่างใด
บารัค โอบามา จะกลายเป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนแรกที่เยือนลาวในเดือน ก.ย.นี้ เพื่อเข้าร่วมการประชุมสุดยอดประจำปีที่ประธานอาเซียนเป็นเจ้าภาพ.