การเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรมกับการผลักดันซอฟต์พาวเวอร์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วัชรพจน์ ทรัพย์สงวนบุญ
มูลนิธิเอเอฟเอส ประเทศไทย
เมื่อซอฟต์พาวเวอร์เป็นวาระแห่งชาติของประเทศไทย
โดยรัฐบาลได้กำหนดนโยบายส่งเสริมพลังทางวัฒนธรรมที่เข้มแข็งของไทยและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
เพื่อเปลี่ยนแปลงความคิด ความรู้สึก ความเชื่อ และพฤติกรรมของชนชาติอื่น ๆ
ให้เกิดความเชื่อมั่นและชื่นชมหลงใหลประเทศไทยมากยิ่งขึ้น
ผ่านซอฟต์พาวเวอร์ด้านวัฒนธรรม 5 รูปแบบที่เรียกว่า 5F
ได้แก่Food (อาหาร)Film (ภาพยนตร์)Fashion (การออกแบบแฟชั่น)Fighting
(ศิลปะการป้องกันตัว) และFestival (เทศกาลประเพณี)

ประเทศไทยมีซอฟต์พาวเวอร์ด้านวัฒนธรรม
ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวและกำลังเป็นที่นิยมในหมู่ชาวต่างชาติ
ไม่ว่าจะเป็นอาหารไทยที่ติดอันดับอาหารที่ดีที่สุดในโลกจากการจัดอันดับของTaste
Atlas Awards 2023-2024 ทั้งผัดกะเพรา ข้าวซอย
ต้มข่าไก่ และแกงมัสมั่น เป็นต้น กระแสT-wave จากละครและภาพยนตร์ไทย
ที่ได้รับความนิยมทั้งในอินโดนีเซีย เวียดนาม จีน และไต้หวัน โดยเฉพาะกระแสT-wave
ระลอกใหม่อย่างซีรีส์วาย ที่ดังไกลไปถึงประเทศในแถบละตินอเมริกา
นับเป็นใบเบิกทางชั้นเยี่ยมที่ทำให้ต่างชาติเห็นว่าประเทศไทยเปิดกว้างต่อความหลากหลาย ตลอดจนแฟชั่นไทย
ที่นอกเหนือจากผ้าไทยลายวิจิตรงดงามแล้ว ยังมีกางเกงช้างฟีเวอร์
ที่ไม่ว่าจะเป็นนักท่องเที่ยวชาติไหนเมื่อมาถึงเมืองไทยก็ต้องจับจ่ายหาซื้อกางเกงช้างมาใส่
นอกจากนี้กางเกงช้างยังเป็นที่นิยมในแวดวงไอดอลชาวเกาหลีใต้โดยเฉพาะAirport
look ที่ยิ่งช่วยเพิ่มกระแสนิยมจนทำให้ยอดขายเพิ่มขึ้นอย่างท่วมท้น
ในส่วนของศิลปะป้องกันตัว มวยไทยได้รับความสนใจในหมู่ชาวต่างชาติอยู่เสมอ
โดยปัจจุบันมวยไทยได้รับความนิยมมากขึ้นในเวทีการแข่งขันระดับนานาชาติ
ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่ามวยไทยจะได้รับการบรรจุเป็นหนึ่งในกีฬาของมหากรรมกีฬาโอลิมปิกส์เกมส์
2032 อีกด้วย
และสุดท้ายซอฟพาวเวอร์ที่ทรงเสน่ห์และทำให้ชาวต่างชาติหลงใหลในวิถีความเป็นไทย นั่นคือเทศกาลประเพณี
ไม่ว่าจะเป็นเทศกาลสงกรานต์ เทศกาลลอยกระทง
ล้วนแล้วแต่เป็นมรดกทางภูมิปัญญาที่สะท้อนวิถีชีวิตคนไทยที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นควรค่าแก่การจดจำ
จะเห็นได้ว่าประเทศไทยมีซอฟต์พาวเวอร์ด้านวัฒนธรรมที่ได้รับความสนใจในทุกรูปแบบ

โจทย์สำคัญของประเทศไทยในวันนี้
คือ ทำอย่างไรที่จะสามารถขยายกำลังการผลักดันวัฒนธรรมเหล่านี้ ให้ต่างชาติได้สัมผัส
ได้เข้าถึงและได้มีโอกาสเรียนรู้ เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความคิด ความรู้สึก
ความเชื่อ และพฤติกรรม ให้มีความเชื่อมั่นและชื่นชมหลงใหลประเทศไทย
จนสามารถสั่งสมให้ประเทศไทยเป็นประเทศต้นแบบทางวัฒนธรรมได้โดยปริยาย
นำมาซึ่งผลประโยชน์ทางด้านการเมือง สังคม และเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน


เอเอฟเอส
ประเทศไทย เป็นองค์กรซึ่งดำเนินกิจกรรมแลกเปลี่ยนเยาวชนไทยกับนานาชาติกว่า 60
ประเทศทั่วโลก เป็นระยะเวลา 61 ปี โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรม
ผ่านโครงการแลกเปลี่ยนภาษาและวัฒนธรรม ทั้งโครงการแลกเปลี่ยนระยะ 1 ปี
โครงการแลกเปลี่ยนระยะสั้น โครงการค่ายภาษาและวัฒนธรรม โครงการเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรมรูปแบบออนไลน์
และโครงการอุปถัมภ์นักเรียนต่างชาติ
ที่ส่งเสริมให้ผู้เข้าร่วมโครงการเป็นพลเมืองโลกที่มีคุณค่าและมีคุณภาพ
สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน หรือSustainable
Development Goals (SDGs) ขององค์การสหประชาชาติ


ในแต่ละปี
เอเอฟเอส ประเทศไทย ผนึกกำลังกับอาสาสมัครกว่า3,000
คนทั่วประเทศ
เพื่อรับอุปถัมภ์นักเรียนแลกเปลี่ยนชาวต่างชาติจากทั่วทุกมุมโลกปีละประมาณ150
– 200 คน
ทั้งโครงการแลกเปลี่ยนระยะ1 ปี
และโครงการแลกเปลี่ยนระยะสั้น3 – 6 เดือน
นักเรียนแลกเปลี่ยนเหล่านี้จะได้ใช้ชีวิตร่วมกับครอบครัวอุปถัมภ์ตามพื้นที่ต่างๆ
ทั่วประเทศและได้เข้ารับการศึกษาในโรงเรียนท้องถิ่น
นอกเหนือจากจะได้ความรู้ในโรงเรียนแล้ว
นักเรียนแลกเปลี่ยนจะได้เรียนรู้วัฒนธรรมไทยจากครอบครัวอุปถัมภ์และโรงเรียนอุปถัมภ์
นักเรียนต่างชาติทุกคนได้มีโอกาสได้ลิ้มลองอาหารไทยในชีวิตประจำวัน
ได้ฝึกทำอาหารไทยร่วมกับครอบครัวอุปถัมภ์และวิชาคหกรรมที่โรงเรียน
ขณะเดียวกันยังได้ใช้เวลาร่วมกับครอบครัวอุปถัมภ์
ทำให้นักเรียนแลกเปลี่ยนมีโอกาสได้เรียนรู้และซึมซับวิถีชีวิตของคนไทย
การใช้เวลาร่วมกับครอบครัวอุปถัมภ์ หลายครอบครัวใช้เวลาช่วงเย็นนั่งดูละครไทยด้วยกัน
บางครอบครัวก็ชวนกันไปชมภาพยนตร์ไทย
ทั้งละครและภาพยนตร์ไทยต่างเป็นสื่อที่สะท้อนวิถีความเป็นไทยในชาวต่างชาติได้เข้าใจ นอกจากนั้น ในปีนี้ยังมีเรื่องราวที่น่าประทับใจและน่าจดจำสำหรับครอบครัวเอเอฟเอส
เมื่อนักเรียนแลกเปลี่ยนชาวอิตาลีที่มาเข้าร่วมโครงการและอาศัยอยู่ที่จังหวัดชัยภูมิ
มีความรักและชื่นชอบในแฟชั่น
ได้หยิบผ้าไหมไทยเข้าร่วมประกวดการออกแบบชุดผ้าไหมไทยให้เป็นแฟชั่นที่ทันสมัย ณ
งานเยาวชนคนชัยภูมิ และได้รับรางวัลรองชนะเลิศกลับมา
แน่นอนว่าความสำเร็จนี้จะถูกบอกต่อไปยังครอบครัวและเพื่อนชาวอิตาลีให้ได้รับรู้ถึงความสวยงามของชุดผ้าไหมไทย
ในส่วนของศิลปะป้องกันตัวมวยไทย
ก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่นักเรียนแลกเปลี่ยนหลายคนสนใจอยากเรียนและฝึกหัด
มีนักเรียนแลกเปลี่ยนที่หลงไหลในแม่ไม้มวยไทยถึงขั้นที่เมื่อจบโครงการแล้ว
ก็กลับมาขึ้นชกบนเวทีการแข่งขันและคว้าเข็มขัดชนะเลิศกลับบ้านไป สำหรับเทศกาลประเพณี
นักเรียนแลกเปลี่ยนยังมีโอกาสได้เข้าร่วมเทศกาลสำคัญของไทย เช่น เทศกาลลอยกระทง
ที่นักเรียนแลกเปลี่ยนจะได้เข้าใจถึงที่มาของเทศกาล ได้ฝึกทำกระทง
ได้รับชมศิลปะการแสดงต่างๆ ในเทศกาล
และส่งต่อความความประทับใจกลับไปยังบ้านเกิดเมืองนอน


โครงการเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรมของเอเอฟเอส
ประเทศไทย
จึงเป็นอีกหนึ่งกำลังสำคัญที่สามารถผลักดันซอฟต์พาวเวอร์ด้านวัฒนธรรมให้ต่างชาติได้เข้ามาสัมผัสเรียนรู้ความเป็นไทยมานานกว่า
61 ปีแล้ว
และเรายังคงมุ่งมั่นที่จะสานต่อภารกิจเหล่านี้ต่อไปเพื่อให้วัฒนธรรมไทยเป็นที่รู้จัก
เป็นที่ยอมรับ และเป็นที่ประทับใจ จนนำมาซึ่งกระแสนิยมวัฒนธรรมไทย
ให้ผู้ที่อยู่ใต้พลังวัฒนธรรมนี้มีความคิด ความรู้สึก ความเชื่อ
และพฤติกรรมที่นิยมชมชอบและเชื่อมั่นในความเป็นไทยตามเป้าหมายที่รัฐบาลวางไว้


สำหรับพี่น้องชาวไทยที่สนใจมีส่วนร่วมผลักดันซอฟต์พาวเวอร์ด้วยการเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรมและร่วมส่งมอบประสบการณ์อันล้ำค่าผ่านวัฒนธรรมไทย
ด้วยการเป็นครอบครัวเอเอฟเอส สามารถสมัครเป็นครอบครัวอุปถัมภ์และศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมที่
https://afsthailand.org/host-a-student