วานนี้ (7 ก.ย.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่าคณะกรรมาธิการ (กมธ.) ขับเคลื่อนการปฏิรูปด้านการเมืองของสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) ที่มี นายเสรี สุวรรณภานนท์ เป็นประธาน ได้เผยแพร่รายงานเรื่องข้อเสนอประเด็นสำคัญเพื่อการจัดทำร่าง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง ประกอบด้วย 6 หมวด มีสาระสำคัญ ดังนี้
การจัดตั้งพรรคการเมือง กำหนดให้คณะกรรมการบริหารพรรคการเมือง ต้องประกอบด้วยตัวแทนที่สามาชิกแต่ละภาคเลือก ภาคละไม่น้อยกว่า 5 คน
การดำเนินกิจการของพรรคการเมือง เสนอให้พรรคการเมืองต้องรับผิดชอบการเสนอนโยบายที่จะต้องได้รับการวิเคราะห์ผลกระทบ ความคุ้มค่า และความเสี่ยงอย่างรอบด้าน ตลอดจนจะต้องไม่สร้างปัญหาต่อระบบการเงินการคลังของประเทศ ให้มีการแยกตำแหน่งผู้บริหารพรรค และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองออกจากกันอย่างชัดเจน เพื่อประสิทธิภาพในการทำงานไม่ซับซ้อน และเป็นอิสระ
สมาชิกพรรคและผู้บริจาคเงินให้แก่พรรค มีสิทธิเข้าชื่อร่วมกัน 50 คน เสนอให้มีการตรวจสอบความบกพร่องด้านจริยธรรม คุณธรรม หรือความผิดวินัย ต่อสมาชิกที่เป็นผู้บริหารพรรค และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง หากพบว่าผิดจริง ให้ที่ประชุมใหญ่มีมติให้ออกจากพรรค
ส่วนการส่งคนลงสมัครรับเลือกตั้งจะต้องแสดงแบบรายการเสียภาษีเงินได้ย้อนหลัง 3 ปี แสดงตนประกาศให้สมาชิก และประชาชนรู้ล่วงหน้าก่อนลงเลือกตั้ง 1 ปี ขณะเดียวกัน ก็ให้สมาชิกในเขตเลือกตั้งนั้นเป็นผู้คัดเลือกผู้สมัครเลือกตั้ง ด้วยวิธีการเลือกตั้งขั้นต้น (primary vote)ส่วนพรรคการเมืองที่จะส่งคนลงเลือกตั้ง จะต้องมีสมาชิกพรรคไม่น้อยกว่าร้อยละ 1 ของผู้มีสิทธิเลือกตั้งในเขตนั้น
การเงินและการสนับสนุนพรรคการเมือง ห้ามผู้ใดหรือนิติบุคคล สนับสนุนเงินลงทุนให้ผู้สมัครรับเลือกตั้งทุกกรณี เว้นแต่บริจาคตามที่กม.กำหนด ห้าม ผู้สมัครรับเลือกตั้งนำเงินของบุคคล หรือนิติบุคคลใดมาใช้จ่ายหรือสนับสนุนการเลือกตั้งโดยไม่ชอบด้วยกม. และห้ามพรรคการเมือง ห้วหน้าพรรค กรรมการบริหารพรรค หรือตัวแทน รับเงินบริจาคที่ผิดกม. พร้อมกันนี้เสนอให้รัฐมีมาตราการสร้างแรงจูงใจ ให้มีการบริจาค และจ่ายค่าธรรมเนียมจากสมาชิกพรรครายปี รายละไม่เกิน 200 บาทต่อปี แล้วให้มีการอุดหนุนเงินเพิ่มเติมแก่พรรคการเมืองอีกหนึ่งเท่า ของค่าธรรมเนียม ส่วนพรรคการเมืองเอง ก็ต้องมีระบบการตรวจสอบบัญชีรายรับ รายจ่าย ที่มีมาตรฐานเท่าเทียมกับบริษัทมหาชน
การสิ้นสภาพ การเลิก และการยุบพรรคการเมือง ไม่สามารถทำได้ เว้นแต่พรรคการเมืองกระทำผิดอันเป็นการล้มล้างระบอบประชาธิปไตย และทำลายความมั่นคงของชาติ
บทกำหนดโทษ ต้องมีมาตรการรุนแรงเพื่อลงโทษนายทุน กลุ่มทุน ที่นำเงินมาลงทุนในพรรคการเมืองเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ตลอดจน ส.ส. และ ส.ว. โดยให้มีโทษจำคุก 5-10 ปี ไม่รอลงอาญา โทษปรับ 20 ล้านบาท หากนิติบุคคลกระทำความผิด ให้คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) เข้าตรวจสอบกระแสเงินหมุนเวียนด้วย ส่วนผู้สมัครรับเลือกตั้งที่ทำผิดฐานความผิดดังกล่าวให้มีโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี ปรับเงิน 20 ล้านบาท พร้อมเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งตลอดชีวิต
กรณีมีหลักฐานเชื่อได้ว่า ผู้สมัครรายใดกระทำผิดกม.เลือกตั้ง ระเบียบ หรือประกาศ กกต. หากกกต.เห็นว่าจะส่งผลให้การเลือกตั้งไม่สุจริต และเที่ยงธรรม ให้ กกต.วินิจฉัยยื่นคำร้องต่อศาลฎีกาขอเพิกสิทธิเลือกตั้งตลอดชีวิต แล้วถ้าปรากฏหลักฐานอันเชื่อได้ว่า หัวหน้าพรรค หรือกรรมการบริหารพรรค มีส่วนรู้เห็น ปล่อยปละละเลยแต่ไม่ได้ระงับยับยั้ง ให้ถือว่าพรรคการเมืองนั้น กระทำการเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจในการปกครองประเทศด้วยวิธีการที่ไม่ได้เป็นไปตามรธน. หัวหน้าพรรค และกรรมการบริหารพรรคถือว่า มีความผิด มีโทษต้องถูกตัดสิทธิลงสมัครรับเลือกตั้งตลอดชีวิต
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ข้อเสนอประเด็นสำคัญเพื่อการจัดทำร่างพ.ร.บ. ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วย พรรคการเมือง และพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส. ที่ผ่านความเห็นชอบจาก กมธ.ปฏิรูปด้านการเมืองแล้ว จะถูกนำเข้าสู่ที่ประชุมใหญ่ สปท. เพื่อขอความเห็นชอบอีกครั้ง ก่อนมอบให้กรธ. นำไปพิจารณาจัดทำร่างกม.ลูกต่อไป
การจัดตั้งพรรคการเมือง กำหนดให้คณะกรรมการบริหารพรรคการเมือง ต้องประกอบด้วยตัวแทนที่สามาชิกแต่ละภาคเลือก ภาคละไม่น้อยกว่า 5 คน
การดำเนินกิจการของพรรคการเมือง เสนอให้พรรคการเมืองต้องรับผิดชอบการเสนอนโยบายที่จะต้องได้รับการวิเคราะห์ผลกระทบ ความคุ้มค่า และความเสี่ยงอย่างรอบด้าน ตลอดจนจะต้องไม่สร้างปัญหาต่อระบบการเงินการคลังของประเทศ ให้มีการแยกตำแหน่งผู้บริหารพรรค และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองออกจากกันอย่างชัดเจน เพื่อประสิทธิภาพในการทำงานไม่ซับซ้อน และเป็นอิสระ
สมาชิกพรรคและผู้บริจาคเงินให้แก่พรรค มีสิทธิเข้าชื่อร่วมกัน 50 คน เสนอให้มีการตรวจสอบความบกพร่องด้านจริยธรรม คุณธรรม หรือความผิดวินัย ต่อสมาชิกที่เป็นผู้บริหารพรรค และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง หากพบว่าผิดจริง ให้ที่ประชุมใหญ่มีมติให้ออกจากพรรค
ส่วนการส่งคนลงสมัครรับเลือกตั้งจะต้องแสดงแบบรายการเสียภาษีเงินได้ย้อนหลัง 3 ปี แสดงตนประกาศให้สมาชิก และประชาชนรู้ล่วงหน้าก่อนลงเลือกตั้ง 1 ปี ขณะเดียวกัน ก็ให้สมาชิกในเขตเลือกตั้งนั้นเป็นผู้คัดเลือกผู้สมัครเลือกตั้ง ด้วยวิธีการเลือกตั้งขั้นต้น (primary vote)ส่วนพรรคการเมืองที่จะส่งคนลงเลือกตั้ง จะต้องมีสมาชิกพรรคไม่น้อยกว่าร้อยละ 1 ของผู้มีสิทธิเลือกตั้งในเขตนั้น
การเงินและการสนับสนุนพรรคการเมือง ห้ามผู้ใดหรือนิติบุคคล สนับสนุนเงินลงทุนให้ผู้สมัครรับเลือกตั้งทุกกรณี เว้นแต่บริจาคตามที่กม.กำหนด ห้าม ผู้สมัครรับเลือกตั้งนำเงินของบุคคล หรือนิติบุคคลใดมาใช้จ่ายหรือสนับสนุนการเลือกตั้งโดยไม่ชอบด้วยกม. และห้ามพรรคการเมือง ห้วหน้าพรรค กรรมการบริหารพรรค หรือตัวแทน รับเงินบริจาคที่ผิดกม. พร้อมกันนี้เสนอให้รัฐมีมาตราการสร้างแรงจูงใจ ให้มีการบริจาค และจ่ายค่าธรรมเนียมจากสมาชิกพรรครายปี รายละไม่เกิน 200 บาทต่อปี แล้วให้มีการอุดหนุนเงินเพิ่มเติมแก่พรรคการเมืองอีกหนึ่งเท่า ของค่าธรรมเนียม ส่วนพรรคการเมืองเอง ก็ต้องมีระบบการตรวจสอบบัญชีรายรับ รายจ่าย ที่มีมาตรฐานเท่าเทียมกับบริษัทมหาชน
การสิ้นสภาพ การเลิก และการยุบพรรคการเมือง ไม่สามารถทำได้ เว้นแต่พรรคการเมืองกระทำผิดอันเป็นการล้มล้างระบอบประชาธิปไตย และทำลายความมั่นคงของชาติ
บทกำหนดโทษ ต้องมีมาตรการรุนแรงเพื่อลงโทษนายทุน กลุ่มทุน ที่นำเงินมาลงทุนในพรรคการเมืองเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ตลอดจน ส.ส. และ ส.ว. โดยให้มีโทษจำคุก 5-10 ปี ไม่รอลงอาญา โทษปรับ 20 ล้านบาท หากนิติบุคคลกระทำความผิด ให้คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) เข้าตรวจสอบกระแสเงินหมุนเวียนด้วย ส่วนผู้สมัครรับเลือกตั้งที่ทำผิดฐานความผิดดังกล่าวให้มีโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี ปรับเงิน 20 ล้านบาท พร้อมเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งตลอดชีวิต
กรณีมีหลักฐานเชื่อได้ว่า ผู้สมัครรายใดกระทำผิดกม.เลือกตั้ง ระเบียบ หรือประกาศ กกต. หากกกต.เห็นว่าจะส่งผลให้การเลือกตั้งไม่สุจริต และเที่ยงธรรม ให้ กกต.วินิจฉัยยื่นคำร้องต่อศาลฎีกาขอเพิกสิทธิเลือกตั้งตลอดชีวิต แล้วถ้าปรากฏหลักฐานอันเชื่อได้ว่า หัวหน้าพรรค หรือกรรมการบริหารพรรค มีส่วนรู้เห็น ปล่อยปละละเลยแต่ไม่ได้ระงับยับยั้ง ให้ถือว่าพรรคการเมืองนั้น กระทำการเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจในการปกครองประเทศด้วยวิธีการที่ไม่ได้เป็นไปตามรธน. หัวหน้าพรรค และกรรมการบริหารพรรคถือว่า มีความผิด มีโทษต้องถูกตัดสิทธิลงสมัครรับเลือกตั้งตลอดชีวิต
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ข้อเสนอประเด็นสำคัญเพื่อการจัดทำร่างพ.ร.บ. ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วย พรรคการเมือง และพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส. ที่ผ่านความเห็นชอบจาก กมธ.ปฏิรูปด้านการเมืองแล้ว จะถูกนำเข้าสู่ที่ประชุมใหญ่ สปท. เพื่อขอความเห็นชอบอีกครั้ง ก่อนมอบให้กรธ. นำไปพิจารณาจัดทำร่างกม.ลูกต่อไป
