ผู้จัดการสุดสัปดาห์ -Pokémon GO (โปเกมอน โก) เกมฮิตที่คนค่อนโลกพากันคลั่งไคล้อย่างหนัก โดยเมื่อวัน 6 ส.ค. 2559 ได้ฤกษ์เปิดให้ดาวน์โหลดในประเทศไทยเป็นครั้งแรก แน่นอน เป็นไปตามคาดการณ์ว่ากระแสของมันแรงแบบหยุดไม่อยู่ ทะยานขึ้นอันดับ 1 ทั้งใน Play store (เพลย์สโตร์) และ App store (แอปสโตร์) โดยกูรูไอทีชื่อดัง ‘พงศ์สุข หิรัญพฤกษ์’ แห่งรายการแบไต๋ไอที จะมาสะท้อนปรากฏการณ์ โปเกมอน โก ในเมืองไทยที่ก่อความโกลาหลย่อมๆ อยู่ในห้วงเวลานี้
ปรากฏการณ์ผู้เล่น โปเกมอน โก ในเมืองไทยและต่างประเทศแตกต่างกันอย่างไร
คือจริงๆ ไม่ได้ต่างกันนะครับ ณ ขณะนี้ที่เราเล่นกันอยู่มันเป็นผลพวงที่เกิดจาก อเมริกันชน มีปรากฏการณ์มีกระแสเกิดขึ้น สื่อมวลชนประโคมข่าวโปเกมอน โก ล่วงหน้า 3 สัปดาห์ ก่อนที่เราจะได้เล่นกันในเมืองไทย อเมริกาเป็นเหมือนต้นแบบโลกอยู่แล้วมันมีอเมริกันชนที่เป็นคนเครซี่ ฉะนั้น ภาพที่มันเกิดขึ้นมันก็เลยทำให้คนที่อาจจะไม่ได้สนใจเกมไม่ได้รู้จักโปเกมอนมาก่อนมากนัก มีความสนใจอยากเล่นเพราะรู้สึกว่ามันเป็นเรื่องที่เป็นกระแส
ณ เวลานี้ ผมมองว่ากลุ่มคนที่เล่นมีอยู่ 3 กลุ่ม กลุ่มแรก คนที่รักและผูกพันกับโปเกมอนจริงๆ มา 30 ปี เริ่มจากเกมบอย เป็นการ์ตูนทีวี แอนิเมชั่นในโรงภาพยนตร์ กลุ่มนี้เขาก็มาความรักและผูกพัน กลุ่มที่ 2 เกมเมอร์ กลุ่มนี้เล่นเกมอยู่แล้วเขาก็ต้องลอง และกลุ่มที่ 3 กลุ่มคนทั่วไป ที่เล่นกับกระแส ซึ่งกลุ่มนี้ใหญ่กว่า 2 กลุ่มแรกมาก พิจารณาแล้วผมมีความเห็นส่วนตัวกว่า กระแสที่มันเป็นปรากฏการณ์ของ โปเกมอน โก คาดว่าจะคงอยู่ในเมืองไทยประมาณ 2 สัปดาห์ ถ้าไม่มีการตลาดมาโหนกระแส ถ้าไม่มีแบรนด์สินค้า ห้างร้าน จะหาโอกาสจากการล่อให้คนเข้ามายังจุดของตัวเองก็อาจจะใช้แคมเปญทางการตลาดมาช่วย เพราะฉะนั้น ก็จะเป็นปัจจัยการต่ออายุกระแส โปเกมอน ให้ยืนยาวต่อไป
ผมก็ไม่ได้คิดว่า โปเกมอน โก จะมาสร้างโกลาหล ตอนนี้มันโกลาหลโดยที่ภาครัฐกลัวมัน ไม่รู้ว่ามันจะเป็นอย่างไรกันแน่ และบวกกับวิธีการเล่นแบบไทยๆ ที่บางครั้งไม่ได้ห่วงใยความปลอดภัยเท่าที่ควร อย่างในอเมริกาฯ ยุโรป ที่เปิดให้ดาวน์โหลดมาก่อนเราเดือนนึง ก็มีกระแสข่าวเรื่องความไม่ปลอดภัยใช่มั้ยครับ และก็มีการเตือน อย่าขับรถในขณะเล่นโปเกมอน โก ซึ่งในเมืองไทยตั้งวันแรกที่เปิดให้ดาวน์โหลด ก็มีคนมาตั้งกระทู้ในพันทิป แล้วว่า เขาขับรถชนเด็กที่กำลังเล่น โปเกมอน โก แล้วเดินออกมาจากซอย ผมคิดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ต้องเตือนกันเพราะปัจจุบันคนที่เล่นโดยไม่คำนึงถึงความปลอดภัยก็มีอยู่พอสมควร เราเริ่มเห็นภาพคนเดินชนกันบ้างตามสถานที่ต่างๆ หรือคนขับรถ มือนึงถือสมาร์ทโฟนเล่น ซึ่งเป็นเรื่องอันตรายอย่างยิ่ง คนรอบข้างก็ต้องช่วยกันเตือนด้วย ไม่งั้นจะกลายเป็นว่ามันจะเกิดอุบัติเหตุเป็นเรื่องน่าเศร้าเป็นความไร้เดียงสาที่เกิดขึ้น
ตอนนี้ใครๆ ก็อยากเล่น คละอายุ คนที่มีสมาร์ทโฟนใครๆ ก็อยากเล่น ผมยอมรับว่ามันเป็นปรากฏการณ์ที่รุนแรงและก็พูดถึงกันอย่างกว้างขวางในกลุ่มเมืองนะครับ มอเตอร์ไซค์รับจ้างพูดกัน ไปจับโปเกมอนกัน มันเป็นเรื่องของคนทั่วไปแล้ว ไม่ใช่เป็นเรื่องกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งแล้ว
ทำไมคาดการณ์ว่ากระแส โปเกมอน โก จะอยู่ได้เพียงแค่ 2 สัปดาห์
กลุ่มกระแสกลุ่มใหญ่ครับ ลองเล่นให้รู้ว่ามันเป็นอย่างไร มันก็จะเป็นกระแสให้เป็นทอล์กออฟเดอะทาวน์ไปสักพัก เรื่องของการทำการตลาดขององค์กรห้างร้านแบรนด์สินค้าแทบทุกคนที่ผมสัมผัสตอนนี้อยากจะหยั่งเชิงลองดูกระแสก่อน เพราะไม่รู้ว่าวางแผนวันนี้แล้วกว่าแคมเปญจะคลอดอีก 2 - 3 สัปดาห์มันหายฮิตไปหรือยัง ณ วันนี้ถามว่าตัวเกมมันเปิดเต็มที่หรือยัง มันเปิดความสามารถแค่ไม่กี่เปอร์เซ็นต์ จากที่อ่านแผนของ ไนแอนติก (Niantic) เตรียมที่จะทำระบบเทรด แลกตัวละคร และระบบอื่นๆ ที่ตามมา ซึ่งพวกนี้จะเป็นกลุ่มที่เล่นเกมอย่างจริงจังมีความผูกพันอยากจะเล่นมัน แต่กลุ่มคนทั่วไปอาจจะอิ่มตัวก่อนแล้ว
สำหรับผมเองรู้ข่าวปุ๊บรีบดาวน์โหลดเลย เพราะอยากรู้ว่ามันเป็นอย่างไร แล้วผมก็เข้าใจแล้วว่ามันเป็นอย่างนี้นะ ถามว่าตัวเกมดีไหม ตัวเกมดีมาก เพราะว่าเป็นเกมที่สร้างจากเชานว์ปัญญาที่ฉลาดมาก เอาเรื่องของโลเคชั่น เบสด์ (Location based) มาผสมเออา ( AR - Augmented Reality ผสานเอาโลกแห่งความเป็นจริงเข้ากับโลกเสมือน) ภาพซ้อนจากกล้องวิดีโอ ถามว่าเป็นของใหม่ทั้งคู่ไหม? ไม่ใช่ของใหม่ มันเป็นของที่มีอยู่แล้ว และรู้จักเล่นกับการตลาด ที่จะทำให้คนซับมิทเข้าไป และมีเรื่อง Lure Module เรียก โปเกมอน ล่อให้คนเข้ามาจุดที่ตนตั้งไว้ ซึ่งต้องใช้เงินซื้อใช้เงินเหรียญ 100 PokeCoins 1 ดอลล่าร์ หรือ 35 บาท ซึ่งในเชิงการตลาด บริษัทนี้รับรายได้มหาศาลจากทั่วโลกที่คนกำลังเครซี่ โปเมอน โก ใครๆ ก็อยากให้คนเดินมาที่จุดของตัวเอง ผมมองว่าในมุมของผู้ผลิตตีโจทย์แตกครบ และ ไนแอนติก เดิมเจ้าของบริษัทเคยพัฒนาแผนที่โลกมาก่อน ก่อนที่จะขายให้ กูเกิล (Google) ไป ก็เป็น กูเกิล แมป (Google map) ในทุกวันนี้ บวกกับเรื่องที่เขาเปิดเกม Ingress ที่มีลักษณะคล้ายๆ กัน ทำให้สร้างฐานข้อมูลโปเกสต็อป (PokeStop) ไว้ได้มากในปัจจุบัน เปิดมาแล้วก็พบว่าเมืองไทยมีเป็นหมื่นๆ จุดแล้ว แปลว่ากลุ่มชุมชนเขาค่อนข้างแข็งแรงที่จะช่วยพัฒนาตัวเกมสามารถเปิดตัวและมีข้อมูลอย่างมาก
หลายภาคส่วนกังวลเรื่องผลกระทบด้านความมั่นคงของประเทศ
อย่าไปสนใจเรื่องความมั่นคงครับ เพราะว่าถ้าคนบอกว่าแผนที่ของ โปเกมอน โก มันรู้หมดเลยว่าอะไรอยู่ตรงไหน ผมจะบอกว่าสิ่งที่รู้มากกว่า โปเกมอน โก คือ กูเกิล แมป ครับ ถ้าจะไปตื่นเต้นตกใจเรื่องความมั่นคง กูเกิล แมป มันทะลวงไปนานแล้ว เพียงแต่ว่าส่วนนี้เราอาจจะเห็นคนแห่เข้ามา ในจุดที่มีโปเกสต็อปเกิดขึ้น ถามว่าถ้าเราไม่ต้องการให้มันเกิดเราก็ยกเลิกมันไปเท่านั้นเอง เจ้าของสถานที่สามารถยกเลิกได้อยู่แล้วว่าไม่เอา แล้วการที่คนจะวิ่งไปเยอะๆ ส่วนใหญ่เกิดจากลูทโมดูลการล่อคนให้เข้ามา ถ้าสถานที่ไหนที่สถานที่ปิดสุ่มเสี่ยงหรือเป็นสถานที่เฉพาะก็ไม่ต้องไปทำอันนี้ก็ไม่มีเหตุที่คนจะเข้าไป
ที่ผ่านมาปัญหาที่เกิดขึ้นตรงๆ กับฝรั่ง ก็คือคนไทยถ่ายรูปศาลพระภูมิแล้วซับมิทเข้าไปในระบบ ศาลพระภูมิหน้าบ้านตัวเองเนี่ย โดยแจ้งว่ามันเป็นวัด คือฝรั่งไม่เข้าใจ เราซับมิทศาลพระภูมิเข้าไปเพื่อหวังที่จะได้รับการแอปปรูฟฝรั่งไม่รู้จักศาลพระภูมิก็เข้าใจว่าเป็นแลนมาร์ค เป็นวัด สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ มันเกิดขึ้นในระบบ เลยกลายเป็นว่า โปเกมอน โก มีแต่ศาลพระภูมิเต็มไปหมดเลย 2 - 3 วันแรก ทางไนแอนติกก็หยุดการซับมิทสถานที่ไปช่วงเวลาหนึ่งเพราะเห็นว่าคนไทยโกง ใช้วิธีการเล่นแบบแผลงๆ ถ้าวิธีการเล่นแบบนี้แพร่ไปทั่วโลกมันก็น่าอายเหมือนกันว่าคนไทยชอบโกง
โดยส่วนตัวมีความกังวลเรื่องใดต่อเกม โปเกมอน โก หรือไม่
ผมกังวลเรื่องความปลอดภัยของคนเล่นที่สุด ความหมายคือว่าเกมนี้เป็นเกมที่ไม่มีเวลามันเป็นเกม 24 ชั่วโมง เพราะฉะนั้นสิ่งที่ผมกลัวและกังวลที่สุด ถ้าคนเล่นขาดสติ แล้วรู้สึกว่าฉันอยากจะออกไปจับโปเกมอนเดี๋ยวนี้ช่วงเวลาดึกดื่น เห็นมีจุดโปเกสต๊อบแถวบ้านแล้วออกไป บางทีมันก็อาจจะกระทบในสวัสดิภาพของตัวเองได้ ในต่างประเทศมีคนที่ถูกยิงจากคู่อริตอนออกจากบ้านไปตอนกลางคืนและเสียชีวิต ก็คิดว่าต้องระวังครับ
อีกเรื่อง คุณต้องเข้าใจว่าระบบของ โปเกมอน โก ไม่ใช่ระบบแผนที่ละเอียดคุณต้องเข้าใจว่ามันไม่ได้บอกว่าทางนี้เป็นทางปิดมีหลุมบ่อขุดซ่อมทาง ฉะนั้น คุณจะมองจอส่องอย่างเดียวบางครั้งคุณก็อาจจะไม่ได้รับความปลอดภัย สุดท้าย เกมนี้เป็นเกมที่เล่นฟรีได้ถ้ามีสติ แต่ถ้าขาดสติคุณจะรู้สึกว่าคุณอยากจะให้ความสำเร็จมันเกิดขึ้นไวคุณอาจจะใช้เงินมากเกินไป ผมไม่ได้ห้ามให้ใช้เงินกับเกมนะครับ แต่ก็ควรยับยั้งชั่งใจบ้าง คือสังคมเรามันเป็นสังคมที่เรารับเทคโนโลยีเท่าทันเขา แต่เรารู้ไม่ค่อยเท่าทันโลก ความหมายคือ คนอาจจะยังลุ่มหลงอะไรบางอย่างเยอะจนเกินไป จนทำให้หลายๆ ครั้งเกิดเป็นเหยื่อ ผู้หลักผู้ใหญ่ที่ตื่นตกใจมากเกินไปเป็นเพราะอาจจะไม่ทันเทคโนโลยี คิดในเชิงลบจากการที่เห็นมันเป็นภัยร้าย
