ผู้จัดการสุดสัปดาห์ - อินดี้ตัวพ่ออย่าง ‘สุหฤท สยามวาลา’ อดีตผู้สมัครผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ( กทม.) พ่อมดอิเล็กทรอนิกส์แห่งวงการดนตรีเมืองไทย ประกาศทราบโดยทั่วกัน ขอร่วมบริจาคเงินปลูกป่า 500,000 บาท บนพื้นที่ที่เคยเป็นไร่ข้าวโพด จ.น่าน หลังเกิดวาทะ ‘พ่อเมืองน่าน’ ท้าเกรียนคีย์บอร์ดมาปลูกป่า 500,000 ไร่
เรียกว่ารับลูกนักร้องดังรุ่นน้อง ‘โจอี้ บอย’ ที่ขันอาสาลงแรงพร้อมปิดบัญชีกองทุนช่วยน้ำท่วมสมทบเงินส่วนตัวบริจาคเป็นเงิน 600,000 บาท ที่ออกตัวนำอย่างเฉียดฉิว อีกบทบาทสำคัญของ สุหฤท คือ ผู้บริหาร รุ่นที่ 4 ของบริษัท ดี เอช เอ สยามวาลา จำกัด ผลิตเครื่องเขียนแบรนด์ดัง การออกตัวของพวกเขาในครั้งนี้ ไม่ต่างจาก ‘ไวรัลบริจาคเงินปลูกป่า’ ที่กระพือกระแสให้คนเมืองหันมาตระหนักถึงปัญหาป่าไม้ถูกทำลาย หลายพื้นที่ถูกโค้นจนเหี้ยนเตียนกลายเป็น ‘ภูเขาหัวโล้น’ ทั้งวิกฤติควันคลุ้งจากการเผาซังข้าวโพด ต้นเหตุปัญหาหมอกควันในภาคเหนือ
การตัดสินใจสุดก๋ากั่นบริจาคเงินปลูกป่าหลายแสนบาทของ สุหฤท จะเผยหมดเปลือกในสัมภาษณ์พิเศษฉบับนี้
เหตุผลที่ตัดสินใจบริจาคเงิน 500,000 บาท ปลูกป่าทดแทนบริเวณที่เคยปลูกข้าวโพด จ.น่าน
อยากจะให้มันเป็นจุดเริ่มต้น เมื่อมองเห็นความผิดพลาดที่เริ่มแล้ว เราจะสามารถทำอะไรได้บ้าง? เงินจำนวน 500,000 บาท มันก็ไม่ได้หมายความว่าเอาเงินสดๆ ไปวางแล้วใครจะทำอะไรก็ทำ มันก็ควรจะมีอะไรที่เกิดประโยชน์สูงสุดกับป่าไม้ การปลูกป่ามันไม่ใช่อยู่ดีๆ เอาต้นกล้าไปปักแล้วมันก็จะโตขึ้นมาครับ มันก็มีวิธีการของมัน ในบางพื้นที่ที่ดีที่สุดคือการไม่ต้องเข้าไปยุ่งกับวิธีการของมันให้ป่ามันฟื้นเอง ฉะนั้น ในแต่ละที่มันมีความต้องการไม้เหมือนกัน ระบบนิเวศน์ที่เราจะต้องเข้าใจว่าในแต่ละส่วนมันต้องทำอย่างไรให้ระบบนิเวศน์กลับฟื้นขึ้นมาอีก คือมันไม่ใช่การบริจาคเสร็จแล้วเอาต้นไม้ไปปลูกครบแล้วจบหน้าที่ ผมว่าอย่างนั้นก็ไม่ถูกมันต้องทำอะไรที่ยั่งยืน เมื่อป่าไม้มันถูกทำลายไปแล้ว ผมว่าไม่มีความจำเป็นไปชี้ว่าใครผิด แค่ต้องดำเนินการไปในทางที่ถูกต้อง แล้วอะไรบ้างที่เราทำได้เพื่อประเทศของเราเพื่อลูกหลานของเรา ผมรู้สึกว่าเราต้องร่วมรับผิดชอบ ในส่วนที่เราสามารถทำได้ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดีที่อุดมสมบูรณ์
โซเชียลมีเดียแชร์ภาพ ภูเขาหัวโล้น ป่าไม้ในเมืองไทยหลายพื้นที่ถูกโค่นเหี้ยนเตียน ตามมาด้วยข้อสงสัยต่างๆ นานา
ความสงสัยแรกก็คือ มันเพิ่งเริ่มจะแปรสภาพเป็นภูเขาหัวโล้นหรือเปล่า? ทำไมมันโล้นลุกลามมากขึ้นๆ สิ่งที่เราจะต้องมองจริงๆ ก็คืออะไรที่มันหายไป เพราะการดำเนินการตรงนี้สามารถดำเนินได้อย่างรวดเร็ว ป่าหายกันเป็นลูกๆ มันมีอะไรที่ผิดอยู่หรือไม่ ทีนี้ เราเริ่มศึกษาข้อมูลปรากฏว่าผลที่มันเกิดขึ้นคือตอนนี้มันกว้างขวางมากไปแล้ว ป่าไม้หายไปอย่างน่าตกใจว่า เฮ้ย! มันเกิดอะไรขึ้น อะไรหนอที่มันผิดอยู่ แล้วทำไมมันสามารถลามปามไปได้ขนาดนั้น อะไรเป็นปัจจัย บางทีเราอาจจะอยู่ที่นี่อยู่หน้าอินเทอร์เน็ตอยู่ที่เฟซบุ๊ก เราอาจจะเห็นเพียงภาพอาจจะไม่ถูกต้องนักที่ไปวิเคราะห์ แต่มันหายไปเยอะแยะขนาดนั้นได้อย่างไร มันเกิดอะไรขึ้น อะไรที่เป็นปัจจัยให้มันเกิดความเสียหายได้ขนาดนี้ ที่จริงแล้วเราน่าจะมีผู้ที่มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลอยู่แล้วในส่วนงานราชการ ก็อยากจะวิงวอนตอนนี้มันหายไปเยอะมาก เราจะทำอะไรได้ไหม เพื่อที่จะรักษา ฟื้นฟูมันคืนมา
กำลังรู้สึกว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของภาครัฐไม่มีศักยภาพในการบริหารจัดการป่าไม้
ผมไม่ทราบว่ามันเป็นหน่วยงานไหนที่ต้องดูแลรับผิดชอบโดยตรง แต่ว่าผลลัพธ์ที่มันเกิดขึ้นป่าหายไปแล้ว เท่ากับว่าตอนนี้เราจะไปตีความอย่างไรก็ได้ทั้งนั้น แต่ว่าสิ่งที่ต้องถามคือใครที่มีความรับผิดชอบ แล้วเขาได้เห็นสิ่งที่เกิดขึ้นรวมทั้งมีความพยายามที่จะดำเนินการมากน้อยเพียงใด ถ้าเขาพยายามดำเนินการแล้ว ตอนนี้สิ่งที่เขาพยายามดำเนินการอยู่นั้นอาจไม่เกิดผล
เราก็เพียงแต่บอกว่า “ขอเถอะ” มันไปถึงขนาดนี้ บ้านเมืองเราจะไปได้ถึงไหนถ้าไม่มีใครบอกออกมา “ขอให้หยุดเสียที” พื้นที่ป่ามันไม่ควรจะถูกทำลายแบบนั้น แต่ถ้าเขามีเอกสารสิทธิ เขาจะทำไร่ทำนาของเขา ก็ต้องถามอีกว่าเอกสารสิทธิเหล่านั้น ทำไมออกให้ทุกคนสามารถดำเนินการได้ถูกต้องทั้งหมด คือเรื่องนี้เวลาพูดไม่สามารถพูดโดยรวมได้ ป่าน่านก็มีบางส่วนที่เอาไว้ทำไร่ทำนาถือครองถูกต้องเขาก็สามารถจะทำอะไรก็ได้ แต่ว่าภาพที่เราเห็นเป็นภาพที่น่าตกใจ แล้วมันไม่ได้ระบุว่าพื้นที่ตรงนั้นสามารถทำได้ไหม หรือตรงไหนที่เป็นพื้นที่ป่าสงวน การที่มองจากภาพเฉยๆ อาจจะทำให้เกิดความผิดพลาดได้ แต่ว่าเราเห็นแล้วว่ามันโล้นมันเป็นแสนๆ เป็นล้านๆ ไร่
เรื่องป่าน่านมันเป็นมาหลายปีมากแล้ว มันไม่ใช่เพิ่งจะมาเห็นภาพนะ เราเห็นภาพอย่านี้ไปทุกปีๆ เมื่อไหร่จะถึงจุดจบ เราจะต้องเห็นเราจะเศร้ากันไปอีกกี่ปี จะทนดูมันจนไม่เหลืออะไรเลยหรือเปล่า ผมเชื่อว่ามีหน่วยราชการที่พยายามคงรักษาไว้อยู่ รวมทั้งภาคเอกชนหลายๆ แห่ง คนก็รักผืนป่าเมืองน่าน เขาก็พยายามจะรักษาไว้ แต่อะไรที่มันผิดอยู่ที่มันทำให้ไม่เกิดผล เป็นสิ่งที่ผู้รับผิดชอบต้องนั่งคุยแล้วบอกสังคมว่าอะไรมันผิดพลาดตรงไหน เพราะว่ามันหายไปเรื่อยๆ หายไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
คนเมืองเริ่มตระหนักถึงปัญหาป่าไม้มากขึ้น แต่จะเป็นเพียงกระแสฉาบฉวยหรือเปล่า
หลังจากนี้เราต้องพยายามให้ข้อมูลกันมากขึ้นนะครับว่าพื้นที่ป่ามันเป็นอย่างไร ป่าน่านพื้นที่ป่าเป็นแบบนี้ ยังมีพื้นที่ไหนอีกที่มันถูกทำลายแบบนี้ อย่างเพิ่งใช้อารมณ์มาก ผมเองก็พยายามใช้เหตุผลว่ามันเป็นอย่างไร วันนี้ผมก็ได้ข้อมูลจากเฟซบุ๊ก (www.facebook.com/suharit.surprise) เข้ามา มีข้อมูลความเห็นที่หลากหลาย สื่อมวลชนจะช่วยกันไหมในการกระจายให้มันถูกต้อง คำว่าปลูกว่ามันไม่ได้หมายถึง เอาต้นกล้าไปปักแล้วทุกอย่างมันจะโต เราจะมีวิธีแบบไหนบ้าง ระดมกำลังช่วยกันหาวิธีหน่อย เพราะไม่งั้นเราก็จะบ่นแล้วมันก็จะหายไป มันมีกี่เรื่องแล้วที่เป็นอย่างนี้ คนด่ากัน คุยกันอย่างหนาหูอาทิตย์เดียวแล้วเรื่องก็หาย อย่างในเพจฯ ผมเองผมพยายามไม่ให้เรื่องมันหาย พยายามบอกต่อให้เขาเห็นภาพอย่างต่อเนื่องว่ามันยังอยู่นะเราต้องช่วยกัน
กระแสมันเกิดขึ้นมาแล้วเราอย่าให้มันเป็นแบบเดิมอีก ถ้ามันหายไปอีกเรื่อยๆ มันจะให้รุ่นลูกรุ่นหลานเราเดือดร้อน มันไม่มีอะไรเหลือจริงๆ เวลาดูจากภาพ แล้ววันนี้ จ.เพชรบูรณ์ จ.เชียงใหม่ ฯลฯ ภาพมันขึ้นมาเรื่อยๆ ผมก็ไม่รู้ว่าภาพที่แชร์กันไปมันเป็นภาพนั้นจริงๆ ก็ต้องนั่งหาข้อมูล เรากำลังพูดว่าป่าไม้กำลังจะหมดประเทศถ้าเราไม่ทำอะไร ป่าไม้เราเหลือน้อยมากๆ ตามสถิติแล้วประเทศอื่นเขาก็เคยประสบปัญหาแบบนี้ แต่เขามีวิธีแก้จนทุกอย่างมันฟื้นคืนได้ เช่น ญี่ปุ่น เขาก็มีวิธีแก้ของเขาเหมือนกัน ทุกอย่างมันสามารถแก้ไข และกลับมาเขียวได้
ในส่วนกระแสวิพากษ์กรณีบริจาคเงินปลูกป่า 500,000 ไร่ จ.น่าน คุณสุหฤทมีความคิดเห็นอย่างไร
การที่ไปละลายเงินทิ้ง ไปถ่ายรูปมันง่าย แต่ว่ามันไม่มีใครได้ประโยชน์ เราก็ไม่ควรทำอย่างนั้นด้วย ผมว่าเดี๋ยวก็มีคนบอกว่า ไหนบริจาคแล้วไม่เห็นไป เวลาเจ้าของเงินจะบริจาคเขาอยากจะบริจาคที่มันกลับมาเป็นป่าที่สมบูรณ์จริงให้กับประเทศไทย อันนั้นถึงจะเกิดประโยชน์สูงสุด ต่างคนต่างมีความคิดเห็นได้ ผมไม่ได้รู้สึกอะไร แต่ก็อยากจะเรียนไว้ ณ ที่นี้ ว่าเงินมันไม่ใช่น้อย เงินครอบครัวเงินส่วนตัวผม เพราะฉะนั้น เวลาจะใช้ไม่ใช่สุ่มสี่สุ่มห้ามันก็ต้องดูให้เกิดประโยชน์ต่อสิ่งที่เราต้องการทำให้กับป่าให้กับบ้านเมืองจริงๆ
มีโอกาสเดินทางไปสัมผัสพื้นที่เขาหัวโล้นด้วยตนเองบ้างหรือเปล่า
ผมขี่มอเตอร์ไซค์ประจำไปต่างจังหวัดเห็นว่ามันแล้งขึ้น เราผ่านไปเห็นว่าความแห้งแล้งมันเป็นอย่างไร แต่ของอย่างนี้มันไม่ได้อยู่ริมทางทางหลวงป่าพวกนี้มันเข้าไปอยู่ส่วนลึก ผมก็ไม่ได้เป็นคนซอกแซกอย่างนั้น ผมขึ้นเชียงใหม่ ผมขึ้น อ.ปาย แม่ฮ่องสอน ก็เห็นมันไกลลิบๆ ว่าภูเขามันมีแต่สีน้ำตาล หมายความว่าป่าไม้มันแห้งแล้ง มันเป็นหน้าร้อน? หรือมันหายไปแล้ว? ที่ไปมาผมเห็นจริงๆ ว่ามันเบาบางมาก ปัญหามันอาจจะเป็นพื้นที่บริเวณลึกๆ ไม่ได้อยู่ริมทางหลวงที่เราจะเข้าไปเห็นได้ง่ายๆ
ข้อมูลเผยว่าชาวบ้านที่แผ้วถางป่าเพื่อการเกษตรทำไร่ข้าวโพดใน จ.น่าน ล้วนแล้วแต่เป็นหนี้ขาดทุนยับ
เป็นเรื่องเศร้าใจ เราก็ไปว่าเขา หลายคนก็ว่าเขา เขาก็ไม่มีตังค์จะเหลือด้วยซ้ำ แล้วใครได้? มันเป็นคำถามที่จะต้องถาม ไม่ใช่การปลูกป่ามันไปทำลายชาวไร่ชาวนา ป่ามันเป็นของทุกคน ทีนี้ เราจะทำอย่างไรก็อาชีพเขา วันนี้สิ่งที่เขาทำอยู่ถามว่าเขาได้เงินไหม? เท่าที่ผมทราบก็ไม่คุ้มเขาก็ขาดทุนอยู่ มันเกิดอะไรขึ้น พวกเขาต้องทำงานหลังขดหลังแข็งปลูกข้าวโพดเผาซากแล้วก็โดนด่า ปรากฏว่าเขาไม่ได้อะไรเลย นี่เรากำลังอยู่กับระบบอะไรเหรอ มันซับซ้อนแล้วผมรู้สึกอึดอัด นี่มันเกิดอะไรขึ้น ใครหนอที่เอ็นจอยอยู่ แล้วคุณเอ็นจอยอยู่อย่างนี้ได้อย่างไร ป่ามันหมดไม่มีใครเศร้าเลยเหรอ?
การจัดสรรที่ดินทำกินเป็นเรื่องที่หน่วยงานที่ต้องเข้าไปดูแลอย่างเร่งด่วน
ใช้ครับ การจัดสรรที่ดินทำกิน แต่ว่าเราต้องมีจุดประสงค์ก่อนว่าต้องอนุรักษ์ป่าไม้เป็นสำคัญ เพราะมันคือทรัพย์สินของเรา ลองคิดดูถ้าฝนตกมาน้ำมันไปไหนมันก็พุ่งหาพวกเรา เราก็รับกรรมอยู่อย่างนี้ ต้องมีป่าไม้ก่อน แล้วทำให้มันกลับมาสมบูรณ์ เราจะเป็นประเทศที่อากาศดีขึ้น สวยงามขึ้น แล้วหลังจากนั้นเราจะช่วยคนที่อยู่ในระบบนี้ได้อย่างไร มันต้องมีจุดที่เป็นจุดตั้งตน แล้วดูวิธีการกันว่าจะทำอย่างไร กรมป่าไม้มีการแจกต้นไม้ให้ฟรี แต่ไปปลูกแล้วมันได้ไหม มันถูกต้องหรือเปล่า ต้องมีคนมาให้ความรู้ หน่วยงานราชการต้องให้ความรู้อย่างถูกต้องว่าคุณปลูกอย่างนี้ป่ามันถึงจะถาวร แล้วหลังจากนั้นจะต้องทำอย่างไร มันเป็นเรื่องหลายส่วนมาก ไม่ใช่ผมกับ โจ้ (โจอี้ บอย) เดินไปแล้วบอกแล้วจบครับ วันนี้เรื่องป่าไม้มันซีเรียสมากขึ้น และเชื่อว่าตอนนี้มีคนอยากจะมาช่วยกันเต็มที่เลย
กรณีไร่ข้าวโพดรุกป่าเมืองน่าน คุณเรียกร้องให้กลุ่มผู้ได้รับผลประโยชน์ออกมาแสดงความรับผิดชอบ
ผมไม่ทราบว่าใครเป็นนายทุนแล้วใครเป็นคนรับผิดชอบ แต่มันต้องมีขอบเขตในการดำเนินการ โดยที่ไม่เป็นอิสระว่าจะทำอะไรก็ได้ ไม่ผิดหรอกครับที่นายทุนไปคุยแล้วจะขอสัมปทานไร่ข้าวโพดตรงนี้ๆ หรือจะมีปลูกพืชเกษตรอะไร แต่ต้องเป็นพื้นที่ควบคุมต้องรักษาสมดุลเอาไว้ คือข้อตกลงที่เราตกลงกันไว้มันเป็นอย่างไร ทำไมมันหายไป การเกิดขึ้นจากการบุกรุกถางป่า เราจะบ่นกันไปอีกปีไหม แล้วปีหน้าเราก็มาบ่นกันใหม่อีก ทำไมไม่แก้ไขมัน เราจะมีวิธีช่วยกันอย่างไร มันน่าจะมีวิธีฟื้นฟูบ้าง ทำอะไรได้บ้าง ผมไปมองอย่างนั้นมากกว่า
ปัญหาเหล่านี้สะท้อนกลับมาที่นโยบายด้านดูแลรักษาป่าไม้ของรัฐบาล
เชิงนโยบายผมว่าเรามีทั้งหมดอยู่แล้ว ไม่ต้องเขียนใหม่อีกเลย อยากให้ช่วยกลับมารับผิดชอบในสิ่งที่เขียนไว้ เราไม่ต้องการอะไรใหม่เลย เพียงแต่ขอให้ทุกคนทำตามกฎหมาย ถ้าทำได้มันก็คืนมาหมดแล้วครับ ป่าไม้ที่มันเพิ่งโดนทำลายเราไม่ต้องเข้าไปยุ่งกับมันเดี๋ยวมันกลับมาเอง มนุษย์ไม่เข้าไปยุ่งมันก็กลับมาได้อีก แต่ที่หน้าดินมันเสียไปแล้วมันต้องมีคนมาบอกประชาชน จะปลูกยังไง อยู่ดีๆ เข้าไปปลูกมันก็ทำลายระบบนิเวศน์ ผิดที่ผิดทางเขาไม้แต่ละพันธุ์มันอาจจะอยู่ด้วยกันไม่ได้ พวกนี้มันมีความรู้เพราะธรรมชาติมันมีกฎของมันอยู่ที่เราต้องเข้าใจต้องรู้มัน ผมรู้สึกอย่างนั้นจริงๆ ก็แค่ขอให้กลับมาทำตามสิ่งที่เขียน กลับมาทำตามกฎหมายทุกอย่างมันก็คลี่คลายไปแล้ว
เรื่องป่าไม้น่าจะเป็นอีกประเด็นหนึ่งที่คุณจะเฝ้าติดตามจนเกิดการเปลี่ยนแปลง
ผมก็จะทำในส่วนของผมก็คือ บอกว่าตอนนี้ปัญหามันยังไม่ได้รับการแก้ไข และผมไม่ได้บอกว่าผมจะเงียบๆ เพราะจะได้ไม่ต้องบริจาค ผมไม่ใช่คนแบบนั้น และไม่คิดแบบนั้น ผมจะทำจนกระทั่งสามารถหาที่ๆ จะไปดำเนินการกิจกรรมได้ สุดท้ายถ้าผมยอมแพ้ ไม่มีใครสนใจอะไรเลย ถ้าถึงเวลาที่ผมต้องยกธงขาวผมไม่รู้จะต้องทำอะไรแล้ว ผมจะเอา 500,000 บาท ไปบริจาคอย่างอื่น ก็จะไม่เก็บไว้ จะทำเพื่อสังคมทั้งหมด ตั้งใจทำอะไรที่มันเป็นประโยชน์
แค่อย่าให้เรื่องนี้มันหายไป ผมกลัวมันจะเป็นแบบทุกปีทุกเคสที่เกิดขึ้นเป็นกระแสมา พอมีเคสอื่นมันก็หายหมด ก็จะรอปีหน้าที่มีคนโพสต์ภาพอย่างนี้แล้วมันก็จะมาใหม่ คือถ้าเราทำอะไรได้เราก็ช่วยกันเปลี่ยนแปลงเถอะครับ เรื่องนี้ประชาชนอยู่ดีๆ จะถือต้นกล้าไปปลูกมันเป็นไปไม่ได้เลย ถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือ นโยบายจากทางหน่วยราชการ จากกลุ่มคนที่มีอำนาจสนับสนุนพวกเราจริงๆ มีประชาชนจำนวนมากพร้อมจะวิ่งออกไป แล้วทำอะไรที่ถูกต้องตามศาสตร์ตามที่นักวิชาการว่าไว้ตามที่หน่วยวิชาการที่มีความรู้บอกไว้ ผมเชื่อว่ามีคนจำนวนมากเฝ้าดูมันเจริญเติบโตมากกว่าแห้งตาย
แล้วกรณีต้นไม้ใหญ่ในเมืองมักถูกตัดโค่นทิ้งเพื่อความปลอดภัย จนมีผู้ออกมาเคลื่อนไหวยับยั้ง คุณสุหฤทมองว่าอย่างไรบ้าง
มันมีเมืองที่ประสบความสำเร็จความเขียวขจี ถามว่าที่นั้นเขามีลมไหม เขามีสายไฟฟ้าไหม เขามีพายุไหม กรุงเทพฯ มันเป็นเมืองแปลกประหลาดอะไรหรอครับ เวลามีต้นไม้แล้วมันจะช็อตเหรอ ผมไม่เข้าใจ ผมแค่นึกเท่านั้นเองมันเป็นเมืองแปลกประหลาดอะไรที่มันมีต้นไม้ได้? มันจะทำให้ไฟช็อต มันจะล้มทับเสาไฟ ทับสายโทรศัพท์ แล้วประเทศอื่นเขาจัดการอย่างไรเหรอ เราเป็นเมืองหลวงที่แปลกประหลาดอย่างนั้นเหรอ จะจัดการสายไฟกับสายโทรศัพท์ลงดินก็เสียงบประมาณมาก ทีนี้ ก็ต้องเลือกมั้งครับ ทางออกมันไม่ได้มีทางเดียว