นายสุริยะใส กตะศิลา รองคณบดีฯ วิทยาลัยนวัตกรรมสังคม ม.รังสิต และ ผอ.สถาบันปฏิรูปประเทศไทย (สปท.) กล่าวถึง กระแสการวิพากษ์วิจารณ์ ร่างรธน. ที่เห็นต่างกันในขณะนี้ ว่า นับเป็นเรื่องที่ดี เป็นกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันของสังคม ไม่ควรไปปิดกั้นมากเกินไป เพราะอาจส่งผลให้กระบวนการลงประชามติไม่มีคุณภาพ ประชาชนอาจได้ข้อมูลด้านเดียว หรือถูกชี้นำทางใดทางหนึ่งได้
ทั้งนี้ ประชาชนทั่วไปก็ควรใช้โอกาสนี้ พิจารณาเนื้อหาสาระของร่างรธน. ในภาพรวมมากกว่าจะตัดสินใจด้วยประเด็นใดประเด็นหนึ่ง และยังมีเวลาอีกกว่า 4 เดือน ที่ควรจะถกแถลงกันด้วยเหตุผล และร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยการทำประชามติ ที่อยู่ในชั้นการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ จะต้องรองรับหลักการให้ทุกฝ่ายวิพากษ์วิจารณ์ ร่างรธน.ได้ ด้วยเหตุและผลอย่างเปิดเผย และต้องจำแนกระหว่างกลุ่มคนที่แสดงความเห็นอย่างสุจริตใจออกจากกลุ่มคนที่ใช้เวทีประชามติ เพื่อหวังผลมากกว่า รับหรือไม่รับ ร่างรธน.
ส่วนร่างรธน. จะผ่านหรือไม่นั้น ไม่มีใครรับประกันได้แน่นอน แม้แต่คสช.ก็ไม่ควรมั่นใจเกินไป เพราะ 4 เดือนจากนี้ไป อาจมีตัวแปรใหม่ๆ ในการตัดสินใจของประชาชนเข้ามาเป็นองค์ประกอบก็ได้ เพราะสถานการณ์การเมืองในขณะนี้ มีความสลับซับซ้อน และการตัดสินใจของประชาชนอาจจะไม่ได้อยู่ที่ตัวร่างรธน. เพียงอย่างเดียว เหตุผลในการรับ หรือไม่รับ จึงอาจสลับซับซ้อน และมีหลายนัยยะบางกลุ่มบางคนอาจะตัดสินใจช่วงสัปดาห์สุดท้าย ก็เป็นไปได้
ทั้งนี้ ปัจจัยที่เป็นตัวแปร และอาจมีผลต่อการตัดสินใจในข่วงโค้งสุดท้าย คือ รูปธรรมของการปฏิรูปจาก คสช. ถ้าจากนี้ไปเห็นสัญญาณหรือรูปธรรมชัดขึ้น ก็อาจเป็นกระแสหนุนให้คนโหวตรับร่างรธน. มากขึ้น และอาจพร้อมเข้าสู่โหมดเลือกตั้ง แต่ถ้าเอาการปฏิรูปไปแขวนไว้ที่ร่างรธน. ทั้งหมด การปฏิรูปก็จะต้องรอรัฐบาลหลังเลือกตั้ง คนจำนวนหนึ่ง ก็จะไม่เชื่อมั่นการปฏิรูปในรัฐบาลหน้า
"ผมอยากย้ำว่า การปฏิรูปก่อนเลือกตั้งทำได้เลย ไม่ต้องรอประชามติ ไม่ต้องรอร่างรธน.ผ่าน เรามีโรดแมปรัฐธรรมนูญ การประชามติและ กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญยั้วเยี้ยะไปหมด แต่โรดแมปเนื้อหาปฏิรูปโดยคสช. ยังต้องมีความชัดเจนกว่านี้ ซึ่งสามารถทำคู่ขนานกันไปได้ ก่อนเลือกตั้ง ไม่จำเป็นต้องเอาไปผูกกันทั้งหมด" นายสุริยะใส กล่าว
ทั้งนี้ ประชาชนทั่วไปก็ควรใช้โอกาสนี้ พิจารณาเนื้อหาสาระของร่างรธน. ในภาพรวมมากกว่าจะตัดสินใจด้วยประเด็นใดประเด็นหนึ่ง และยังมีเวลาอีกกว่า 4 เดือน ที่ควรจะถกแถลงกันด้วยเหตุผล และร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยการทำประชามติ ที่อยู่ในชั้นการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ จะต้องรองรับหลักการให้ทุกฝ่ายวิพากษ์วิจารณ์ ร่างรธน.ได้ ด้วยเหตุและผลอย่างเปิดเผย และต้องจำแนกระหว่างกลุ่มคนที่แสดงความเห็นอย่างสุจริตใจออกจากกลุ่มคนที่ใช้เวทีประชามติ เพื่อหวังผลมากกว่า รับหรือไม่รับ ร่างรธน.
ส่วนร่างรธน. จะผ่านหรือไม่นั้น ไม่มีใครรับประกันได้แน่นอน แม้แต่คสช.ก็ไม่ควรมั่นใจเกินไป เพราะ 4 เดือนจากนี้ไป อาจมีตัวแปรใหม่ๆ ในการตัดสินใจของประชาชนเข้ามาเป็นองค์ประกอบก็ได้ เพราะสถานการณ์การเมืองในขณะนี้ มีความสลับซับซ้อน และการตัดสินใจของประชาชนอาจจะไม่ได้อยู่ที่ตัวร่างรธน. เพียงอย่างเดียว เหตุผลในการรับ หรือไม่รับ จึงอาจสลับซับซ้อน และมีหลายนัยยะบางกลุ่มบางคนอาจะตัดสินใจช่วงสัปดาห์สุดท้าย ก็เป็นไปได้
ทั้งนี้ ปัจจัยที่เป็นตัวแปร และอาจมีผลต่อการตัดสินใจในข่วงโค้งสุดท้าย คือ รูปธรรมของการปฏิรูปจาก คสช. ถ้าจากนี้ไปเห็นสัญญาณหรือรูปธรรมชัดขึ้น ก็อาจเป็นกระแสหนุนให้คนโหวตรับร่างรธน. มากขึ้น และอาจพร้อมเข้าสู่โหมดเลือกตั้ง แต่ถ้าเอาการปฏิรูปไปแขวนไว้ที่ร่างรธน. ทั้งหมด การปฏิรูปก็จะต้องรอรัฐบาลหลังเลือกตั้ง คนจำนวนหนึ่ง ก็จะไม่เชื่อมั่นการปฏิรูปในรัฐบาลหน้า
"ผมอยากย้ำว่า การปฏิรูปก่อนเลือกตั้งทำได้เลย ไม่ต้องรอประชามติ ไม่ต้องรอร่างรธน.ผ่าน เรามีโรดแมปรัฐธรรมนูญ การประชามติและ กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญยั้วเยี้ยะไปหมด แต่โรดแมปเนื้อหาปฏิรูปโดยคสช. ยังต้องมีความชัดเจนกว่านี้ ซึ่งสามารถทำคู่ขนานกันไปได้ ก่อนเลือกตั้ง ไม่จำเป็นต้องเอาไปผูกกันทั้งหมด" นายสุริยะใส กล่าว
