ริมฝั่งเจ้าพระยา
โดย...สุนันท์ ศรีจันทรา
สลากออมสินเป็นการออมเงินอีกรูปแบบที่ได้รับความนิยมมายาวนาน จำนวนประชาชนที่ลงทุนเติบโตอย่างต่อเนื่อง แต่ช่วงหลังเริ่มมีเสียงบ่นจากผู้ซื้อสลากออมสิน เพราะไม่แน่ใจว่า มีการ “ล็อก” เลขรางวัลใหญ่กันหรือไม่
ไม่เป็นข่าวเป็นคราวมาช้านานแล้วว่า รางวัลใหญ่มูลค่า 10 ล้านบาท หรือรางวัลรองระดับ 1 ล้านบาทในแต่ละงวดนั้น ใครคือผู้โชคดี ชื่อเสียงเรียงนามเป็นอย่างไร บ้านอยูที่ไหน แตกต่างจากผู้ถูกลอตเตอรี่รางวัลที่ 1 ซึ่งจะถูกตีแผ่ข่าวอย่างต่อเนื่อง
ความเงียบฉี่ของผู้ถูกรางวัลใหญ่ที่เป็นเศรษฐีในพริบตา ทำให้เกิดข้อสงสัยกันว่า ธนาคารออมสินเล่นตุกติกหรือไม่ “ล็อก”รางวัลใหญ่ไว้ เพื่อกอบโกยความร่ำรวยเสียเองหรือเปล่า
การซื้อสลากออมสินเป็นการลงทุนที่มีความเสี่ยงต่ำมาก ถ้าประเทศไม่ ล้มละลาย มั่นใจได้ว่า เงินต้นไม่หาย และจะได้รับคืนมาพร้อมดอกเบี้ย นอกจากนั้นยังได้ลุ้นที่จะเป็นเศรษฐีได้ทุกเดือน
สลากออมสินมีหลายรุ่น โดยรุ่นที่นิยมกันคือ สลากออมสินอายุ 3 ปี และสลากออมสินอายุ 5 ปี มูลค่าฉบับละ 50 บาท ส่วนผลตอบจากดอกเบี้ย กำหนดตามอายุการถือครอง ถ้าถือจนครบอายุ จะได้รับผลตอบแทนจากดอกเบี้ยเฉลี่ยปีละ 2.25% ต่ำกว่าดอกเบี้ยเงินฝากทั่วไปเล็กน้อย แต่หากถือไม่ครบอายุ จะถูกหักผลตอบแทนลดหลั่งไปตามจำนวนปี
สิ่งที่จูงใจให้คนซื้อสลากออมสินคือ นอกจากความเสี่ยงต่ำ เงินต้นไม่สูญแน่ แต่ยังมีผลตอบแทนจากดอกเบี้ยให้ และจุดขายสำคัญคือ การได้รับสิทธิ์ถูกรางวัลที่จะออกทุกวันที่ 16 จองแต่ละเดือน
รางวัลสลากออมสินรุ่นพิมพ์นิยมอายุ 3 ปี กำหนดรางวัลที่ 1 ไว้ 3 รางวัล รางวัลละ 10 ล้านบาท รางวัลที่ 2 มี 2 รางวัล รางวัลละ 1 ล้านบาท ส่วนรางวัลที่3 เงินรางวัลจะลดเหลือ 20,000 บาท และลดหลั่งไปตามรางวัลต่างๆ นอกจากนั้นยังมีรางวัลเลขท้าย 6 ตัว รางวัลละ 400 บาท รางวัลเลขท้าย 5 ตัว รางวัลละ 300 บาท และรางวัลเลขท้าย 4 ตัวรางวัลละ 150 บาท
ซื้อสลากออมสินไว้ ไม่แตกตางจากซื้อลอตเตอรี่ เพราะได้ลุ้นโชคเหมือนกัน แต่สลากออมสินซื้อครั้งเดียวลุ้นโชคตลอดอายุสลาก เงินต้นไม่หาย ขณะที่ลอตเตอรี่ลุ้นได้งวดเดียว
หวยออกมาไม่ถูกขย้ำทิ้งได้ทันที เงินต้นสูญหาย และยังเจ็บปวด ใจ เพราะต้องซื้อลอตเตอรี่แพงเกินจริงถึง 50% โดยยังหาเทวดาที่ไหนแก้ไม่ได้
แต่ซื้อสลากออมสินไว้ ได้ลุ้นทุกวันที่ 16 งวดนี้ไม่ถูกได้ลุ้นงวดหน้าต่อ จนกว่าจะหมดอายุ จึงรับเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยคืน
คนที่ซื้อสลากออมสินไว้ 1 ล้านบาท หรือ 20,000 ฉบับ เรียงตามหมายเลขจะถูกรางวัลทุกงวด โดยขั้นต่ำจะถูกรางวัลงวดละ 600 บาท
และประชาชนที่ลงทุนส่วนใหญ่จะถูกรางวัลแทบต่ำสุดกันทั้งสิ้น ถูกแค่เลขท้าย ไม่ได้ถูกรางวัลใหญ่ แม้แต่รางวัลที่ 5 มูลค่า 5,000 บาทก็ยังไม่เคยถูกเลย จนนำไปสู่ข้อสงสัย
ธนาคารออมสินล็อกเลขนำรางวัลใหญ่ไปแบ่งปันกันในหมู่ผู้บริหารธนาคารหรือไม่ ไม่เช่นนั้น ทำไมจึงไม่ค่อยมีข่าวว่า ใครร่ำรวยถูกรางวัลที่ 1 เป็นเศรษฐีเงิน 10 ล้านบาทสลากออมสินบ้าง
ไถ่ถามจากคนรู้จักที่ลงทุนสลากออมสิน แทบไม่ได้ยินว่า ใครได้รางวัลใหญ่ แม้แต่รางวัลที่ 3 ถึงรางวัลที่ 5 ก็ตาม
หวยสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล มีมาตรการฟ้องกันการโกงมากมาย มีการถ่ายทอดสดในการออกรางวัล สักขีพยานมากมาย จับรางวัลกันผ่านอุปกรณ์ใสแจ๋ว แต่ก็ยัง “ล็อก” เลขกันได้ ถูกจับติดคุกยกแก๊งกันมาแล้ว
นับประสาอะไรกับสลากออมสิน จะกำหนดให้ใครถูกรางวัลใหญ่ไม่ได้ ทำไมจะหาวิธีเบียดบังรางวัลใหญ่เพื่อให้คนใกล้ชิดเอาไปเสียเองไม่ได้ ส่วนประชาชนที่หวังรวย ปล่อยให้ฝันไป ชาตินี้ไม่มีโอกาสได้ถูกกับเขา
การโกงเนียนๆ ในรางวัลใหญ่เคยเกิดขึ้นมาแล้ว แม้แต่งานบุญงานกุศล หารายได้ช่วยผู้ด้อยโอกาสต่างๆ ก็ยังมีคนใจบาปเบียดบังรางวัล
งานวชิราวุธที่จัดกันประจำปี พร้อมเวทีประกวดนางสาวไทย ซึ่งเลิกไปแล้ว งานกาชาดที่ยังจัดกันอยู่ทุกปี จะมีทั้งหน่วยงานรัฐและเอกชนออกร้านมากมายและกิจกรรมที่ขาดไม่ได้คือ การ “สอยดาว”
การสอยดาวมักเป็นกิจกรรมเพื่อการกุศล รายได้จากการขายบัตรสอยดาวจะถูกนำไปใช่เพื่อการกุศลโดยจะมีรางวัลต่างๆ ล่อใจ ช่วยให้ผู้ที่ร่วมบุญได้ความบันเทิง และอาจได้รางวัลใหญ่ติดไม้ติดมือ
แต่รางวัลใหญ่ในกาสอยดาว มักจะถูกจองไปแล้วจากผู้บริหารหน่วยงานรัฐที่มาออกร้านและจัดสอยดาว
รางวัลประเภทรถเก๋ง รถจักรยานยนต์ ประชาชนทั่วไปไม่มีสิทธิ์ที่จะสอยดาวเจอ โดยรางวัลส่วยใหญ่ที่ได้คือ สบู่ ยาสีฟัน กระป๋องกระแป๋งใส่น้ำ ดีขึ้นหน่อยก็พัดลม ทีวี เครื่องเสียง
เพราะรางวัลใหญ่จะออกในวันสุดท้ายของงาน ดาวดวงไหนที่ใส่รางวัลใหญ่ไว้ ผู้มีตำแหน่งใหญ่โตในหน่วยงานที่มาออกร้าน จะวางแผนกับคนใกล้ชิดไว้ล่วงหน้า ส่งสัญญาณให้สอยดาวไปยังจุดที่มีรางวัลใหญ่และคว้ารางวัลใหญ่เป็นของตัวเอง
งานวชิราวุธ งานกาชาด จัดกี่ปีๆ ก็เป็นไปในรูปแบบเดิม รางวัลใหญ่ในกิจกรรมสอยดาว มักถูกคนมีตำแหน่งใหญ่โตเล่นมุมมิบ คว้ารางวัลใหญ่ไว้เป็นของตัวเอง ปล่อยให้ชาวบ้านที่ควักเงินสอยดาวฝันค้าง
สลากออมสินจึงอาจเข้าตำราเดียวกับ “สอยดาว” คนใหญ่คนโตไซฟ่อนรางวัลใหญ่ไปหมด ปล่อยให้ประชาชนนับหมื่นนับแสนคนได้แต่ฝันเฟื่องจะได้เป็นเศรษฐีเงิน 10 ล้านบาท
ถ้าซื้อสลากออมสินไม่มีสิทธิ์ถูกรางวัลใหญ่ จะไปเลือกลงทุนในสลากออมสินไปทำไม ฝากเงินกู้กินดอกเบี้ยกับธนาคารผลตอบแทนสูงกว่า และประชาชนจำนวนหนึ่งก็เลิกซื้อสลากออมสินแล้ว นำเงินไปลงทุนอย่างอื่นดีกว่า
ธนาคารออมสิน “ล็อก” สลากจริงหรือไม่ คงระบุชัดเจนไม่ได้ แต่สำหรับประชาชน ความเชื่อว่า สลากออมสินถูก “ล็อก” รางวัลใหญ่ขยายวงมากขึ้น เช่นเดียวกับสลากของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ซึ่งถูกรางวัลใหญ่ยากเหลือเกิน
ความรู้สึกว่าถูกหลอกจะทำให้ประชาชนหันหลังให้การลงทุนผ่าน สลากออมสิน จนกลายเป็นผลิตภัณฑ์การลงทุนที่ขายไม่ออก กระทบโดยตรงต่อการระดมเงินของธนาคาร
ธนาคารออมสินมีการบ้านใหญ่แล้ว ทำย่างไรให้สาธารณชนเชื่อได้ว่า สลากออมสินมีความโปร่งใส ไม่มีใคร”ล็อกเลข” ปล้นรางวัลของประชาชนไปเสียเอง