นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ด้านกฎหมาย กล่าวถึง การประชุมสภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.) เพื่อเลือกประธาน และรองประธาน สปช. ในวันนี้ว่า ตามขั้นตอนหลังจากเลือกประธาน และรองประธาน สปช.เสร็จสิ้น พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) จะนำรายชื่อขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมฯ และหลังจากมีพระบรมราชการโองการโปรดเกล้าฯลงมา สปช.จึงจะประชุมอย่างเป็นทางการได้
อย่างไรก็ตาม ช่วงระหว่างยังไม่มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ สปช. อาจจะมีการนัดประชุมไม่เป็นทางการ และตั้งประธานชั่วคราว เข้ามาทำหน้าที่เพื่อเตรียมตัวเป็นการภายในก่อนได้ เช่นเดียวกับกรรมาธิการ สปช. จะมีกี่ชุดนั้นสมาชิกอาจนัดแนะกันไว้ก่อนได้
ส่วนกรณีที่มีการตั้งข้อสงสัยว่า สปช. ต้องยื่นแสดงรายการบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน หรือไม่นั้น นายวิษณุ ในฐานะที่มีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญชั่วคราวปี 2557 กล่าวว่า ขณะนี้ถือว่า ไม่ต้องยื่น จนกว่าคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) จะกำหนด ซึ่งตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 เขียนเอาไว้ว่า ตำแหน่งใดบ้างเป็นผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง แต่ในพ.ร.บ.ฉบับเดียวกันก็ระบุไว้ว่า ป.ป.ช. สามารถกำหนดตำแหน่งอื่น ที่แม้ไม่ใช่ตำแหน่งที่ถูกกำหนดไว้ในกฎหมายให้เป็นตำแหน่งที่ ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินฯด้วยก็ได้
นายวิษณุ กล่าวว่า ก่อนหน้านี้ตอนมีตำแหน่งผู้ช่วยรัฐมนตรีใหม่ๆ ตนเคยมีหนังสือไปถึงป.ป.ช. ขอให้ประกาศเป็นตำแหน่งที่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินฯ จนเป็นตำแหน่งที่ต้องยื่น ซึ่งสปช. จะอยู่ในลักษณะเดียวกันคือไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินฯ แต่จะให้ยื่นหรือไม่ แล้วแต่เขากำหนด ขณะนี้เขากำลังขอดูข้อบังคับการประชุม สปช.ก่อน ว่าจะทำอะไรบ้าง
ทั้งนี้ การยื่นบัญชีทรัพย์สินฯต่อป.ป.ช. มี 2 ขั้นตอน คือ 1. ยื่นโดยไม่ต้องเปิดเผยต่อสาธารณชน และ 2. ยื่นและเปิดเผยต่อสาธารณชน ส่วนตัวมองว่า กรณีของ สปช. จะให้เปิดเผยต่อสาธารณชนไม่ได้ จะนำไปเปรียบเทียบกับสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ไม่ได้ เพราะสนช.เทียบเท่ากับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) แต่กรณี สปช. คล้ายกับผู้ช่วยรัฐมนตรี ที่ไม่สามารถเปิดเผยได้ แต่หากมีผู้ไปร้องว่าทุจริต จึงจะไปเปิดเผยกัน อย่างไรก็ดี เรื่องนี้คงต้องไปถาม นายวิชา มหาคุณ กรรมการ ป.ป.ช.
นายวิษณุ กล่าวว่า สำหรับระยะเวลา 60 วัน ที่สปช. จะต้องกำหนดกรอบเนื้อหาเพื่อเสนอให้กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญไปยกร่างรัฐธรรมนูญนั้น จะเริ่มนับตั้งแต่วันที่มี กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ คือวันที่ 4 พ.ย. อย่างไรก็ตาม ระยะเวลา 60 วัน ถือว่าเพียงพอที่ สปช. จะไปกำหนดกรอบให้ กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ เพราะเขาไม่ได้ให้ สปช.ไปลงในรายละเอียด แต่ให้เสนอแต่กรอบใหญ่ๆ เท่านั้น ส่วนที่เหลือกมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญจะไปคิดเอง สปช.จึงต้องใช้เวลาที่มีอยู่ให้คุ้ม แล้วหากมีข้อเสนอเยอะ สามารถส่งเพิ่มเติมไปทีหลังได้ นึกอะไรออกส่งไปก่อน เพื่อกมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญจะได้เขียน ไม่เช่นนั้นจะเขียนอะไรไม่ได้ มานั่งมัวรอกรอบอยู่
ส่วนที่มีการเสนอให้ปฏิรูปองค์กรอิสระนั้น นายวิษณุ กล่าวว่า ส่วนตัวไม่ได้มีโมเดลอยู่ในใจ ให้กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ เป็นคนคิด ขณะที่ข้อเสนอให้ยุบรวมผู้ตรวจการแผ่นดิน กับคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาตินั้น ก็คงเป็นเรื่องของอนาคต เพราะมีข้อเสนอหลายแบบ
อย่างไรก็ตาม ช่วงระหว่างยังไม่มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ สปช. อาจจะมีการนัดประชุมไม่เป็นทางการ และตั้งประธานชั่วคราว เข้ามาทำหน้าที่เพื่อเตรียมตัวเป็นการภายในก่อนได้ เช่นเดียวกับกรรมาธิการ สปช. จะมีกี่ชุดนั้นสมาชิกอาจนัดแนะกันไว้ก่อนได้
ส่วนกรณีที่มีการตั้งข้อสงสัยว่า สปช. ต้องยื่นแสดงรายการบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน หรือไม่นั้น นายวิษณุ ในฐานะที่มีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญชั่วคราวปี 2557 กล่าวว่า ขณะนี้ถือว่า ไม่ต้องยื่น จนกว่าคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) จะกำหนด ซึ่งตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 เขียนเอาไว้ว่า ตำแหน่งใดบ้างเป็นผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง แต่ในพ.ร.บ.ฉบับเดียวกันก็ระบุไว้ว่า ป.ป.ช. สามารถกำหนดตำแหน่งอื่น ที่แม้ไม่ใช่ตำแหน่งที่ถูกกำหนดไว้ในกฎหมายให้เป็นตำแหน่งที่ ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินฯด้วยก็ได้
นายวิษณุ กล่าวว่า ก่อนหน้านี้ตอนมีตำแหน่งผู้ช่วยรัฐมนตรีใหม่ๆ ตนเคยมีหนังสือไปถึงป.ป.ช. ขอให้ประกาศเป็นตำแหน่งที่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินฯ จนเป็นตำแหน่งที่ต้องยื่น ซึ่งสปช. จะอยู่ในลักษณะเดียวกันคือไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินฯ แต่จะให้ยื่นหรือไม่ แล้วแต่เขากำหนด ขณะนี้เขากำลังขอดูข้อบังคับการประชุม สปช.ก่อน ว่าจะทำอะไรบ้าง
ทั้งนี้ การยื่นบัญชีทรัพย์สินฯต่อป.ป.ช. มี 2 ขั้นตอน คือ 1. ยื่นโดยไม่ต้องเปิดเผยต่อสาธารณชน และ 2. ยื่นและเปิดเผยต่อสาธารณชน ส่วนตัวมองว่า กรณีของ สปช. จะให้เปิดเผยต่อสาธารณชนไม่ได้ จะนำไปเปรียบเทียบกับสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ไม่ได้ เพราะสนช.เทียบเท่ากับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) แต่กรณี สปช. คล้ายกับผู้ช่วยรัฐมนตรี ที่ไม่สามารถเปิดเผยได้ แต่หากมีผู้ไปร้องว่าทุจริต จึงจะไปเปิดเผยกัน อย่างไรก็ดี เรื่องนี้คงต้องไปถาม นายวิชา มหาคุณ กรรมการ ป.ป.ช.
นายวิษณุ กล่าวว่า สำหรับระยะเวลา 60 วัน ที่สปช. จะต้องกำหนดกรอบเนื้อหาเพื่อเสนอให้กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญไปยกร่างรัฐธรรมนูญนั้น จะเริ่มนับตั้งแต่วันที่มี กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ คือวันที่ 4 พ.ย. อย่างไรก็ตาม ระยะเวลา 60 วัน ถือว่าเพียงพอที่ สปช. จะไปกำหนดกรอบให้ กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ เพราะเขาไม่ได้ให้ สปช.ไปลงในรายละเอียด แต่ให้เสนอแต่กรอบใหญ่ๆ เท่านั้น ส่วนที่เหลือกมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญจะไปคิดเอง สปช.จึงต้องใช้เวลาที่มีอยู่ให้คุ้ม แล้วหากมีข้อเสนอเยอะ สามารถส่งเพิ่มเติมไปทีหลังได้ นึกอะไรออกส่งไปก่อน เพื่อกมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญจะได้เขียน ไม่เช่นนั้นจะเขียนอะไรไม่ได้ มานั่งมัวรอกรอบอยู่
ส่วนที่มีการเสนอให้ปฏิรูปองค์กรอิสระนั้น นายวิษณุ กล่าวว่า ส่วนตัวไม่ได้มีโมเดลอยู่ในใจ ให้กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ เป็นคนคิด ขณะที่ข้อเสนอให้ยุบรวมผู้ตรวจการแผ่นดิน กับคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาตินั้น ก็คงเป็นเรื่องของอนาคต เพราะมีข้อเสนอหลายแบบ
