**ปัญหาการออกอากาศในระบบอนาล็อกของช่อง 3 ที่ยืดเยื้อยาวนานมาหลายเดือน สะท้อนถึงความไร้ประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายขององค์กรที่กำกับดูแล คือ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ หรือ กสท.
รวมถึงการคำนึงถึงแต่ผลประโยชน์ทางธุรกิจเป็นหลักของผู้บริหารช่อง 3 นำไปสู่การอ้างผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับประชาชนที่จะไม่สามารถดู ช่อง 3 ผ่านจานดาวเทียมได้ เนื่องจากช่อง 3 ตั้งแง่ว่า หากจะนำไปออกอากาศคู่ขนานในระบบดิจิตอลได้ จะต้องคงสิทธิโฆษณา 12 นาที ต่อชั่วโมงไว้ แทนที่จะหั่นโฆษณาเหลือ 6 นาทีต่อชั่วโมง ตามกติกาที่กำหนด ซึ่งจะทำให้ช่อง 3 ได้เปรียบผู้ประกอบการดิจิตอลรายอื่น ที่โฆษณาได้ 6 นาที ต่อชั่วโมง
**หัวใจของปัญหาเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องผลประโยชน์จากเงินโฆษณาที่ ช่อง 3 กอดไว้ไม่ยอมให้ตัวเองเสียรายได้ จึงพยายามต่อสู้เพื่อยื้อเวลาการนำระบบอนาล็อก ไปออกอากาศในระบบดิจิตอล ให้ได้ยาวนานที่สุด
เพราะหากทำตามกฎกติกาแล้ว แม้ช่อง 3 จะมีโฆษณาได้ 12 นาทีต่อชั่วโมง แต่ปริมาณผู้ชมจะลดลงถึง 70 % เนื่องจากปัจจุบันมีประชาชนที่รับสัญญาณโทรทัศน์ในระบบเดิม หรือที่เรียกกันว่า หนวดกุ้งอยู่เพียงแค่ประมาณ 30 % เท่านั้น
ถามว่าช่อง 3 ไม่รู้หรือว่า สิทธิในการออกอากาศจะเปลี่ยนแปลงไปจากการเปลี่ยนผ่านระบบอนาล็อกไปเป็นระบบดิจิตอล คำตอบคือ ผู้ประกอบการโทรทัศน์ทุกรายทราบดีว่า กสท. คือ ผู้มีอำนาจตามกฎหมายที่จะออกมาตรการมากำกับดูแล แต่ช่อง 3 เลือกที่จะวางแผนทางธุรกิจ ด้วยการตั้งบริษัทแยกออกมาทำทีวีดิจิตอล ทำให้เป็นสถานีโทรทัศน์ช่องเดียว ที่มีทั้งบริษัทที่ออกอากาศแบบอนาล็อก กับบริษัทที่ออกอากาศแบบดิจิตอล
ทั้งๆ ที่แผนการเปลี่ยนผ่านจากระบบอนาล็อกไปสู่ระบบดิจิตอลนั้น มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยสถานีโทรทัศน์ที่ยังคงสัญญาสัมปทานไว้ มีอยู่ 2 รายคือ ช่อง 7 กับช่อง 3 ซึ่งควรจะได้นำมาเปรียบเทียบ เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนว่า ทำไมช่อง 7 สามารถปฏิบัติตามกติกาที่ กสท. กำหนดได้ แต่ช่อง 3 กลับไม่ยอมทำ
กรณีของช่อง 7 นั้น กสท. มีมติเมื่อวันที่ 30 ก.ย.56 ให้ลดอายุสัมปทานลง 5 ปี ไปสิ้นสุดที่ปี 2561 แทนที่จะเป็นปี 2566 แลกกับการให้ใบอนุญาตระบบดิจิตอลกับ ช่อง 5 ของกองทัพบก ซึ่งทางช่อง 7 ก็มีการวางแผนธุรกิจด้วยการประมูลทีวีดิจิตอล เพื่อเตรียมความพร้อมรองรับระบบอนาล็อกที่จะถูกยกเลิกในปี 2563 โดยใช้ผังรายการเดิมทั้งหมดไปใส่ในระบบดิจิตอล
ในขณะที่ช่อง 3 ได้สัมปทานจาก อสมท. ซึ่งจะครบกำหนดในปี 2563 แต่ไม่มีการลดอายุสัมปทานลง เหมือนช่อง 7 และมีการจัดตั้งบริษัทใหม่ประมูลทีวีดิจิตอล โดยมีการสร้างผังรายการใหม่ที่แตกต่างไปจากบริษัทเดิมที่ออกอากาศในระบบอนาล็อก อันเป็นต้นเหตุที่ใช้เป็นเงื่อนไขในทางกฎหมาย ว่า ไม่สามารถปฏิบัติตาม กสท. ในการออกคู่ขนานได้ เนื่องจากจะมีปัญหาเรื่องสถานะความเป็นนิติบุคคลที่ถือว่าเป็นคนละบริษัท ซึ่งถ้าหากเป็นไปอย่างที่ช่อง 3 ต้องการ ก็จะทำให้ช่อง 3 ได้ประโยชน์ทางธุรกิจเหนือผู้ประกอบการรายอื่น คือ สามารถโฆษณาผ่านระบบดิจิตอลได้ 12 นาทีต่อชั่วโมง ในขณะที่ผู้ประกอบการรายอื่นโฆษณาได้เพียง 6 นาทีต่อชั่วโมง เท่านั้น โดยอ้างว่าหากจอดำ ก็จะทำให้ประชาชนไม่สามารถดูช่อง 3 ผ่านระบบดาวเทียมได้ เพื่อบีบให้ กสท.เต้นตาม และก็ได้ผลเสียด้วย
หลังการเคลื่อนไหวของช่อง 3 ทำให้ กสท. มีมติเพิ่มเติมเพื่อแก้ไข ตั้งแต่การลดค่าธรรมเนียมทีวีดิจิตอลลง 4 % แต่ช่อง 3 ก็เล่นแง่ว่า ไม่เกี่ยวกับตัวเอง เพราะเป็นคนละบริษัทกับที่ไปประมูลทีวีดิจิตอล แม้ว่าจะเป็นเจ้าของเดียวกันก็ตาม พอ กสท. บอกว่า ช่อง 3 สามารถมาออกคู่ขนานกับทีวีดิจิตอลได้ ก็ตั้งแง่อีกว่าจะผิดกฎหมาย เพราะไม่สามารถเอารายการจากบริษัทหนึ่ง ไปออกอากาศในนามของอีกบริษัทหนึ่งได้ แม้ว่าจะเป็นเจ้าของเดียวกันก็ตาม แม้ว่ากสท. จะมีมติล่าสุดว่า สามารถทำได้ก็ตาม โดยเชื่อได้ว่า ช่อง 3 จะยังดิ้นรนไม่ยอมรับและยื้อเวลาเพื่อให้ช่อง 3 อนาล็อกไปออกอากาศในระบบ ดิจิตอล โดยโฆษณา 12 นาทีต่อชั่วโมง ให้ได้ยาวนานที่สุด
ทั้ง ๆ ที่ช่อง 3 แพ้คดีหลักในศาลปกครองกลาง ที่ขอให้ชะลอการใช้กฎมัสต์แครีให้ช่อง 3 ยุติการออกอากาศผ่านระบบดาวเทียมในวันที่ 25 พ.ค. 57 โดยศาลเห็นว่า กฎมัสต์แครี ไม่ได้มีผลทำให้ใบอนุญาตประกอบกิจการของช่อง 3 สิ้นสุดลง จึงไม่เข้าเงื่อนไขที่จะทุเลาคดีด้วยการชะลอการใช้กฎมัสแครี
**จึงเท่ากับกฎดังกล่าว ยังคงมีผลบังคับใช้กับ ช่อง 3
แต่ที่เป็นปัญหามาก และทำให้ช่อง 3 นำมาเป็นประเด็นในการสร้างความเข้าใจผิดต่อสังคมคือ การเกี้ยเซียะกันระหว่าง ช่อง 3 กับ กสท. โดยใช้ศาลปกครองมาเป็นเครื่องมือ เริ่มจากช่อง 3 ยื่นร้องศาลปกครองให้คุ้มครองชั่วคราว เพื่อขยายเวลาการใช้กฎมัสแครีออกไปก่อน โดยความยินยอมของ กสท. ซึ่งคู่กรณีทั้งสองฝ่ายเป็นผู้เสนอต่อ ศาลปกครองกลาง ว่าต้องการให้ขยายเวลาบังคับใช้เพื่อจะได้ไปเจรจาหาข้อยุติ ศาลจึงมีคำสั่งให้ทุเลาการบังคับตามมติ กสท. ที่สั่งให้โครงข่ายทีวีดาวเทียม และเคเบิลทีวี ยุติการออกอากาศช่อง 3 อนาล็อกไปจนถึงวันที่ 11 ต.ค. 57 ทำให้มีคนจำนวนมากเข้าใจผิดว่า การที่ศาลมีคำสั่งเช่นนี้ เท่ากับว่า ช่อง 3 ทำถูก จึงได้รับความคุ้มครอง ทั้งที่ความจริงแล้ว ศาลไม่ได้พิจารณาถึงประเด็นข้อเท็จจริง และข้อกฎหมาย แต่ออกคำสั่งตามความต้องการของคู่กรณี คือ ช่อง 3 และ กสท.
การแก้ปัญหาช่อง 3 จึงไม่ใช่เรื่องที่ กสท. จะต้องออกมติใดๆ มาเพิ่มเติมอีก แค่ดำเนินการให้ทุกอย่างเป็นไปตามกติกา และให้ความจริงกับประชาชนว่า ช่อง 3 ยังคงออกอากาศในระบบอนาล็อกได้ตามปกติ แต่ไม่สามารถมาเผยอหน้าในระบบดิจิตอลได้ เนื่องจากแยกบริษัท ออกมาต่างหาก
** ถ้าคนดูช่อง 3 จะโกรธใครสักคน ก็ควรมองไปที่ ช่อง 3 ไม่ใช่ตกเป็นเครื่องมือให้ช่อง 3 จับเป็นตัวประกัน บีบให้มีการลดหย่อนกติกาที่จะทำให้ช่อง 3 ได้ประโยชน์ทางธุรกิจ เหนือผู้ประกอบการรายอื่นอย่างที่เป็นอยู่ในขณะนี้
เสือกระดาษ
รวมถึงการคำนึงถึงแต่ผลประโยชน์ทางธุรกิจเป็นหลักของผู้บริหารช่อง 3 นำไปสู่การอ้างผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับประชาชนที่จะไม่สามารถดู ช่อง 3 ผ่านจานดาวเทียมได้ เนื่องจากช่อง 3 ตั้งแง่ว่า หากจะนำไปออกอากาศคู่ขนานในระบบดิจิตอลได้ จะต้องคงสิทธิโฆษณา 12 นาที ต่อชั่วโมงไว้ แทนที่จะหั่นโฆษณาเหลือ 6 นาทีต่อชั่วโมง ตามกติกาที่กำหนด ซึ่งจะทำให้ช่อง 3 ได้เปรียบผู้ประกอบการดิจิตอลรายอื่น ที่โฆษณาได้ 6 นาที ต่อชั่วโมง
**หัวใจของปัญหาเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องผลประโยชน์จากเงินโฆษณาที่ ช่อง 3 กอดไว้ไม่ยอมให้ตัวเองเสียรายได้ จึงพยายามต่อสู้เพื่อยื้อเวลาการนำระบบอนาล็อก ไปออกอากาศในระบบดิจิตอล ให้ได้ยาวนานที่สุด
เพราะหากทำตามกฎกติกาแล้ว แม้ช่อง 3 จะมีโฆษณาได้ 12 นาทีต่อชั่วโมง แต่ปริมาณผู้ชมจะลดลงถึง 70 % เนื่องจากปัจจุบันมีประชาชนที่รับสัญญาณโทรทัศน์ในระบบเดิม หรือที่เรียกกันว่า หนวดกุ้งอยู่เพียงแค่ประมาณ 30 % เท่านั้น
ถามว่าช่อง 3 ไม่รู้หรือว่า สิทธิในการออกอากาศจะเปลี่ยนแปลงไปจากการเปลี่ยนผ่านระบบอนาล็อกไปเป็นระบบดิจิตอล คำตอบคือ ผู้ประกอบการโทรทัศน์ทุกรายทราบดีว่า กสท. คือ ผู้มีอำนาจตามกฎหมายที่จะออกมาตรการมากำกับดูแล แต่ช่อง 3 เลือกที่จะวางแผนทางธุรกิจ ด้วยการตั้งบริษัทแยกออกมาทำทีวีดิจิตอล ทำให้เป็นสถานีโทรทัศน์ช่องเดียว ที่มีทั้งบริษัทที่ออกอากาศแบบอนาล็อก กับบริษัทที่ออกอากาศแบบดิจิตอล
ทั้งๆ ที่แผนการเปลี่ยนผ่านจากระบบอนาล็อกไปสู่ระบบดิจิตอลนั้น มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยสถานีโทรทัศน์ที่ยังคงสัญญาสัมปทานไว้ มีอยู่ 2 รายคือ ช่อง 7 กับช่อง 3 ซึ่งควรจะได้นำมาเปรียบเทียบ เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนว่า ทำไมช่อง 7 สามารถปฏิบัติตามกติกาที่ กสท. กำหนดได้ แต่ช่อง 3 กลับไม่ยอมทำ
กรณีของช่อง 7 นั้น กสท. มีมติเมื่อวันที่ 30 ก.ย.56 ให้ลดอายุสัมปทานลง 5 ปี ไปสิ้นสุดที่ปี 2561 แทนที่จะเป็นปี 2566 แลกกับการให้ใบอนุญาตระบบดิจิตอลกับ ช่อง 5 ของกองทัพบก ซึ่งทางช่อง 7 ก็มีการวางแผนธุรกิจด้วยการประมูลทีวีดิจิตอล เพื่อเตรียมความพร้อมรองรับระบบอนาล็อกที่จะถูกยกเลิกในปี 2563 โดยใช้ผังรายการเดิมทั้งหมดไปใส่ในระบบดิจิตอล
ในขณะที่ช่อง 3 ได้สัมปทานจาก อสมท. ซึ่งจะครบกำหนดในปี 2563 แต่ไม่มีการลดอายุสัมปทานลง เหมือนช่อง 7 และมีการจัดตั้งบริษัทใหม่ประมูลทีวีดิจิตอล โดยมีการสร้างผังรายการใหม่ที่แตกต่างไปจากบริษัทเดิมที่ออกอากาศในระบบอนาล็อก อันเป็นต้นเหตุที่ใช้เป็นเงื่อนไขในทางกฎหมาย ว่า ไม่สามารถปฏิบัติตาม กสท. ในการออกคู่ขนานได้ เนื่องจากจะมีปัญหาเรื่องสถานะความเป็นนิติบุคคลที่ถือว่าเป็นคนละบริษัท ซึ่งถ้าหากเป็นไปอย่างที่ช่อง 3 ต้องการ ก็จะทำให้ช่อง 3 ได้ประโยชน์ทางธุรกิจเหนือผู้ประกอบการรายอื่น คือ สามารถโฆษณาผ่านระบบดิจิตอลได้ 12 นาทีต่อชั่วโมง ในขณะที่ผู้ประกอบการรายอื่นโฆษณาได้เพียง 6 นาทีต่อชั่วโมง เท่านั้น โดยอ้างว่าหากจอดำ ก็จะทำให้ประชาชนไม่สามารถดูช่อง 3 ผ่านระบบดาวเทียมได้ เพื่อบีบให้ กสท.เต้นตาม และก็ได้ผลเสียด้วย
หลังการเคลื่อนไหวของช่อง 3 ทำให้ กสท. มีมติเพิ่มเติมเพื่อแก้ไข ตั้งแต่การลดค่าธรรมเนียมทีวีดิจิตอลลง 4 % แต่ช่อง 3 ก็เล่นแง่ว่า ไม่เกี่ยวกับตัวเอง เพราะเป็นคนละบริษัทกับที่ไปประมูลทีวีดิจิตอล แม้ว่าจะเป็นเจ้าของเดียวกันก็ตาม พอ กสท. บอกว่า ช่อง 3 สามารถมาออกคู่ขนานกับทีวีดิจิตอลได้ ก็ตั้งแง่อีกว่าจะผิดกฎหมาย เพราะไม่สามารถเอารายการจากบริษัทหนึ่ง ไปออกอากาศในนามของอีกบริษัทหนึ่งได้ แม้ว่าจะเป็นเจ้าของเดียวกันก็ตาม แม้ว่ากสท. จะมีมติล่าสุดว่า สามารถทำได้ก็ตาม โดยเชื่อได้ว่า ช่อง 3 จะยังดิ้นรนไม่ยอมรับและยื้อเวลาเพื่อให้ช่อง 3 อนาล็อกไปออกอากาศในระบบ ดิจิตอล โดยโฆษณา 12 นาทีต่อชั่วโมง ให้ได้ยาวนานที่สุด
ทั้ง ๆ ที่ช่อง 3 แพ้คดีหลักในศาลปกครองกลาง ที่ขอให้ชะลอการใช้กฎมัสต์แครีให้ช่อง 3 ยุติการออกอากาศผ่านระบบดาวเทียมในวันที่ 25 พ.ค. 57 โดยศาลเห็นว่า กฎมัสต์แครี ไม่ได้มีผลทำให้ใบอนุญาตประกอบกิจการของช่อง 3 สิ้นสุดลง จึงไม่เข้าเงื่อนไขที่จะทุเลาคดีด้วยการชะลอการใช้กฎมัสแครี
**จึงเท่ากับกฎดังกล่าว ยังคงมีผลบังคับใช้กับ ช่อง 3
แต่ที่เป็นปัญหามาก และทำให้ช่อง 3 นำมาเป็นประเด็นในการสร้างความเข้าใจผิดต่อสังคมคือ การเกี้ยเซียะกันระหว่าง ช่อง 3 กับ กสท. โดยใช้ศาลปกครองมาเป็นเครื่องมือ เริ่มจากช่อง 3 ยื่นร้องศาลปกครองให้คุ้มครองชั่วคราว เพื่อขยายเวลาการใช้กฎมัสแครีออกไปก่อน โดยความยินยอมของ กสท. ซึ่งคู่กรณีทั้งสองฝ่ายเป็นผู้เสนอต่อ ศาลปกครองกลาง ว่าต้องการให้ขยายเวลาบังคับใช้เพื่อจะได้ไปเจรจาหาข้อยุติ ศาลจึงมีคำสั่งให้ทุเลาการบังคับตามมติ กสท. ที่สั่งให้โครงข่ายทีวีดาวเทียม และเคเบิลทีวี ยุติการออกอากาศช่อง 3 อนาล็อกไปจนถึงวันที่ 11 ต.ค. 57 ทำให้มีคนจำนวนมากเข้าใจผิดว่า การที่ศาลมีคำสั่งเช่นนี้ เท่ากับว่า ช่อง 3 ทำถูก จึงได้รับความคุ้มครอง ทั้งที่ความจริงแล้ว ศาลไม่ได้พิจารณาถึงประเด็นข้อเท็จจริง และข้อกฎหมาย แต่ออกคำสั่งตามความต้องการของคู่กรณี คือ ช่อง 3 และ กสท.
การแก้ปัญหาช่อง 3 จึงไม่ใช่เรื่องที่ กสท. จะต้องออกมติใดๆ มาเพิ่มเติมอีก แค่ดำเนินการให้ทุกอย่างเป็นไปตามกติกา และให้ความจริงกับประชาชนว่า ช่อง 3 ยังคงออกอากาศในระบบอนาล็อกได้ตามปกติ แต่ไม่สามารถมาเผยอหน้าในระบบดิจิตอลได้ เนื่องจากแยกบริษัท ออกมาต่างหาก
** ถ้าคนดูช่อง 3 จะโกรธใครสักคน ก็ควรมองไปที่ ช่อง 3 ไม่ใช่ตกเป็นเครื่องมือให้ช่อง 3 จับเป็นตัวประกัน บีบให้มีการลดหย่อนกติกาที่จะทำให้ช่อง 3 ได้ประโยชน์ทางธุรกิจ เหนือผู้ประกอบการรายอื่นอย่างที่เป็นอยู่ในขณะนี้
เสือกระดาษ
