เอเจนซีส์ – จีนทำพิธีเปิดทำการเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้อย่างเป็นทางการเมื่อวันอาทิตย์ (29ก.ย.) หวังเป็นโครงการนำร่องทดสอบการปฏิรูปเศรษฐกิจแบบตลาดโมเดลใหม่ ซึ่งมุ่งลดการพึ่งพิงการลงทุนขนาดใหญ่และเน้นการบริโภคภายใน มาใช้รับมืออัตราเติบโตของจีดีพีที่กำลังชะลอตัว โดยในเขตการค้าเสรีใหม่ที่ให้ความสำคัญเป็นพิเศษกับภาคบริการแห่งนี้ ยังจะมีการทดสอบการแลกเปลี่ยนเงินหยวนอย่างเสรี, การปล่อยให้ตลาดกำหนดอัตราดอกเบี้ย, รวมถึงผ่อนคลายข้อกำหนดด้านการลงทุนของต่างชาติ
เขตการค้าเสรีนำร่องแห่งนี้ มีพื้นที่เกือบๆ 29 ตารางกิโลเมตร โดยที่ครอบคลุมเขตการค้าพิเศษเดิม 4 แห่งในเขตผู่ตง ซึ่งรวมถึงแห่งหนึ่งในเขตสนามบิน สื่อของทางการจีนรายงานในวันอาทิตย์ (29) ว่า บริษัทจีนและต่างชาติกลุ่มแรกที่ได้รับใบอนุญาตให้จดทะเบียนดำเนินงานในเขตนี้มีจำนวน 25 แห่ง
ในพิธีเปิดวันอาทิตย์ (29) เกา หู่เฉิง รัฐมนตรีพาณิชย์กล่าวว่า รัฐบาลหวังว่า เขตเศรษฐกิจเสรีในเซี่ยงไฮ้แห่งนี้ จะเป็นสนามทดสอบการปฏิรูปเศรษฐกิจและการส่งเสริมพัฒนาการทางเศรษฐกิจทั่วประเทศ
เขตเสรีในเซี่ยงไฮ้นี้ถือเป็นความพยายามสำคัญที่สุดในการปฏิรูปเศรษฐกิจนับตั้งแต่การสร้างเขตเศรษฐกิจพิเศษแห่งแรกของจีนเมื่อปี 1980 ในเซินเจิ้นที่อยู่ใกล้กับฮ่องกง ซึ่งอนุญาตให้ต่างชาติเข้าลงทุนโดยใช้ค่าแรงต่ำเป็นแม่เหล็กดึงดูด เพื่อสร้างอุตสาหกรรมการผลิตในขณะที่เศรษฐกิจจีนกำลังถูกโดดเดี่ยวในเวลานั้น
เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (27) คณะรัฐมนตรีจีนประกาศกฎเกณฑ์สำหรับเขตเศรษฐกิจแห่งใหม่ที่เซี่ยงไฮ้นี้อย่างเป็นทางการ โดยมีการลดขั้นตอนยุ่งยากและลดข้อจำกัดการลงทุนของต่างชาติในภาคบริการ 18 แขนง ตั้งแต่การเงินจนถึงการขนส่งสินค้าทางทะเลและบริการทางวัฒนธรรม
นอกจากนี้รัฐบาลจีนยังจะทดลองอนุญาตให้ทำการแลกเปลี่ยนเงินหยวนอย่างเสรีในลักษณะของบัญชีทุน รวมทั้งปล่อยให้พลังของตลาดเป็นผู้กำหนดอัตราดอกเบี้ยเอง
โดยที่สำนักข่าวซินหวา ของทางการจีนรายงานในวันอาทิตย์ว่า เขตการค้าเสรีแห่งนี้จะใช้เป็นโครงการนำร่องทดสอบมาตรการปฏิรูปตามแนวทางตลาด เพื่อชี้วัดความสามารถของจีนในการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง เพื่อรับมือการชะลอตัวทางเศรษฐกิจ
ข่าวการเปิดเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้นี้ ได้รับการต้อนรับอย่างคึกคัก โดยราคาหุ้นในเซี่ยงไฮ้ทะยานขึ้นทั่วหน้า และกระตุ้นราคาบ้านและที่ดินในพื้นที่ใกล้เคียง ในช่วงเวลา 2-3 สัปดาห์ที่ผ่านมา
กระนั้น หลาฝ่ายยังมีท่าทีระมัดระวัง อาทิ สเตฟาน แซค รองประธานสภาหอการค้ายุโรปในจีน มองว่า แม้เขตการค้าเสรีแห่งใหม่สะท้อนความมุ่งมั่นของปักกิ่งในการปฏิรูป แต่ยังต้องรอดูต่อไปเกี่ยวกับกฎระเบียบที่จะบังคับใช้ นอกจากนั้น เขตการค้าเสรีเพียงแห่งเดียวคงไม่ช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในแนวทางการทำธุรกิจทั่วแดนมังกรได้
อย่างไรก็ตาม สิ่งหนึ่งที่แตกต่างจากเขตเศรษฐกิจแห่งอื่นๆ ที่ปักกิ่งริเริ่มคือ เขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้มุ่งเน้นภาคบริการมากกว่าภาคการผลิต จึงได้รับการเห็นชอบจากนักเศรษฐศาสตร์โดยรวม
ในช่วงหลังๆ มานี้ จีนกำลังพยายามเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจของตนจากการพึ่งพิงการลงทุนขนาดใหญ่ตลอดจนการส่งออก โดยหันมาอาศัยการบริโภคภายในเป็นตัวกระตุ้นการเติบโตแทน
เคนเนธ จาร์เร็ตต์ ประธานสภาหอการค้าอเมริกาในเซี่ยงไฮ้แสดงทัศนะว่า แผนการของเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้เน้นย้ำภาคบริการอย่างชัดเจน และนำเสนอโอกาสอย่างแท้จริงสำหรับบริษัทอเมริกัน
โครงการนี้ผลักดันโดยนายกรัฐมนตรีหลี่ เค่อเฉียง ผู้เข้ารับตำแหน่งในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ซึ่งหลี่หวังว่า เซี่ยงไฮ้จะเป็นแม่แบบการปฏิรูปในอนาคตที่จะนำไปใช้ทั่วประเทศ โดยมีหลายฝ่ายคาดกันว่า ในการประชุมเต็มคณะของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนในเดือนพฤศจิกายนนี้ จะมีการประกาศแผนการปฏิรูปเศรษฐกิจทั่วประเทศ
อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์อีกหลายฝ่ายยังไม่มั่นใจว่าจีนจะมีการเดินหน้าเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่จริงๆ เนื่องจากเชื่อว่า จะถูกล็อบบี้จากกลุ่มผลประโยชน์ที่ยังคงได้อานิสงส์จากรูปแบบเศรษฐกิจปัจจุบัน
ปี 2012 ที่ผ่านมา เศรษฐกิจจีนที่มีขนาดใหญ่อันดับ 2 ของโลกรองจากอเมริกา ขยายตัว 7.7% มา ซึ่งเป็นสถิติต่ำที่สุดในรอบ 13 ปี สำหรับช่วง 3 เดือนแรกของปีนี้อัตราเติบโตยังยืนอยู่ที่ 7.7% และชะลอลงเหลือ 7.5% ในไตรมาสที่ 2
เขตการค้าเสรีนำร่องแห่งนี้ มีพื้นที่เกือบๆ 29 ตารางกิโลเมตร โดยที่ครอบคลุมเขตการค้าพิเศษเดิม 4 แห่งในเขตผู่ตง ซึ่งรวมถึงแห่งหนึ่งในเขตสนามบิน สื่อของทางการจีนรายงานในวันอาทิตย์ (29) ว่า บริษัทจีนและต่างชาติกลุ่มแรกที่ได้รับใบอนุญาตให้จดทะเบียนดำเนินงานในเขตนี้มีจำนวน 25 แห่ง
ในพิธีเปิดวันอาทิตย์ (29) เกา หู่เฉิง รัฐมนตรีพาณิชย์กล่าวว่า รัฐบาลหวังว่า เขตเศรษฐกิจเสรีในเซี่ยงไฮ้แห่งนี้ จะเป็นสนามทดสอบการปฏิรูปเศรษฐกิจและการส่งเสริมพัฒนาการทางเศรษฐกิจทั่วประเทศ
เขตเสรีในเซี่ยงไฮ้นี้ถือเป็นความพยายามสำคัญที่สุดในการปฏิรูปเศรษฐกิจนับตั้งแต่การสร้างเขตเศรษฐกิจพิเศษแห่งแรกของจีนเมื่อปี 1980 ในเซินเจิ้นที่อยู่ใกล้กับฮ่องกง ซึ่งอนุญาตให้ต่างชาติเข้าลงทุนโดยใช้ค่าแรงต่ำเป็นแม่เหล็กดึงดูด เพื่อสร้างอุตสาหกรรมการผลิตในขณะที่เศรษฐกิจจีนกำลังถูกโดดเดี่ยวในเวลานั้น
เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา (27) คณะรัฐมนตรีจีนประกาศกฎเกณฑ์สำหรับเขตเศรษฐกิจแห่งใหม่ที่เซี่ยงไฮ้นี้อย่างเป็นทางการ โดยมีการลดขั้นตอนยุ่งยากและลดข้อจำกัดการลงทุนของต่างชาติในภาคบริการ 18 แขนง ตั้งแต่การเงินจนถึงการขนส่งสินค้าทางทะเลและบริการทางวัฒนธรรม
นอกจากนี้รัฐบาลจีนยังจะทดลองอนุญาตให้ทำการแลกเปลี่ยนเงินหยวนอย่างเสรีในลักษณะของบัญชีทุน รวมทั้งปล่อยให้พลังของตลาดเป็นผู้กำหนดอัตราดอกเบี้ยเอง
โดยที่สำนักข่าวซินหวา ของทางการจีนรายงานในวันอาทิตย์ว่า เขตการค้าเสรีแห่งนี้จะใช้เป็นโครงการนำร่องทดสอบมาตรการปฏิรูปตามแนวทางตลาด เพื่อชี้วัดความสามารถของจีนในการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง เพื่อรับมือการชะลอตัวทางเศรษฐกิจ
ข่าวการเปิดเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้นี้ ได้รับการต้อนรับอย่างคึกคัก โดยราคาหุ้นในเซี่ยงไฮ้ทะยานขึ้นทั่วหน้า และกระตุ้นราคาบ้านและที่ดินในพื้นที่ใกล้เคียง ในช่วงเวลา 2-3 สัปดาห์ที่ผ่านมา
กระนั้น หลาฝ่ายยังมีท่าทีระมัดระวัง อาทิ สเตฟาน แซค รองประธานสภาหอการค้ายุโรปในจีน มองว่า แม้เขตการค้าเสรีแห่งใหม่สะท้อนความมุ่งมั่นของปักกิ่งในการปฏิรูป แต่ยังต้องรอดูต่อไปเกี่ยวกับกฎระเบียบที่จะบังคับใช้ นอกจากนั้น เขตการค้าเสรีเพียงแห่งเดียวคงไม่ช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในแนวทางการทำธุรกิจทั่วแดนมังกรได้
อย่างไรก็ตาม สิ่งหนึ่งที่แตกต่างจากเขตเศรษฐกิจแห่งอื่นๆ ที่ปักกิ่งริเริ่มคือ เขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้มุ่งเน้นภาคบริการมากกว่าภาคการผลิต จึงได้รับการเห็นชอบจากนักเศรษฐศาสตร์โดยรวม
ในช่วงหลังๆ มานี้ จีนกำลังพยายามเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจของตนจากการพึ่งพิงการลงทุนขนาดใหญ่ตลอดจนการส่งออก โดยหันมาอาศัยการบริโภคภายในเป็นตัวกระตุ้นการเติบโตแทน
เคนเนธ จาร์เร็ตต์ ประธานสภาหอการค้าอเมริกาในเซี่ยงไฮ้แสดงทัศนะว่า แผนการของเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้เน้นย้ำภาคบริการอย่างชัดเจน และนำเสนอโอกาสอย่างแท้จริงสำหรับบริษัทอเมริกัน
โครงการนี้ผลักดันโดยนายกรัฐมนตรีหลี่ เค่อเฉียง ผู้เข้ารับตำแหน่งในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ซึ่งหลี่หวังว่า เซี่ยงไฮ้จะเป็นแม่แบบการปฏิรูปในอนาคตที่จะนำไปใช้ทั่วประเทศ โดยมีหลายฝ่ายคาดกันว่า ในการประชุมเต็มคณะของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนในเดือนพฤศจิกายนนี้ จะมีการประกาศแผนการปฏิรูปเศรษฐกิจทั่วประเทศ
อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์อีกหลายฝ่ายยังไม่มั่นใจว่าจีนจะมีการเดินหน้าเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่จริงๆ เนื่องจากเชื่อว่า จะถูกล็อบบี้จากกลุ่มผลประโยชน์ที่ยังคงได้อานิสงส์จากรูปแบบเศรษฐกิจปัจจุบัน
ปี 2012 ที่ผ่านมา เศรษฐกิจจีนที่มีขนาดใหญ่อันดับ 2 ของโลกรองจากอเมริกา ขยายตัว 7.7% มา ซึ่งเป็นสถิติต่ำที่สุดในรอบ 13 ปี สำหรับช่วง 3 เดือนแรกของปีนี้อัตราเติบโตยังยืนอยู่ที่ 7.7% และชะลอลงเหลือ 7.5% ในไตรมาสที่ 2
