ก่อนที่น้ำเหนือผนวกกับฝนตกหนักทั่วทุกภาคอย่างต่อเนื่องจะไหลหลากเข้าท่วมบ้านเรือนเรือกสวนไร่นาประชาชน มีคนเสื้อแดงและแนวร่วมต่างออกมาวิจารณ์โจมตีทหารทั้งทางตรงและทางอ้อม มีการสร้างเรื่องว่าทหารจะทำรัฐประหารบ้างละ ทหารกดดันรัฐมนตรีกลาโหมบ้างละ หรือทหารเป็นตัวแปรทำให้ประชาธิปไตยไทยไม่เคลื่อนที่บ้างละ หรือจะต่อต้านโผทหารบ้างละ
การต่อต้านหรือประท้วงโผทหารที่นายจตุพร พรหมพันธุ์ คิดจะนำกลุ่มคนเสื้อแดงออกมาเคลื่อนไหวและนำสู่การสร้างกระแสให้ยกเลิก พ.ร.บ.จัดระเบียบราชการกระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2551 โดยเฉพาะมาตรา 24 ที่ระบุเกี่ยวกับการบริหารจัดการกำลังพลกระทรวงกลาโหม ให้เป็นไปตามกฎหมาย และตามที่กระทรวงกลาโหมกำหนด และมีนัยสำคัญคือ
การพิจารณาแต่งตั้งนายทหารชั้นนายพลของสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม และส่วนราชการในกองทัพ ให้ดำเนินการโดยคณะกรรมการที่ส่วนราชการนั้นแต่งตั้งขึ้น แล้วเสนอคณะกรรมการกระทรวงกลาโหมพิจารณา ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กระทรวงกลาโหมกำหนด
โดยคณะกรรมการกระทรวงกลาโหมประกอบด้วย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเป็นประธาน รัฐมนตรีช่วยฯ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก เรือ และอากาศ เป็นกรรมการ ปลัดกระทรวงกลาโหม เป็นกรรมการและเลขานุการ มีอำนาจหน้าที่ในการพิจารณาแต่งตั้งนายทหารชั้นนายพลของส่วนราชการ จึงเห็นได้ว่ารัฐบาลก็คงคุมกองทัพด้วยนโยบายผ่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมอยู่แล้ว แต่จะชี้นิ้วให้คนนั้นคนนี้เป็นอะไรคงไม่ได้ อย่างที่ทำกับหน่วยราชการอื่น
บทบาทของกองทัพตามนัยแห่งรัฐศาสตร์ ถูกถ่ายทอดลงในรัฐธรรมนูญเป็นสากล แต่จะบ่งชี้เฉพาะตามนิติประเพณีของแต่ละประเทศ ซึ่งรัฐธรรมนูญทุกฉบับของประเทศไทยจะกำหนดว่า “รัฐต้องจัดให้มีกำลังทหารไว้เพื่อพิทักษ์รักษาเอกราชความมั่นคงของรัฐ สถาบันพระมหากษัตริย์ ผลประโยชน์แห่งชาติ และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และเพื่อการพัฒนาประเทศ” ซึ่งอาจารย์รัฐศาสตร์ทุกคนก็รู้ดีและต้องสอนให้เป็นไปตามนี้
ตามหลักการรัฐศาสตร์พื้นฐานนั้น รัฐบาลมีหน้าที่บริหารประเทศให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อย ยุติธรรม เสมอภาค มั่นคงปลอดภัยและร่ำรวย และที่สำคัญที่สุดรัฐบาลจะต้องจัดการบริการประชาชนให้อยู่ดีกินดีมีความสุข
ดังนั้น กระทรวงทบวงกรมต่างๆ ภายใต้การจัดการของคณะรัฐบาลนั้น มีงานสำคัญคือการให้บริการ เช่น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ต้องให้บริการทั้งรูปธรรมนามธรรมด้านเกษตรกรรมแก่ประชาชน หรือกระทรวงคมนาคมต้องให้บริการการขนส่งที่สะดวกสบายและรวดเร็วแก่ประชาชน
งานบริการเหล่านี้เป็นการให้ตรงต่อประชาชน ทำให้มีความละเอียดอ่อนตามความสัมพันธ์ระหว่างนักการเมือง พรรคการเมือง รัฐบาล และรัฐมนตรีรับผิดชอบกับประชาชน ซึ่งต้องใกล้ชิดและมีความละเอียดอ่อนต่อความต้องการของประชาชน ซึ่งพฤติกรรมมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและงานบริการเชิงรูปธรรมและนามธรรมของทุกกระทรวงทบวงกรม ยกเว้นกระทรวงกลาโหม จึงเป็นงานบริการแบบตรงไปตรงมา ประชาชนต้องการอย่างไรก็ต้องสนองตอบเช่นนั้น
กระทรวงกลาโหมให้บริการประชาชนด้านความมั่นคงปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน รักษาอำนาจอธิปไตย บูรณภาพจากการรุกรานทั้งภายนอกและภายในรวมทั้งรักษาศักดิ์ศรีของคนไทย เป็นบริการที่ต้องเสียสละด้วยชีวิตและเลือดเนื้อ ต้องทุกข์ยากลำบากกายห่างลูกเมีย เสี่ยงชีวิตทุกวินาทีในหลุมบุคคล ในทะเล และในอากาศ
กองทัพมีภาวะความเสี่ยงสูงต่อการสูญเสียอำนาจอธิปไตย และบูรณภาพแห่งแผ่นดิน เพราะหากทหารรบแพ้ก็แพ้กันทั้งชาติ สูญเสียทั้งชาติ และยากที่จะกลับเอาคืนได้
งานบริการของกองทัพจึงมีความละเอียดอ่อนโดยเฉพาะทางด้านจิตใจ ทหารทุกคนต้องเสียสละทั้งชีวิตและเลือดเนื้อ แต่ทางจิตวิญญาณนั้นทหารต้องยอมเสียสละตกนรกก่อนใครๆ เพราะต้องผิดศีล 5 ข้อที่หนึ่งอยู่แล้ว แม้ว่าทหารไม่มีจิตใจเหี้ยมโหดแต่จำเป็นต้องฆ่าศัตรู
ดังนั้น การแต่งตั้งโยกย้ายนายทหารในกองทัพ จึงมีความละเอียดอ่อนสูงสุด เพราะผู้นำกองทัพ หน่วยทหารทุกระดับ จำเป็นต้องได้รับความยินยอมเชิงพฤตินัยจากทหารส่วนใหญ่และทุกหมู่เหล่าเสียก่อน
ทหารในกองทัพมีระบบการทำงาน มีการจัดการ มีวินัย และมีกรอบประเพณีที่ละเอียดอ่อนต่างกับข้าราชการอื่น ชีวิตทหารมีความผูกพันใกล้ชิดกันและขึ้นอยู่กับ ภาวะผู้นำ ความกล้าหาญ คุณธรรม และปัญญาความรู้ของแต่ละบุคคล ซึ่งคนในกองทัพตั้งแต่ระดับทหารปลายแถว ผู้บังคับหมวดจนถึงผู้บัญชาการเหล่าทัพ ย่อมรู้ดีว่าใครเป็นใคร ใครกล้า เก่ง ยุติธรรม และมีความชอบธรรมอย่างไร
ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เป็นต้นมา นักการเมืองต้องการที่จะควบคุมทหารโดยเฉพาะหลังเหตุการณ์ทางการเมืองที่ทหารเป็นจำเลยสังคมทั้งที่ตั้งใจและรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ตั้งแต่ห้วง พ.ศ. 2516 เป็นต้นมา
ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น คำตอบก็เพราะการที่นักการเมืองสามารถควบคุมทหาร สามารถพิจารณาแต่งตั้งทหารและสั่งการทหารได้โดยตรงแล้ว จะทำให้นักการเมืองมีอำนาจแบบเบ็ดเสร็จ เพราะกองทัพมีระบบอาวุโส มีการจัดการภายใต้วินัยที่เข้มงวดโดยเฉพาะการปฏิบัติตามคำสั่งตามสายการบังคับบัญชา และมีระบบอาวุธ การส่งกำลังบำรุง การซ่อมสร้าง และขนส่งที่ครบครันทั้งทางบก ทางเรือ และทางอากาศ
นักการเมืองจะได้อานิสงส์จากการที่ได้ควบคุมกองทัพ ตั้งแต่นักการเมืองท้องถิ่นที่สามารถเลือกแม่ทัพภาคได้เอง ให้เป็นเครื่องมือของพวกตนค้าของเถื่อนทุกชนิด ค้ายาเสพติดและค้าคน จนถึงผู้บัญชาการเหล่าทัพที่สั่งการให้เคลื่อนทัพได้ ซื้ออาวุธจากบริษัทที่พวกเขาต้องการให้ซื้อได้
แต่มีประเด็นสำคัญยิ่งที่อยากให้พิจารณา คือ กลุ่มคนเสื้อแดงจะเป็นปีกไหนก็ตาม ต้องการที่จะแยกทหารออกจากสถาบันพระมหากษัตริย์ เพราะถึงแม้ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงดำรงฐานะเป็นจอมทัพไทยตามนิติประเพณี แต่ตามความจริงแล้วพระองค์ไม่ทรงยุ่งเกี่ยวกับการเลือกสรรใครให้ดำรงตำแหน่งอะไร เพียงทรงลงพระปรมาภิไธยให้เป็นไปตามกฎหมายและเกียรติยศของนายทหารผู้นั้น
หากพิจารณาตามหลักสากลแล้ว สมเด็จพระนางเจ้าอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร ทรงดำรงตำแหน่งจอมทัพแห่งกองทัพราชอาณาจักร ตามนิติประเพณีของสหราชอาณาจักร และตามรัฐธรรมนูญ พระองค์เท่านั้นทรงมีพระราชอำนาจในการประกาศสงครามและยุติสงคราม ตามรัฐธรรมนูญอังกฤษมาช้านานแล้วจึงเป็นต้นแบบของระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ในแคนาดาเมื่อ ค.ศ. 1968 รัฐบาลของนายปิแอร์ ทรูดอร์ ประกาศยกเลิกการใช้คำนำหน้ากองทัพแคนาดา ที่บ่งบอกว่าเป็นกองทัพบกแห่งราชวงศ์อังกฤษเหลือเพียง Canada Army แต่บัดนี้ ค.ศ. 2011 รัฐบาลแคนาดาออกกฎหมายให้กองทัพแคนาดากลับไปใช้คำนำหน้าว่า Royal Canada Armed Forces เช่นเดิม
ส่วนกองทัพสหรัฐฯ นั้น เนื่องจากเป็นกองทัพที่รัฐสภาจัดตั้งเอาไว้รบกับกองทัพอังกฤษในปี ค.ศ. 1776 รัฐสภาจึงใช้อำนาจรัฐแต่งตั้งนายทหารยศนายพล ธรรมชาติและนิติประเพณีกองทัพสหรัฐฯ จึงไม่เหมือนกับของอังกฤษและของไทย ทั้งรัฐธรรมนูญสหรัฐฯ กำหนดให้ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุด สั่งการได้ตามสายการบังคับบัญชาได้ทันทีผ่านเสนาธิการกองทัพซึ่งเป็นผู้บริหารและบังคับบัญชาเหล่าทัพสหรัฐฯ ในชีวิตประจำวัน
บทความนี้จึงเป็นบทความที่ขอให้คนเสื้อแดงและสาธารณชน รับรู้ว่าที่นักการเมืองต้องการควบคุมทหารก็เพราะผลประโยชน์ตามชายแดน ผลประโยชน์ในการใช้อิทธิพลทหารภายใต้การบังคับบัญชาของแม่ทัพนายกองที่พวกเขาเลือกขึ้นมาและผลประโยชน์เรื่องหนี้บุญคุณ ควรศึกษากฎหมาย รัฐศาสตร์ และธรรมชาติของทหารให้ถ่องแท้
การต่อต้านหรือประท้วงโผทหารที่นายจตุพร พรหมพันธุ์ คิดจะนำกลุ่มคนเสื้อแดงออกมาเคลื่อนไหวและนำสู่การสร้างกระแสให้ยกเลิก พ.ร.บ.จัดระเบียบราชการกระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2551 โดยเฉพาะมาตรา 24 ที่ระบุเกี่ยวกับการบริหารจัดการกำลังพลกระทรวงกลาโหม ให้เป็นไปตามกฎหมาย และตามที่กระทรวงกลาโหมกำหนด และมีนัยสำคัญคือ
การพิจารณาแต่งตั้งนายทหารชั้นนายพลของสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม และส่วนราชการในกองทัพ ให้ดำเนินการโดยคณะกรรมการที่ส่วนราชการนั้นแต่งตั้งขึ้น แล้วเสนอคณะกรรมการกระทรวงกลาโหมพิจารณา ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กระทรวงกลาโหมกำหนด
โดยคณะกรรมการกระทรวงกลาโหมประกอบด้วย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเป็นประธาน รัฐมนตรีช่วยฯ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก เรือ และอากาศ เป็นกรรมการ ปลัดกระทรวงกลาโหม เป็นกรรมการและเลขานุการ มีอำนาจหน้าที่ในการพิจารณาแต่งตั้งนายทหารชั้นนายพลของส่วนราชการ จึงเห็นได้ว่ารัฐบาลก็คงคุมกองทัพด้วยนโยบายผ่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมอยู่แล้ว แต่จะชี้นิ้วให้คนนั้นคนนี้เป็นอะไรคงไม่ได้ อย่างที่ทำกับหน่วยราชการอื่น
บทบาทของกองทัพตามนัยแห่งรัฐศาสตร์ ถูกถ่ายทอดลงในรัฐธรรมนูญเป็นสากล แต่จะบ่งชี้เฉพาะตามนิติประเพณีของแต่ละประเทศ ซึ่งรัฐธรรมนูญทุกฉบับของประเทศไทยจะกำหนดว่า “รัฐต้องจัดให้มีกำลังทหารไว้เพื่อพิทักษ์รักษาเอกราชความมั่นคงของรัฐ สถาบันพระมหากษัตริย์ ผลประโยชน์แห่งชาติ และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และเพื่อการพัฒนาประเทศ” ซึ่งอาจารย์รัฐศาสตร์ทุกคนก็รู้ดีและต้องสอนให้เป็นไปตามนี้
ตามหลักการรัฐศาสตร์พื้นฐานนั้น รัฐบาลมีหน้าที่บริหารประเทศให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อย ยุติธรรม เสมอภาค มั่นคงปลอดภัยและร่ำรวย และที่สำคัญที่สุดรัฐบาลจะต้องจัดการบริการประชาชนให้อยู่ดีกินดีมีความสุข
ดังนั้น กระทรวงทบวงกรมต่างๆ ภายใต้การจัดการของคณะรัฐบาลนั้น มีงานสำคัญคือการให้บริการ เช่น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ต้องให้บริการทั้งรูปธรรมนามธรรมด้านเกษตรกรรมแก่ประชาชน หรือกระทรวงคมนาคมต้องให้บริการการขนส่งที่สะดวกสบายและรวดเร็วแก่ประชาชน
งานบริการเหล่านี้เป็นการให้ตรงต่อประชาชน ทำให้มีความละเอียดอ่อนตามความสัมพันธ์ระหว่างนักการเมือง พรรคการเมือง รัฐบาล และรัฐมนตรีรับผิดชอบกับประชาชน ซึ่งต้องใกล้ชิดและมีความละเอียดอ่อนต่อความต้องการของประชาชน ซึ่งพฤติกรรมมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและงานบริการเชิงรูปธรรมและนามธรรมของทุกกระทรวงทบวงกรม ยกเว้นกระทรวงกลาโหม จึงเป็นงานบริการแบบตรงไปตรงมา ประชาชนต้องการอย่างไรก็ต้องสนองตอบเช่นนั้น
กระทรวงกลาโหมให้บริการประชาชนด้านความมั่นคงปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน รักษาอำนาจอธิปไตย บูรณภาพจากการรุกรานทั้งภายนอกและภายในรวมทั้งรักษาศักดิ์ศรีของคนไทย เป็นบริการที่ต้องเสียสละด้วยชีวิตและเลือดเนื้อ ต้องทุกข์ยากลำบากกายห่างลูกเมีย เสี่ยงชีวิตทุกวินาทีในหลุมบุคคล ในทะเล และในอากาศ
กองทัพมีภาวะความเสี่ยงสูงต่อการสูญเสียอำนาจอธิปไตย และบูรณภาพแห่งแผ่นดิน เพราะหากทหารรบแพ้ก็แพ้กันทั้งชาติ สูญเสียทั้งชาติ และยากที่จะกลับเอาคืนได้
งานบริการของกองทัพจึงมีความละเอียดอ่อนโดยเฉพาะทางด้านจิตใจ ทหารทุกคนต้องเสียสละทั้งชีวิตและเลือดเนื้อ แต่ทางจิตวิญญาณนั้นทหารต้องยอมเสียสละตกนรกก่อนใครๆ เพราะต้องผิดศีล 5 ข้อที่หนึ่งอยู่แล้ว แม้ว่าทหารไม่มีจิตใจเหี้ยมโหดแต่จำเป็นต้องฆ่าศัตรู
ดังนั้น การแต่งตั้งโยกย้ายนายทหารในกองทัพ จึงมีความละเอียดอ่อนสูงสุด เพราะผู้นำกองทัพ หน่วยทหารทุกระดับ จำเป็นต้องได้รับความยินยอมเชิงพฤตินัยจากทหารส่วนใหญ่และทุกหมู่เหล่าเสียก่อน
ทหารในกองทัพมีระบบการทำงาน มีการจัดการ มีวินัย และมีกรอบประเพณีที่ละเอียดอ่อนต่างกับข้าราชการอื่น ชีวิตทหารมีความผูกพันใกล้ชิดกันและขึ้นอยู่กับ ภาวะผู้นำ ความกล้าหาญ คุณธรรม และปัญญาความรู้ของแต่ละบุคคล ซึ่งคนในกองทัพตั้งแต่ระดับทหารปลายแถว ผู้บังคับหมวดจนถึงผู้บัญชาการเหล่าทัพ ย่อมรู้ดีว่าใครเป็นใคร ใครกล้า เก่ง ยุติธรรม และมีความชอบธรรมอย่างไร
ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เป็นต้นมา นักการเมืองต้องการที่จะควบคุมทหารโดยเฉพาะหลังเหตุการณ์ทางการเมืองที่ทหารเป็นจำเลยสังคมทั้งที่ตั้งใจและรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ตั้งแต่ห้วง พ.ศ. 2516 เป็นต้นมา
ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น คำตอบก็เพราะการที่นักการเมืองสามารถควบคุมทหาร สามารถพิจารณาแต่งตั้งทหารและสั่งการทหารได้โดยตรงแล้ว จะทำให้นักการเมืองมีอำนาจแบบเบ็ดเสร็จ เพราะกองทัพมีระบบอาวุโส มีการจัดการภายใต้วินัยที่เข้มงวดโดยเฉพาะการปฏิบัติตามคำสั่งตามสายการบังคับบัญชา และมีระบบอาวุธ การส่งกำลังบำรุง การซ่อมสร้าง และขนส่งที่ครบครันทั้งทางบก ทางเรือ และทางอากาศ
นักการเมืองจะได้อานิสงส์จากการที่ได้ควบคุมกองทัพ ตั้งแต่นักการเมืองท้องถิ่นที่สามารถเลือกแม่ทัพภาคได้เอง ให้เป็นเครื่องมือของพวกตนค้าของเถื่อนทุกชนิด ค้ายาเสพติดและค้าคน จนถึงผู้บัญชาการเหล่าทัพที่สั่งการให้เคลื่อนทัพได้ ซื้ออาวุธจากบริษัทที่พวกเขาต้องการให้ซื้อได้
แต่มีประเด็นสำคัญยิ่งที่อยากให้พิจารณา คือ กลุ่มคนเสื้อแดงจะเป็นปีกไหนก็ตาม ต้องการที่จะแยกทหารออกจากสถาบันพระมหากษัตริย์ เพราะถึงแม้ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงดำรงฐานะเป็นจอมทัพไทยตามนิติประเพณี แต่ตามความจริงแล้วพระองค์ไม่ทรงยุ่งเกี่ยวกับการเลือกสรรใครให้ดำรงตำแหน่งอะไร เพียงทรงลงพระปรมาภิไธยให้เป็นไปตามกฎหมายและเกียรติยศของนายทหารผู้นั้น
หากพิจารณาตามหลักสากลแล้ว สมเด็จพระนางเจ้าอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร ทรงดำรงตำแหน่งจอมทัพแห่งกองทัพราชอาณาจักร ตามนิติประเพณีของสหราชอาณาจักร และตามรัฐธรรมนูญ พระองค์เท่านั้นทรงมีพระราชอำนาจในการประกาศสงครามและยุติสงคราม ตามรัฐธรรมนูญอังกฤษมาช้านานแล้วจึงเป็นต้นแบบของระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ในแคนาดาเมื่อ ค.ศ. 1968 รัฐบาลของนายปิแอร์ ทรูดอร์ ประกาศยกเลิกการใช้คำนำหน้ากองทัพแคนาดา ที่บ่งบอกว่าเป็นกองทัพบกแห่งราชวงศ์อังกฤษเหลือเพียง Canada Army แต่บัดนี้ ค.ศ. 2011 รัฐบาลแคนาดาออกกฎหมายให้กองทัพแคนาดากลับไปใช้คำนำหน้าว่า Royal Canada Armed Forces เช่นเดิม
ส่วนกองทัพสหรัฐฯ นั้น เนื่องจากเป็นกองทัพที่รัฐสภาจัดตั้งเอาไว้รบกับกองทัพอังกฤษในปี ค.ศ. 1776 รัฐสภาจึงใช้อำนาจรัฐแต่งตั้งนายทหารยศนายพล ธรรมชาติและนิติประเพณีกองทัพสหรัฐฯ จึงไม่เหมือนกับของอังกฤษและของไทย ทั้งรัฐธรรมนูญสหรัฐฯ กำหนดให้ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุด สั่งการได้ตามสายการบังคับบัญชาได้ทันทีผ่านเสนาธิการกองทัพซึ่งเป็นผู้บริหารและบังคับบัญชาเหล่าทัพสหรัฐฯ ในชีวิตประจำวัน
บทความนี้จึงเป็นบทความที่ขอให้คนเสื้อแดงและสาธารณชน รับรู้ว่าที่นักการเมืองต้องการควบคุมทหารก็เพราะผลประโยชน์ตามชายแดน ผลประโยชน์ในการใช้อิทธิพลทหารภายใต้การบังคับบัญชาของแม่ทัพนายกองที่พวกเขาเลือกขึ้นมาและผลประโยชน์เรื่องหนี้บุญคุณ ควรศึกษากฎหมาย รัฐศาสตร์ และธรรมชาติของทหารให้ถ่องแท้
