ระหว่างปี พ.ศ. 2524-2528 ผมได้มีส่วนเข้าไปรับผิดชอบในค่ายผู้อพยพชาวลาวทางภาคเหนือและชาวกัมพูชาทางอีสานใต้ตลอดจนภาคตะวันออกถึงจังหวัดตราด ในฐานะผู้อำนวยการฝ่ายแพทย์ สำนักงานคาทอลิกสงเคราะห์ผู้ประสบภัยและผู้ลี้ภัย ภายใต้การบริหารงานของสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) และหน่วยปฏิบัติการสงเคราะห์ตามแนวชายแดนของสหประชาชาติ (UNBRO) บ่อยครั้งที่ต้องทำงานประสานกับเจ้าหน้าที่ทหาร ตำรวจชายแดน และนาวิกโยธินของไทย ได้ทราบดีว่าตำรวจและทหารไทยในสมัยนั้นทุกคนรักชาติรักแผ่นดิน มีความแน่วแน่ชัดเจนในการปกป้องแผ่นดิน และชัดเจนว่าตรงไหนคือผืนแผ่นดินไทย
เจ้าหน้าที่หลายคนต้องบาดเจ็บ หลายคนเสียชีวิตเพื่อพยายามรักษาอธิปไตยของชาติไทย ไม่ยอมให้ต่างชาติรุกล้ำเข้ามาในราชอาณาจักรของเราได้ ผมไม่เห็นมีใครบอกว่าอาณาเขตของไทยไม่ชัดเจน ทั้งทหารไทยและทหารเขมรรู้ดีว่าตรงไหนเขตแดนไทย ตรงไหนเขตแดนเขมร เจ้าหน้าที่ขององค์การสหประชาชาติก็รู้ดีเช่นเดียวกัน ดังนั้นจึงไม่มีใครรุกล้ำกัน
คนเขมรที่ถูกไล่ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โดยทหารเขมรเชื้อสายญวน ต้องหนีซมซานเข้ามาในเขตไทยเพื่อเอาชีวิตรอด หอบลูกจูงหลานเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร ทหารไทยและเจ้าหน้าที่ไทยก็จัดสรรที่ให้พักอาศัยชั่วคราวในผืนแผ่นดินไทยด้วยความเมตตา จนเกิดเป็นค่ายผู้อพยพขนาดใหญ่ขึ้นที่หนองจาน หนองเสม็ด และเขาอีด่าง สำนักงานข้าหลวงใหญ่แห่งสหประชาชาติก็เข้ามาขอร้องรัฐบาลไทยให้ช่วยสงเคราะห์ พร้อมทั้งให้เงินสนับสนุนการเลี้ยงดูคนเหล่านั้นเป็นอย่างดี ดีกว่าคนไทยเจ้าของประเทศที่ถูกเบียดเบียนสถานที่ตรงนั้นเสียอีก
ภายในเขมรเองก็ยังวิวาทกันฆ่ากันอยู่ไม่รู้จบ ประชาชนเขมรนับแสนๆ หลั่งไหลพยายามจะหลบหนีเข้ามาในเขตไทยเพื่อไม่ให้ถูกฆ่าตาย จนค่ายผู้อพยพในประเทศไทยรับไม่ไหวแล้ว ทาง UNBRO จึงเข้ามาสร้างค่ายให้อาศัยตามแนวตะเข็บชายแดนไทย-กัมพูชา ตลอดแนวตั้งแต่จังหวัดสุรินทร์ บุรีรัมย์ไปจนถึงจังหวัดตราด ค่ายเหล่านั้นบางค่ายอยู่ในเขตไทย บางค่ายอยู่ในเขตกัมพูชา แต่เจ้าหน้าที่ทุกคนรู้ดีว่าตรงไหนเป็นเขตไทยตรงไหนกัมพูชา เพราะอาสาสมัครที่ลงไปทำงานในค่ายผู้อพยพเหล่านั้นจะได้รับคำชี้แจงและกำชับในเรื่องเขตแดนอย่างเคร่งครัด
ถ้าจะต้องเข้าไปทำงานในเขตเขมรก็ต้องผ่านด่านตรวจของทหารเขมร เมื่อเสร็จภารกิจแล้วใครจะพักในเขตไหนก็จะต้องอยู่ในเขตนั้น แต่ส่วนใหญ่จะเข้ามาพักในเขตไทยเพราะปลอดภัยกว่า ดังนั้นจึงต้องมีบัตรอนุญาตผ่านเข้าออกเขตแดน ทุกคนมีความเข้าใจอย่างชัดเจน ไม่มีพื้นที่ทับซ้อน
การปฏิบัติงานดำเนินมาเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี มีความชัดเจนในเรื่องเขตแดนตลอดมา เพราะฉะนั้นจึงไม่มีเหตุผลจะมาอ้างได้เลยว่าเส้นเขตแดนไม่ชัดเจน สมัยนั้นลูกผมยังเรียนหนังสืออยู่ชั้นมัธยม ลูกของเพื่อนผมคือคุณหมอสดใส และคุณหมออรรถสิทธิ์ เรียนอยู่ที่ประเทศอังกฤษ จึงไม่รู้ความเป็นไปเป็นมาของเรื่องเหล่านี้ หากวันนี้ลูกจะมาบอกผมว่าเขตแดนไทยกับกัมพูชาจากจังหวัดสุรินท์ บุรีรัมย์จนถึงจังหวัดตราดไม่ชัดเจน ยังตกลงกันไม่ได้ ต้องมีคณะกรรมการปักปันเขตแดนใหม่ ผมก็จะยืนยันกับลูกผมว่าไม่ต้องหรอกลูกเอ๋ย เพราะเรื่องนี้ทาง UNHCR และ UNBRO เขาพิจารณาร่วมกับรัฐบาลไทยสมัยนั้นเห็นว่าชัดเจนแล้ว เขาจึงทำแผนที่กำหนดที่ตั้งของค่ายผู้อพยพทั้งหมดออกมาอย่างชัดเจน ทหารไทย ตำรวจไทย ทหารเขมร สมัยนั้นเขาก็ชัดเจน ไม่ต้องเสียเวลาอีกแล้ว หากลูกผมจะยังดันทุรังเถียงต่อไปอีกว่า
ถ้าเช่นนั้นทำไมจึงต้องมี MOU 2543 ผมก็จะตอบลูกว่า เพราะผู้ปกครองเขมรเชื้อสายญวนมันเกเร มันวางแผนจะรุกล้ำเอาดินแดนของไทยที่ให้พวกเขมรมาซุกหัวนอนเป็นของมัน มันจึงแกล้งเอาคนของมันมาปักหลักอยู่ตรงนั้น ทั้งๆ ที่คนเขมรอพยพที่มีวิชาความรู้และมีเงินมีทองน่ะไม่มีแล้ว ฝรั่งมันเอาไปประเทศมันหมด เหลือไว้แต่คนไม่ดีที่ถูกเสี้ยมให้คิดคดทรยศต่อแผ่นดินไทย ไม่เห็นบุญคุณที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร จะฮุบเอาแผ่นดินไทยไปอีก จึงสบคบกับนักการเมืองโง่ๆ เลวๆ นักการพนัน และพ่อค้าของเถื่อนแถวชายแดน ร่างข้อตกลงขึ้นมา
คนที่ร่างหนังสือสมัยนั้นอาจจะเก่งภาษาอังกฤษ แต่ไม่รู้ประวัติศาสตร์ หรืออาจจะรู้แต่มีผลประโยชน์แอบแฝง ก็เลยถูกเขมรมันหลอกเอาว่าต้องปักปันเขตแดนใหม่ คนที่อยู่ตรงนั้นซึ่งก็คือคนที่มันเตรียมไว้นั่นแหละไม่ต้องออกไป คนที่ไม่ได้อยู่ตรงนั้น ทั้งๆ ที่ตรงนั้นคือที่ทำกินเดิมของเขาก็เข้าไปไม่ได้ ต้องปักปันเขตแดนกันใหม่ แล้วคนไทยโง่แกมโกงเหล่านั้นก็กอด MOU 2543 เป็นคัมภีร์ พร้อมบอกกับคนไทยทั่วประเทศว่านี่แหละที่จะใช้ปกป้องอธิปไตยของประเทศ ทหารไม่เกี่ยว ทหารถอยออกไป
พ่อจะขอตอบกับลูกว่า ถ้าจะปักปันเขตแดนไทยกันใหม่กับเขมร ก็ไม่ใช่ที่สระแก้วหรือเขาพระวิหาร แต่ต้องเป็นที่เสียมราช พระตะบอง และศรีโสภณ หรืออาจจะไปถึงพนมเปญโน่นเลย ลูกเอ๋ย เห็นพระทัยพระบาทสมเด็จพระปิยมหาราชของเราบ้างเถิด ว่าพระองค์ทรงเสียพระทัยมากมายขนาดไหนที่ไทยถูกฝรั่งเศสมันโกงเอาดินแดนของเราไปให้เขมร แล้วมาถึงตอนนี้เขมรมันยังจะโกงเราอีก สงสารทหารไทยที่ได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิตเพื่อรักษาแผ่นดินไทยบ้างเถิด เลิก MOU 2543 เสีย ไล่เขมรออกไปจากเขตแดนไทย แล้วเอาแผ่นดินไทยของเรากลับคืนมา
เจ้าหน้าที่หลายคนต้องบาดเจ็บ หลายคนเสียชีวิตเพื่อพยายามรักษาอธิปไตยของชาติไทย ไม่ยอมให้ต่างชาติรุกล้ำเข้ามาในราชอาณาจักรของเราได้ ผมไม่เห็นมีใครบอกว่าอาณาเขตของไทยไม่ชัดเจน ทั้งทหารไทยและทหารเขมรรู้ดีว่าตรงไหนเขตแดนไทย ตรงไหนเขตแดนเขมร เจ้าหน้าที่ขององค์การสหประชาชาติก็รู้ดีเช่นเดียวกัน ดังนั้นจึงไม่มีใครรุกล้ำกัน
คนเขมรที่ถูกไล่ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โดยทหารเขมรเชื้อสายญวน ต้องหนีซมซานเข้ามาในเขตไทยเพื่อเอาชีวิตรอด หอบลูกจูงหลานเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร ทหารไทยและเจ้าหน้าที่ไทยก็จัดสรรที่ให้พักอาศัยชั่วคราวในผืนแผ่นดินไทยด้วยความเมตตา จนเกิดเป็นค่ายผู้อพยพขนาดใหญ่ขึ้นที่หนองจาน หนองเสม็ด และเขาอีด่าง สำนักงานข้าหลวงใหญ่แห่งสหประชาชาติก็เข้ามาขอร้องรัฐบาลไทยให้ช่วยสงเคราะห์ พร้อมทั้งให้เงินสนับสนุนการเลี้ยงดูคนเหล่านั้นเป็นอย่างดี ดีกว่าคนไทยเจ้าของประเทศที่ถูกเบียดเบียนสถานที่ตรงนั้นเสียอีก
ภายในเขมรเองก็ยังวิวาทกันฆ่ากันอยู่ไม่รู้จบ ประชาชนเขมรนับแสนๆ หลั่งไหลพยายามจะหลบหนีเข้ามาในเขตไทยเพื่อไม่ให้ถูกฆ่าตาย จนค่ายผู้อพยพในประเทศไทยรับไม่ไหวแล้ว ทาง UNBRO จึงเข้ามาสร้างค่ายให้อาศัยตามแนวตะเข็บชายแดนไทย-กัมพูชา ตลอดแนวตั้งแต่จังหวัดสุรินทร์ บุรีรัมย์ไปจนถึงจังหวัดตราด ค่ายเหล่านั้นบางค่ายอยู่ในเขตไทย บางค่ายอยู่ในเขตกัมพูชา แต่เจ้าหน้าที่ทุกคนรู้ดีว่าตรงไหนเป็นเขตไทยตรงไหนกัมพูชา เพราะอาสาสมัครที่ลงไปทำงานในค่ายผู้อพยพเหล่านั้นจะได้รับคำชี้แจงและกำชับในเรื่องเขตแดนอย่างเคร่งครัด
ถ้าจะต้องเข้าไปทำงานในเขตเขมรก็ต้องผ่านด่านตรวจของทหารเขมร เมื่อเสร็จภารกิจแล้วใครจะพักในเขตไหนก็จะต้องอยู่ในเขตนั้น แต่ส่วนใหญ่จะเข้ามาพักในเขตไทยเพราะปลอดภัยกว่า ดังนั้นจึงต้องมีบัตรอนุญาตผ่านเข้าออกเขตแดน ทุกคนมีความเข้าใจอย่างชัดเจน ไม่มีพื้นที่ทับซ้อน
การปฏิบัติงานดำเนินมาเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี มีความชัดเจนในเรื่องเขตแดนตลอดมา เพราะฉะนั้นจึงไม่มีเหตุผลจะมาอ้างได้เลยว่าเส้นเขตแดนไม่ชัดเจน สมัยนั้นลูกผมยังเรียนหนังสืออยู่ชั้นมัธยม ลูกของเพื่อนผมคือคุณหมอสดใส และคุณหมออรรถสิทธิ์ เรียนอยู่ที่ประเทศอังกฤษ จึงไม่รู้ความเป็นไปเป็นมาของเรื่องเหล่านี้ หากวันนี้ลูกจะมาบอกผมว่าเขตแดนไทยกับกัมพูชาจากจังหวัดสุรินท์ บุรีรัมย์จนถึงจังหวัดตราดไม่ชัดเจน ยังตกลงกันไม่ได้ ต้องมีคณะกรรมการปักปันเขตแดนใหม่ ผมก็จะยืนยันกับลูกผมว่าไม่ต้องหรอกลูกเอ๋ย เพราะเรื่องนี้ทาง UNHCR และ UNBRO เขาพิจารณาร่วมกับรัฐบาลไทยสมัยนั้นเห็นว่าชัดเจนแล้ว เขาจึงทำแผนที่กำหนดที่ตั้งของค่ายผู้อพยพทั้งหมดออกมาอย่างชัดเจน ทหารไทย ตำรวจไทย ทหารเขมร สมัยนั้นเขาก็ชัดเจน ไม่ต้องเสียเวลาอีกแล้ว หากลูกผมจะยังดันทุรังเถียงต่อไปอีกว่า
ถ้าเช่นนั้นทำไมจึงต้องมี MOU 2543 ผมก็จะตอบลูกว่า เพราะผู้ปกครองเขมรเชื้อสายญวนมันเกเร มันวางแผนจะรุกล้ำเอาดินแดนของไทยที่ให้พวกเขมรมาซุกหัวนอนเป็นของมัน มันจึงแกล้งเอาคนของมันมาปักหลักอยู่ตรงนั้น ทั้งๆ ที่คนเขมรอพยพที่มีวิชาความรู้และมีเงินมีทองน่ะไม่มีแล้ว ฝรั่งมันเอาไปประเทศมันหมด เหลือไว้แต่คนไม่ดีที่ถูกเสี้ยมให้คิดคดทรยศต่อแผ่นดินไทย ไม่เห็นบุญคุณที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร จะฮุบเอาแผ่นดินไทยไปอีก จึงสบคบกับนักการเมืองโง่ๆ เลวๆ นักการพนัน และพ่อค้าของเถื่อนแถวชายแดน ร่างข้อตกลงขึ้นมา
คนที่ร่างหนังสือสมัยนั้นอาจจะเก่งภาษาอังกฤษ แต่ไม่รู้ประวัติศาสตร์ หรืออาจจะรู้แต่มีผลประโยชน์แอบแฝง ก็เลยถูกเขมรมันหลอกเอาว่าต้องปักปันเขตแดนใหม่ คนที่อยู่ตรงนั้นซึ่งก็คือคนที่มันเตรียมไว้นั่นแหละไม่ต้องออกไป คนที่ไม่ได้อยู่ตรงนั้น ทั้งๆ ที่ตรงนั้นคือที่ทำกินเดิมของเขาก็เข้าไปไม่ได้ ต้องปักปันเขตแดนกันใหม่ แล้วคนไทยโง่แกมโกงเหล่านั้นก็กอด MOU 2543 เป็นคัมภีร์ พร้อมบอกกับคนไทยทั่วประเทศว่านี่แหละที่จะใช้ปกป้องอธิปไตยของประเทศ ทหารไม่เกี่ยว ทหารถอยออกไป
พ่อจะขอตอบกับลูกว่า ถ้าจะปักปันเขตแดนไทยกันใหม่กับเขมร ก็ไม่ใช่ที่สระแก้วหรือเขาพระวิหาร แต่ต้องเป็นที่เสียมราช พระตะบอง และศรีโสภณ หรืออาจจะไปถึงพนมเปญโน่นเลย ลูกเอ๋ย เห็นพระทัยพระบาทสมเด็จพระปิยมหาราชของเราบ้างเถิด ว่าพระองค์ทรงเสียพระทัยมากมายขนาดไหนที่ไทยถูกฝรั่งเศสมันโกงเอาดินแดนของเราไปให้เขมร แล้วมาถึงตอนนี้เขมรมันยังจะโกงเราอีก สงสารทหารไทยที่ได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิตเพื่อรักษาแผ่นดินไทยบ้างเถิด เลิก MOU 2543 เสีย ไล่เขมรออกไปจากเขตแดนไทย แล้วเอาแผ่นดินไทยของเรากลับคืนมา