รอยเตอร์ – สหประชาชาติและสภาแห่งยุโรป เผยแพร่รายงานในวันอังคาร (13) ซึ่งเรียกร้องให้มีการจัดทำข้อตกลงระหว่างประเทศเพื่อห้ามการค้าอวัยวะ เนื้อเยื่อ และเซลร่างกายมนุษย์ รวมทั้งเพื่อช่วยเหลือปกป้องเหยื่อ และลงโทษผู้ฝ่าฝืน
รายงานความยาว 98 หน้าฉบับนี้ระบุว่า การค้าอวัยวะของมนุษย์ไม่เพียงเป็นการกระทำที่ไร้ศีลธรรม แต่ยังอาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพทั้งของผู้ให้และผู้รับอวัยวะ มากกว่าการบริจาคอวัยวะด้วยความสมัครใจ
“เราขอยืนยันว่าหลักการเบื้องต้นที่ว่า ในการผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะและเนื้อเยื่อมนุษย์ จะต้องไม่มีเรื่องเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง” อาร์เธอร์ แคปแลน นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ซึ่งร่วมเป็นผู้เขียนรายงานคนหนึ่ง กล่าวต่อที่ประชุมแถลงข่าว
เขายังกล่าวถึงกรณีที่มีผู้เสนอให้จัดตั้งตลาดการปลูกถ่ายอวัยวะเชิงพาณิชย์ให้ถูกต้องตามกฎหมายว่า “ถึงอย่างไรพวกเราก็รู้สึกว่าการใช้เงินซื้ออวัยวะยังคงเป็นสถานการณ์ที่ทำร้ายคนยากจนอย่างมาก เพราะคนเหล่านั้นไม่ได้มีทางเลือกอื่นใดเลยเมื่อพวกเขาตัดสินใจขายอวัยวะของตนเอง”
แม้ว่าขณะนี้ข้อมูลเกี่ยวกับการค้าอวัยวะจะมีอยู่น้อยมาก แต่ในรายงานก็ได้อ้างว่าในจำนวนการผ่าตัดเปลี่ยนไตทั่วโลกราว 68,000 รายนั้น เป็นกรณีการซื้อขายอวัยวะในราว 5-10 เปอร์เซ็นต์
นอกจากนั้น รายงานยังได้เน้นถึงเรื่อง “การท่องเที่ยวเพื่อผ่าตัด” ซึ่งพวกคนร่ำรวยจากประเทศในยุโรปตะวันตก อเมริกาเหนือ และบางประเทศในเอเชีย เดินทางไปยังประเทศยากจนในแอฟริกา เอเชีย ยุโรปตะวันออก และอเมริกาใต้เพื่อผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะ โดยจะต้องเสียค่าใช้จ่ายแบบ “เหมารวม” ในราว 70,000-160,000 ดอลลาร์ ซึ่งครอบคลุมทั้งค่าเดินทางและค่าผ่าตัด ทว่า เงินส่วนใหญ่ในจำนวนนี้ก็จะตกอยู่ในมือของพวกแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและคนกลางมากกว่าผู้บริจาคอวัยวะเอง
“ผู้คนที่ยากจนและไม่มีความมั่นคงในชีวิตต้องขายอวัยวะเพื่อแก้ปัญหาความขัดสนทางเศรษฐกิจ เพราะหมดหนทางหารายได้จากแหล่งอื่น” รายงานระบุและว่า “การละเมิด การฉ้อโกง และการบังคับขู่เข็ญ ยังเป็นเรื่องที่พบเห็นได้ทั่วไปในโลก”
**ความเสี่ยงต่อสุขภาพ**
รายงานดังกล่าวยังอ้างผลการศึกษาอีกหลายชุดที่ระบุว่าสุขภาพของผู้ขายอวัยวะส่วนใหญ่มักทรุดโทรมลง โดยพบว่ามีสัดส่วนถึง 58-86 เปอร์เซ็นต์ของจำนวนผู้ขายอวัยวะทั้งหมด
นอกจากนั้น ผู้รับการผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะเองก็มีปัญหาด้วยเช่นกัน มีรายงานว่าชาวแคนาดาที่ซื้ออวัยวะจากต่างประเทศมีอัตราการรอดชีวิตถึงสามปีเพียง 60 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งต่ำกว่ากรณีรับบริจาคอวัยวะจากผู้ใจบุญ “อย่างมาก”
ทั้งนี้ สภาแห่งยุโรปซึ่งประกอบด้วยองค์กรด้านสิทธิมนุษยชน 47 ประเทศทั่วยุโรป ได้ร่วมกันจัดทำอนุสัญญาต่อต้านการค้าอวัยวะแล้ว แต่สหประชาชาติยังไม่ได้จัดทำเป็นสนธิสัญญาแม้ว่าจะประกาศให้การค้าอวัยวะมนุษย์เพื่อการผ่าตัดเป็นสิ่งผิดกฎหมายแล้วก็ตาม
ก่อนหน้านี้เมื่อปี 2004 ที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติมีมติเรียกร้องให้ชาติสมาชิกนำกฎหมายห้ามการค้าอวัยวะมนุษย์ไปปฏิบัติ แต่รายงานระบุว่าหลายประเทศไม่ได้ถือปฏิบัติตามหรือเพิกเฉย
นอกจากนั้น รายงานยังเรียกร้องให้จัดทำ “เครื่องมือทางกฎหมายระหว่างประเทศ” ที่จะระบุนิยามของการค้าอวัยวะ รวมทั้งจัดทำ “มาตรการในการป้องการการค้าอวัยวะและให้ความคุ้มครองช่วยเหลือแก่เหยื่อ และกำหนดมาตรการลงโทษทางอาญากับผู้ก่ออาชญากรรมดังกล่าวด้วย”
คาร์เมน ไพรเออร์ อัยการชาวออสเตรียซึ่งเป็นผู้ร่วมเขียนรายงานอีกคนหนึ่ง กล่าวว่าการลงโทษควรมุ่งไปที่คนกลางและเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเป็นอันดับแรก
รายงานความยาว 98 หน้าฉบับนี้ระบุว่า การค้าอวัยวะของมนุษย์ไม่เพียงเป็นการกระทำที่ไร้ศีลธรรม แต่ยังอาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพทั้งของผู้ให้และผู้รับอวัยวะ มากกว่าการบริจาคอวัยวะด้วยความสมัครใจ
“เราขอยืนยันว่าหลักการเบื้องต้นที่ว่า ในการผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะและเนื้อเยื่อมนุษย์ จะต้องไม่มีเรื่องเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง” อาร์เธอร์ แคปแลน นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ซึ่งร่วมเป็นผู้เขียนรายงานคนหนึ่ง กล่าวต่อที่ประชุมแถลงข่าว
เขายังกล่าวถึงกรณีที่มีผู้เสนอให้จัดตั้งตลาดการปลูกถ่ายอวัยวะเชิงพาณิชย์ให้ถูกต้องตามกฎหมายว่า “ถึงอย่างไรพวกเราก็รู้สึกว่าการใช้เงินซื้ออวัยวะยังคงเป็นสถานการณ์ที่ทำร้ายคนยากจนอย่างมาก เพราะคนเหล่านั้นไม่ได้มีทางเลือกอื่นใดเลยเมื่อพวกเขาตัดสินใจขายอวัยวะของตนเอง”
แม้ว่าขณะนี้ข้อมูลเกี่ยวกับการค้าอวัยวะจะมีอยู่น้อยมาก แต่ในรายงานก็ได้อ้างว่าในจำนวนการผ่าตัดเปลี่ยนไตทั่วโลกราว 68,000 รายนั้น เป็นกรณีการซื้อขายอวัยวะในราว 5-10 เปอร์เซ็นต์
นอกจากนั้น รายงานยังได้เน้นถึงเรื่อง “การท่องเที่ยวเพื่อผ่าตัด” ซึ่งพวกคนร่ำรวยจากประเทศในยุโรปตะวันตก อเมริกาเหนือ และบางประเทศในเอเชีย เดินทางไปยังประเทศยากจนในแอฟริกา เอเชีย ยุโรปตะวันออก และอเมริกาใต้เพื่อผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะ โดยจะต้องเสียค่าใช้จ่ายแบบ “เหมารวม” ในราว 70,000-160,000 ดอลลาร์ ซึ่งครอบคลุมทั้งค่าเดินทางและค่าผ่าตัด ทว่า เงินส่วนใหญ่ในจำนวนนี้ก็จะตกอยู่ในมือของพวกแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและคนกลางมากกว่าผู้บริจาคอวัยวะเอง
“ผู้คนที่ยากจนและไม่มีความมั่นคงในชีวิตต้องขายอวัยวะเพื่อแก้ปัญหาความขัดสนทางเศรษฐกิจ เพราะหมดหนทางหารายได้จากแหล่งอื่น” รายงานระบุและว่า “การละเมิด การฉ้อโกง และการบังคับขู่เข็ญ ยังเป็นเรื่องที่พบเห็นได้ทั่วไปในโลก”
**ความเสี่ยงต่อสุขภาพ**
รายงานดังกล่าวยังอ้างผลการศึกษาอีกหลายชุดที่ระบุว่าสุขภาพของผู้ขายอวัยวะส่วนใหญ่มักทรุดโทรมลง โดยพบว่ามีสัดส่วนถึง 58-86 เปอร์เซ็นต์ของจำนวนผู้ขายอวัยวะทั้งหมด
นอกจากนั้น ผู้รับการผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะเองก็มีปัญหาด้วยเช่นกัน มีรายงานว่าชาวแคนาดาที่ซื้ออวัยวะจากต่างประเทศมีอัตราการรอดชีวิตถึงสามปีเพียง 60 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งต่ำกว่ากรณีรับบริจาคอวัยวะจากผู้ใจบุญ “อย่างมาก”
ทั้งนี้ สภาแห่งยุโรปซึ่งประกอบด้วยองค์กรด้านสิทธิมนุษยชน 47 ประเทศทั่วยุโรป ได้ร่วมกันจัดทำอนุสัญญาต่อต้านการค้าอวัยวะแล้ว แต่สหประชาชาติยังไม่ได้จัดทำเป็นสนธิสัญญาแม้ว่าจะประกาศให้การค้าอวัยวะมนุษย์เพื่อการผ่าตัดเป็นสิ่งผิดกฎหมายแล้วก็ตาม
ก่อนหน้านี้เมื่อปี 2004 ที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติมีมติเรียกร้องให้ชาติสมาชิกนำกฎหมายห้ามการค้าอวัยวะมนุษย์ไปปฏิบัติ แต่รายงานระบุว่าหลายประเทศไม่ได้ถือปฏิบัติตามหรือเพิกเฉย
นอกจากนั้น รายงานยังเรียกร้องให้จัดทำ “เครื่องมือทางกฎหมายระหว่างประเทศ” ที่จะระบุนิยามของการค้าอวัยวะ รวมทั้งจัดทำ “มาตรการในการป้องการการค้าอวัยวะและให้ความคุ้มครองช่วยเหลือแก่เหยื่อ และกำหนดมาตรการลงโทษทางอาญากับผู้ก่ออาชญากรรมดังกล่าวด้วย”
คาร์เมน ไพรเออร์ อัยการชาวออสเตรียซึ่งเป็นผู้ร่วมเขียนรายงานอีกคนหนึ่ง กล่าวว่าการลงโทษควรมุ่งไปที่คนกลางและเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเป็นอันดับแรก
