สัปดาห์ที่แล้ว ดิฉันได้กล่าวถึงโครงการประมูลข้าวผ่าน AFET ในแง่ของผู้เข้าประมูลหรือกลุ่มผู้ค้าข้าว ว่าจะเป็นโอกาสหรือความเสี่ยงนั้น ขึ้นอยู่กับจังหวะในการเข้าซื้อสัญญาล่วงหน้าของผู้ประมูลแต่ละราย ซึ่งจุดสำคัญอยู่ที่ "จังหวะดี มีกำไร" แต่มีท่านผู้อ่านหลายท่านตั้งข้อสงสัยว่า แล้วในแง่ของเกษตรกรและภาครัฐโดยองค์การคลังสินค้า (อคส.) จะได้อะไรจากโครงการประมูลข้าวผ่าน AFET บ้าง?
การประมูลข้าวผ่าน AFET นั้น จัดขึ้นมาแล้ว 3 รอบ ได้แก่ วันที่ 6 , 26 สิงหาคม และ 7 กันยายน 2552 ซึ่งคณะอนุกรรมการพิจารณาระบายข้าวสารมีมติให้ อคส. จำหน่ายข้าวสารทั้งหมด 663,271.335 ตัน แบ่งเป็นข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2 จำนวน 299,962.589 ตัน (กำหนดส่งมอบรับมอบเดือน กันยายน ตุลาคม และพฤศจิกายน 2552) และข้าวขาว 5% จำนวน 363,308.746 ตัน (กำหนดส่งมอบรับมอบเดือนตุลาคม พฤศจิกายน และธันวาคม 2552) โดยผู้ชนะการประมูลและผู้ขาย (อคส.) ได้เข้าทำการซื้อขายล่วงหน้าใน AFET ตามเงื่อนไขที่กำหนด ซึ่งสัปดาห์ก่อนเราได้ดูการประกันความเสี่ยงของผู้ชนะการประมูลแล้ว สัปดาห์นี้เราไปดูในส่วนของอคส.กันบ้างค่ะ
จากสมการข้างต้น จะเห็นว่ารายได้ที่อคส.ได้รับจริงในการขายข้าว ไม่ได้ขึ้นอยู่กับค่า Basis ที่ชนะการประมูลเพียงอย่างเดียว แต่ยังมี "ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET " ด้วย เพื่อให้เห็นภาพ เราลองมาดูตัวอย่างที่ผ่านมาของ อคส. กันว่า ราคาที่ อคส. ขายใน AFET เมื่อเทียบกับตลาดจริงนั้น เป็นอย่างไรบ้าง
1) ข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2
-ส่งมอบเดือน กันยายน 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 30.20 บาท/กก.
-ส่งมอบเดือน ตุลาคม 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 30.82 บาท/กก.
-ส่งมอบเดือน พฤศจิกายน 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 30.49 บาท/กก.
เปรียบเทียบราคาตลาดจริง ซึ่งเป็นราคาขายส่งตลาดกทม.อยู่ที่ 30.72 บาท/กก. (ราคาเฉลี่ยระหว่างวันที่ 17 ส.ค.– 14 ก.ย. 52) จะเห็นว่า ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ยในเดือนตุลาคม สูงกว่าราคาในตลาดจริง แต่รายการส่งมอบเดือนกันยายนและพฤศจิกายน 2552 ต่ำกว่าราคาตลาดจริง
2) ข้าวขาว 5%
-ส่งมอบเดือน ตุลาคม 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 16.70 บาท/กก.
-ส่งมอบเดือน พฤศจิกายน 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 16.31 บาท/กก.
เปรียบเทียบราคาตลาดจริง ซึ่งเป็นราคาขายส่งตลาดกทม.อยู่ที่ 16.44 บาท/กก. (ราคาเฉลี่ยระหว่างวันที่ 1-14 ก.ย. 52) จะเห็นว่า ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ยในเดือนตุลาคม สูงกว่าราคาในตลาดจริง แต่เดือนพฤศจิกายน 2552 ต่ำกว่าราคาตลาดจริง
จากตัวอย่างข้างต้น แม้ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET มีทั้งเดือนส่งมอบที่มีราคาสูงกว่าและต่ำกว่าราคาตลาดจริง แต่สิ่งที่ต่างไปจากเดิม คือ การประมูลข้าวผ่าน AFET ช่วยให้ อคส.สามารถหาจังหวะในการประกันความเสี่ยงของราคาขาย และรับรู้รายได้เฉลี่ยล่วงหน้าโดยใช้ AFET เป็นเครื่องมือ จากเดิมที่ต้องรอให้ภาวะตลาดจริงเป็นตัวชี้ชะตาราคาข้าวในแต่ละเดือน นอกจากนี้การทยอยแบ่งขายข้าวออกเป็นเดือนๆ ก็ไม่เป็นการกดดันให้ราคาข้าวให้ต่ำลงอย่างรวดเร็วหลังการประมูล
สำหรับข้าวส่วนที่เหลือจากการประมูลครั้งก่อน จำนวน 99,818.882 ตันนั้น จะมีการเปิดประมูลอีกครั้ง ในวันที่ 28 กันยายน 2552 นอกจากนี้ คณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติ (กขช.) มีมติให้นำข้าวสารในสต็อกของรัฐบาลประมูลผ่าน AFET เพิ่มเติม แบ่งเป็น ข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2 จำนวน 44,000 ตัน และข้าวขาว 5% จำนวน 200,000 ตัน ดังนั้นในวันที่ 28 กันยายนนี้ จะมีข้าวที่เปิดประมูล จำนวน 343,818.882 ตัน (ข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2 จำนวน 44,000 ตัน และข้าวขาว 5% จำนวน 299,818.882 ตัน)
โดยสรุป ไม่ว่าจะมองในแง่ของกลุ่มผู้ค้าข้าว หรือเกษตรกรและภาครัฐแล้ว โครงการประมูลข้าวผ่าน AFET จะเป็นโอกาสหรือความเสี่ยง ต่างก็อยู่ที่จังหวะในการเข้าซื้อ-ขายสัญญาประกันความเสี่ยงล่วงหน้าใน "AFET ตลาดที่โปร่งใส ให้ความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย "
การประมูลข้าวผ่าน AFET นั้น จัดขึ้นมาแล้ว 3 รอบ ได้แก่ วันที่ 6 , 26 สิงหาคม และ 7 กันยายน 2552 ซึ่งคณะอนุกรรมการพิจารณาระบายข้าวสารมีมติให้ อคส. จำหน่ายข้าวสารทั้งหมด 663,271.335 ตัน แบ่งเป็นข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2 จำนวน 299,962.589 ตัน (กำหนดส่งมอบรับมอบเดือน กันยายน ตุลาคม และพฤศจิกายน 2552) และข้าวขาว 5% จำนวน 363,308.746 ตัน (กำหนดส่งมอบรับมอบเดือนตุลาคม พฤศจิกายน และธันวาคม 2552) โดยผู้ชนะการประมูลและผู้ขาย (อคส.) ได้เข้าทำการซื้อขายล่วงหน้าใน AFET ตามเงื่อนไขที่กำหนด ซึ่งสัปดาห์ก่อนเราได้ดูการประกันความเสี่ยงของผู้ชนะการประมูลแล้ว สัปดาห์นี้เราไปดูในส่วนของอคส.กันบ้างค่ะ
จากสมการข้างต้น จะเห็นว่ารายได้ที่อคส.ได้รับจริงในการขายข้าว ไม่ได้ขึ้นอยู่กับค่า Basis ที่ชนะการประมูลเพียงอย่างเดียว แต่ยังมี "ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET " ด้วย เพื่อให้เห็นภาพ เราลองมาดูตัวอย่างที่ผ่านมาของ อคส. กันว่า ราคาที่ อคส. ขายใน AFET เมื่อเทียบกับตลาดจริงนั้น เป็นอย่างไรบ้าง
1) ข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2
-ส่งมอบเดือน กันยายน 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 30.20 บาท/กก.
-ส่งมอบเดือน ตุลาคม 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 30.82 บาท/กก.
-ส่งมอบเดือน พฤศจิกายน 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 30.49 บาท/กก.
เปรียบเทียบราคาตลาดจริง ซึ่งเป็นราคาขายส่งตลาดกทม.อยู่ที่ 30.72 บาท/กก. (ราคาเฉลี่ยระหว่างวันที่ 17 ส.ค.– 14 ก.ย. 52) จะเห็นว่า ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ยในเดือนตุลาคม สูงกว่าราคาในตลาดจริง แต่รายการส่งมอบเดือนกันยายนและพฤศจิกายน 2552 ต่ำกว่าราคาตลาดจริง
2) ข้าวขาว 5%
-ส่งมอบเดือน ตุลาคม 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 16.70 บาท/กก.
-ส่งมอบเดือน พฤศจิกายน 2552 อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ย 16.31 บาท/กก.
เปรียบเทียบราคาตลาดจริง ซึ่งเป็นราคาขายส่งตลาดกทม.อยู่ที่ 16.44 บาท/กก. (ราคาเฉลี่ยระหว่างวันที่ 1-14 ก.ย. 52) จะเห็นว่า ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET เฉลี่ยในเดือนตุลาคม สูงกว่าราคาในตลาดจริง แต่เดือนพฤศจิกายน 2552 ต่ำกว่าราคาตลาดจริง
จากตัวอย่างข้างต้น แม้ราคาที่อคส.เข้าขายล่วงหน้าใน AFET มีทั้งเดือนส่งมอบที่มีราคาสูงกว่าและต่ำกว่าราคาตลาดจริง แต่สิ่งที่ต่างไปจากเดิม คือ การประมูลข้าวผ่าน AFET ช่วยให้ อคส.สามารถหาจังหวะในการประกันความเสี่ยงของราคาขาย และรับรู้รายได้เฉลี่ยล่วงหน้าโดยใช้ AFET เป็นเครื่องมือ จากเดิมที่ต้องรอให้ภาวะตลาดจริงเป็นตัวชี้ชะตาราคาข้าวในแต่ละเดือน นอกจากนี้การทยอยแบ่งขายข้าวออกเป็นเดือนๆ ก็ไม่เป็นการกดดันให้ราคาข้าวให้ต่ำลงอย่างรวดเร็วหลังการประมูล
สำหรับข้าวส่วนที่เหลือจากการประมูลครั้งก่อน จำนวน 99,818.882 ตันนั้น จะมีการเปิดประมูลอีกครั้ง ในวันที่ 28 กันยายน 2552 นอกจากนี้ คณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติ (กขช.) มีมติให้นำข้าวสารในสต็อกของรัฐบาลประมูลผ่าน AFET เพิ่มเติม แบ่งเป็น ข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2 จำนวน 44,000 ตัน และข้าวขาว 5% จำนวน 200,000 ตัน ดังนั้นในวันที่ 28 กันยายนนี้ จะมีข้าวที่เปิดประมูล จำนวน 343,818.882 ตัน (ข้าวหอมมะลิ 100% ชั้น 2 จำนวน 44,000 ตัน และข้าวขาว 5% จำนวน 299,818.882 ตัน)
โดยสรุป ไม่ว่าจะมองในแง่ของกลุ่มผู้ค้าข้าว หรือเกษตรกรและภาครัฐแล้ว โครงการประมูลข้าวผ่าน AFET จะเป็นโอกาสหรือความเสี่ยง ต่างก็อยู่ที่จังหวะในการเข้าซื้อ-ขายสัญญาประกันความเสี่ยงล่วงหน้าใน "AFET ตลาดที่โปร่งใส ให้ความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย "
