วานนี้ (2มี.ค.) สำนักงานกกต.ได้มีการจัดงาน "กกต.พบสื่อมวลชน 899 วัน บนเส้นทางการขับเคลื่อนภารกิจเพื่อชาติ" เพื่อเป็นการอำลานายสุเมธ อุปนิสากร กกต. ด้านกิจการการมีส่วนร่วม ก่อนที่จะพ้นจากตำแหน่ง เนื่องจากอายุ 70 ปีบริบูรณ์ในวันที่ 8 มี.ค.นี้
นายสุเมธ กล่าวว่า ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ตนจะไม่ร่วมเข้าประชุมกกต. เนื่องจากจะได้ไม่ต้องเซ็นคำวินิจฉัยหลังจากสัปดาห์นี้ ส่วนคำวินิจฉัยเดิมที่ค้างอยู่ก็จะเร่งดำเนินการให้เสร็จสิ้นภายในสัปดาห์เดียวกัน
ทั้งนี้ตนยังเป็นห่วงเรื่องคำวินิจฉัยที่คั่งค้าง เพราะทุกวันนี้มีการพิจารณาสำนวนร้องคัดค้านสัปดาห์ละประมาณ 70 เรื่อง แต่คนที่ทำงานเขียนคำวินิจฉัยมีเพียง 21 คน ดังนั้นจึงคิดว่ามีความจำเป็นต้องเพิ่มคน รวมถึงปรับระบบ เช่น ให้ฝ่ายสืบสวนสอบสวนเขียนคำวินิจฉัย กรณีที่ยกคำร้อง ขณะที่ฝ่ายวินิจฉัยและคดีจะเขียนคำร้องในกรณีที่จะเขียนเรื่องส่งให้ศาลเท่านั้น นอกจากนี้ การรับคนมาทำงานควรรับบุคคลที่จบเนติบัณฑิต เพื่อให้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านในการเขียนคำวินิจฉัย รวมทั้งต้องเพิ่มค่าตอบแทน เพราะคิดว่าหากต้องการของดีก็ต้องจ่ายแพง
นายสุเมธ กล่าวต่อว่า ตนเห็นว่างานของ กกต.อีกส่วน คือ การให้ความรู้กับประชาชน เท่าที่ผ่านมาก็พอใจในระดับหนึ่ง แต่เราก็ให้ได้เฉพาะนักเรียน และชาวบ้านบางกลุ่ม แต่ท้องถิ่นและชาวรากหญ้าจริงๆ เรายังเข้าไม่ถึง จึงคิดว่า กกต.มีความจำเป็นให้ความรู้มากๆ ซึ่งขณะนี้เรายังก้าวหน้าไม่ได้มากที่ควร นักการเมือแทนที่จะหาเสียงด้วยคุณภาพของตนเอง แต่เอาภาพของผู้อื่นมาติดเพื่อหาเสียง
ส่วนการบริหารองค์กร เห็นว่า ควรมีการเปลี่ยนระบบ จากเดิมกกต.แต่ละคนดูแลงานเฉพาะด้านของตน เป็นกกต.นั่งอยู่ในระบบคณะกรรมการ ซึ่งทุกคนสามารถเข้าไปช่วยดูช่วยคิดในงานแต่ละด้าน ทุกคนต้องช่วยกันได้ เพราะบางครั้งคนที่ดูแลอยู่ก็ตันเหมือนกัน
เมื่อถามว่า อยากเห็นคนแบบไหนเข้ามาเป็นกกต.ใหม่ นายสุเมธ กล่าวว่า อยากให้คนที่จะมาดำรงตำแหน่งมาจากสายรัฐศาสตร์ เพราะจะได้มาช่วยกันพัฒนาและจัดรูปแบบองค์กร เนื่องจากตอนนี้ที่มีอยู่เป็นนักกฎหมายผู้พิพากษา อัยการ กันทั้งนั้น ซึ่งไม่ถนัดงานบริหารงาน ทำให้การจัดงานฝ่ายบุคคลล่าช้า จึงคิดว่าอยากได้บุคคลที่มีความรู้ความสามารถด้านรัฐศาสตร์เข้ามาช่วยบริหารงานด้วย
นาย สุเมธ ยังมองว่าการเมืองหลังจากนี้ น่าจะดีขึ้น ดวงเมืองน่าจะดีขึ้น วิกฤตต่างๆน่าจะหายไป ทุกคนอยากเห็นบ้านเมืองสงบ ไม่ว่าจะรักสีอะไร ก็อยากให้บ้านเมืองสงบกันทั้งนั้น ทุกคนก็ไม่อยากให้ลูกหลานลำบาก หากยังคงเป็นอย่างนี้ต่อไปอนาคตจะเป็นอย่างไร
เมื่อถามว่า ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการตุลาการภิวัตน์ มองว่าอนาคตของตุลาการภิวัฒน์จะเป็นอย่างไร นายสุเมธ กล่าวว่า เรื่องนี้พูดยาก ยังไม่รู้จะเป็นอย่างไร แต่หากบ้านเมืองเรียบร้อยอยากเห็นตุลาการกลับเข้ากรมกอง ชีวิตการเป็นศาลกับการอยู่ข้างนอกไม่เหมือนกัน หากออกมามากๆ กลัวจะเหลิง เพราะการเมืองต้องเจอหลายประเภท และการที่ศาลจะกลับได้ต้องอยู่ที่การแก้รัฐธรรมนูญ ซึ่งการจะแก้ได้ก็ต้องให้บ้านเมืองสงบ โดยรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับก็จะเหมาะกับสถานการณ์ในขณะนั้น รัฐธรรมนูญปี 50 ก็เหมาะกับการแก้ปัญหาช่วงนั้น หรือ มาตรา 237 เรื่องการยุบพรรค เมื่อมาถึงตอนนี้ก็ต้องดูว่า สมควรหรือไม่ เช่นผู้จัดการทำผิดจำเป็นต้องยุบบริษัทเลยหรือ การให้ยาแรงอาจจำเป็นในเวลานั้น แต่ตอนนี้ที่ไข้ยังไม่มากให้ยาแรงมากไปเดี่ยวจะตายกันหมด
นายสุเมธ กล่าวต่อว่า ขณะนี้ยังอาจมีปัญหาข้อกฎหมายว่า เมื่อตนพ้นจากตำแหน่งไปแล้ว ใครจะเป็นผู้ทำหน้าที่สรรหาแทน เพาะตามรัฐธรรมนูญปี 2550 มาตรา 231 ระบุถึงกรสรรหา กกต.ว่ามี 2 ส่วนคือมาจากส่วนของคณะกรรมการสรรหาจำนวน 3 คน และ ส่วนของที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาจำนวน 2 คน และจึงเสนอให้วุฒิสภารับรอง อย่างไรก็ตาม ตอนที่มีการแต่งตั้งตนมาเป็น กกต. นั้นเป็นการแต่งตั้งมาจาก คมช. ในช่วงปี 49 จึงไม่สามารถระบุได้ว่า มาจากสายใด และใครจะเป็นผู้คัดเลือกหากตนพ้นจากตำแหน่งไป หรือแม้จะไปใช้ตาม มาตรา 7 ที่ระบุว่า หากไม่มีบทบัญญัติใดให้ดำเนินการตามประเพณี ซึ่งเรื่องนี้ก็ไม่เคยมีประเพณีมาก่อน เพราะเรามี กกต. ตามรัฐธรรมนูญเมื่อปี 40 จะมองเป็นประเพณีได้หรือไม่ แต่เราก็ไม่เคยมีการบัญญัติแยกที่มาอย่างนี้เหมือนกัน ทั้งนี้ตนมองว่าเรื่องนี้ถึงที่สุดแล้วอาจะต้องส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาตีความ
"ผมยอมรับว่า กกต. ชุดนี้เป็นของปลอม เพราะถูกตั้งโดย คมช. ไม่ได้ถูกตั้งมาตามรัฐธรรมนูญ หรือได้รับการโปรดเกล้าฯ เรื่องนี้ไม่ขอโต้เถียงใครที่กล่าวหา แต่ผมเห็นว่า แม้ไม่ได้มาตามรัฐธรรมนูญ แต่กฎหมายก็เปิดโอกาสให้ทำได้" นายสุเมธ กล่าว
นายสุเมธ กล่าวว่า ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ตนจะไม่ร่วมเข้าประชุมกกต. เนื่องจากจะได้ไม่ต้องเซ็นคำวินิจฉัยหลังจากสัปดาห์นี้ ส่วนคำวินิจฉัยเดิมที่ค้างอยู่ก็จะเร่งดำเนินการให้เสร็จสิ้นภายในสัปดาห์เดียวกัน
ทั้งนี้ตนยังเป็นห่วงเรื่องคำวินิจฉัยที่คั่งค้าง เพราะทุกวันนี้มีการพิจารณาสำนวนร้องคัดค้านสัปดาห์ละประมาณ 70 เรื่อง แต่คนที่ทำงานเขียนคำวินิจฉัยมีเพียง 21 คน ดังนั้นจึงคิดว่ามีความจำเป็นต้องเพิ่มคน รวมถึงปรับระบบ เช่น ให้ฝ่ายสืบสวนสอบสวนเขียนคำวินิจฉัย กรณีที่ยกคำร้อง ขณะที่ฝ่ายวินิจฉัยและคดีจะเขียนคำร้องในกรณีที่จะเขียนเรื่องส่งให้ศาลเท่านั้น นอกจากนี้ การรับคนมาทำงานควรรับบุคคลที่จบเนติบัณฑิต เพื่อให้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านในการเขียนคำวินิจฉัย รวมทั้งต้องเพิ่มค่าตอบแทน เพราะคิดว่าหากต้องการของดีก็ต้องจ่ายแพง
นายสุเมธ กล่าวต่อว่า ตนเห็นว่างานของ กกต.อีกส่วน คือ การให้ความรู้กับประชาชน เท่าที่ผ่านมาก็พอใจในระดับหนึ่ง แต่เราก็ให้ได้เฉพาะนักเรียน และชาวบ้านบางกลุ่ม แต่ท้องถิ่นและชาวรากหญ้าจริงๆ เรายังเข้าไม่ถึง จึงคิดว่า กกต.มีความจำเป็นให้ความรู้มากๆ ซึ่งขณะนี้เรายังก้าวหน้าไม่ได้มากที่ควร นักการเมือแทนที่จะหาเสียงด้วยคุณภาพของตนเอง แต่เอาภาพของผู้อื่นมาติดเพื่อหาเสียง
ส่วนการบริหารองค์กร เห็นว่า ควรมีการเปลี่ยนระบบ จากเดิมกกต.แต่ละคนดูแลงานเฉพาะด้านของตน เป็นกกต.นั่งอยู่ในระบบคณะกรรมการ ซึ่งทุกคนสามารถเข้าไปช่วยดูช่วยคิดในงานแต่ละด้าน ทุกคนต้องช่วยกันได้ เพราะบางครั้งคนที่ดูแลอยู่ก็ตันเหมือนกัน
เมื่อถามว่า อยากเห็นคนแบบไหนเข้ามาเป็นกกต.ใหม่ นายสุเมธ กล่าวว่า อยากให้คนที่จะมาดำรงตำแหน่งมาจากสายรัฐศาสตร์ เพราะจะได้มาช่วยกันพัฒนาและจัดรูปแบบองค์กร เนื่องจากตอนนี้ที่มีอยู่เป็นนักกฎหมายผู้พิพากษา อัยการ กันทั้งนั้น ซึ่งไม่ถนัดงานบริหารงาน ทำให้การจัดงานฝ่ายบุคคลล่าช้า จึงคิดว่าอยากได้บุคคลที่มีความรู้ความสามารถด้านรัฐศาสตร์เข้ามาช่วยบริหารงานด้วย
นาย สุเมธ ยังมองว่าการเมืองหลังจากนี้ น่าจะดีขึ้น ดวงเมืองน่าจะดีขึ้น วิกฤตต่างๆน่าจะหายไป ทุกคนอยากเห็นบ้านเมืองสงบ ไม่ว่าจะรักสีอะไร ก็อยากให้บ้านเมืองสงบกันทั้งนั้น ทุกคนก็ไม่อยากให้ลูกหลานลำบาก หากยังคงเป็นอย่างนี้ต่อไปอนาคตจะเป็นอย่างไร
เมื่อถามว่า ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการตุลาการภิวัตน์ มองว่าอนาคตของตุลาการภิวัฒน์จะเป็นอย่างไร นายสุเมธ กล่าวว่า เรื่องนี้พูดยาก ยังไม่รู้จะเป็นอย่างไร แต่หากบ้านเมืองเรียบร้อยอยากเห็นตุลาการกลับเข้ากรมกอง ชีวิตการเป็นศาลกับการอยู่ข้างนอกไม่เหมือนกัน หากออกมามากๆ กลัวจะเหลิง เพราะการเมืองต้องเจอหลายประเภท และการที่ศาลจะกลับได้ต้องอยู่ที่การแก้รัฐธรรมนูญ ซึ่งการจะแก้ได้ก็ต้องให้บ้านเมืองสงบ โดยรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับก็จะเหมาะกับสถานการณ์ในขณะนั้น รัฐธรรมนูญปี 50 ก็เหมาะกับการแก้ปัญหาช่วงนั้น หรือ มาตรา 237 เรื่องการยุบพรรค เมื่อมาถึงตอนนี้ก็ต้องดูว่า สมควรหรือไม่ เช่นผู้จัดการทำผิดจำเป็นต้องยุบบริษัทเลยหรือ การให้ยาแรงอาจจำเป็นในเวลานั้น แต่ตอนนี้ที่ไข้ยังไม่มากให้ยาแรงมากไปเดี่ยวจะตายกันหมด
นายสุเมธ กล่าวต่อว่า ขณะนี้ยังอาจมีปัญหาข้อกฎหมายว่า เมื่อตนพ้นจากตำแหน่งไปแล้ว ใครจะเป็นผู้ทำหน้าที่สรรหาแทน เพาะตามรัฐธรรมนูญปี 2550 มาตรา 231 ระบุถึงกรสรรหา กกต.ว่ามี 2 ส่วนคือมาจากส่วนของคณะกรรมการสรรหาจำนวน 3 คน และ ส่วนของที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาจำนวน 2 คน และจึงเสนอให้วุฒิสภารับรอง อย่างไรก็ตาม ตอนที่มีการแต่งตั้งตนมาเป็น กกต. นั้นเป็นการแต่งตั้งมาจาก คมช. ในช่วงปี 49 จึงไม่สามารถระบุได้ว่า มาจากสายใด และใครจะเป็นผู้คัดเลือกหากตนพ้นจากตำแหน่งไป หรือแม้จะไปใช้ตาม มาตรา 7 ที่ระบุว่า หากไม่มีบทบัญญัติใดให้ดำเนินการตามประเพณี ซึ่งเรื่องนี้ก็ไม่เคยมีประเพณีมาก่อน เพราะเรามี กกต. ตามรัฐธรรมนูญเมื่อปี 40 จะมองเป็นประเพณีได้หรือไม่ แต่เราก็ไม่เคยมีการบัญญัติแยกที่มาอย่างนี้เหมือนกัน ทั้งนี้ตนมองว่าเรื่องนี้ถึงที่สุดแล้วอาจะต้องส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาตีความ
"ผมยอมรับว่า กกต. ชุดนี้เป็นของปลอม เพราะถูกตั้งโดย คมช. ไม่ได้ถูกตั้งมาตามรัฐธรรมนูญ หรือได้รับการโปรดเกล้าฯ เรื่องนี้ไม่ขอโต้เถียงใครที่กล่าวหา แต่ผมเห็นว่า แม้ไม่ได้มาตามรัฐธรรมนูญ แต่กฎหมายก็เปิดโอกาสให้ทำได้" นายสุเมธ กล่าว
