ร่มฉัตร จันทรานุกูล
มหาวิทยาลัยเศรษฐศาสตร์และธุรกิจระหว่างประเทศ(UIBE) วิทยาลัยนานาชาติ(SIE) กรุงปักกิ่ง
สำหรับท่านที่ติดตามข่าวจีนอยู่เสมอ นาทีนี้ชื่อของบริษัทอสังหาริมทรัพย์จีน Evergrande Group หรือเหิงต้าคงได้ยินกันมามากพอสมควรแล้ว ภายใต้วิกฤตหนี้มหาศาลและข่าวคราวของการล้มละลายก็มีออกมาอยู่ตลอดตั้งแต่เดือนที่แล้ว หลายคนตั้งข้อวิเคราะห์กันต่าง ๆ นานาว่า รัฐบาลจะเข้ามาช่วยโอบอุ้มวิกฤตหนี้ของเหิงต้านี่หรือไม่ แต่รอแล้วรอเล่าจนถึงปัจจุบันทางฝั่งของรัฐบาลก็ยังไม่มีสัญญาณที่ชัดเจนออกมาแต่อย่างไร
ผู้เขียนขอแชร์ในมุมมองของประชาชนจีนทั่วไปในโซเซียลมองว่า “เหิงต้า” ทำตัวเองและไม่สมควรได้รับการช่วยเหลือจากรัฐบาล หากกล่าวถึงต้นเหตุวิกฤตของเหิ้งต้ามีดังต่อไปนี้คือ
- ธุรกิจหลักของเหิ้งต้าคือธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ กู้เงินจากธนาคารออกมาเช่าที่ พัฒนาสร้าง ตรงนี้ให้ใช้เครดิตของบริษัทเหิงต้าออก “ตั๋วค้ำประกันจ่ายทีหลัง” ไปให้ก่อน ผู้รับเหมาและซัพพลายเออร์ก็จะต้องลงทุนลงแรงไปก่อน เป็นการเอาหนี้หมุนหนี้ที่ยิ่งหมุนยิ่งพอกพูนใหญ่
กอปรกับไม่ฟังแนวทางของรัฐบาลในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมานี้ ซึ่งมีนโยบายให้บ้านมีไว้เพื่ออยู่ไม่ใช่เพื่อเก็งกำไร หมายความว่าการกู้เงินซื้อบ้านของประชาชนจะยากมากขึ้น มีข้อจำกัดในการลงทุนอสังหาริมทรัพย์มากขึ้น
ถึงกระนั้นที่ผ่านมาเหิงต้าก็ยังคงใช้วิธีการปั่นราคาและสร้างความร้อนแรงให้ตลาดอสังหาริมทรัพย์อยู่ โดยวิธีการหนี้หมุนหนี้ก็ดำเนินมาจนถึงขั้นวิกฤติที่เริ่มผิดนัดจ่ายเงินให้กับผู้รับเหมาและซัพพลายเออร์ รายเล็กใหญ่ เริ่มมีการหยุดพักการก่อสร้างในโครงการต่างๆสร้างความหวาดผวามาให้แก่ประชาชนผู้ซื้อบ้านของโครงการเหิ้งต้าอีก
- เมื่อเหิงต้าเริ่มมีสัญญาณปัญหาสายป่านการเงิน ก็เริ่มออกผลิตภัณฑ์กองทุนเหิงต้าออกมา เพื่อระดมทุนออกขายหน่วยลงทุนแก่พนักงานและประชาชนทั่วไปโดยมีการกล่าวกันว่า พนักงานน้อยใหญ่ของเหิงต้าต้องซื้อหน่วยลงทุนของกองทุนที่เหิงต้าออกด้วย (ภาคบังคับ) ในอัตราดอกเบี้ยที่เหิงต้าจะจ่ายให้แก่ผู้ลงทุนมากกว่า 10% ขึ้นไป
สำหรับท่านที่รู้เรื่องของการลงทุนอยู่ในขณะนี้จะทราบว่าดอกเบี้ยกองทุนขนาดนี้ถือว่าเยอะมากๆ และสุดท้ายเมื่อการเงินเกิดปัญหา ทั้งเงินต้นและดอกก็ไม่มีคืนให้ผู้ลงทุน ข่าวที่ออกมาก่อนหน้าว่าผู้บริหารระดับสูงของเหิงต้าหลายคนถอนเงินออกจากกองทุนไปก่อนตั้งแต่เกือบครึ่งปีที่แล้วก็ถูกเปิดโปง และทางเหิงต้าก็เรียกให้ผู้บริหารเหล่านี้ที่ถอนเงินออกไปก่อนจ่ายเงินกลับคืนกองทุน คนกลุ่มนี้คือกลุ่มคนที่รู้ข่าวสารเนิ่นๆ แต่สำหรับประชาชนผู้ลงทุนกว่าจะรู้ข่าว รู้ความเคลื่อนไหวก็อาจจะช้าไปเสียแล้ว นี่คือความไม่ยุติธรรมกับผู้ลงทุนรายย่อย และความล้มเหลวของการบริหารงานของเหิงต้า
- การลงทุนในธุรกิจอื่น ๆ ที่ไม่เชี่ยวชาญ เช่น น้ำดื่ม รถยนต์ การท่องเที่ยว ต่างเป็นธุรกิจที่ไม่ได้ทำกำไรงอกเงยให้กับเหิงต้าเลย แต่กลับเป็นธุรกิจที่ขาดทุนติดต่อกันมาเป็นเวลานาน
หลังจากคลื่นข่าวด้านลบของเหิงต้าออกมาสู่สายตาประชาชนตั้งแต่เดือนที่แล้ว ทำให้ประชาชนและเจ้าหนี้ต่างหมดความมั่นใจกับบริษัทเหิงต้า ราคาหุ้นในตลาดดิ่งลงจนต้องหยุดทำการซื้อขาย เจ้าหนี้ ผู้ลงทุนและประชาชนที่ซื้อบ้านของเหิงต้า ต่างไปเรียกร้องสิทธิของตัวเอง ทวงเงินและเพราะความกดดันของสังคมทำให้เหิงต้าออกมายอมรับอย่างเป็นทางการว่า ขณะนี้ประสบกับปัญหาทางการเงินอย่างไม่เคยมีมาก่อน
ฝ่ายบริหารของเหิงต้าและผู้ก่อตั้งนายสีว์จยาอิ้น (Xu Jia Yin) ได้ออกมาแถลงต่อสื่อและประชาชนอยู่หลายครั้งเรื่องแผนการผ่อนจ่ายชำระหนี้และแผนการใช้หลักทรัพย์ที่มีอยู่คืนแทนเงินสด เป็นต้น
ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์สิ่งที่สำคัญที่สุดคือเครดิตความเชื่อมั่น ความเชื่อมั่นในที่นี้หมายถึงความเชื่อมั่นของผู้บริโภคและความเชื่อมั่นจากซัพพลายเออร์ โดยเหิงต้าได้ออกมาให้ความมั่นใจต่อเจ้าหนี้และประชาชนที่ซื้อโครงการบ้านของตนเองไปว่า จะมอบส่งบ้านภายในกำหนด
นายสีว์จยาอิ้น ได้ออกมาบอกว่า “ตัวผมเองไม่เหลืออะไรเลยก็ไม่เป็นไร แต่ผู้ลงทุนเป็นแบบนั้นไม่ได้”
แน่นอนว่าการกระทำสำคัญกว่าการพูด หลังจากที่เหิงต้าประสบปัญหาทางการเงินก็มีข่าวออกมาเรื่อย ๆ เกี่ยวกับการขายสินทรัพย์ ลดการถือหุ้นในบริษัทต่าง ๆ ของเหิงต้าลง โดยจนถึงปัจจุบันเหิงต้าได้ขายสินทรัพย์ของตัวเองออกไปแล้วกว่า 2 หมื่นล้านหยวน
ในส่วนของธุรกิจต่าง ๆ ของเหิงต้าอย่างเช่น บริษัทบริหารนิติบุคคลเหิงต้าก็ขายหุ้นมากกว่า 50% แต่หนี้ที่เหิงต้ามีทั้งหมดมากกว่า 1.9 พันล้านล้านหยวน สูงกว่าจีดีพีปีหนึ่งของหลายมณฑลในจีนด้วยซ้ำ ทำให้เห็นว่าหนี้ของเหิงต้านั้นมหาศาลแค่ไหน
มาต่อด้วยเรื่องของการคอรัปชั่นภายในของเหิงต้าที่มีข่าวออกมาเป็นที่ฮือฮา อย่างเช่นเรื่องของการแบ่งเงินปันผลของเหิงต้าแก่ผู้บริหารระดับสูงทั้งหลาย แต่ละปีแต่ละคนได้รับส่วนแบ่งหลัก 10 ล้านหยวน
นายสีว์จยาอิ้น ถูกเปิดโปงหลักทรัพย์ในต่างประเทศที่มีมหาศาล ทั้งบ้านพักตากอากาศต่างประเทศ รถยนต์หรูหลายคันและเครื่องบินส่วนตัว โดยหลายสำนักข่าวในจีนก็ออกมาประโคมข่าวว่า เหิงต้า 6 ปีที่ผ่านมากำไร 1.7 แสนล้านหยวนไปไหนหมด?
เหิงต้าในปี 2017-2018 ไต่อันดับขึ้นมาเป็นบริษัทอสังหาริมทรัพย์อันดับหนึ่งในจีน ในการจัดอันดับบริษัทฟอร์บ 500 โลก เหิงต้าถูกจัดเป็นอันดับที่ 122 นับได้ว่าเหิงต้าเป็นบริษัทขนาดใหญ่และเป็นบริษัทที่มีศักยภาพบริษัทหนึ่ง มีเว็บจีนหนึ่งให้ความเห็นเกี่ยวกับเงินกำไรของเหิงต้าที่ผ่านมาไปไหนหมดดังนี้
- จากสถิติของบริษัทในปี 2015-2019 เหิงต้ามีกำไร 1.43 แสนล้านหยวน ในจำนวนนี้นายสีว์จยาอิ้นผู้ก่อตั้งเหิงต้าได้รับเงินปันผลไป หลักหมื่นล้านหยวน
- การพัฒนาธุรกิจอื่น ๆ ของเหิงต้าไม่ประสบความสำเร็จอย่างเช่น ธุรกิจรถยนต์เหิงต้าลงทุนไป 4 หมื่นกว่าล้านหยวน ในต้นปีนี้ขาดทุนไปอีก 4.9 พันล้านหยวน น้ำดื่มแบรนด์ตัวเองที่ลงทุนไปก็ขาดทุนไปแล้ว 4 พันล้านหยวน
- ที่ผ่านมาเหิงต้าที่บริจาคเงินเป็นจำนวนมากให้สังคม หลักหมื่นล้านหยวน ซึ่งตรงนี้ก็นับว่าเหิงต้าเป็นตัวอย่างที่ดีของบริษัทจีนที่ทำ การจัดกิจกรรมเพื่อสังคมที่ไม่แสวงหาผลกำไร
- เงินที่ติดหนี้เล็กใหญ่มีจำนวนมหาศาลนั้น ไม่ใช่เพียงหนี้ธนาคาร ซัพพายเออร์เท่านั้น ยังมีหนี้ของรัฐบาลท้องถิ่นต่าง ๆ อีก ถึงแม้ว่าเหิงต้าจะพยายามคืนหนี้สินอยู่ก็ยังเหลือมากอยู่ดี
ธนาคารที่กู้มาก็ต้องจ่ายดอกเบี้ยอยู่ และแค่ดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายก็มีจำนวนเยอะมากเป็นหลักหลายพันล้าน ในหกเดือนแรกของต้นปีนี้เหิงต้าทำกำไรไปได้เพียง 1 หมื่นล้านหยวน แต่ก็ยังไม่เพียงพอหนี้ที่ยังเหลืออยู่ที่จำนวนมากกว่านี้หลายเท่านัก
ในตอนนี้เหิงต้ากำลังอยู่ในช่วงของการปรับโครงสร้างภายในและทยอยใช้หนี้แก่เจ้าหนี้ทั่วสารทิศ พวกนักลงทุนรายย่อยซัพพลายเออร์หลายรายไม่อยากได้คืนเป็นสินทรัพย์ อยากได้บ้านของโครงการเหิงต้าแทน แต่นักลงทุนและซัพพลายเออร์ต่างก็ต้องการเงินสดมากกว่า
ถึงเวลานี้คำกล่าวที่ว่า“กำขี้ดีกว่ากำตด” น่าจะใช้ได้ดีในสถานการณ์แบบนี้ เพราะหากจะรอเหิงต้ามีเงินสดมาจ่ายให้ไม่รู้ว่าต้องรอถึงเมื่อไหร่
ผู้เชี่ยวชาญจีนหลายคนวิเคราะห์ว่า เหิงต้าคงไม่ได้รับการยื่นมือช่วยเหลือจากรัฐบาลมากนัก เพราะที่ผ่านมาก็ไม่ฟังและยังดำเนินนโยบายปั่นราคาบ้านอย่างดื้อดึง อีกทั้งที่เหิงต้ามาถึงจุดวิกฤตนี้เพราะทำตัวเองทั้งสิ้น ไม่สมควรได้รับความเห็นใจ
ผู้เขียนมองว่าที่น่าสนใจคือ ต้องจับตารัฐบาลจีนจะออกมาใช้กฎหมายควบคุมและบังคับเหิงต้าต่อไปอย่างไร?
