เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา ชาวจีนต้องพบกับเรื่องอื้อฉาวคาวสังคม หลังพบชุดภาพลับของสาววัยรุ่นกว่าร้อยคนถูกแชร์ว่อนอินเทอร์เน็ต คาดปล่อยมาจากแหล่งเงินกู้นอกระบบสุดโหด ที่หลอกล่อเหยื่อด้วยสโลแกน “ภาพมา เงินไป”
ไชน่า ยูทธ์ เดลี่ รายงานว่า ภาพถ่ายเซลฟีและคลิปวีดีโอโป๊เปลือยของหญิงสาว อายุ 19-23 ปี จำนวน 167 คน ถูกเผยแพร่พร้อมกับรายละเอียดการติดต่อและที่อยู่ของครอบครัว โดยข้อมูลกว่าสิบกิกกะไบต์นี้น่าจะเป็นส่วนหนึ่งของแก๊งปล่อยเงินกู้เถื่อน ซึ่งกำหนดให้สาวผู้ร้อนเงินต้องส่งภาพถ่ายตัวเองไปเป็นหลักประกันว่าจะไม่บิดเบี้ยวหนีหนี้
กรณีสุดฉาวโฉ่ดังกล่าวได้ก่อให้เกิดความสนใจต่อปัญหา "ธนาคารใต้ดิน” (underground banking) ที่กระจายตัวเป็นวงกว้างทั่วสังคมจีน โดยเฉพาะเมื่อได้อานิสงส์จากเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตของโลกยุคปัจจุบัน
สื่อจีนระบุว่า ปัจจัยสำคัญมาจากกลุ่มนักศึกษา ผู้ใช้แรงงาน และชาวบ้านแถบชนบท ซึ่งแทบไม่เคยได้รับการบันทึกข้อมูลเครดิตในศูนย์อ้างอิงของธนาคารกลางจีน อันเป็นระบบขึ้นทะเบียนข้อมูลที่เรียกดูได้บนเว็บไซต์สาธารณะ ส่งผลให้พวกเขาหมดโอกาสขอกู้ยืมเงินจากธนาคารหรือสถาบันการเงินทั่วไปได้
ผู้คนกลุ่มนี้ซึ่งมีการคาดคะเนตัวเลขอยู่ที่ 500 ล้านคน จึงกลายเป็นลูกค้าหลักของแก๊งเงินกู้ประเภทบุคคลต่อบุคคล หรือพีทูพี (P2P) ที่มาในรูปแบบบริษัทและแบบออนไลน์ โดยมิได้ตระหนักถึงความเสี่ยงและอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ ที่สูงลิบลิ่วอยู่นอกเหนือการควบคุมของกฎหมาย
นอกจากนั้นการถูกเพิกเฉยจากธนาคารและสถาบันการเงินมาเนิ่นนาน เพราะไม่ได้จัดอยู่ในสถานะ “ลูกค้าคุณสมบัติชั้นดี” ก็ผลักดันให้คนกลุ่มนี้ยินยอมรับความสุ่มเสี่ยงเพื่อได้เงินก้อนโตมาใช้จ่าย โดยไม่ต้องอาศัยหลักประกัน (collateral) ตามกฎระเบียบธนาคารให้ยุ่งยาก
ความเห็นจากนักวิเคราะห์มองว่า สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นเครื่องบ่งชี้ให้เห็นการขยายตัวของ “ลัทธิบริโภคนิยม” ในประเทศจีน ตลอดจนระบบการเงินที่ด้อยพัฒนา และการขาดแคลนระบบให้กู้ยืมเงินที่เหมาะสมแก่นักเรียนนักศึกษา
รายงานของธนาคารผิงอัน (Ping An Bank) ซึ่งตีพิมพ์ในเดือนก.ค. ระบุว่า อัตราการเติบโตประจำปีของการกู้ยืมเงินเพื่อการบริโภคในจีน ซึ่งหมายรวมการจดจำนองไว้ด้วยนั้น ได้เขยิบขึ้นโดยเฉลี่ยที่ร้อยละ 28
นักวิเคราะห์เสริมว่า ธนาคารและสถาบันการเงินดั้งเดิมในจีนไม่สามารถตอบสนองต่อความต้องการกู้ยืมเงินที่เพิ่มมากขึ้นในเวลานี้ได้ ทำให้ประชาชนที่ต้องการใช้เงินหันไปพึ่งพาครอบครัวเพื่อนพ้องและบริการกู้ยืมเงินประเภทพีทูพีทั้งหลาย
เนชั่นแนล บิสสิเนส เดลี่ รายงานอ้างนายจัง จวิน ประธานบริหารของไพ ไพ ไต้ (拍拍贷) บริษัทผู้ให้กู้ยืมเงินประเภทพีทูพี ระบุว่า ทุกวันนี้ชาวจีนเกือบห้าร้อยล้านคนยังไม่มีบัตรเครดิตเป็นของตัวเอง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าพวกเขาหลุดอยู่นอกกรอบการบริการทางเงินแบบดั้งเดิม
ขณะเดียวกันผู้บริหารของบริษัทผู้ให้กู้ยืมเงินแบบพีทูพีอีกแห่งเผยกับเซาท์ไชน่าฯ ว่า นักบริโภคชาวจีนรุ่นเยาว์ซึ่งครอบครองสินทรัพย์เพียงน้อยนิดจนมิอาจเสนอเป็นหลักประกันกับธนาคาร ได้ให้ความสนใจสินเชื่อออนไลน์กันเป็นจำนวนมาก เพราะได้รับอนุมัติไวและไม่ต้องใช้เอกสารหลักฐานมากมาย
ความรวดเร็วทันใจปานจรวดของการให้กู้ยืมเงินออนไลน์นี้ จึงดึงดูดเหล่านักศึกษาสาวไปเป็นเหยื่อจำนวนมาก ซึ่งประเมินกันว่าอาจสูงนับพันรายแล้วในตอนนี้
“ฉันได้เงิน 5,000 หยวน (ราว 25,000 บาท) ด้วยเวลาไม่เกินสามนาที หลังจากส่งภาพเซลฟีและคลิปฯ นู้ดไปให้คนปล่อยกู้” ไชน่า ยูทธ์ เดลี่ รายงานอ้างคำบอกเล่าของหญิงสาวรายหนึ่ง ทั้งนี้ เธอถูกคิดดอกเบี้ยเงินกู้ก้อนดังกล่าวที่ร้อยละ 27 ต่อเดือน
