ผู้นำจีนกำลังประกาศปฏิรูปใหญ่ จุดประกายฝันแก่ประชาชน

เอเจนซี-พรรคคอมมิวนิสต์จีนเปิดการประชุมใหญ่เมื่อวันเสาร์(9 พ.ย.) ท่ามกลางกระแสจับตา ที่ประชุมจะประกาศนโยบายหรือมาตรการปฏิรูปครั้งประวัติการณ์ที่ทรงความสำคัญเทียบเท่านโยบายปฏิรูปเศรษฐกิจและเปิดประเทศของผู้นำเติ้ง เสี่ยวผิงเมื่อ 30 กว่าปีที่แล้ว แต่กลุ่มนักวิเคราะห์ก็พากันชี้ว่าการเปลี่ยนแปลงใดยากที่จะเป็นไปได้

การประชุมใหญ่ของผู้นำมังกร คือ การประชุมเต็มคณะของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 18 ครั้งที่ 3 จะประชุมกันเป็นเวลา 4 วัน ณ โรงแรมปักกิ่ง กลางกรุงปักกิ่งโดยเป็นการประชุมปิดลับ เริ่มเมื่อวันเสาร์(9 พ.ย.) เพื่อกำหนดทิศทางการปกครองบริหารประเทศ ที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับสองของโลกแล้ว โดยมีอุปสรรค์ท้าทายใหญ่จากภาวะชะลอตัวเศรษฐกิจไปถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมเมื่อมโทรมไปขยายวงกว้างไปทั่วประเทศอย่างน่ากลัว

กลุ่มนักวิเคราะห์มองกันว่า จีนจะยังคงรักษาการปฏิรูปเศรษฐกิจ ที่ดำเนินมา 30 กว่าปี แต่ชะลอตัวลงระหว่างยุคประธานาธิบดีหู จิ่นเทา

กลุ่มการนำรุ่นที่ 5 นำโดยสี จิ้นผิง ซึ่งเข้ามากินตำแหน่งเลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์และเพิ่งนั่งเก้าอี้ประธานาธิบดีในเดือนมี.ค.ปีนี้ โดยมีหลี่ เค่อเฉียง นายกรัฐมนตรี ถือหางเสือนาวารัฐบาล ก่อนการประชุมไม่กี่วัน ผู้นำทั้งสองได้แถลงสร้างความหวังบรรเจิดเกี่ยวกับการปฏิรูป แต่ก็เผยรายละเอียดเพียงเล็กน้อยมาก

ด้านสื่อจีนที่เป็นกระบอกเสียงของรัฐ ระบุว่า ผู้นำกำลังตัดสินมาตรการปฏิรูปเศรษฐกิจ โดยไม่มีการปฏิรูปการเมืองแบบตะวันตก

สื่อกระบอกเสียงพรรคคอมมิวนิสต์ หนังสือพิมพ์ประชาชน หรือ พีเพิล เดลี่ ระบุในบทบรรณาธิการ สรรเสริญการปฏิรูปเศรษฐกิจที่นำความรุ่งเรืองมาสู่ประเทศ ที่มีประชากรมากที่สุดในโลก และเรียกร้องการปฏิรูปที่ลงลึกมากขึ้น

“จีนจะต้องปฏิรูปอย่างลงลึกมากขึ้น โดยเปิดกว้างในทุกด้านเพื่อเดินหน้าต่อไป แต่ก็ต้องฝ่าฟันอุปสรรค ที่ทำให้การดำเนินการปฏิรูปเป็นไปอย่างลำบาก เสมือน “การเข็นครกขึ้นเขา”

“ในสังคมที่การเปลี่ยนแปลงเป็นไปอย่างรวดเร็ว และความขัดแย้งที่สั่งสมมานาน อีกทั้งการแข่งขันอย่างดุเดือด ดังนั้น การก้าวเดินต่อไปถึงขั้นสูงสุดของการพัฒนา ก็ต้องเผชิญความเสี่ยงและวิกฤตนานา” หนังสือพิมพ์ประชาชน ระบุ

ด้านกลุ่มนักวิเคราะห์ไม่คิดว่าที่ประชุมฯซึ่งจะปิดการประชุมในวันอังคาร(12 พ.ย.) จะประกาศมาตรการเด็ดๆ โดยการประชุมก็เป็นเพียงการถกเถียงและตัดสินหลักการทั่วๆไป มากกว่าการออกนโยบายเด็ดๆที่พลิกโฉม

“กลุ่มที่คาดหวังนโยบายใหม่จากการประชุมเต็มคณะฯครั้งที่สาม อาจประสบความผิดหวัง อย่างไรก็ตาม หัวใจของความสำเร็จอยู่ที่ผู้นำจะผลักดันแผนที่สอดคล้องสานต่อและสมบูรณ์สำหรับการปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจ” บริษัทการวิจัย Capital Economics ระบุในการวิจัยที่เผยเมื่อไม่นานมานี้

ด้านหนังสือพิมพ์ประชาชน แจกแจงรายการ “ความหวัง” ยาวเหยียด ที่ประชาชนเฝ้ารอคอย แต่ก็รายละเอียด โดยระบุว่านโยบายต่างๆจะมุ่งลดช่องว่างความมั่งคั่ง และโยกย้ายประชาชนในเขตชนบทเข้าสู่เขตเมือง

ทั้งนี้หลังจากที่ผู้นำเติ้ง เสี่ยวผิงประกาศการปฏิรูปและเปิดประเทศเมื่อ 30 ปีที่แล้ว การเติบโตเศรษฐกิจจีนเป็นไปอย่างรวดเร็วมหัศจรรย์ แต่ช่องว่างรายได้ระหว่างเขตเมืองและชนบทก็กำลังขยายกว้างถึงจุดอันตรายแล้ว กลุ่มนักวิเคราะห์ชี้

ดัชนีจีนี หรือสัมประสิทธิ์จีนี (Gini coefficient) มาตรวัดความไม่เท่าเทียม ที่กำหนดให้ ระดับ 0 แสดงความเท่าเทียม/เสมอภาคอย่างสมบูรณ์ และ ระดับ 1 แสดงความไม่เท่าเทียมอย่างสมบูรณ์ จากข้อมูลหน่วยงานรัฐ ระบุ ดัชนีจีนีจีนเมื่อปีที่แล้ว(2555) อยู่ที่ 0.47 ซึ่งใกล้ระดับ 0.40 ที่กลุ่มนักเศรษฐศาสตร์บางกลุ่มมองว่า เป็นระดับอันตราย

การสร้างเขตเมืองในจีน รัฐบาลจะต้องผ่อนปรนกฎเหล็ก “สำมะโนครัว” หรือที่จีนเรียก “ฮู่โข่ว” ซึ่งระบบสำมะโนครัวนี้ จำกัดสิทธิในการรับผลประโยชน์สวัสดิการสังคม ริดรอนสทธิของแรงงานต่างถิ่น อย่างบริการการศึกษา และรักษาพยาบาล เป็นต้น จนกลายเป็นความขัดแย้งใหย่ในสังคมด้านหนึ่งในเวลานี้

หนังสือพิมพ์ประชาชนยังชี้ถึงความเป็นไปได้ของการปฏิรูป “ระลอกใหม่” ในกลุ่มวิสาหกิจของรัฐที่ทรงอิทธิพล คือ การทลายการผูกขาด หลังจากที่ช่วงปลายทศวรรษที่ 1990 มีการปิดหรือควบรวมวิสากิจที่ขาดทุนจำนวนมาก เหลือไว้แต่กลุ่มวิสาหกิจรายใหญ่ที่ทรงอิทธิพลล้นหลามในภาคเศรษฐกิจหลัก

ด้านกลุ่มนักวิเคราะห์ว่ากันว่า ไม่น่าจะเกิดการปฏิรูปใหญ่ หรือการแปรรูปวิสาหกิจ แม้รัฐบาลพยายามสร้างภาคเอกชนที่ก่อบรรยากาศการแข่งขันมากขึ้น

“การประชุมฯจะกำหนดกรอบงานที่รอบด้านสำหรับการปฏิรูปใน 2-3 ปีข้างหน้า แต่ก็จะไม่มีการประกาศรายละเอียดมากนัก” หวัง เทา นักเศรษฐศาสตร์แห่ง UBS กล่าว และเสริมว่า โดยเฉพาะ การเปลี่ยนแปลงใหญ่ๆในการปฏิรูปวิสาหกิจของรับ ดูจะไม่เกิดขึ้น

ชาวจีน หวังอะไรจากการประชุมเต็มคณะครั้งที่สาม
ระหว่างการประชุมเต็มคณะฯ มีรายงานโหมกระแสการถกเถียงการปฏิรูปใหญ่ จากการพัฒนาระบบตลาดแบบสังคนิยม ประชาธิปไตย วัฒนธรรม ความสมานฉันท์ในสังคม และความก้าวหน้าด้านระบบนิเวศ

สื่อจีน โกลบอล ไทม์ส (Global Times) ก็จัดทำการสำรวจความคิดเห็นประชาชน ที่ปรากฎผลออกมาว่า 63 เปอร์เซนต์ของผู้ตอบการสอบถาม สนใจติดตามการประชุมฯอย่างใกล้ชิด และ 36 เปอร์เซนต์ บอกว่าไม่สนใจ

ในการสำรวจที่ให้ตอบมากกว่าหนึ่งตัวเลือก “ผู้ตอบหวังอะไรจากการประชุมฯ” ปรากฏคำตอบที่ได้รับเลือกมากที่สุด ได้แก่ การปฏิรูประบบประกันสังคมและการรักษาเสถียรภาพสังคม ระบบการกระจายรายได้ และกลไกการปราบปรามคอรัปชั่น

เกือบ 80 เปอร์เซ็นต์ บอกว่าพวกเขากำลังจับจ้องการปฏิรูประบบประกันสังคมและการรักษาเสถียรภาพสังคม ขณะที่มากกว่ากึ่งหนึ่งของผู้ตอบ อยากเห็นการปฏิรูปการกระจายรายได้และการปราบปรามคอรัปชั่น

โดยเปรียบเทียบ มีเพียง 33 เปอร์เซ็นต์ของผู้ตอบที่ต้องการให้มีการปฏิรูประบบการเมือง

กลุ่มที่แสดงท่าทีเรียกร้องการปฏิรูปการเมือง เป็นกลุ่มเพศชาย สูงวัย และมีการศึกษาอย่างต่ำระดับปริญญาตรี