ว่าที่ทูตญี่ปุ่นประจำปักกิ่งเสียชีวิตฯ ในโตเกียว ขณะชาวจีนประท้วงชิงเกาะเตี้ยวอี๋ว์เดือด

เอเยนซี - กระทรวงการต่างประเทศญี่ปุ่นเผย เอกอัครราชทูตญี่ปุ่นที่ถูกวางตัวให้มาประจำที่จีนคนถัดไป นายชินอิจิ นิชิมิยะ ถึงแก่มรณกรรมแล้ว (16 ก.ย.) ในโรงพยาบาลโตเกียว สามวันหลังจากที่เขาไปล้มหมดสติอยู่บนถนนในกรุงโตเกียว ขณะนี้แพทย์กำลังชันสูตรหาสาเหตุของการเสียชีวิต

นายทาคาชิ อาริโยชิ เจ้าหน้าที่กระทรวงฯ เผยในแถลงการณ์ แต่ก็ไม่ได้ให้รายละเอียดอะไร นอกจากบอกว่า นายนิชิมิยะ วัย 60 ปี ถูกพบหมดสติอยู่บนถนนใกล้บ้านของเขาซึ่งเป็นทางที่เขาใช้เดินมาทำงานงาน

ทั้งนี้ นายนิชิมิยะ จะได้เดินทางไปแทนที่นายอูอิชิโร นิวะ ผู้แทนระดับสูงของญี่ปุ่นในกรุงปักกิ่งในกลางเดือนต.ค.

อย่างไรก็ตาม ในการเสียชิวิตของนายนิชิมิยะ เป็นช่วงที่ความตึงเครียดระหว่างญี่ปุ่นและจีนกำลังปะทุเดือดกรณีชิงความเป็นเจ้าของเกาะเตี้ยวอี๋ว์ในทะเลจีนตะวันออก

จีนเดือด รวมตัวประท้วงทั่วประเทศ

กลุ่มประท้วงต่อต้านญี่ปุ่นในจีนออกมารวมตัวในเมืองต่าง ๆ ทั่วแผ่นดินใหญ่ วันอาทิตย์นี้เป็นวันที่สอง ขณะที่รัฐบาลจีนพยายามหาทางคลายความโกรธเกรี้ยวของประชาชนและคุมไม่ให้ความรุนแรงบานปลาย ซึ่งปัญหานี้อาจกระทบต่อการเปลี่ยนถ่ายอำนาจผู้นำจีนที่กำลังใกล้เข้ามาถึงนี้

เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา เหตุการณ์ประท้วงปะทุขึ้นทั้งในกรุงปักกิ่งและเมืองอื่น ๆ ผู้ประท้วงเข้าล้อมสถานทูตญี่ปุ่น ขว้างปาก้อนหิน ไข่ไก่ และขวด จนตำรวจปราบจลาจลต้องนำโล่และกระบองออกมาใช้ป้องกันสถานทูตฯ

สำนักข่าวเอ็นเอชเคของญี่ปุ่นรายงานว่า ผู้ประท้วงจีนเข้าชิงสินค้าในร้านรวงต่าง ๆ ทุบรถญี่ปุ่น แล้วยังบุกไปในโรงงานที่ญี่ปุ่นเป็นเจ้าของในแถบชิงเต่า

นายกรัฐมนตรีโยชิฮิโกะ โนดะ ส่งเสียงมายังจีนผ่านฟูจิทีวีว่า จีนต้องเข้มงวดในการป้องกันความเสียหายที่จะบังเกิดแก่ประชาชนชาวญี่ปุ่น ตลอดจนบริษัทห้างร้านต่าง ๆ

การประท้วงของจีน สะท้อนให้เห็นความสัมพันธ์ที่ขัดแย้งระหว่างปักกิ่งและโตเกียว หลังจากญี่ปุ่นตัดสินใจซื้อเกาะเตี้ยวอี๋ว์ หรือเซนกากุในภาษาญี่ปุ่น จากเจ้าของเกาะที่อาศัยอยู่ชาวญี่ปุ่น จีนโต้ว่าการกระทำดังกล่าวถือว่าละเมิดอธิปไตยของจีน

เหตุการณ์ประท้วงที่แรงสุดวันนี้ เจ้าหน้าที่ตำรวจใช้แก๊สน้ำตาและรถฉีดน้ำสลายฝูงชนหลายพันที่ประท้วงในมหานครเซินเจิ้น ใกล้กับฮ่องกง มีเสียงตะโกนออกมาไม่ขาดสายว่า "ยุ่นออกไปจากแผ่นดินจีน"

ขณะเดียวกันเจ้าหน้าที่ตำรวจใช้เครื่องขยายเสียงบอกผู้ประท้วงว่า ความโกรธเกรี้ยวนี้เป็นสิ่งที่เข้าใจได้ แต่ก็ต้องเคารพหลักการเหตุผลและกฎหมายฯ ด้วย

นอกจากเซินเจิ้น ผู้ประท้วงยังรวมตัวในเฉิงตู ขณะที่ในเซี่ยงไฮ้ ประชาชนประมาณ 1,500 คนเดินขบวนไปยังสถานกงสุลญี่ปุ่น แต่เจ้าหน้าที่ตำรวจอนุญาตให้ผู้ประท้วงกลุ่มเล็ก ๆ เท่านั้นเข้าไปทำการประท้วงได้อย่างสันติ ผู้เดินขบวนถือธงชาติจีนและภาพอดีตผู้นำเหมา เจ๋อตง ท่ามกลางการจับตามองของเจ้าหน้าที่ตำรวจหลายร้อยคน

หนังสือพิมพ์ธุรกิจนิเคอิ เผยว่า ในวันอาทิตย์ผู้เดินขบวนได้บุกเข้าไปทำลายข้าวของในโรงงานพานาโซนิก ทั้งในชิงเต่าและซูโจว ขณะนี้โรงงานยังอยู่ในระหว่างการตัดสินใจว่าจะสามารถทำการผลิตต่อไปได้หรือไม่ หลังจากทำการตรวจสอบความเสียหาย

หน่วยจำหน่ายโตโยต้าในจีนเผยว่า ร้านตัวแทนจำหน่ายรถยนต์โตโยต้าหลายแห่งถูกเผา รถยนต์หลายคันถูกทำลาย

มีรายงานล่าสุดเมื่อเช้านี้(16 ก.ย.) กลุ่มต่อต้านญี่ปุ่นจำนวนมากได้ปิดล้อมโรงแรมห้าดาว Guangzhou Garden Hotel ในนครกว่างโจว โดยบางคนได้บุกเข้าไปในโรงแรมทุบกระจก ทำลายข้างของในร้านอาหารและร้านค้าญี่ปุน ขณะนี้ ตำรวจได้ควบคุมตัวกลุ่มคนที่ก่อเหตุรุนแรงทำลายสิ่งของ และได้ขึงเส้นห้ามเข้าที่หน้าประตูโรงแรม จากนั้น กลุ่มประท้วงได้ทะยอยสลายตัวไป

อย่างไรก็ดี เหตุการณ์ตึงเครียดเหล่านี้เกิดขึ้นในระหว่างที่จีนและญี่ปุ่นกำลังมีแรงกดดันทางการเมืองภายใน ทำให้ช่องทางแก้ปัญหาทางการทูตแคบลง รัฐบาลโนดะกำลังใกล้สู่การเลือกตั้งใหม่ในอีกไม่กี่เดือน ยิ่งกดดันทำให้ไม่สามารถอ่อนข้อให้กับจีนได้

ขณะที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนก็กำลังจะสู่จุดเปลี่ยนชุดผู้นำใหม่ โดยประธานาธิบดีหู จิ่นเทาจะต้องลงจากตำแหน่งเลขาธิการใหญ่ฯ พรรคคอมมิวนิสต์ในการประชุมสมัชชาพรรคฯ เต็มคณะครั้งที่ 18 ซึ่งเชื่อว่าจะเกิดขึ้นในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้ ขณะที่กระแสโกรธเคืองของประชาชนก็อาจช่วยให้สร้างเอกภาพให้กับการสืบอำนาจของผู้นำชุดต่อไปได้

ชายวัยกลางคนแซ่เสวี่ย กล่าวเมื่อสายวันอาทิตย์หน้าสถานทูตญี่ปุ่นว่า "ผมคิดว่าถึงเวลาที่รัฐบาลจีนจะต้องทำอะไรที่แข็งกร้าวเสียที ผมไม่ได้หมายถึงสงคราม แต่หมายถึงการลงโทษ รู้ทั้งรู้ว่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นพึ่งพิงจีนมหาศาลขนาดไหน"

สื่อจีนพยายามประโคมข่าวเรียกร้องให้ประชาชนแสดงออกซึ่งความโกรธเกรี้ยว "อย่างมีเหตุผล" พร้อมเตือนว่าการทำอะไรรุนแรงนั้นไม่เป็นการดีต่อจีนเอง

ปัญหาพิพาทน่านน้ำแถบเกาะเตี้ยวอี๋ว์ขยายตัวเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา เมื่อจีนส่งเรือตรวจการณ์ 6 ลำ ลงไปยังบริเวณดังกล่าวในทะเลจีนตะวันออก ขณะที่สื่อรัฐบาลจีนหลายสำนักก็ได้ลงข่าวโจมตีประณามญี่ปุ่นกันครึกโครม

ความสัมพันธ์ระหว่างจีนและญี่ปุ่นยากที่จะหวนเป็นปรกติ ด้วยความทรงจำเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ในช่วงทศวรรษ 1930-1940 ญี่ปุ่นยกกำลังทหารเข่นฆ่าชาวจีนอย่างหฤโหด กอปรกับเหตุการณ์ปัจจุบัน การแย่งชิงทรัพยากรธรรมชาติ "เกาะเตี้ยวอี๋ว์" ได้ก่อมรสุมทับถมให้ความสัมพันธ์สองชาติยากที่จะไปด้วยกันได้