นักชาตินิยมญี่ปุ่นปักธงเกาะพิพาท “ปักกิ่ง” เต้น-คนจีนทั่วประเทศรุมประท้วง

เอเจนซีส์ - นักเคลื่อนไหวชาตินิยมญี่ปุ่นนำเอาธงชาติแดนอาทิตย์อุทัยปักบนเกาะเล็กๆ ในทะเลจีนตะวันออกที่กำลังเป็นข้อพิพาทด้านอธิปไตยอยู่กับแดนมังกร ทำให้ปักกิ่งไม่พอใจหนัก ขณะที่ชาวจีนในหลายเมืองก็ชุมนุมประท้วง ตอกย้ำสัมพันธภาพร้าวลึกระหว่างมหาอำนาจเศรษฐกิจแห่งเอเชีย 2 รายนี้

โตเกียวและปักกิ่งบาดหมางกันหลายสิบปีแล้ว จากการที่ต่างฝ่ายต่างอ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะเล็กๆ ซึ่งเรียกชื่อว่า “เซนกากุ” ในภาษาญี่ปุ่น และ “เตี้ยวอี๋ว์” ในภาษาจีน หมู่เกาะนี้ตั้งอยู่ใกล้แหล่งก๊าซธรรมชาติขนาดใหญ่ในทะเลจีนตะวันออก

ความตึงเครียดรอบใหม่ปะทุขึ้นในวันศุกร์ที่ผ่านมา (17) เมื่อนักเคลื่อนไหวชาวจีน 7 คนจากทั้งสิ้น 14 คน แล่นเรือผ่านกลุ่มเรือยามฝั่งญี่ปุ่น และขึ้นไปบนเกาะร้างเกาะหนึ่งของหมู่เกาะแห่งนี้ พร้อมโบกธงชาติจีน จากนั้นก็ถูกเจ้าหน้าที่ญี่ปุ่นจับกุมตัว

ญี่ปุ่นซึ่งต้องการหลีกเลี่ยงการพิพาทรุนแรงที่อาจส่งผลต่อความสัมพันธ์ทางการทูตและเศรษฐกิจเหมือนที่เคยเกิดขึ้นในปี 2010 จึงสั่งเนรเทศนักเคลื่อนไหวเหล่านั้นในเวลาไม่กี่วัน ทว่า ไม่อาจบรรเทากระแสความไม่พอใจภายในแดนอาทิตย์อุทัยเองได้

ความสัมพันธ์ของสองประเทศร้าวลึกจากความทรงจำขมขื่นของจีนที่มีต่อการยึดครองทางทหารของญี่ปุ่นในอดีต ขณะที่โตเกียวกังวลกับอิทธิพลที่เพิ่มมากขึ้นของปักกิ่งในปัจจุบัน
ล่าสุดเมื่อวันอาทิตย์ (19) นักเคลื่อนไหวชาตินิยมกลุ่ม “กัมเบระ นิปปอน”ของญี่ปุ่น จำนวนกว่า 100 คน ได้นำขบวนเรือแล่นผ่านหมู่เกาะเซนกากุ แล้วมีสิบกว่าคนกระโดดลงจากเรือว่ายน้ำขึ้นไปบนเกาะหนึ่งและปักธงชาติญี่ปุ่นบนไหล่เขาและแนวชายฝั่ง ขณะที่มีเรือยามฝั่งของญี่ปุ่น 3 ลำจอดอยู่ในบริเวณใกล้เคียง

หลังจากที่อยู่บนเกาะนั้นราว 5 ชั่วโมงและว่ายกลับขึ้นเรือ นักเคลื่อนไหวทั้งสิบกว่าคนได้ถูกเจ้าหน้าที่ศุลกากรญี่ปุ่นนำตัวไปสอบปากคำ

ทั้งนี้ รัฐบาลญี่ปุ่นปฏิเสธการขออนุญาตขึ้นเกาะของนักเคลื่อนไหวกลุ่มนี้ที่ออกเดินทางด้วยเรือราว 20 ลำ และประกอบด้วยสมาชิกสภานิติบัญญัติหลายคน รวมทั้งนักการเมืองท้องถิ่น

“เราหวังที่จะประกาศต่อทั้งชาวจีนและชาวญี่ปุ่นว่า เซนกากุคือดินแดนของเรา” โทชิ ทาโมกามิ ผู้นำกลุ่มนักเคลื่อนไหวกล่าวตั้งแต่เมื่อวันเสาร์ (18)

ทางด้านกระทรวงการต่างประเทศจีนออกคำแถลงประณามเหตุการณ์นี้อย่างรุนแรงว่า เป็นการละเมิดอำนาจอธิปไตยเหนือดินแดนของตน และระบุว่าได้ยื่นประท้วงต่อสถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่น อีกทั้งเรียกร้องให้ญี่ปุ่น “ยุติการดำเนินการที่พยายามบ่อนทำลายอธิปไตยของจีน” บนหมู่เกาะดังกล่าว

ไต้หวัน ซึ่งอ้างสิทธิบนหมู่เกาะที่เป็นปัญหาเช่นกัน เรียกตัวผู้แทนญี่ปุ่นมารับฟังการประท้วงต่อการกระทำที่ “ยั่วยุ” ดังกล่าว

นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า กระแสต่อต้านญี่ปุ่นปะทะขึ้นในอย่างน้อย 8 เมืองของจีน โดยสื่อญี่ปุ่นระบุว่า ร้านค้าและรถยนต์ญี่ปุ่นจำนวนหนึ่งถูกทำลาย

ทางด้านสำนักข่าวซินหัวรายงานว่า ผู้ประท้วงกว่า 100 คนไปชุมนุมใกล้สถานกงสุลญี่ปุ่นในเมืองกวางโจว โบกธงชาติจีนและป้ายที่มีข้อความเรียกร้องให้นักเคลื่อนไหวญี่ปุ่นออกจากหมู่เกาะเตียวอี๋ว์ นอกจากนี้ยังมีการประท้วงในหลายเมือง เช่น เซินเจิ้น ชิงเต่า และฮาร์บิน โดยเฉพาะเซินเจิ้นนั้น รายงานระบุว่า มีผู้ชุมนุมราว 1,000 คน

ความขัดแย้งทางทะเลครั้งใหม่นี้เกิดขึ้นพร้อมๆ กับที่ปักกิ่งกำลังบาดหมางกับหลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เกี่ยวกับการอ้างสิทธิ์เหนือดินแดนในทะเลจีนใต้ ขณะที่หลายประเทศในเอเชียกำลังกังวลกับการขยายอิทธิพลทางทะเลของจีน

ข้อพิพาทระหว่างจีนกับญี่ปุ่นปะทุขึ้นเมื่อไม่นานมานี้ จากเหตุการณ์ที่ผู้ว่าการชาตินิยมของมหานครโตเกียวเสนอว่า รัฐบาลมหานครโตเกียวจะซื้อเซนกากุ จากพลเมืองญี่ปุ่นที่เป็นเจ้าของเกาะ บีบให้รัฐบาลกลางต้องประกาศตัวขอซื้อหมู่เกาะดังกล่าวเอง

ขณะเดียวกัน ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับเกาหลีใต้ที่ยังคงขุ่นข้องหมองใจจากยุคอาณานิคมปี 1910-1945 ก็อยู่ในภาวะทรุดหนัก หลังจาก อี มย็อง-บัก ประธานาธิบดีแดนกิมจิ เดินทางเยือนเกาะร้างที่ต่างฝ่ายต่างอ้างสิทธิ์ ในช่วงต้นเดือนนี้

มาเมื่อวันอาทิตย์ ชาวเกาหลีใต้ราว 30 คนยังจัดพิธีเปิดอนุสาวรีย์บนเกาะแห่งหนึ่ง ในหมู่เกาะที่เรียกว่าด็อกโดในภาษาเกาหลีใต้ และทาเคชิมาในภาษาญี่ปุ่น

ความขุ่นแค้นในอดีตยังปะทุจากเหตุการณ์เมื่อวันที่ 15 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นวันครบรอบการยอมจำนนของญี่ปุ่นในสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยปักกิ่งและโซลไม่พอใจอย่างรุนแรงที่สมาชิกคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น 2 คนไปสักการะศาลวีรชนสงคราม

ทางฝั่งนายกรัฐมนตรีโยชิฮิโกะ โนดะของญี่ปุ่นที่คะแนนนิยมร่วงลงต่อเนื่องขณะที่การเลือกตั้งอาจเกิดขึ้นในไม่ช้า กำลังเผชิญความกดดันภายในประเทศให้ใช้ท่าทีเข้มแข็งเด็ดขาดยิ่งขึ้นกับประเทศเพื่อนบ้านในประเด็นหมู่เกาะที่เป็นข้อพิพาท