รถไฟความเร็วสูงจีน ปรับความหรู คืนสู่สามัญ

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - ผู้โดยสารเศรษฐีที่วาดหวังว่าจะได้ดื่มด่ำกับบริการสุดหรูของรถไฟความเร็วสูงสายปักกิ่ง-เซี่ยงไฮ้ ที่กำลังจะเปิดให้บริการซัมเมอร์นี้ ดูเหมือนว่าจะต้องผิดหวัง เนื่องจากห้องรับรองสุดอลังการและสิ่งอำนวยความสะดวกที่หรูหราจะต้องถูกปรับรื้อให้กลายมาเป็นแบบธรรมดาสำหรับคนทั่วไป

เป่ยจิง เดลี ลงข่าวเมื่อวันพุธ (20 เม.ย.) ว่า “ทีแรกก็มีการจัดตกแต่งห้องบนรถไฟให้หรูหรา แบบชั้น 1 สไตล์เดียวกับการรับรองบนเครื่องบิน อาทิ ห้องวีไอพีจะมีเก้าอี้นวดเอนหลังไว้บริการฯ โดยหวังว่าความหรูหราของรถไฟจะช่วยดึงคนให้มาโดยสารมากขึ้น เพื่อแข่งกับบริการของสายการบินภายในประเทศ”

อย่างไรก็ตาม รายงานข่าวฯ อ้างถึงเอกสารไม่ระบุชื่อชิ้นหนึ่งของกระทรวงรถไฟจีนว่า “ห้องหรูบนรถไฟฯ ตอนนี้กำลังรื้อออกและจะแทนที่ด้วยเครื่องตกแต่งแบบธรรมดาสามัญ เป็นเก้าอี้ชั้น 1 และชั้น 2 สำหรับผู้โดยสารทั่วไปแทน”

ปฏิบัติการ “เปลี่ยนแปลงสิ่งหรู คืนสู่สามัญ” นี้ สืบเนื่องมาจากคำแถลงของรัฐมนตรีกระทรวงรถไฟที่ประกาศลดความเร็วของรถไฟความเร็วสูงให้ช้าลงกว่าเดิม โดยจะเริ่มจากเดือนก.ค. นี้ เพื่อความปลอดภัยและให้คนทั่วไปสามารถใช้บริการได้

ทั้งนี้ เซิ่ง กวงจู่ นายใหญ่ของกระทรวงรถไฟคนใหม่ให้สัมภาษณ์กับพีเพิลเดลีเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่า จะปรับลดความเร็วของรถไฟความเร็วสูงปักกิ่ง-เซี่ยงไฮ้จากที่วิ่งได้เร็วสุด 380 กม./ชม. ให้เหลือไม่เกิน 300 กม./ชม. และให้ปรับความเร็วที่วิ่งจริงจาก 350 กม./ชม. เหลือเพียง 250 กม./ชม. เท่านั้น

นายเซิ่งเข้ารับตำแหน่งรัฐมนตรีรถไฟต่อจาก หลิว จื้อจวิน ผู้ถูกข้อหาคอรัปชั่นกว่า 800 ล้านหยวน ในโครงการทำสัญญาขยายก่อสร้างเครือข่ายรถไฟความเร็วสูงฯ

ในการปรับลดความเร็วนี้ หมายความว่า ระยะเวลาการเดินทางระหว่างสองศูนย์กลางเศรษฐกิจและการเมือง (เซี่ยงไฮ้-ปักกิ่ง) ซึ่งแต่เดิมคาดการณ์ไว้ว่าจะใช้เพียง 4 ชม. ก็จะขยายออกเป็น 5 ชม. ซึ่งปัจจุบันนี้การเดินทางด้วยรถไฟที่เร็วที่สุด (ไม่นับรถไฟความเร็วสูง) ใช้เวลาถึง 10 ชม.

ในการสัมภาษณ์ เซิ่ง บอกกับซินหวาว่า รัฐบาลวางงบประมาณไว้ที่ 2.8 ล้านล้านหยวน ในการขยายเครือข่ายรถไฟถึงปี 2558 ซึ่งถือว่างบฯ ลดลงจากที่คาดการณ์ไว้ก่อนหน้า แต่งบฯ ก็ยังคงสูงกว่างบเก่าเมื่อช่วงแผน 5 ปี ฉบับก่อน (11) ถึง 40 เปอร์เซ็นต์

เส้นทางรถไฟความเร็วสูงเมื่อสิ้นปีที่แล้วแตะ 8,358 กม. และหวังว่าจะเกิน 13,000 กม. ภายในสิ้นปีนี้ และสิ้นปี 2563 จะต้องถึง 16,000 กม.

แม้ว่าการวิ่งเร็วจะช่วยประหยัดเวลาได้ แต่ก็ต้องใช้เทคโนโลยีสูง ซึ่งมีค่าใช้จ่ายแพง ดังนั้นเมื่อเปิดให้บริการ ชาวบ้านรากหญ้าที่ไม่ได้ร่ำรวยก็ไม่สามารถนั่งได้ และเมื่อรถไฟเต่าทั้งหลายถูกลดจำนวนลง ให้คนหันมาใช้รถไฟความเร็วสูงแทน เวลาเข้าสู่ช่วงเทศกาลประชาชนรายได้น้อยก็จะแย่งชิงตั๋วรถไฟธรรมดา ก่อให้เกิดความตึงเครียดและปัญหาตามมา กระแสความไม่พอใจเรื่องค่าโดยสารนี้แพร่หลายอยู่ในโลกไซเบอร์ จนเกิดคำบ่นว่า เป้ย เกาเถี่ย (被 高铁) ซึ่งหมายถึงภาวะบีบบังคับให้ผู้โดยสารต้องซื้อตั๋วราคาแพงกว่าเดิม

นอกจากนั้น ผู้เชี่ยวชาญยังได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยและคุณภาพการก่อสร้าง เนื่องจากมีการขยายเส้นทางรถไฟความเร็วสูงเร็วเกินไป บางคนก็สงสัยว่าการก่อสร้างนำวัสดุด้อยคุณภาพมาใช้แทน

นอกจากนั้น นักวิเคราะห์ยังออกมาเตือนเมื่อต้นเดือนเม.ย.ว่า กระทรวงรถไฟจะต้องแบกรับภาระหนี้สินมหาศาลจากโครงการก่อสร้างมโหฬารนี้ โดยศาสตราจารย์เจ้า เจียน แห่งมหาวิทยาลัยเป่ยจิง เจียวทง ผู้เขียนบทความลงในนิตยสารไชน่า รีฟอร์ม คาดการณ์ว่า กระทรวงรถไฟมีหนี้สิน 1.8 ล้านล้านหยวนเมื่อสิ้นปีที่ผ่านมา และต้องจ่ายดอกเบี้ยสูงกว่า 100,000 ล้านหยวนต่อปีอีกด้วย