จีนแสดงความเดือดดาล วอชิงตันส่งเรือรบแล่นผ่านช่องแคบไต้หวันครั้งที่ 2 ในรอบ 2 สัปดาห์ ซ้ำเปลี่ยนข้อมูลบนเว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศอเมริกัน โดยตัดทิ้งข้อความที่ระบุว่า สหรัฐฯ ไม่สนับสนุนการประกาศเอกราชของไทเป ขณะที่ผู้นำหน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ เชื่อจีนกำลังเตรียมกองทัพให้พร้อมเข้ายึดเกาะไต้หวันแม้อเมริกาเข้าแทรกแซงก็ตาม
กองบัญชาการยุทธบริเวณภาคตะวันออกของกองทัพปลดแอกประชาชนจีน ออกคำแถลงในวันพุธ (11 พ.ค.) ว่า วอชิงตันก่อการยั่วยุปักกิ่งบ่อยครั้ง และส่งสัญญาณผิดๆ ไปถึงพวกกลุ่มพลังสนับสนุนการประกาศเอกราชของไต้หวัน อีกทั้งปลุกปั่นให้สถานการณ์ระหว่างช่องแคบไต้หวันตึงเครียดยิ่งขึ้น
“กองบัญชาการยุทธบริเวณฯ เตรียมพร้อมในระดับสูงตลอดเวลา และพร้อมตอบโต้ขั้นเด็ดขาดต่อการคุกคามและยั่วยุทั้งหมด รวมทั้งปกป้องอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของจีน”
คำแถลงนี้ออกมาหลังจากกองเรือที่ 7 ของกองทัพเรือสหรัฐฯ ระบุเมื่อวันอังคาร (10) ว่า เรือลาดตระเวนติดขีปนาวุธนำวิถี “ยูเอสเอส พอร์ต รอยัล” ของตน ได้ปฏิบัติภารกิจปกติในการแล่นผ่านช่องแคบไต้หวันในบริเวณที่เป็นน่านน้ำสากลตามกฎหมายระหว่างประเทศ
กองทัพเรืออเมริกันบอกว่า เรือพอร์ต รอยัลแล่นผ่านช่องแคบไต้หวันเพื่อแสดงความมุ่งมั่นของสหรัฐฯ ที่จะให้มีภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกที่เสรีและเปิดกว้าง และย้ำว่า กองทัพอเมริกันจะบิน แล่นเรือ และปฏิบัติการในทุกที่ที่กฎหมายระหว่างประเทศอนุญาตให้ทำได้
ด้านกระทรวงกลาโหมไต้หวันแถลงยืนยันว่า เรือของอเมริกาแล่นผ่านช่องแคบไต้หวัน และสถานการณ์ในน่านน้ำดังกล่าว “ปกติ”
ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 27 เมษายน เรือรบอีกลำหนึ่งของอเมริกา คือ เรือพิฆาติติดขีปนาวุธนำวิถี “ยูเอสเอส แซมป์สัน” ก็ได้แล่นผ่านช่องแคบไต้หวัน และเรียกเสียงประณามจากปักกิ่งมาแล้วเช่นกัน
ในอีกด้านหนึ่ง กระทรวงการต่างประเทศจีนได้แถลงในวันอังคาร (10) ประณามอเมริกาที่เปลี่ยนแปลงเอกสารสรุปข้อมูลสำคัญ (fact sheet) เกี่ยวกับความสัมพันธ์วอชิงตัน-ไทเป ซึ่งเผยแพร่ทางออนไลน์ในฐานข้อมูลเว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ โดยตัดข้อความที่ว่า สหรัฐฯ ไม่สนับสนุนการประกาศเอกราชของไต้หวัน และยอมรับจุดยืนของปักกิ่งว่า ไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน
จ้าว ลี่เจียน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน แถลงว่า โลกนี้มีเพียงจีนเดียว ขณะที่ไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน และสาธารณรัฐประชาชนจีนเป็นรัฐบาลจีนเดียวที่ชอบธรรม พร้อมย้ำว่า การกระทำของอเมริกาเป็นการบ่อนทำลายนโยบายจีนเดียว ทว่าการชักใยทางการเมืองเช่นนี้ไม่สามารถเปลี่ยนสถานะเดิมของไต้หวันได้ และรังแต่สุมไฟให้เกิดความขัดแย้งเท่านั้น
ทางฝ่ายเน็ด ไพรซ์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ออกมายืนยันว่า สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นเพียงการอัปเดตข้อมูลตามปกติ ซึ่งในกรณีไต้หวันนั้น อเมริกามีความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นอย่างไม่เป็นทางการ และขอเรียกร้องให้จีนประพฤติปฏิบัติอย่างมีความรับผิดชอบ ไม่กล่าวอ้างใดๆ เพื่อเพิ่มความกดดันต่อไต้หวัน
ไพรซ์ยังย้ำว่า การเปลี่ยนแปลงข้อความไม่กี่คำไม่ได้เปลี่ยนจุดยืนของอเมริกา ซึ่งยังยึดมั่นในนโยบายจีนเดียว
การเปลี่ยนแปลงข้อความดังกล่าวดูเหมือนเกิดขึ้นตั้งแต่วันที่ 5 ทว่า สื่อจีนและไต้หวันเพิ่งสังเกตเห็นเมื่อวันอังคาร
นอกจากประเด็นนี้ กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ยังเพิ่มข้อความในเรื่องหลักประกัน 6 ข้อ หรือการรับประกันความปลอดภัย 6 ข้อสำหรับไต้หวัน ที่ให้ไว้ตั้งแต่ยุคอดีตประธานาธิบดีโรนัลด์ เรแกน แต่วอชิงตันเพิ่งปลดออกจากสถานะการเป็นเอกสารลับไปเมื่อปี 2020
เมื่อวันอังคารเช่นกัน ที่กรุงวอชิงตัน แอฟริล เฮนส์ ผู้อำนวยการสำนักงานข่าวกรองแห่งชาติสหรัฐฯ ไปแถลงกับคณะกรรมาธิการกลาโหมของวุฒิสภาว่า ในมุมมองของสำนักงาน เชื่อว่า จีนกำลังดำเนินการเพื่อให้กองทัพอยู่ในสถานะที่สามารถบุกยึดไต้หวันได้ แม้อเมริกาเข้าแทรกแซงก็ตาม อย่างไรก็ดี เชื่อว่า บทเรียนจากสงครามยูเครนไม่มีแนวโน้มเร่งรัดให้จีนเดินแผนเข้าครอบครองไต้หวัน
ด้าน พล.ท.สกอตต์ แบร์ริเออร์ ผู้อำนวยการสำนักงานข่าวกรองกลาโหมที่ร่วมให้การต่อคณะกรรมาธิการกลาโหมของวุฒิสภาเกี่ยวกับภัยคุกคามความมั่นคงของอเมริกาจากทั่วโลกในคราวนี้ แสดงความเห็นพ้องว่า การใช้กำลังทหารไม่ใช่ทางเลือกอันดับแรกสำหรับปักกิ่ง
(ที่มา : รอยเตอร์, เอเอฟพี)