กลุ่มตอลิบานส่งคนเข้าชานกรุงคาบูล รับปากหากยอมศิโรราบจะไม่ใช้กำลัง

เอพี - นักรบตอลิบานเข้าชานกรุงคาบูลแล้วในวันอาทิตย์ (15 ส.ค.) ประกาศรอ “การถ่ายโอนอำนาจอย่างสันติ” รับปากจะไม่ใช้กำลังหากรัฐบาลอัฟกันยอมศิโรราบแบบไม่มีเงื่อนไข ขณะที่ลูกจ้างและเจ้าหน้าที่รัฐบาลต่างแตกตื่น บางคนพยายามหนีออกนอกประเทศ โดยมีเฮลิคอปเตอร์หลายลำลงจอดที่สถานทูตอเมริกาในเมืองหลวงของอัฟกานิสถาน

เจ้าหน้าที่อัฟกานิสถาน 3 คนเปิดเผยกับสำนักข่าวเอพีว่า ตอลิบานอยู่ในเขตกาลากัน การาบัก และปักมันในคาบูลแล้ว ทั้งนี้ นักรบตอลิบานตะลุยยึดเมืองเอกของจังหวัดต่างๆ ทั่วอัฟกานิสถานอย่างรวดเร็วภายในเวลาแค่หนึ่งสัปดาห์ แม้กองทัพอเมริกาให้การสนับสนุนทางอากาศในบางพื้นที่ก็ตาม

ชัยชนะอย่างรวดเร็วของตอลิบานทำให้หลายคนตกตะลึงและสงสัยว่า เหตุใดกองกำลังอัฟกานิสถานจึงพ่ายแพ้หมดรูปทั้งที่ได้รับการฝึกฝนและเงินสนับสนุนนับพันล้านดอลลาร์จากอเมริกามาหลายปี แม้แต่กองทัพสหรัฐฯ เองยังเพิ่งประเมินเมื่อไม่กี่วันมานี้ว่า ตอลิบานอาจต้องใช้เวลาถึง 3 เดือนจึงจะตีเมืองหลวงแตก

ซูฮาอิล ชาฮีน โฆษกตอลิบาน เปิดเผยกับสถานีข่าวผ่านดาวเทียมภาคภาษาอังกฤษ "อัล-จาซีเราะห์" ของกาตาร์ ว่า ทางกลุ่มจะรอการถ่ายโอนคาบูลอย่างสันติ แต่ไม่ได้บอกกำหนดเวลาการเจรจาที่อาจเกิดขึ้นกับรัฐบาลอัฟกานิสถาน แถลงการณ์ของตอลิบานก่อนหน้านั้นยังยืนยันว่า ชีวิต ทรัพย์สิน และเกียรติยศของพลเมือง รวมถึงผู้ที่ทำงานให้รัฐบาลหรือกองกำลังต่างชาติจะไม่ตกอยู่ในความเสี่ยงอันตราย

ถึงกระนั้น ชาวกรุงคาบูลต่างแตกตื่น หลายคนรีบหนีออกนอกประเทศผ่านสนามบินคาบูล ซึ่งเป็นช่องทางสุดท้ายในการเดินทางออกจากอัฟกานิสถาน เนื่องจากตอลิบานยึดด่านผ่านแดนทั้งหมดแล้ว รายงานระบุว่า เฮลิคอปเตอร์ซีเอ-47 ชีนุกของโบอิ้งหลายลำลงจอดใกล้สถานทูตอเมริกันในช่วงไม่กี่ชั่วโมง หลังจากตอลิบานยึดเมืองจาลาลาบัดที่อยู่ใกล้คาบูลสำเร็จเมื่อเช้าวันอาทิตย์ และยังมีรถเอสยูวีหุ้มเกราะของนักการทูตเดินทางออกจากพื้นที่ดังกล่าว ทั้งนี้ จาลาลาบัดถือเป็นเมืองใหญ่เมืองสุดท้ายนอกเหนือจากคาบูลที่ตกเป็นของตอลิบาน

กระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ ไม่ได้ตอบคำถามเกี่ยวกับความเคลื่อนไหวเหล่านี้ อย่างไรก็ตาม มีกลุ่มควันใกล้หลังคาสถานทูต ซึ่งเจ้าหน้าที่ทหารอเมริกัน 2 คนเผยว่า นักการทูตกำลังรีบเผาทำลายเอกสารสำคัญ นอกจากนั้น ยังปรากฏกลุ่มควันแบบเดียวกันนี้จากสถานทูตชาติอื่นๆ ที่ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกัน

เมื่อไม่กี่วันมานี้ อเมริกาตัดสินใจส่งทหารหลายพันนายไปช่วยอพยพเจ้าหน้าที่บางส่วนออกจากสถานทูตของตนในกรุงคาบูล

ขณะเดียวกัน ที่ท่าอากาศยานนานาชาติคาบูล กองกำลังอัฟกานิสถานได้ล่าถอยไปและทิ้งให้กองกำลังตะวันตกรับผิดชอบแทน ก่อนหน้านั้นมีเที่ยวบินหนึ่งลงจอดในสนามบินแห่งนี้โดยเป็นเที่ยวบินจากกันดาฮาร์ที่ขนทหารที่ยอมจำนนต่อตอลิบาน และเครื่องบินมีรอยกระสุนจากการโจมตีด้วยปืนครก

ประธานาธิบดีแอชราฟ กานี ที่ปราศรัยต่อประชาชนเป็นครั้งแรกนับจากตอลิบานเปิดฉากยึดเมืองสำคัญเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (14 ส.ค.) ดูเหมือนถูกโดดเดี่ยวมากขึ้น บรรดาขุนศึกที่เขาเจรจาด้วยเมื่อกลางสัปดาห์ที่แล้วต่างยอมจำนนต่อตอลิบานหรือหลบหนี ส่งผลให้กานีไม่มีทางเลือกทางทหารใดๆ ขณะที่การเจรจาในกาตาร์ไม่สามารถหยุดยั้งการบุกของตอลิบาน

ประชาชนหลายพันคนไปอาศัยอยู่ในสวนสาธารณะและพื้นที่เปิดโล่งในคาบูล ตู้เอทีเอ็มบางตู้ไม่สามารถกดเงินสดได้ และคนนับพันไปยืนออรอถอนเงินหน้าแบงก์

เสียงปืนดังขึ้นในหลายจุด ถึงกระนั้น กานียืนยันว่า กระทรวงกลาโหมและกองกำลังความมั่นคงร่วมกับกองกำลังนานาชาติรักษาความสงบเรียบร้อยในคาบูล และสถานการณ์ยังอยู่ภายใต้การควบคุม

เมื่อวันเสาร์ อัฟกานิสถานเพิ่งสูญเสียมาซารี ชารีฟ เมืองใหญ่อันดับ 4 ที่กองกำลังอัฟกานิสถานและอดีตขุนศึกทรงอิทธิพลในท้องถิ่น 2 คนรับปากกับกานีที่บินไปเจรจาเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่า จะร่วมกันป้องกันเมือง