ศาลจีนพิพากษาจำคุก 11 ปี นักธุรกิจชาวแคนาดา ‘ไมเคิล สปาวอร์’ (Michael Spavor) ฐานเป็นจารชน ในคดีซึ่งพัวพันถึงความขัดแย้งทางการทูตระหว่างวอชิงตันและปักกิ่ง ขณะที่นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโด แห่งแคนาดาระบุ “รับไม่ได้” กับคำตัดสินซึ่ง “ปราศจากความยุติธรรม”
การตัดสินลงโทษ สปาวอร์ มีขึ้นพร้อมๆ กับที่ทีมทนายความในแคนาดาของ ‘เมิ่ง หว่านโจว’ ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงินและลูกสาวผู้ก่อตั้ง ‘หัวเว่ย’ เตรียมต่อสู้คดีเฮือกสุดท้ายในศาล เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกส่งตัวเป็นผู้ร้ายข้ามแดนไปยังสหรัฐอเมริกาในข้อหาฉ้อโกงธนาคาร
ผู้นำแคนาดาได้ออกมาแถลงประณามคำตัดสินของศาลจีนว่าเป็นเรื่องที่ “รับไม่ได้ และปราศจากความยุติธรรมโดยสิ้นเชิง”
“การตัดสินลงโทษคุณสปาวอร์เกิดขึ้นหลังจากที่เขาถูกจับกุมคุมขังโดยพลการ (arbitrary detention) นานกว่า 2 ปีครึ่ง โดยขาดกระบวนการทางกฎหมายที่โปร่งใส และการไต่สวนคดีก็ไม่ได้เป็นไปตามมาตรฐานขั้นต่ำสุดของกฎหมายระหว่างประเทศ”
โดมินิก บาร์ตัน เอกอัครราชทูตแคนาดาประจำประเทศจีน ระบุเช่นกันว่า “เราขอประณามด้วยถ้อยคำรุนแรงที่สุดต่อคำพิพากษานี้ ซึ่งเกิดจากกระบวนการทางกฎหมายที่ขาดทั้งความเป็นธรรมและความโปร่งใส”
บาร์ตัน ซึ่งเดินทางไปเยี่ยม สปาวอร์ ที่เรือนจำในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีน ได้แถลงผ่านคลิปวิดีโอถึงบรรดานักการทูตและสื่อมวลชนที่ไปรวมตัวกันหน้าสถานทูตแคนาดาในกรุงปักกิ่ง โดยเรียกร้องให้จีนปล่อยตัว สปาวอร์ และไมเคิล คอฟริก (Michael Kovrig) พลเมืองแคนาดาอีกคนซึ่งกำลังถูกดำเนินคดีฐานเป็นสปายเช่นกัน
ทูตแคนาดาเผยด้วยว่า สปาวอร์ ได้ฝากข้อความ 3 อย่างมาถึงบุคคลที่อยู่ภายนอก ได้แก่ “ขอบคุณที่ให้การช่วยเหลือ” “ผมยังมีกำลังใจดี” และ “ผมอยากกลับบ้าน”
ศาลประชาชนระดับกลางแห่งเมืองตานตง (Dandong Intermediate Court) ยังได้พิพากษาริบทรัพย์สินมูลค่า 50,000 หยวนของ สปาวอร์ และให้เนรเทศหลังจากที่เขารับโทษจำคุกครบกำหนดเวลา
สปาวอร์ ถูกทางการจีนจับกุมเมื่อเดือน ธ.ค. ปี 2018 หลังจากที่ตำรวจแคนาดาควบคุมตัว เมิ่ง หว่านโจว ที่ท่าอากาศยานนานาชาติแวนคูเวอร์ ตามหมายจับของสหรัฐฯ
เขาถูกตั้งข้อหาเป็นสายลับเมื่อเดือน มิ.ย. ปี 2019 ขณะที่ศาลเมืองตานตงได้ตัดสินแบบรวบรัดตัดความในวันเดียวเมื่อเดือน มี.ค. ว่าเขามีความผิดจริง และได้อ่านคำพิพากษาลงโทษจำคุก 11 ปีวันนี้ (11)
สำหรับ คอฟริก ซึ่งเป็นอดีตนักการทูต ก็ถูกควบคุมตัวในจีนเมื่อปลายปี 2018 เพียงไม่กี่วันหลังจากที่แคนาดาจับกุม เมิ่ง และโดนข้อหาจารกรรมเช่นเดียวกับ สปาวอร์ โดยการไต่สวนคดีของ คอฟริก เสร็จสิ้นไปตั้งแต่เดือน มี.ค. แต่ยังไม่มีกำหนดว่าศาลจะอ่านคำพิพากษาเมื่อไหร่
นักวิเคราะห์บางคนเชื่อว่า การตัดสินลงโทษพลเมืองแคนาดาทั้ง 2 คนจะเป็นเงื่อนไขที่นำไปสู่ข้อตกลงระหว่าง 2 รัฐบาล และทั้ง สปาวอร์ และ คอฟริก คงจะได้รับการปล่อยตัวกลับบ้านในที่สุด
ระบบศาลยุติธรรมของจีนมีอัตราการตัดสินว่าผู้ต้องหา “ผิดจริง” ตามที่ถูกฟ้องคิดเป็นสัดส่วนถึง 99% และสื่อมวลชนหรือประชาชนทั่วไปแทบไม่มีโอกาสเข้าถึงรายละเอียดของคดีที่มีความละเอียดอ่อน
นับตั้งแต่ เมิ่ง ถูกจับในแคนาดา จีนได้ตัดสินประหารชีวิตพลเมืองแคนาดาไปแล้ว 4 คนด้วยข้อหาเกี่ยวกับยาเสพติด ได้แก่ โรเบิร์ต สเกลเลนเบิร์ก (Robert Schellenberg) ฟาน เว่ย (Fan Wei) เย่ เจียนฮุย (Ye Jianhui) และ ซู เว่ยหง (Xu Weihong)
รัฐบาลปักกิ่งยืนยันว่า การไล่เบี้ยเอาผิดพลเมืองแคนาดาในจีนนั้นไม่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่แคนาดาจับกุมตัว เมิ่ง หว่านโจว แต่ขณะเดียวกันก็เตือนว่าอาจจะใช้ “มาตรการตอบโต้บางอย่าง” จนกว่าทายาทบริษัทโทรคมนาคมยักษ์ใหญ่จะได้รับอิสรภาพ
เมิ่ง ถูกสหรัฐฯ ตั้งข้อหาฉ้อโกงธนาคาร HSBC Holdings PLC โดยปกปิดธุรกรรมการเงินของหัวเว่ยในอิหร่าน ซึ่งเท่ากับทำให้สถาบันการเงินแห่งนี้ละเมิดคำสั่งคว่ำบาตรที่อเมริกาใช้กับเตหะราน
ที่มา : รอยเตอร์
