สหรัฐฯ ชี้กรณีทหารทิ้งบอมบ์พลาดถูก “รพ.แพทย์ไร้พรมแดน” ในอัฟกานิสถาน ไม่จัดเป็น “อาชญากรรมสงคราม”

รอยเตอร์ - ปฏิบัติการโจมตีทางอากาศของสหรัฐฯ ซึ่งพลาดไปถูกโรงพยาบาลขององค์กรแพทย์ไร้พรมแดน (Médecins sans Frontières - MSF) ในเมืองกุนดุซของอัฟกานิสถานเมื่อปีที่แล้ว จนเป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตถึง 42 ราย เกิดขึ้นจากความผิดพลาดของมนุษย์ ความล้มเหลวของยุทโธปกรณ์ และปัจจัยอื่นๆ แต่ไม่เข้าข่าย “อาชญากรรมสงคราม” รายงานของกองทัพสหรัฐฯที่เผยแพร่วานนี้ (29 เม.ย.) ระบุ

ปฏิบัติการทางอากาศของสหรัฐฯ เมื่อวันที่ 3 ต.ค. ปี 2015 ได้พลาดไปถูกโรงพยาบาลแห่งหนึ่งของ MSF ทำให้เจ้าหน้าที่และคนไข้เสียชีวิตไป 42 ราย บาดเจ็บอีก 37 คน

ผลการสอบสวนเบื้องต้นของสหรัฐฯ เมื่อเดือน พ.ย.พบว่า กองกำลังทางอากาศตั้งใจจะทิ้งระเบิดใส่อาคารอีกหลังหนึ่งในเมืองกุนดุซ แต่เกิดความผิดพลาดทางเทคนิคในระบบแผนที่ของเครื่องบิน

“ผลการสอบสวนสรุปได้ว่า มีเจ้าหน้าที่บางคนไม่ปฏิบัติตามกฎการปะทะ (rules of engagement) และกฎหมายว่าด้วยความขัดแย้งที่มีการใช้อาวุธ (law of armed conflict)” พล.อ.โจเซฟ โวเทล ผู้บัญชาการศูนย์บัญชาการกลางสหรัฐฯ สรุปรายงานต่อสื่อมวลชนที่ตึกเพนตากอนเมื่อวานนี้ (29)

“อย่างไรก็ตาม รายงานชิ้นนี้ไม่ได้สรุปว่าความผิดพลาดที่เกิดขึ้นเข้าข่ายอาชญากรรมสงคราม” เนื่องจากขณะนั้นทหารอเมริกันไม่ทราบว่าเป้าหมายที่กำลังจะโจมตีคือโรงพยาบาล

โศกนาฏกรรมครั้งนี้มีสาเหตุมาจาก “ความผิดพลาดโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของมนุษย์ ข้อบกพร่องเชิงกระบวนการ และความล้มเหลวของอุปกรณ์” โวเทลกล่าว พร้อมเสริมว่า ความเหนื่อยล้าและ “จังหวะในการรบที่สูง” (high operational tempo) ก็เป็นปัจจัยเสริมด้วย

ไมนี นิโคไล ประธาน MSF ได้ออกมาตอบโต้รายงานของ โวเทล โดยชี้ว่า สิ่งที่กองทัพอเมริกันแถลง “ถือเป็นการยอมรับว่า มีการปฏิบัติภารกิจทางทหารที่ควบคุมไม่ได้ในพื้นที่ชุมชน และกองกำลังสหรัฐฯ ไม่ได้ปฏิบัติตามกฎขั้นพื้นฐานของการทำสงคราม”

MSF ระบุด้วยว่า โทษทางวินัยที่ทหาร 16 นายซึ่งรับผิดชอบปฏิบัติการโจมตีทางอากาศที่เมืองกุนดุซได้รับ ถือว่า “เบาเกินไป”

กองทัพสหรัฐฯ ได้จ่ายเงินชดเชยเพื่อแสดงความเสียใจต่อบุคคลและครอบครัวของผู้เสียชีวิตรวมกว่า 170 ราย และยังอนุมัติงบ 5.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐเพื่อก่อสร้างศูนย์พยาบาลของ MSF ขึ้นใหม่

พล.อ.โวเทลเผยว่า กองทัพได้จ่ายเงินชดเชยแก่ผู้บาดเจ็บรายละ 3,000 ดอลลาร์สหรัฐ และ 6,000 ดอลลาร์สหรัฐสำหรับผู้เสียชีวิต

เหยื่อโจมตีทางอากาศส่วนใหญ่ให้สัมภาษณ์ว่า พวกเขาไม่พอใจผลการสอบสวน รวมถึงมาตรการตอบสนองของกองทัพสหรัฐฯ

“พวกเขาเอาแต่แถลงข่าว แต่กลับไม่ได้เยียวยาอะไรมากนัก” โอไบดุลเลาะห์ นาซารี ซึ่งสูญเสียพี่ชายที่เป็นคนไข้ของโรงพยาบาล MSF กล่าว

ประธานาธิบดีบารัค โอบามา แห่งสหรัฐฯ มีแผนที่จะคงทหารอเมริกัน 5,500 นายไว้ในอัฟกานิสถานจนถึงปี 2017 เพื่อช่วยฝึกปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้าย จากปัจจุบันที่มีทหารอเมริกันประจำการอยู่ราว 9,800 นาย