เอเอฟพี - ปฏิบัติการซ้อมรบร่วมครั้งใหญ่ระหว่างกองทัพสหรัฐฯ และฟิลิปปินส์เปิดฉากขึ้นแล้วในวันนี้ (4 เม.ย.) ขณะที่สื่อทางการจีนออกมาเตือน “คนนอก” ไม่ควรก้าวก่ายแทรกแซงข้อพิพาทในทะเลจีนใต้
สำนักข่าวซินหวาของจีนได้แถลงเตือนเป็นนัยๆ ขณะที่กองทัพมะนิลาและวอชิงตันมีพิธีเปิดการซ้อมรบร่วมภายใต้รหัส “บาลิกาตัน” (Balikatan) ซึ่งแปลว่า “เคียงบ่าเคียงไหล่” โดยจะใช้เวลาในการฝึกรวม 11 วัน
แอชตัน คาร์เตอร์ โฆษกกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ จะเดินทางไปฟิลิปปินส์ในสัปดาห์หน้าเพื่อชมการซ้อมยิงด้วยกระสุนจริง และเยี่ยมเยียนเรือรบของนาวีอเมริกันที่ร่วมการฝึกครั้งนี้
การฝึกร่วม “บาลิกาตัน” ในปีนี้มีทหารอเมริกันเข้าร่วม 5,000 นาย, ทหารฟิลิปปินส์เกือบ 4,000 นาย และทหารจากออสเตรเลียอีก 80 นาย
“การซ้อมรบครั้งนี้แสดงให้เห็นความพยายามของมะนิลาที่จะดึงคนนอกเข้ามาพัวพันกับปัญหาภายในภูมิภาค” ซินหวา รายงาน โดยอ้างถึงญี่ปุ่นที่ได้ส่งเรือดำน้ำโอยาชิโอะ (Oyashio) ไปเยือนฟิลิปปินส์ รวมถึงออสเตรเลีย
“อย่างไรก็ดี การยั่วยุเพื่อสร้างความหวาดกลัวและผิดกาลเทศะเช่นนี้ จะส่งผลสะท้อนกลับไปสู่ตัวผู้กระทำเอง”
“ในฐานะประเทศใหญ่ที่มีผลประโยชน์มหาศาลในทวีปเอเชีย สหรัฐอเมริกาควรระบุให้ชัดเจนว่าเป้าหมายของยุทธศาสตร์ปักหมุดเอเชียคืออะไร เพราะเท่าที่ผ่านมาก็เห็นแต่ภาพขัดแย้งระหว่างการกระทำที่ยั่วยุให้เกิดความกลัว กับสันติภาพที่เป็นแค่ลมปาก”
รัฐบาลจีนอ้างกรรมสิทธิ์เหนือน่านน้ำเกือบทั้งหมดในทะเลจีนใต้ ซึ่งนอกจากจะเป็นแหล่งทรัพยากรทางทะเลและแหล่งพลังงานขนาดใหญ่แล้ว ยังเป็นเส้นทางเดินเรือที่สำคัญของโลก ซึ่งแต่ละปีจะมีสินค้าที่ถูกขนส่งทางเรือผ่านน่านน้ำแถบนี้เป็นมูลค่าถึง 5 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยจีนได้เข้าไปสร้างทางวิ่งเครื่องบินและสาธารณูปโภคพื้นฐานอื่นๆ บนเกาะเทียม เพื่อยืนยันถึงความเป็นเจ้าของที่ดินเหล่านี้
การกระทำของปักกิ่งสร้างความไม่พอใจต่อเวียดนาม มาเลเซีย บรูไน ฟิลิปปินส์ และไต้หวัน ซึ่งอ้างกรรมสิทธิ์ทับซ้อนกับจีนอยู่
แม้สหรัฐฯ จะอ้างว่าไม่เข้าข้างฝ่ายใด แต่ก็ประกาศจุดยืนชัดเจนว่าจะไม่ยอมให้เกิดการจำกัดเสรีภาพในการสัญจรทางเรือและอากาศ
สหรัฐฯ ส่งเรือพิฆาตล่องเข้าไปเฉียดใกล้เกาะเทียมของจีนหลายครั้ง โดยอ้างว่าเป็นการสำแดงเสรีภาพในการใช้น่านน้ำ ซึ่งทำให้ปักกิ่งไม่พอใจ
พล.ท. จอห์น ทูแลน ผู้บัญชาการกองกำลังนาวิกโยธินสหรัฐฯ ประจำภูมิภาคแปซิฟิก ให้สัมภาษณ์สื่อที่มะนิลาว่า การซ้อมรับครั้งนี้จะช่วยส่งเสริมความมั่นคงทางทะเลให้แก่พันธมิตรของอเมริกา และธำรงไว้ซึ่งเสถียรภาพในภูมิภาค
“ความเป็นพันธมิตรของเราเข้มแข็งเสมอ รัฐบาลสหรัฐฯ มุ่งมั่นที่จะรักษาความสัมพันธ์นี้ต่อไป และไม่ใช่เพียงคำพูดลอยๆ... เพราะสันติภาพในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ขึ้นอยู่กับความร่วมมือของพวกเรา” ทูแลน กล่าวเสริม
การซ้อมรบบาลิกาตันปีนี้ถูกจัดขึ้นในช่วงที่ข้อพิพาททะเลจีนใต้กำลังระอุหนัก เนื่องจากฟิลิปปินส์ได้ไปฟ้องศาลอนุญาโตตุลาการถาวร (Permanent Court of Arbitration) ที่กรุงเฮกให้ช่วยตัดสินชี้ขาดปัญหาทะเลจีนใต้ และคาดว่าศาลจะประกาศคำพิพากษาออกมาในราวเดือน พ.ค.
รัฐบาลจีนไม่ยอมรับว่าศาลอนุญาโตตุลาการถาวรมีอำนาจตัดสินเรื่องนี้ และยืนกรานให้แก้ไขข้อพิพาทผ่านการเจรจาทวิภาคีเท่านั้น
ฟิลิปปินส์ยังเตรียมเปิดบ้านต้อนรับทหารอเมริกันที่จะถูกส่งมาประจำการยังฐานทัพทั้ง 5 แห่งในแดนตากาล็อก ภายใต้ข้อตกลงกลาโหมซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ “ปรับสมดุลสู่เอเชีย” ที่ประธานาธิบดี บารัค โอบามา พยายามผลักดันอยู่